ိဇာတိရပ္ရြာသို႔ အလယ္တစ္ေခါက္ ေရာက္ခဲ့စဥ္က သာရဘြင္ေက်ာက္ေတာင္ဘုရားတြင္ အမွတ္တရ-
Type your summary here.
Type the rest of your post here.
This is default featured post 1 title
Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these sentences with your own descriptions.This theme is Bloggerized by Lasantha Bandara - Premiumbloggertemplates.com.
This is default featured post 2 title
Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these sentences with your own descriptions.This theme is Bloggerized by Lasantha Bandara - Premiumbloggertemplates.com.
This is default featured post 3 title
Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these sentences with your own descriptions.This theme is Bloggerized by Lasantha Bandara - Premiumbloggertemplates.com.
This is default featured post 4 title
Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these sentences with your own descriptions.This theme is Bloggerized by Lasantha Bandara - Premiumbloggertemplates.com.
This is default featured post 5 title
Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these sentences with your own descriptions.This theme is Bloggerized by Lasantha Bandara - Premiumbloggertemplates.com.
Saturday, April 26, 2008
သာရဘြင္ေက်ာက္ေတာင္
ိဇာတိရပ္ရြာသို႔ အလယ္တစ္ေခါက္ ေရာက္ခဲ့စဥ္က သာရဘြင္ေက်ာက္ေတာင္ဘုရားတြင္ အမွတ္တရ-
Type your summary here.
Type the rest of your post here.
ဦးတည္ခ်က္တူျခင္း
သာသနာေတာ္ႀကီးသည္ သာမန္ၾကည့္မည္ဆိုလွ်င္ မည္သို႔မွ် ထူးျခားမည္ မဟုတ္ေသာ္လည္း အဂၤုတၱရနိကယ္ အ႒ကနိပါတ္တြင္ ျမတ္စြာဘုရားက သာသနာအံဖြယ္ ရွစ္ပါး ရွိေၾကာင္းကို ေဟာၾကားခဲ့သည္ကုိ ဖတ္ရေသာအခါ သာသနာေတာ္ႀကီး အံ့ဖြယ္အတိၿပီးေနသည္ကို သိရသည့္အတြက္ ၾကည္ႏူးပီတိျဖစ္ရသကဲ့သုိ႔ ေမးလာသူကို ကၽြမ္းက်င္ေျပာင္ေျမာက္စြာ ျပန္လည္ ေျဖၾကား ေတာ္မူခဲ့သည့္ ျမတ္စြာဘုရား၏ ဥာဏ္ေတာ္ကုိလည္း အလြန္႔လြန္ၾကည္ညိဳသဒၶါပြားခဲ့ရပါသည္။
အခါတစ္ပါး ျမတ္စြာဘုရားသည္ နေဠရုအမည္ရွိ တမာပင္ရင္းတြင္ သီတင္းသံုးေနခိုက္ မဟာရာဒ အမည္ရွိ အသူရိန္က ျမတ္စြာဘုရားအား “ျမတ္စြာဘုရား……….အရွင္ဘုရားရဲ႕ တပည့္သာ၀ကေတြဟာ အဘယ့္ေၾကာင့္ သာသနာေတာ္မွာ ေပ်ာ္ေမြ႕ေနနိင္ ၾကတာလဲဘုရား” ဟု ေလွ်ာက္ထားေသာအခါ ျမတ္စြာဘုရားက “မဟာရာဒ……မဟာသမုဒၵရာႀကီးဟာ အံ့ဖြယ္ရာ ရွစ္မ်ဳိး ရွိေနေသာ ေၾကာင့္ အသူရာေတြ ေပ်ာ္ေမြ႕ေနၾကသလို သာသနာေတာ္ႀကီးမွာ လည္း အံ့ဖြယ္ရွစ္မ်ဳိး ရွိေနတဲ့အတြက္ ငါဘုရားရဲ႕တပည့္သာ၀က ေတြ သာသနာမွာ ေပ်ာ္ေမြ႕နုိင္ၾကတာျဖစ္တယ္” ဟု မိန္႔ေတာ္မူကာ သာသနာရဲ႕အံ့ဖြယ္ရွစ္ပါးႏွင့္မဟာသမုဒၵရာရဲ႕အံ့ဖြယ္ရွစ္ပါးကို ႏိႈင္းယွဥ္ခဲ့ပါသည္။
ထိုအံ့ဖြယ္ရွစ္ပါးအနက္က အံ့ဖြယ္တစ္ပါးက
ပင္လယ္၊ျမစ္၊ေခ်ာင္း၊အင္း၊အိုင္မ်ားမွ စီးဆင္းလာေသာ ေရမ်ားသည္ အရသာမ်ဳိးစံုေသာ္လည္း သမုဒၶရာထဲ ေရာက္လွ်င္ ငံေသာအရသာ တစ္မ်ဳိးတည္းသာျဖစ္ေတာ့သည္၊ ထို႔အတူ သာသနာေတာ္တြင္း ျမတ္ဗုဒၶေဟာေတာ္မူထားခဲ့ေသာ ပိဋကတ္သံုပံု နိကာယ္ငါးရပ္၊ ဓမၼခႏၶာေပါင္း ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္စသည္တို႔၏ ပန္းတိုင္အရသာသည္ “ ၀ိမုတၱိရသ” တစ္ခုပဲျဖစ္ပါသည္။ သတိပ႒ာန္၊မဂၢင္စသည္ အမည္မ်ုဳိးစံုကြဲေနေပမယ့္ သူတို႔ရဲ႕ေနာက္ဆံုးပန္းတိုင္ဟာ ၀ိမုတၱိအရသာ တစ္ခုပဲျဖစ္ေနသည္မွာ အံ့ၾသစရာ ေကာင္းလွပါသည္။ ယခုေခတ္တြင္ မုိးကုတ္၊မဟာစည္၊ကသစ္၀င္ စတဲ့ နည္းမ်ဳိးစံုေသာ္လည္း ဦးတည္ခ်က္ ပန္းတိုင္ကား ၀ိမုတၱရသပဲ ျဖစ္သည္။ ထိုအေၾကာင္းကို ေအာက္ပါ အျပည့္အစံု ဆိုသည့္ စာတန္းေလးကို ကလစ္ေခါက္ကာ ဆက္လက္ဖတ္ရႈၾကေစလိုပါေၾကာင္း။
သတိပ႒ာန္တရားေတာ္အတိုင္း အားထုတ္ေနၾကပါတယ္ဆိုရင္ အားထုတ္နည္းအားလံုး မွန္သည္ခ်ည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အမည္ အားျဖင့္ မုိးကုတ္နည္း၊ စြန္းလြန္းနည္း၊ မဟာစည္နည္း၊ ဆရာသက္နည္း၊သံအင္းဂူနည္း စသျဖင့္ အမည္တပ္ၿပီး ေျပာေနေပမယ့္ အားလံုးသည္ ဗုဒၶနည္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၀ိပႆနာတရားမွန္ရင္ သတိပ႒ာန္တရားေလးပါး ေဘာင္ထဲမွာ ၀င္ရပါမယ္။ အဲဒီေဘာင္ထဲ မ၀င္ရင္ ၀ိပႆနာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိထားရပါမယ္။ အဲဒီေဘာင္ထဲ ၀င္တာမွန္ရင္ ရုပ္နာမ္ျဖစ္ပ်က္ရႈတဲ့ဆီကို ဦးတည္သြားရမည္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္နည္းကို ယူၿပီး အားထုတ္သည္ျဖစ္ေစ ရုပ္နာမ္ျဖစ္ပ်က္ရႈတာကို မေရာက္မခ်င္း သမထပဲ ျဖစ္ေနပါမယ္။
တရားအားထုတ္ေနၾကတဲ့ ေယာဂီမ်ားအတြင္း မိမိတို႔နည္းကေကာင္းတယ္၊ သူတို႔နည္းက်ေတာ့ ဘယ္လိုျဖစ္တယ္၊ စသျဖင့္ မေျပာအပ္ဘူး လို႔ဆိုခ်င္ပါတယ္။ တရားစခန္းခ်င္းမတူတဲ့ ေယာဂီႏွစ္ဦး တရားအားထုတ္နည္း ေဆြးေႏြးခိုင္းရင္ သင့္ျမတ္ၾကဖို႔ အေတာ္နည္းမယ္ ထင္ပါတယ္။ နည္းခ်င္းမတူလို႔ျဖစ္ေစ၊ အဲဒီနည္းနွင့္မိမိအားထုတ္လို႔ အဆင္မေျပလို႔ျဖစ္ေစ ဘယ္နည္းကိုမွ် မေ၀ဖန္ ထိုက္ပါဘူးလို႔ ေျပာလိုပါတယ္။ တရားစခန္းမတူတဲ့ မိတ္ေဆြႏွစ္ဦး နည္းခ်င္းၿပိဳင္ေျပာလို႔ အေပါက္အစ မတည့္ၾကတာကို ႀကံဳရဖူးပါတယ္။
တပည့္မေကာင္း ဆရာ့ေခါင္းဆုိတဲ့ စကားရွိပါတယ္။ ဆရားမ်ားက တပည့္ေယာဂီမ်ားကုိ မိမိဌာနရဲ႕နည္းကိုသာျပၿပီး အားထုတ္ေစတာ နည္းလမ္းက်ပါတယ္။သို႔ေသာ္ သတိပ႒ာန္တရားေလးပါးစလံုးရဲ႕ အၾကမ္းဖ်င္း အဓိပၸါယ္ကိုလည္း ႀကံဳရင္ႀကံဳသလို ရွင္းျပေပးရင္ တပည့္မ်ား သိရွိၾကလို႔ အျမင္က်ယ္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အျခားေသာကမၼ႒ာန္းဌာနက နည္းေတြလည္း ဗုဒၶနည္းေတြပဲလို႔ သိၾကမယ္ဆိုရင္ ေယာဂီအခ်င္းခ်င္းေတြ႕ၾကလည္း တာ၀န္မဲ့ ေျပာေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ တရားအားထုတ္ေနသူမ်ား ဦးတည္ခ်က္ျခင္း တူၾကတာမို႔ တရားေဆြးေႏြးလို႔ မရဘူးဆိုတာလည္း မရွိအပ္ပါဘူး။
၀ိပႆနာတရားအားထုတ္ျခင္းသည္ ကာယ၊ေ၀ဒနာ၊စိတၱ၊ဓမၼတို႔အေပၚ ျဖစ္ပ်က္ရႈေနရမည္ဆိုတဲ့ သတိပ႒ာန္ဘာ၀နာတရား ေတာ္ ညြန္ၾကားခ်က္နဲ႔ ကိုက္ညီေနရင္ မွန္သည္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ငါတို႔က ကာယႏုပႆနာျဖစ္တယ္၊သူတုိ႔က ေ၀ဒနာႏုပႆနာျဖစ္ တယ္၊ မတူဘူးလို႔ ႀကံႀကံဖန္ဖန္ ေျပာလိုၾကပါတယ္။
သတိပ႒ာန္တရားေလးပါးကို ေယာဂီေလးေယာက္က တစ္ေယက္ တစ္ပါးစီ က်င့္ေနၾကလို႔ အားထုတ္နည္းခ်င္း မတူဘူးလို႔ ျငင္းေနၾကရင္ အဲဒီေလးေယာက္ကို ညြန္ၾကားတဲ့ အသီးသီးေသာ ဆရာမ်ားက မရွင္းျပၾကလို႔သာ ျဖစ္ပါမယ္။ အေျပာအားျဖင့္ ကာယ၊ ေ၀ဒနာ၊စိတၱ၊ဓမၼလို႔ အမည္ကြဲၿပီး မတူတာေတာ့ မွန္ပါတယ္။ဒါေပမယ့္ ဘယ္နည္းေပၚမွာမဆို ျဖစ္ပ်က္ရႈရမယ္ဆိုတဲ့ ဦးတည္ခ်က္ အတူ တူသာျဖစ္ေၾကာင္း သတိျပဳၾကရပါမယ္။ နည္းမတူျခင္းကုိ ေျပာတာထက္ မိမိနည္းနဲ႔မိမိအားထုတ္လို႔ ဥာဏ္အျမင္တိုးတက္လာမႈ ရွိမရွိကုိ မိမိဘာသာ ဆန္းစစ္သင့္ေၾကာင္း အႀကံျပဳလိုပါတယ္။
ေယာဂီမ်းကို သတိပ႒ာန္ေလးပါး အက်င့္တရားနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ႀကိဳတင္ ရွင္းျပေပးထားရင္ ဒီအခ်ည္းအႏွီးကိစၥ ျဖစ္မလာနိုင္ ဘူးလို႔ ယူဆမိပါတယ္။ ဆရာလုပ္သူသည္ မိမိဌာနနည္းအျပင္ အျခားေသာ ဌာနနည္းမ်ားကိုလည္း ေလ့လာသိရွိထားသင့္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လိုိ႔လဲဆိုေတာ့ တစ္ျခားစခန္းက ေယာဂီမ်ား မိမိစခန္းကုိ အေၾကာင္းသင့္လို႔ ေရာက္လာၿပီး သူတို႔အားထုတ္ခဲ့တဲ့ နည္းနဲ႕ မိမိနည္းကို ႏိႈင္းယွဥ္ေမးလာရင္ ဆရာတစ္ဦးအေနနဲ႔ မရွင္းျပတတ္ရင္ မသင့္ဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။
မိတ္ေဆြတစ္ဦး တရားစခန္းတစ္ခုမွာပဲ ပံုမွန္အားထုတ္ေနရာက အေၾကာင္းသင့္တာနဲ႔ နည္းမတူတဲ့ တရားစခန္းတစ္ခုကို ၀င္လိုက္ပါတယ္။ မိတ္ေဆြက နည္းမတူၾကတာကို မသိလို႔ေမးတဲ့အခါ သူတုိ႔က သူတို႔နည္းနဲ႔ အားထုတ္တာပါ ၊ ဒီမွာေတာ့ ဒီနည္းပဲ အားထုတ္တယ္ လို႔ ခပ္တိုတိုပဲေျဖလို႔ ထပ္မေမးရဲေတာ့ေၾကာင္း ေျပာျပပါတယ္။
ကမၼ႒ာန္းဌာန ဘယ္ေလာက္ပဲ မ်ားေနပါေစ၊ ၀ိပႆနာတရားအားထုတ္မယ္ဆိုရင္ သတိပ႒ာန္ေလးပါး အတြင္းကသာ တရားျပၾကရပါတယ္။ ဒါကို သေဘာေပါင္ရင္ က်င့္နည္းခ်င္း မတူဘူးလို႔ ေျပာေနဖို႔ မရွိေၾကာင္း သေဘာေပါက္ထားၾကရပါမယ္။ တရားအားထုတ္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ အစပ်ဳိးပံုခ်င္း တူခ်င္မွ တူပါမယ္။ ဒါေပမယ့္ ၀ိပႆနာဘာ၀နာအလုပ္ကုိ လုပ္ၿပီဆိုရင္ေတာ့ ရုပ္နာမ္ ျဖစ္ပ်က္ ရႈရတာခ်င္း အတူတူျဖစ္ရပါမယ္။ ဒါကို သေဘာေပါက္ထားတဲ့ ၀ိပႆနာသမားမ်ားျဖစ္ရင္ ကမၻာႀကီးရဲ႕ ဘယ္ေနရာမွာပဲ ဆံုဆံု၊ တရားနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ဘယ္စကားေတြပဲေျပာေျပာ ေျပာလို႔ ေဆြးေႏြးညွိႏိႈင္းလို႔ ရနုိင္ရပါမယ္။
တရားအားထုတ္ရာမွာ သမာဓိအတြက္ စတည္ရပါတယ္၊ ၀မ္းဗိုက္မွာ ထားတာလည္း ရွိပါတယ္၊ ႏွာသီးဖ်ားမွာထားတာရွိ သလို ရင္ေခါင္းမွာလည္း ထားခ်င္ထားပါမယ္။ ဘယ္မွာပဲထားထား ျဖစ္ပ်က္ရႈရမွာက အဓိကျဖစ္ပါတယ္၊ ဒီသေဘာတရားကုိ ေယာဂီမ်ားသိထားၾကဖို႔ လိုပါတယ္။ ၀ိပႆနာတရားအားထုတ္ေနသူအခ်င္းခ်င္း နည္းၿပိဳင္ျငင္းေနတုန္းပဲဆိုရင္ အဲဒီႏွစ္ဦးစလံုးဟာ ရုပ္ နာမ္ျဖစ္ပ်က္ကို ရႈရတဲ့ သတိပ႒ာန္ဘာ၀နာအဆင့္ကုိ မေရာက္ေသးတဲ့ တရားမူႀကိဳတန္းမွာပဲ ရွိေနေသးေၾကာင္း သိရပါမယ္။
ဓမၼမိတ္ေဆြတစ္ေယာက္ႏွင့္ေတြ႕လို႔ သတိပ႒ာန္ေလးပါးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဆရာလုပ္သူက ေယာဂီမ်ားကို အခါအားေလ်ာ္စြာ ရွင္းျပသင့္ေၾကာင္းနဲ႕ အျခားကမၼ႒ာန္းဌာနရဲ႕ နည္းမ်ားကိုပါ ေလ့လာသိရွိထားသင့္ေၾကာင္း ေျပာမိပါတယ္။ မိတ္ေဆြက နည္းမတူလို႔ပဲ ကမၼ႒ာန္းဌာနမ်ား သီးျခားရွိေနၾကတာျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဆရာလုပ္တာနဲ႔ ရွိသမွ် ကမၼ႒ာန္းဌာနေတြရဲ႕ နည္းေတြကိုလုိက္ၿပီး အားထုတ္ၾကည့္ ရမွာလား လို႔ျပန္ေျပာပါတယ္။
ရုပ္နာမ္ျဖစ္ပ်က္ျမင္လို႔ ဆရာလုပ္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ဟာ တစ္ျခားကမၼ႒ာန္းဌာနေတြဆီကို သြားၿပီး လက္ေတြ႕ျဖစ္ပ်က္ျမင္ေအာင္ ထပ္ရႈၾကည့္စရာ မလိုေၾကာင္း အျခားဌာနမ်ားရဲ႕နည္းမ်ားကုိ ေလ့လာၾကည့္လိုက္တာနဲ႕ မိမိသိထားတဲ့ ျဖစ္ပ်က္ဆီကို ဘယ္လိုေရာက္ လာနုိင္တယ္ဆိုတာ မသိနိုင္ဘူးလားလို႔ မိတ္ေဆြရင္းျဖစ္ေနလို႔ အားမနာဘဲ ျပန္ေျပာလိုက္ပါတယ္။
ျဖစ္ပ်က္
ရုပ္၊ေ၀ဒနာ၊စိတ္၊ဓမၼ ဘယ္ဟာကိုပဲ ရႈရႈ သတိပ႒ာန္တရားေတာ္အရ ျဖစ္ပ်က္ကိုပဲ ျမင္ေအာင္ရႈရမယ္ဆိုတာ သေဘာေပါက္ ရင္ သတိပ႒ာန္ဘာ၀နာပါဠိေတာ္ကို တစ္ခုခ်င္း ျပန္ၾကည့္ၾကပါမယ္။ ဘာတစ္ခုကိုပဲရႈရႈ၊ ျဖစ္တာကုိ ရႈၿပီး ေနရမယ္၊ ပ်က္တာကုိ ရႈၿပီးေနရမယ္။ ျဖစ္ပ်က္ကို ရႈၿပီးေနရမယ္လို႔ ပါဠိေတာ္က ညြန္ၾကားထားပါတယ္။ မိမိအတြက္ ထင္ရွားတာက ရႈရမယ္လို႔ ယူဆရပါတယ္။ ျဖစ္ပ်က္ကို တန္းၿပီး ရႈရမယ္လို႔ ေျပာမထားေၾကာင္း သတိျပဳမိပါတယ္။
ပုထုဇဥ္အေနနဲ႔ တရားစၿပီး အားထုတ္တဲ့အခါ ျဖစ္ပ်က္ကိုတန္းၿပီး မျမင္နို္င္ေသးပါဘူး၊ သတိပ႒ာန္ေလးပါးအနက္ တစ္ခုခုကို ရႈေနစဥ္ အဘိဇၥ်ာေဒါမနႆစိတ္ တစ္ခုခုေပၚရင္၊ အဲဒါကို ၀ီရိယသမၸဇဥ္ သတိနဲ႕ပယ္ေနရမယ္ဆိုတဲ့ အလုပ္နဲ႕ ၀ိပႆနာအက်င့္ကို စခိုင္းပါတယ္၊ ပုထုဇဥ္ဆိုတာ ေလာဘစိတ္ျဖစ္ေနလည္း သိတာမဟုတ္ဘူး၊ ေဒါသစိတ္ျဖစ္ေနလည္း မသိပါဘူး၊ ေလာဘစတ္၊ေဒါသ စိတ္ျဖစ္ရင္ သတိ၊၀ီရိယ၊သမၸဇဥ္ အကူအညီနဲ႕ သိသိၿပီး ပယ္တတ္ေအာင္ သတိပ႒ာန္တရားနဲ႕ အစပ်ဳိးျခင္းျဖင့္ ပုထုဇဥ္တို႔ရဲ႕ဘ၀ ေပါက္လြတ္ပဲစား ထားခဲ့တဲ့စိတ္မွာ သတိ၀ီရိယသမၸဇဥ္ဆိုတဲ့ ေကာင္းမြန္တဲ့ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဖြဲစည္းမႈေတြနဲ႕ ရင္းႏွီးလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ပထမေတာ့ အဘိဇၥာေဒါမနႆစိတ္ ျဖစ္လာရင္ သိေအာင္ သတိထားေနရာက အေလ့အက်င့္ မ်ားလာတဲ့အခါ အဲဒီစိတ္ႏွစ္ခု သာမကဘဲ အျခားသိစိတ္အမ်ဳိးမ်ဳိးကုိပါ သတိထားလာမိပါ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမွာသိေနျခင္းျဖင့္ ျဖစ္တာကို ရႈၿပီး ေနရမယ္ဆိုတဲ့ သတိပ႒ာန္ ဘာ၀နာပါဠိေတာ္လာ ပထမအခ်က္နဲ႕ကိုယ္ညီေနတာ ေတြ႕ရပါမယ္။ သိစိတ္တစ္ခုၿပီးတစ္ခု ျဖစ္လာေနတာကို သိေနရာက တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္ မွာ ေေစာေစာက ေပၚတဲ့သိစိတ္ ဘယ္ေရာက္သြားပါလိမ့္ ၊ ဘာျဖစ္သြားပါလိမ့္ စပ္စုၿပီး ဆင္ျခင္ၾကည့္တဲ့အခါ ေပ်ာက္သြာား၊ ပ်က္သြား တာကို သိလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ သတိပ႒ာန္ဘာ၀နာ ပါဠိေတာ္လာ ဒုတိယအခ်က္နဲ႔ ကိုက္ညီေနတာကို ေတြ႕ရပါမယ္။
ျဖစ္ေပၚလာတာကို ရႈမယ္၊ ပ်က္သြားတာကို ရႈမယ္၊ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ စိတ္ေတြပဲ ထင္ရွားေနရင္ ျဖစ္တာကိုရႈပါ၊ ပ်က္သြားတဲ့ စိတ္ ထင္ရွားေနရင္ ပ်က္တာကိုပဲ ရႈေနပါမယ္။ သိစိတ္တစ္ခုရဲ႕ ျဖစ္ေပၚလာၿပီး ပ်က္သြားတာထင္ရွားရင္ အဲဒီသိစိတ္ရဲ႕ ျဖစ္ေပၚ ေပ်ာက္ပ်က္မႈကို ရႈေနပါမယ္။ ဒါဆိုရင္ သတိပ႒ာန္ဘာ၀နာပါဠိေတာ္လာ ညြန္ၾကားထားတဲ့ အစီအစဥ္အတိုင္း ဆက္သြယ္မယ္ဆိုရင္ ဆက္လက္အားထုတ္ဖို႔အတြက္ အခက္အခဲမရွိနိုင္ေၾကာင္း တင္ျပလိုပါတယ္။
တရားအားထုတ္ခါစ ေယာဂီတစ္ဦးကို ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ဘာကိုေျပာတာလဲ၊ ပ်က္တယ္ဆိုတာ ဘာကိုေျပာတာလဲဆိုတာ မသိေသးဘဲ ရုပ္နာမ္ျဖစ္ပ်က္ရႈဆိုတာကို တိုက္ရိုက္တရားေပးလိုက္ရင္ အလုပ္လုပ္ရတာ ခက္မယ္ထင္ပါတယ္။ မသိနိုင္ေသးတာကို ေရွးက ေၾကာင္းေပးလို႔ လိုက္လုပ္ေနတာျဖစ္လို႔ သိၿပီး အားထုတ္တာေလာက္ အရာမေရာက္နိုင္ဘူးလို႔ ယူဆရပါတယ္။
(ေမာင္ကံထူးရဲ႕ေဆာင္းပါးကုိ ကူးယူေဖၚျပပါသည္)
အခါတစ္ပါး ျမတ္စြာဘုရားသည္ နေဠရုအမည္ရွိ တမာပင္ရင္းတြင္ သီတင္းသံုးေနခိုက္ မဟာရာဒ အမည္ရွိ အသူရိန္က ျမတ္စြာဘုရားအား “ျမတ္စြာဘုရား……….အရွင္ဘုရားရဲ႕ တပည့္သာ၀ကေတြဟာ အဘယ့္ေၾကာင့္ သာသနာေတာ္မွာ ေပ်ာ္ေမြ႕ေနနိင္ ၾကတာလဲဘုရား” ဟု ေလွ်ာက္ထားေသာအခါ ျမတ္စြာဘုရားက “မဟာရာဒ……မဟာသမုဒၵရာႀကီးဟာ အံ့ဖြယ္ရာ ရွစ္မ်ဳိး ရွိေနေသာ ေၾကာင့္ အသူရာေတြ ေပ်ာ္ေမြ႕ေနၾကသလို သာသနာေတာ္ႀကီးမွာ လည္း အံ့ဖြယ္ရွစ္မ်ဳိး ရွိေနတဲ့အတြက္ ငါဘုရားရဲ႕တပည့္သာ၀က ေတြ သာသနာမွာ ေပ်ာ္ေမြ႕နုိင္ၾကတာျဖစ္တယ္” ဟု မိန္႔ေတာ္မူကာ သာသနာရဲ႕အံ့ဖြယ္ရွစ္ပါးႏွင့္မဟာသမုဒၵရာရဲ႕အံ့ဖြယ္ရွစ္ပါးကို ႏိႈင္းယွဥ္ခဲ့ပါသည္။
ထိုအံ့ဖြယ္ရွစ္ပါးအနက္က အံ့ဖြယ္တစ္ပါးက
ပင္လယ္၊ျမစ္၊ေခ်ာင္း၊အင္း၊အိုင္မ်ားမွ စီးဆင္းလာေသာ ေရမ်ားသည္ အရသာမ်ဳိးစံုေသာ္လည္း သမုဒၶရာထဲ ေရာက္လွ်င္ ငံေသာအရသာ တစ္မ်ဳိးတည္းသာျဖစ္ေတာ့သည္၊ ထို႔အတူ သာသနာေတာ္တြင္း ျမတ္ဗုဒၶေဟာေတာ္မူထားခဲ့ေသာ ပိဋကတ္သံုပံု နိကာယ္ငါးရပ္၊ ဓမၼခႏၶာေပါင္း ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္စသည္တို႔၏ ပန္းတိုင္အရသာသည္ “ ၀ိမုတၱိရသ” တစ္ခုပဲျဖစ္ပါသည္။ သတိပ႒ာန္၊မဂၢင္စသည္ အမည္မ်ုဳိးစံုကြဲေနေပမယ့္ သူတို႔ရဲ႕ေနာက္ဆံုးပန္းတိုင္ဟာ ၀ိမုတၱိအရသာ တစ္ခုပဲျဖစ္ေနသည္မွာ အံ့ၾသစရာ ေကာင္းလွပါသည္။ ယခုေခတ္တြင္ မုိးကုတ္၊မဟာစည္၊ကသစ္၀င္ စတဲ့ နည္းမ်ဳိးစံုေသာ္လည္း ဦးတည္ခ်က္ ပန္းတိုင္ကား ၀ိမုတၱရသပဲ ျဖစ္သည္။ ထိုအေၾကာင္းကို ေအာက္ပါ အျပည့္အစံု ဆိုသည့္ စာတန္းေလးကို ကလစ္ေခါက္ကာ ဆက္လက္ဖတ္ရႈၾကေစလိုပါေၾကာင္း။
သတိပ႒ာန္တရားေတာ္အတိုင္း အားထုတ္ေနၾကပါတယ္ဆိုရင္ အားထုတ္နည္းအားလံုး မွန္သည္ခ်ည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အမည္ အားျဖင့္ မုိးကုတ္နည္း၊ စြန္းလြန္းနည္း၊ မဟာစည္နည္း၊ ဆရာသက္နည္း၊သံအင္းဂူနည္း စသျဖင့္ အမည္တပ္ၿပီး ေျပာေနေပမယ့္ အားလံုးသည္ ဗုဒၶနည္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၀ိပႆနာတရားမွန္ရင္ သတိပ႒ာန္တရားေလးပါး ေဘာင္ထဲမွာ ၀င္ရပါမယ္။ အဲဒီေဘာင္ထဲ မ၀င္ရင္ ၀ိပႆနာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိထားရပါမယ္။ အဲဒီေဘာင္ထဲ ၀င္တာမွန္ရင္ ရုပ္နာမ္ျဖစ္ပ်က္ရႈတဲ့ဆီကို ဦးတည္သြားရမည္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္နည္းကို ယူၿပီး အားထုတ္သည္ျဖစ္ေစ ရုပ္နာမ္ျဖစ္ပ်က္ရႈတာကို မေရာက္မခ်င္း သမထပဲ ျဖစ္ေနပါမယ္။
တရားအားထုတ္ေနၾကတဲ့ ေယာဂီမ်ားအတြင္း မိမိတို႔နည္းကေကာင္းတယ္၊ သူတို႔နည္းက်ေတာ့ ဘယ္လိုျဖစ္တယ္၊ စသျဖင့္ မေျပာအပ္ဘူး လို႔ဆိုခ်င္ပါတယ္။ တရားစခန္းခ်င္းမတူတဲ့ ေယာဂီႏွစ္ဦး တရားအားထုတ္နည္း ေဆြးေႏြးခိုင္းရင္ သင့္ျမတ္ၾကဖို႔ အေတာ္နည္းမယ္ ထင္ပါတယ္။ နည္းခ်င္းမတူလို႔ျဖစ္ေစ၊ အဲဒီနည္းနွင့္မိမိအားထုတ္လို႔ အဆင္မေျပလို႔ျဖစ္ေစ ဘယ္နည္းကိုမွ် မေ၀ဖန္ ထိုက္ပါဘူးလို႔ ေျပာလိုပါတယ္။ တရားစခန္းမတူတဲ့ မိတ္ေဆြႏွစ္ဦး နည္းခ်င္းၿပိဳင္ေျပာလို႔ အေပါက္အစ မတည့္ၾကတာကို ႀကံဳရဖူးပါတယ္။
တပည့္မေကာင္း ဆရာ့ေခါင္းဆုိတဲ့ စကားရွိပါတယ္။ ဆရားမ်ားက တပည့္ေယာဂီမ်ားကုိ မိမိဌာနရဲ႕နည္းကိုသာျပၿပီး အားထုတ္ေစတာ နည္းလမ္းက်ပါတယ္။သို႔ေသာ္ သတိပ႒ာန္တရားေလးပါးစလံုးရဲ႕ အၾကမ္းဖ်င္း အဓိပၸါယ္ကိုလည္း ႀကံဳရင္ႀကံဳသလို ရွင္းျပေပးရင္ တပည့္မ်ား သိရွိၾကလို႔ အျမင္က်ယ္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အျခားေသာကမၼ႒ာန္းဌာနက နည္းေတြလည္း ဗုဒၶနည္းေတြပဲလို႔ သိၾကမယ္ဆိုရင္ ေယာဂီအခ်င္းခ်င္းေတြ႕ၾကလည္း တာ၀န္မဲ့ ေျပာေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ တရားအားထုတ္ေနသူမ်ား ဦးတည္ခ်က္ျခင္း တူၾကတာမို႔ တရားေဆြးေႏြးလို႔ မရဘူးဆိုတာလည္း မရွိအပ္ပါဘူး။
၀ိပႆနာတရားအားထုတ္ျခင္းသည္ ကာယ၊ေ၀ဒနာ၊စိတၱ၊ဓမၼတို႔အေပၚ ျဖစ္ပ်က္ရႈေနရမည္ဆိုတဲ့ သတိပ႒ာန္ဘာ၀နာတရား ေတာ္ ညြန္ၾကားခ်က္နဲ႔ ကိုက္ညီေနရင္ မွန္သည္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ငါတို႔က ကာယႏုပႆနာျဖစ္တယ္၊သူတုိ႔က ေ၀ဒနာႏုပႆနာျဖစ္ တယ္၊ မတူဘူးလို႔ ႀကံႀကံဖန္ဖန္ ေျပာလိုၾကပါတယ္။
သတိပ႒ာန္တရားေလးပါးကို ေယာဂီေလးေယာက္က တစ္ေယက္ တစ္ပါးစီ က်င့္ေနၾကလို႔ အားထုတ္နည္းခ်င္း မတူဘူးလို႔ ျငင္းေနၾကရင္ အဲဒီေလးေယာက္ကို ညြန္ၾကားတဲ့ အသီးသီးေသာ ဆရာမ်ားက မရွင္းျပၾကလို႔သာ ျဖစ္ပါမယ္။ အေျပာအားျဖင့္ ကာယ၊ ေ၀ဒနာ၊စိတၱ၊ဓမၼလို႔ အမည္ကြဲၿပီး မတူတာေတာ့ မွန္ပါတယ္။ဒါေပမယ့္ ဘယ္နည္းေပၚမွာမဆို ျဖစ္ပ်က္ရႈရမယ္ဆိုတဲ့ ဦးတည္ခ်က္ အတူ တူသာျဖစ္ေၾကာင္း သတိျပဳၾကရပါမယ္။ နည္းမတူျခင္းကုိ ေျပာတာထက္ မိမိနည္းနဲ႔မိမိအားထုတ္လို႔ ဥာဏ္အျမင္တိုးတက္လာမႈ ရွိမရွိကုိ မိမိဘာသာ ဆန္းစစ္သင့္ေၾကာင္း အႀကံျပဳလိုပါတယ္။
ေယာဂီမ်းကို သတိပ႒ာန္ေလးပါး အက်င့္တရားနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ႀကိဳတင္ ရွင္းျပေပးထားရင္ ဒီအခ်ည္းအႏွီးကိစၥ ျဖစ္မလာနိုင္ ဘူးလို႔ ယူဆမိပါတယ္။ ဆရာလုပ္သူသည္ မိမိဌာနနည္းအျပင္ အျခားေသာ ဌာနနည္းမ်ားကိုလည္း ေလ့လာသိရွိထားသင့္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လိုိ႔လဲဆိုေတာ့ တစ္ျခားစခန္းက ေယာဂီမ်ား မိမိစခန္းကုိ အေၾကာင္းသင့္လို႔ ေရာက္လာၿပီး သူတို႔အားထုတ္ခဲ့တဲ့ နည္းနဲ႕ မိမိနည္းကို ႏိႈင္းယွဥ္ေမးလာရင္ ဆရာတစ္ဦးအေနနဲ႔ မရွင္းျပတတ္ရင္ မသင့္ဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။
မိတ္ေဆြတစ္ဦး တရားစခန္းတစ္ခုမွာပဲ ပံုမွန္အားထုတ္ေနရာက အေၾကာင္းသင့္တာနဲ႔ နည္းမတူတဲ့ တရားစခန္းတစ္ခုကို ၀င္လိုက္ပါတယ္။ မိတ္ေဆြက နည္းမတူၾကတာကို မသိလို႔ေမးတဲ့အခါ သူတုိ႔က သူတို႔နည္းနဲ႔ အားထုတ္တာပါ ၊ ဒီမွာေတာ့ ဒီနည္းပဲ အားထုတ္တယ္ လို႔ ခပ္တိုတိုပဲေျဖလို႔ ထပ္မေမးရဲေတာ့ေၾကာင္း ေျပာျပပါတယ္။
ကမၼ႒ာန္းဌာန ဘယ္ေလာက္ပဲ မ်ားေနပါေစ၊ ၀ိပႆနာတရားအားထုတ္မယ္ဆိုရင္ သတိပ႒ာန္ေလးပါး အတြင္းကသာ တရားျပၾကရပါတယ္။ ဒါကို သေဘာေပါင္ရင္ က်င့္နည္းခ်င္း မတူဘူးလို႔ ေျပာေနဖို႔ မရွိေၾကာင္း သေဘာေပါက္ထားၾကရပါမယ္။ တရားအားထုတ္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ အစပ်ဳိးပံုခ်င္း တူခ်င္မွ တူပါမယ္။ ဒါေပမယ့္ ၀ိပႆနာဘာ၀နာအလုပ္ကုိ လုပ္ၿပီဆိုရင္ေတာ့ ရုပ္နာမ္ ျဖစ္ပ်က္ ရႈရတာခ်င္း အတူတူျဖစ္ရပါမယ္။ ဒါကို သေဘာေပါက္ထားတဲ့ ၀ိပႆနာသမားမ်ားျဖစ္ရင္ ကမၻာႀကီးရဲ႕ ဘယ္ေနရာမွာပဲ ဆံုဆံု၊ တရားနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ဘယ္စကားေတြပဲေျပာေျပာ ေျပာလို႔ ေဆြးေႏြးညွိႏိႈင္းလို႔ ရနုိင္ရပါမယ္။
တရားအားထုတ္ရာမွာ သမာဓိအတြက္ စတည္ရပါတယ္၊ ၀မ္းဗိုက္မွာ ထားတာလည္း ရွိပါတယ္၊ ႏွာသီးဖ်ားမွာထားတာရွိ သလို ရင္ေခါင္းမွာလည္း ထားခ်င္ထားပါမယ္။ ဘယ္မွာပဲထားထား ျဖစ္ပ်က္ရႈရမွာက အဓိကျဖစ္ပါတယ္၊ ဒီသေဘာတရားကုိ ေယာဂီမ်ားသိထားၾကဖို႔ လိုပါတယ္။ ၀ိပႆနာတရားအားထုတ္ေနသူအခ်င္းခ်င္း နည္းၿပိဳင္ျငင္းေနတုန္းပဲဆိုရင္ အဲဒီႏွစ္ဦးစလံုးဟာ ရုပ္ နာမ္ျဖစ္ပ်က္ကို ရႈရတဲ့ သတိပ႒ာန္ဘာ၀နာအဆင့္ကုိ မေရာက္ေသးတဲ့ တရားမူႀကိဳတန္းမွာပဲ ရွိေနေသးေၾကာင္း သိရပါမယ္။
ဓမၼမိတ္ေဆြတစ္ေယာက္ႏွင့္ေတြ႕လို႔ သတိပ႒ာန္ေလးပါးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဆရာလုပ္သူက ေယာဂီမ်ားကို အခါအားေလ်ာ္စြာ ရွင္းျပသင့္ေၾကာင္းနဲ႕ အျခားကမၼ႒ာန္းဌာနရဲ႕ နည္းမ်ားကိုပါ ေလ့လာသိရွိထားသင့္ေၾကာင္း ေျပာမိပါတယ္။ မိတ္ေဆြက နည္းမတူလို႔ပဲ ကမၼ႒ာန္းဌာနမ်ား သီးျခားရွိေနၾကတာျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဆရာလုပ္တာနဲ႔ ရွိသမွ် ကမၼ႒ာန္းဌာနေတြရဲ႕ နည္းေတြကိုလုိက္ၿပီး အားထုတ္ၾကည့္ ရမွာလား လို႔ျပန္ေျပာပါတယ္။
ရုပ္နာမ္ျဖစ္ပ်က္ျမင္လို႔ ဆရာလုပ္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ဟာ တစ္ျခားကမၼ႒ာန္းဌာနေတြဆီကို သြားၿပီး လက္ေတြ႕ျဖစ္ပ်က္ျမင္ေအာင္ ထပ္ရႈၾကည့္စရာ မလိုေၾကာင္း အျခားဌာနမ်ားရဲ႕နည္းမ်ားကုိ ေလ့လာၾကည့္လိုက္တာနဲ႕ မိမိသိထားတဲ့ ျဖစ္ပ်က္ဆီကို ဘယ္လိုေရာက္ လာနုိင္တယ္ဆိုတာ မသိနိုင္ဘူးလားလို႔ မိတ္ေဆြရင္းျဖစ္ေနလို႔ အားမနာဘဲ ျပန္ေျပာလိုက္ပါတယ္။
ျဖစ္ပ်က္
ရုပ္၊ေ၀ဒနာ၊စိတ္၊ဓမၼ ဘယ္ဟာကိုပဲ ရႈရႈ သတိပ႒ာန္တရားေတာ္အရ ျဖစ္ပ်က္ကိုပဲ ျမင္ေအာင္ရႈရမယ္ဆိုတာ သေဘာေပါက္ ရင္ သတိပ႒ာန္ဘာ၀နာပါဠိေတာ္ကို တစ္ခုခ်င္း ျပန္ၾကည့္ၾကပါမယ္။ ဘာတစ္ခုကိုပဲရႈရႈ၊ ျဖစ္တာကုိ ရႈၿပီး ေနရမယ္၊ ပ်က္တာကုိ ရႈၿပီးေနရမယ္။ ျဖစ္ပ်က္ကို ရႈၿပီးေနရမယ္လို႔ ပါဠိေတာ္က ညြန္ၾကားထားပါတယ္။ မိမိအတြက္ ထင္ရွားတာက ရႈရမယ္လို႔ ယူဆရပါတယ္။ ျဖစ္ပ်က္ကို တန္းၿပီး ရႈရမယ္လို႔ ေျပာမထားေၾကာင္း သတိျပဳမိပါတယ္။
ပုထုဇဥ္အေနနဲ႔ တရားစၿပီး အားထုတ္တဲ့အခါ ျဖစ္ပ်က္ကိုတန္းၿပီး မျမင္နို္င္ေသးပါဘူး၊ သတိပ႒ာန္ေလးပါးအနက္ တစ္ခုခုကို ရႈေနစဥ္ အဘိဇၥ်ာေဒါမနႆစိတ္ တစ္ခုခုေပၚရင္၊ အဲဒါကို ၀ီရိယသမၸဇဥ္ သတိနဲ႕ပယ္ေနရမယ္ဆိုတဲ့ အလုပ္နဲ႕ ၀ိပႆနာအက်င့္ကို စခိုင္းပါတယ္၊ ပုထုဇဥ္ဆိုတာ ေလာဘစိတ္ျဖစ္ေနလည္း သိတာမဟုတ္ဘူး၊ ေဒါသစိတ္ျဖစ္ေနလည္း မသိပါဘူး၊ ေလာဘစတ္၊ေဒါသ စိတ္ျဖစ္ရင္ သတိ၊၀ီရိယ၊သမၸဇဥ္ အကူအညီနဲ႕ သိသိၿပီး ပယ္တတ္ေအာင္ သတိပ႒ာန္တရားနဲ႕ အစပ်ဳိးျခင္းျဖင့္ ပုထုဇဥ္တို႔ရဲ႕ဘ၀ ေပါက္လြတ္ပဲစား ထားခဲ့တဲ့စိတ္မွာ သတိ၀ီရိယသမၸဇဥ္ဆိုတဲ့ ေကာင္းမြန္တဲ့ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဖြဲစည္းမႈေတြနဲ႕ ရင္းႏွီးလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ပထမေတာ့ အဘိဇၥာေဒါမနႆစိတ္ ျဖစ္လာရင္ သိေအာင္ သတိထားေနရာက အေလ့အက်င့္ မ်ားလာတဲ့အခါ အဲဒီစိတ္ႏွစ္ခု သာမကဘဲ အျခားသိစိတ္အမ်ဳိးမ်ဳိးကုိပါ သတိထားလာမိပါ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမွာသိေနျခင္းျဖင့္ ျဖစ္တာကို ရႈၿပီး ေနရမယ္ဆိုတဲ့ သတိပ႒ာန္ ဘာ၀နာပါဠိေတာ္လာ ပထမအခ်က္နဲ႕ကိုယ္ညီေနတာ ေတြ႕ရပါမယ္။ သိစိတ္တစ္ခုၿပီးတစ္ခု ျဖစ္လာေနတာကို သိေနရာက တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္ မွာ ေေစာေစာက ေပၚတဲ့သိစိတ္ ဘယ္ေရာက္သြားပါလိမ့္ ၊ ဘာျဖစ္သြားပါလိမ့္ စပ္စုၿပီး ဆင္ျခင္ၾကည့္တဲ့အခါ ေပ်ာက္သြာား၊ ပ်က္သြား တာကို သိလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ သတိပ႒ာန္ဘာ၀နာ ပါဠိေတာ္လာ ဒုတိယအခ်က္နဲ႔ ကိုက္ညီေနတာကို ေတြ႕ရပါမယ္။
ျဖစ္ေပၚလာတာကို ရႈမယ္၊ ပ်က္သြားတာကို ရႈမယ္၊ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ စိတ္ေတြပဲ ထင္ရွားေနရင္ ျဖစ္တာကိုရႈပါ၊ ပ်က္သြားတဲ့ စိတ္ ထင္ရွားေနရင္ ပ်က္တာကိုပဲ ရႈေနပါမယ္။ သိစိတ္တစ္ခုရဲ႕ ျဖစ္ေပၚလာၿပီး ပ်က္သြားတာထင္ရွားရင္ အဲဒီသိစိတ္ရဲ႕ ျဖစ္ေပၚ ေပ်ာက္ပ်က္မႈကို ရႈေနပါမယ္။ ဒါဆိုရင္ သတိပ႒ာန္ဘာ၀နာပါဠိေတာ္လာ ညြန္ၾကားထားတဲ့ အစီအစဥ္အတိုင္း ဆက္သြယ္မယ္ဆိုရင္ ဆက္လက္အားထုတ္ဖို႔အတြက္ အခက္အခဲမရွိနိုင္ေၾကာင္း တင္ျပလိုပါတယ္။
တရားအားထုတ္ခါစ ေယာဂီတစ္ဦးကို ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ဘာကိုေျပာတာလဲ၊ ပ်က္တယ္ဆိုတာ ဘာကိုေျပာတာလဲဆိုတာ မသိေသးဘဲ ရုပ္နာမ္ျဖစ္ပ်က္ရႈဆိုတာကို တိုက္ရိုက္တရားေပးလိုက္ရင္ အလုပ္လုပ္ရတာ ခက္မယ္ထင္ပါတယ္။ မသိနိုင္ေသးတာကို ေရွးက ေၾကာင္းေပးလို႔ လိုက္လုပ္ေနတာျဖစ္လို႔ သိၿပီး အားထုတ္တာေလာက္ အရာမေရာက္နိုင္ဘူးလို႔ ယူဆရပါတယ္။
(ေမာင္ကံထူးရဲ႕ေဆာင္းပါးကုိ ကူးယူေဖၚျပပါသည္)
ဦးတည္ခ်က္တူျခင္း
သာသနာေတာ္ႀကီးသည္ သာမန္ၾကည့္မည္ဆိုလွ်င္ မည္သို႔မွ် ထူးျခားမည္ မဟုတ္ေသာ္လည္း အဂၤုတၱရနိကယ္ အ႒ကနိပါတ္တြင္ ျမတ္စြာဘုရားက သာသနာအံဖြယ္ ရွစ္ပါး ရွိေၾကာင္းကို ေဟာၾကားခဲ့သည္ကုိ ဖတ္ရေသာအခါ သာသနာေတာ္ႀကီး အံ့ဖြယ္အတိၿပီးေနသည္ကို သိရသည့္အတြက္ ၾကည္ႏူးပီတိျဖစ္ရသကဲ့သုိ႔ ေမးလာသူကို ကၽြမ္းက်င္ေျပာင္ေျမာက္စြာ ျပန္လည္ ေျဖၾကား ေတာ္မူခဲ့သည့္ ျမတ္စြာဘုရား၏ ဥာဏ္ေတာ္ကုိလည္း အလြန္႔လြန္ၾကည္ညိဳသဒၶါပြားခဲ့ရပါသည္။
အခါတစ္ပါး ျမတ္စြာဘုရားသည္ နေဠရုအမည္ရွိ တမာပင္ရင္းတြင္ သီတင္းသံုးေနခိုက္ မဟာရာဒ အမည္ရွိ အသူရိန္က ျမတ္စြာဘုရားအား “ျမတ္စြာဘုရား……….အရွင္ဘုရားရဲ႕ တပည့္သာ၀ကေတြဟာ အဘယ့္ေၾကာင့္ သာသနာေတာ္မွာ ေပ်ာ္ေမြ႕ေနနိင္ ၾကတာလဲဘုရား” ဟု ေလွ်ာက္ထားေသာအခါ ျမတ္စြာဘုရားက “မဟာရာဒ……မဟာသမုဒၵရာႀကီးဟာ အံ့ဖြယ္ရာ ရွစ္မ်ဳိး ရွိေနေသာ ေၾကာင့္ အသူရာေတြ ေပ်ာ္ေမြ႕ေနၾကသလို သာသနာေတာ္ႀကီးမွာ လည္း အံ့ဖြယ္ရွစ္မ်ဳိး ရွိေနတဲ့အတြက္ ငါဘုရားရဲ႕တပည့္သာ၀က ေတြ သာသနာမွာ ေပ်ာ္ေမြ႕နုိင္ၾကတာျဖစ္တယ္” ဟု မိန္႔ေတာ္မူကာ သာသနာရဲ႕အံ့ဖြယ္ရွစ္ပါးႏွင့္မဟာသမုဒၵရာရဲ႕အံ့ဖြယ္ရွစ္ပါးကို ႏိႈင္းယွဥ္ခဲ့ပါသည္။
ထိုအံ့ဖြယ္ရွစ္ပါးအနက္က အံ့ဖြယ္တစ္ပါးက
ပင္လယ္၊ျမစ္၊ေခ်ာင္း၊အင္း၊အိုင္မ်ားမွ စီးဆင္းလာေသာ ေရမ်ားသည္ အရသာမ်ဳိးစံုေသာ္လည္း သမုဒၶရာထဲ ေရာက္လွ်င္ ငံေသာအရသာ တစ္မ်ဳိးတည္းသာျဖစ္ေတာ့သည္၊ ထို႔အတူ သာသနာေတာ္တြင္း ျမတ္ဗုဒၶေဟာေတာ္မူထားခဲ့ေသာ ပိဋကတ္သံုပံု နိကာယ္ငါးရပ္၊ ဓမၼခႏၶာေပါင္း ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္စသည္တို႔၏ ပန္းတိုင္အရသာသည္ “ ၀ိမုတၱိရသ” တစ္ခုပဲျဖစ္ပါသည္။ သတိပ႒ာန္၊မဂၢင္စသည္ အမည္မ်ုဳိးစံုကြဲေနေပမယ့္ သူတို႔ရဲ႕ေနာက္ဆံုးပန္းတိုင္ဟာ ၀ိမုတၱိအရသာ တစ္ခုပဲျဖစ္ေနသည္မွာ အံ့ၾသစရာ ေကာင္းလွပါသည္။ ယခုေခတ္တြင္ မုိးကုတ္၊မဟာစည္၊ကသစ္၀င္ စတဲ့ နည္းမ်ဳိးစံုေသာ္လည္း ဦးတည္ခ်က္ ပန္းတိုင္ကား ၀ိမုတၱရသပဲ ျဖစ္သည္။ ထိုအေၾကာင္းကို ေအာက္ပါ အျပည့္အစံု ဆိုသည့္ စာတန္းေလးကို ကလစ္ေခါက္ကာ ဆက္လက္ဖတ္ရႈၾကေစလိုပါေၾကာင္း။
သတိပ႒ာန္တရားေတာ္အတိုင္း အားထုတ္ေနၾကပါတယ္ဆိုရင္ အားထုတ္နည္းအားလံုး မွန္သည္ခ်ည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အမည္ အားျဖင့္ မုိးကုတ္နည္း၊ စြန္းလြန္းနည္း၊ မဟာစည္နည္း၊ ဆရာသက္နည္း၊သံအင္းဂူနည္း စသျဖင့္ အမည္တပ္ၿပီး ေျပာေနေပမယ့္ အားလံုးသည္ ဗုဒၶနည္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၀ိပႆနာတရားမွန္ရင္ သတိပ႒ာန္တရားေလးပါး ေဘာင္ထဲမွာ ၀င္ရပါမယ္။ အဲဒီေဘာင္ထဲ မ၀င္ရင္ ၀ိပႆနာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိထားရပါမယ္။ အဲဒီေဘာင္ထဲ ၀င္တာမွန္ရင္ ရုပ္နာမ္ျဖစ္ပ်က္ရႈတဲ့ဆီကို ဦးတည္သြားရမည္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္နည္းကို ယူၿပီး အားထုတ္သည္ျဖစ္ေစ ရုပ္နာမ္ျဖစ္ပ်က္ရႈတာကို မေရာက္မခ်င္း သမထပဲ ျဖစ္ေနပါမယ္။
တရားအားထုတ္ေနၾကတဲ့ ေယာဂီမ်ားအတြင္း မိမိတို႔နည္းကေကာင္းတယ္၊ သူတို႔နည္းက်ေတာ့ ဘယ္လိုျဖစ္တယ္၊ စသျဖင့္ မေျပာအပ္ဘူး လို႔ဆိုခ်င္ပါတယ္။ တရားစခန္းခ်င္းမတူတဲ့ ေယာဂီႏွစ္ဦး တရားအားထုတ္နည္း ေဆြးေႏြးခိုင္းရင္ သင့္ျမတ္ၾကဖို႔ အေတာ္နည္းမယ္ ထင္ပါတယ္။ နည္းခ်င္းမတူလို႔ျဖစ္ေစ၊ အဲဒီနည္းနွင့္မိမိအားထုတ္လို႔ အဆင္မေျပလို႔ျဖစ္ေစ ဘယ္နည္းကိုမွ် မေ၀ဖန္ ထိုက္ပါဘူးလို႔ ေျပာလိုပါတယ္။ တရားစခန္းမတူတဲ့ မိတ္ေဆြႏွစ္ဦး နည္းခ်င္းၿပိဳင္ေျပာလို႔ အေပါက္အစ မတည့္ၾကတာကို ႀကံဳရဖူးပါတယ္။
တပည့္မေကာင္း ဆရာ့ေခါင္းဆုိတဲ့ စကားရွိပါတယ္။ ဆရားမ်ားက တပည့္ေယာဂီမ်ားကုိ မိမိဌာနရဲ႕နည္းကိုသာျပၿပီး အားထုတ္ေစတာ နည္းလမ္းက်ပါတယ္။သို႔ေသာ္ သတိပ႒ာန္တရားေလးပါးစလံုးရဲ႕ အၾကမ္းဖ်င္း အဓိပၸါယ္ကိုလည္း ႀကံဳရင္ႀကံဳသလို ရွင္းျပေပးရင္ တပည့္မ်ား သိရွိၾကလို႔ အျမင္က်ယ္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အျခားေသာကမၼ႒ာန္းဌာနက နည္းေတြလည္း ဗုဒၶနည္းေတြပဲလို႔ သိၾကမယ္ဆိုရင္ ေယာဂီအခ်င္းခ်င္းေတြ႕ၾကလည္း တာ၀န္မဲ့ ေျပာေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ တရားအားထုတ္ေနသူမ်ား ဦးတည္ခ်က္ျခင္း တူၾကတာမို႔ တရားေဆြးေႏြးလို႔ မရဘူးဆိုတာလည္း မရွိအပ္ပါဘူး။
၀ိပႆနာတရားအားထုတ္ျခင္းသည္ ကာယ၊ေ၀ဒနာ၊စိတၱ၊ဓမၼတို႔အေပၚ ျဖစ္ပ်က္ရႈေနရမည္ဆိုတဲ့ သတိပ႒ာန္ဘာ၀နာတရား ေတာ္ ညြန္ၾကားခ်က္နဲ႔ ကိုက္ညီေနရင္ မွန္သည္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ငါတို႔က ကာယႏုပႆနာျဖစ္တယ္၊သူတုိ႔က ေ၀ဒနာႏုပႆနာျဖစ္ တယ္၊ မတူဘူးလို႔ ႀကံႀကံဖန္ဖန္ ေျပာလိုၾကပါတယ္။
သတိပ႒ာန္တရားေလးပါးကို ေယာဂီေလးေယာက္က တစ္ေယက္ တစ္ပါးစီ က်င့္ေနၾကလို႔ အားထုတ္နည္းခ်င္း မတူဘူးလို႔ ျငင္းေနၾကရင္ အဲဒီေလးေယာက္ကို ညြန္ၾကားတဲ့ အသီးသီးေသာ ဆရာမ်ားက မရွင္းျပၾကလို႔သာ ျဖစ္ပါမယ္။ အေျပာအားျဖင့္ ကာယ၊ ေ၀ဒနာ၊စိတၱ၊ဓမၼလို႔ အမည္ကြဲၿပီး မတူတာေတာ့ မွန္ပါတယ္။ဒါေပမယ့္ ဘယ္နည္းေပၚမွာမဆို ျဖစ္ပ်က္ရႈရမယ္ဆိုတဲ့ ဦးတည္ခ်က္ အတူ တူသာျဖစ္ေၾကာင္း သတိျပဳၾကရပါမယ္။ နည္းမတူျခင္းကုိ ေျပာတာထက္ မိမိနည္းနဲ႔မိမိအားထုတ္လို႔ ဥာဏ္အျမင္တိုးတက္လာမႈ ရွိမရွိကုိ မိမိဘာသာ ဆန္းစစ္သင့္ေၾကာင္း အႀကံျပဳလိုပါတယ္။
ေယာဂီမ်းကို သတိပ႒ာန္ေလးပါး အက်င့္တရားနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ႀကိဳတင္ ရွင္းျပေပးထားရင္ ဒီအခ်ည္းအႏွီးကိစၥ ျဖစ္မလာနိုင္ ဘူးလို႔ ယူဆမိပါတယ္။ ဆရာလုပ္သူသည္ မိမိဌာနနည္းအျပင္ အျခားေသာ ဌာနနည္းမ်ားကိုလည္း ေလ့လာသိရွိထားသင့္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လိုိ႔လဲဆိုေတာ့ တစ္ျခားစခန္းက ေယာဂီမ်ား မိမိစခန္းကုိ အေၾကာင္းသင့္လို႔ ေရာက္လာၿပီး သူတို႔အားထုတ္ခဲ့တဲ့ နည္းနဲ႕ မိမိနည္းကို ႏိႈင္းယွဥ္ေမးလာရင္ ဆရာတစ္ဦးအေနနဲ႔ မရွင္းျပတတ္ရင္ မသင့္ဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။
မိတ္ေဆြတစ္ဦး တရားစခန္းတစ္ခုမွာပဲ ပံုမွန္အားထုတ္ေနရာက အေၾကာင္းသင့္တာနဲ႔ နည္းမတူတဲ့ တရားစခန္းတစ္ခုကို ၀င္လိုက္ပါတယ္။ မိတ္ေဆြက နည္းမတူၾကတာကို မသိလို႔ေမးတဲ့အခါ သူတုိ႔က သူတို႔နည္းနဲ႔ အားထုတ္တာပါ ၊ ဒီမွာေတာ့ ဒီနည္းပဲ အားထုတ္တယ္ လို႔ ခပ္တိုတိုပဲေျဖလို႔ ထပ္မေမးရဲေတာ့ေၾကာင္း ေျပာျပပါတယ္။
ကမၼ႒ာန္းဌာန ဘယ္ေလာက္ပဲ မ်ားေနပါေစ၊ ၀ိပႆနာတရားအားထုတ္မယ္ဆိုရင္ သတိပ႒ာန္ေလးပါး အတြင္းကသာ တရားျပၾကရပါတယ္။ ဒါကို သေဘာေပါင္ရင္ က်င့္နည္းခ်င္း မတူဘူးလို႔ ေျပာေနဖို႔ မရွိေၾကာင္း သေဘာေပါက္ထားၾကရပါမယ္။ တရားအားထုတ္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ အစပ်ဳိးပံုခ်င္း တူခ်င္မွ တူပါမယ္။ ဒါေပမယ့္ ၀ိပႆနာဘာ၀နာအလုပ္ကုိ လုပ္ၿပီဆိုရင္ေတာ့ ရုပ္နာမ္ ျဖစ္ပ်က္ ရႈရတာခ်င္း အတူတူျဖစ္ရပါမယ္။ ဒါကို သေဘာေပါက္ထားတဲ့ ၀ိပႆနာသမားမ်ားျဖစ္ရင္ ကမၻာႀကီးရဲ႕ ဘယ္ေနရာမွာပဲ ဆံုဆံု၊ တရားနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ဘယ္စကားေတြပဲေျပာေျပာ ေျပာလို႔ ေဆြးေႏြးညွိႏိႈင္းလို႔ ရနုိင္ရပါမယ္။
တရားအားထုတ္ရာမွာ သမာဓိအတြက္ စတည္ရပါတယ္၊ ၀မ္းဗိုက္မွာ ထားတာလည္း ရွိပါတယ္၊ ႏွာသီးဖ်ားမွာထားတာရွိ သလို ရင္ေခါင္းမွာလည္း ထားခ်င္ထားပါမယ္။ ဘယ္မွာပဲထားထား ျဖစ္ပ်က္ရႈရမွာက အဓိကျဖစ္ပါတယ္၊ ဒီသေဘာတရားကုိ ေယာဂီမ်ားသိထားၾကဖို႔ လိုပါတယ္။ ၀ိပႆနာတရားအားထုတ္ေနသူအခ်င္းခ်င္း နည္းၿပိဳင္ျငင္းေနတုန္းပဲဆိုရင္ အဲဒီႏွစ္ဦးစလံုးဟာ ရုပ္ နာမ္ျဖစ္ပ်က္ကို ရႈရတဲ့ သတိပ႒ာန္ဘာ၀နာအဆင့္ကုိ မေရာက္ေသးတဲ့ တရားမူႀကိဳတန္းမွာပဲ ရွိေနေသးေၾကာင္း သိရပါမယ္။
ဓမၼမိတ္ေဆြတစ္ေယာက္ႏွင့္ေတြ႕လို႔ သတိပ႒ာန္ေလးပါးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဆရာလုပ္သူက ေယာဂီမ်ားကို အခါအားေလ်ာ္စြာ ရွင္းျပသင့္ေၾကာင္းနဲ႕ အျခားကမၼ႒ာန္းဌာနရဲ႕ နည္းမ်ားကိုပါ ေလ့လာသိရွိထားသင့္ေၾကာင္း ေျပာမိပါတယ္။ မိတ္ေဆြက နည္းမတူလို႔ပဲ ကမၼ႒ာန္းဌာနမ်ား သီးျခားရွိေနၾကတာျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဆရာလုပ္တာနဲ႔ ရွိသမွ် ကမၼ႒ာန္းဌာနေတြရဲ႕ နည္းေတြကိုလုိက္ၿပီး အားထုတ္ၾကည့္ ရမွာလား လို႔ျပန္ေျပာပါတယ္။
ရုပ္နာမ္ျဖစ္ပ်က္ျမင္လို႔ ဆရာလုပ္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ဟာ တစ္ျခားကမၼ႒ာန္းဌာနေတြဆီကို သြားၿပီး လက္ေတြ႕ျဖစ္ပ်က္ျမင္ေအာင္ ထပ္ရႈၾကည့္စရာ မလိုေၾကာင္း အျခားဌာနမ်ားရဲ႕နည္းမ်ားကုိ ေလ့လာၾကည့္လိုက္တာနဲ႕ မိမိသိထားတဲ့ ျဖစ္ပ်က္ဆီကို ဘယ္လိုေရာက္ လာနုိင္တယ္ဆိုတာ မသိနိုင္ဘူးလားလို႔ မိတ္ေဆြရင္းျဖစ္ေနလို႔ အားမနာဘဲ ျပန္ေျပာလိုက္ပါတယ္။
ျဖစ္ပ်က္
ရုပ္၊ေ၀ဒနာ၊စိတ္၊ဓမၼ ဘယ္ဟာကိုပဲ ရႈရႈ သတိပ႒ာန္တရားေတာ္အရ ျဖစ္ပ်က္ကိုပဲ ျမင္ေအာင္ရႈရမယ္ဆိုတာ သေဘာေပါက္ ရင္ သတိပ႒ာန္ဘာ၀နာပါဠိေတာ္ကို တစ္ခုခ်င္း ျပန္ၾကည့္ၾကပါမယ္။ ဘာတစ္ခုကိုပဲရႈရႈ၊ ျဖစ္တာကုိ ရႈၿပီး ေနရမယ္၊ ပ်က္တာကုိ ရႈၿပီးေနရမယ္။ ျဖစ္ပ်က္ကို ရႈၿပီးေနရမယ္လို႔ ပါဠိေတာ္က ညြန္ၾကားထားပါတယ္။ မိမိအတြက္ ထင္ရွားတာက ရႈရမယ္လို႔ ယူဆရပါတယ္။ ျဖစ္ပ်က္ကို တန္းၿပီး ရႈရမယ္လို႔ ေျပာမထားေၾကာင္း သတိျပဳမိပါတယ္။
ပုထုဇဥ္အေနနဲ႔ တရားစၿပီး အားထုတ္တဲ့အခါ ျဖစ္ပ်က္ကိုတန္းၿပီး မျမင္နို္င္ေသးပါဘူး၊ သတိပ႒ာန္ေလးပါးအနက္ တစ္ခုခုကို ရႈေနစဥ္ အဘိဇၥ်ာေဒါမနႆစိတ္ တစ္ခုခုေပၚရင္၊ အဲဒါကို ၀ီရိယသမၸဇဥ္ သတိနဲ႕ပယ္ေနရမယ္ဆိုတဲ့ အလုပ္နဲ႕ ၀ိပႆနာအက်င့္ကို စခိုင္းပါတယ္၊ ပုထုဇဥ္ဆိုတာ ေလာဘစိတ္ျဖစ္ေနလည္း သိတာမဟုတ္ဘူး၊ ေဒါသစိတ္ျဖစ္ေနလည္း မသိပါဘူး၊ ေလာဘစတ္၊ေဒါသ စိတ္ျဖစ္ရင္ သတိ၊၀ီရိယ၊သမၸဇဥ္ အကူအညီနဲ႕ သိသိၿပီး ပယ္တတ္ေအာင္ သတိပ႒ာန္တရားနဲ႕ အစပ်ဳိးျခင္းျဖင့္ ပုထုဇဥ္တို႔ရဲ႕ဘ၀ ေပါက္လြတ္ပဲစား ထားခဲ့တဲ့စိတ္မွာ သတိ၀ီရိယသမၸဇဥ္ဆိုတဲ့ ေကာင္းမြန္တဲ့ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဖြဲစည္းမႈေတြနဲ႕ ရင္းႏွီးလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ပထမေတာ့ အဘိဇၥာေဒါမနႆစိတ္ ျဖစ္လာရင္ သိေအာင္ သတိထားေနရာက အေလ့အက်င့္ မ်ားလာတဲ့အခါ အဲဒီစိတ္ႏွစ္ခု သာမကဘဲ အျခားသိစိတ္အမ်ဳိးမ်ဳိးကုိပါ သတိထားလာမိပါ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမွာသိေနျခင္းျဖင့္ ျဖစ္တာကို ရႈၿပီး ေနရမယ္ဆိုတဲ့ သတိပ႒ာန္ ဘာ၀နာပါဠိေတာ္လာ ပထမအခ်က္နဲ႕ကိုယ္ညီေနတာ ေတြ႕ရပါမယ္။ သိစိတ္တစ္ခုၿပီးတစ္ခု ျဖစ္လာေနတာကို သိေနရာက တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္ မွာ ေေစာေစာက ေပၚတဲ့သိစိတ္ ဘယ္ေရာက္သြားပါလိမ့္ ၊ ဘာျဖစ္သြားပါလိမ့္ စပ္စုၿပီး ဆင္ျခင္ၾကည့္တဲ့အခါ ေပ်ာက္သြာား၊ ပ်က္သြား တာကို သိလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ သတိပ႒ာန္ဘာ၀နာ ပါဠိေတာ္လာ ဒုတိယအခ်က္နဲ႔ ကိုက္ညီေနတာကို ေတြ႕ရပါမယ္။
ျဖစ္ေပၚလာတာကို ရႈမယ္၊ ပ်က္သြားတာကို ရႈမယ္၊ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ စိတ္ေတြပဲ ထင္ရွားေနရင္ ျဖစ္တာကိုရႈပါ၊ ပ်က္သြားတဲ့ စိတ္ ထင္ရွားေနရင္ ပ်က္တာကိုပဲ ရႈေနပါမယ္။ သိစိတ္တစ္ခုရဲ႕ ျဖစ္ေပၚလာၿပီး ပ်က္သြားတာထင္ရွားရင္ အဲဒီသိစိတ္ရဲ႕ ျဖစ္ေပၚ ေပ်ာက္ပ်က္မႈကို ရႈေနပါမယ္။ ဒါဆိုရင္ သတိပ႒ာန္ဘာ၀နာပါဠိေတာ္လာ ညြန္ၾကားထားတဲ့ အစီအစဥ္အတိုင္း ဆက္သြယ္မယ္ဆိုရင္ ဆက္လက္အားထုတ္ဖို႔အတြက္ အခက္အခဲမရွိနိုင္ေၾကာင္း တင္ျပလိုပါတယ္။
တရားအားထုတ္ခါစ ေယာဂီတစ္ဦးကို ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ဘာကိုေျပာတာလဲ၊ ပ်က္တယ္ဆိုတာ ဘာကိုေျပာတာလဲဆိုတာ မသိေသးဘဲ ရုပ္နာမ္ျဖစ္ပ်က္ရႈဆိုတာကို တိုက္ရိုက္တရားေပးလိုက္ရင္ အလုပ္လုပ္ရတာ ခက္မယ္ထင္ပါတယ္။ မသိနိုင္ေသးတာကို ေရွးက ေၾကာင္းေပးလို႔ လိုက္လုပ္ေနတာျဖစ္လို႔ သိၿပီး အားထုတ္တာေလာက္ အရာမေရာက္နိုင္ဘူးလို႔ ယူဆရပါတယ္။
(ေမာင္ကံထူးရဲ႕ေဆာင္းပါးကုိ ကူးယူေဖၚျပပါသည္)
အခါတစ္ပါး ျမတ္စြာဘုရားသည္ နေဠရုအမည္ရွိ တမာပင္ရင္းတြင္ သီတင္းသံုးေနခိုက္ မဟာရာဒ အမည္ရွိ အသူရိန္က ျမတ္စြာဘုရားအား “ျမတ္စြာဘုရား……….အရွင္ဘုရားရဲ႕ တပည့္သာ၀ကေတြဟာ အဘယ့္ေၾကာင့္ သာသနာေတာ္မွာ ေပ်ာ္ေမြ႕ေနနိင္ ၾကတာလဲဘုရား” ဟု ေလွ်ာက္ထားေသာအခါ ျမတ္စြာဘုရားက “မဟာရာဒ……မဟာသမုဒၵရာႀကီးဟာ အံ့ဖြယ္ရာ ရွစ္မ်ဳိး ရွိေနေသာ ေၾကာင့္ အသူရာေတြ ေပ်ာ္ေမြ႕ေနၾကသလို သာသနာေတာ္ႀကီးမွာ လည္း အံ့ဖြယ္ရွစ္မ်ဳိး ရွိေနတဲ့အတြက္ ငါဘုရားရဲ႕တပည့္သာ၀က ေတြ သာသနာမွာ ေပ်ာ္ေမြ႕နုိင္ၾကတာျဖစ္တယ္” ဟု မိန္႔ေတာ္မူကာ သာသနာရဲ႕အံ့ဖြယ္ရွစ္ပါးႏွင့္မဟာသမုဒၵရာရဲ႕အံ့ဖြယ္ရွစ္ပါးကို ႏိႈင္းယွဥ္ခဲ့ပါသည္။
ထိုအံ့ဖြယ္ရွစ္ပါးအနက္က အံ့ဖြယ္တစ္ပါးက
ပင္လယ္၊ျမစ္၊ေခ်ာင္း၊အင္း၊အိုင္မ်ားမွ စီးဆင္းလာေသာ ေရမ်ားသည္ အရသာမ်ဳိးစံုေသာ္လည္း သမုဒၶရာထဲ ေရာက္လွ်င္ ငံေသာအရသာ တစ္မ်ဳိးတည္းသာျဖစ္ေတာ့သည္၊ ထို႔အတူ သာသနာေတာ္တြင္း ျမတ္ဗုဒၶေဟာေတာ္မူထားခဲ့ေသာ ပိဋကတ္သံုပံု နိကာယ္ငါးရပ္၊ ဓမၼခႏၶာေပါင္း ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္စသည္တို႔၏ ပန္းတိုင္အရသာသည္ “ ၀ိမုတၱိရသ” တစ္ခုပဲျဖစ္ပါသည္။ သတိပ႒ာန္၊မဂၢင္စသည္ အမည္မ်ုဳိးစံုကြဲေနေပမယ့္ သူတို႔ရဲ႕ေနာက္ဆံုးပန္းတိုင္ဟာ ၀ိမုတၱိအရသာ တစ္ခုပဲျဖစ္ေနသည္မွာ အံ့ၾသစရာ ေကာင္းလွပါသည္။ ယခုေခတ္တြင္ မုိးကုတ္၊မဟာစည္၊ကသစ္၀င္ စတဲ့ နည္းမ်ဳိးစံုေသာ္လည္း ဦးတည္ခ်က္ ပန္းတိုင္ကား ၀ိမုတၱရသပဲ ျဖစ္သည္။ ထိုအေၾကာင္းကို ေအာက္ပါ အျပည့္အစံု ဆိုသည့္ စာတန္းေလးကို ကလစ္ေခါက္ကာ ဆက္လက္ဖတ္ရႈၾကေစလိုပါေၾကာင္း။
သတိပ႒ာန္တရားေတာ္အတိုင္း အားထုတ္ေနၾကပါတယ္ဆိုရင္ အားထုတ္နည္းအားလံုး မွန္သည္ခ်ည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အမည္ အားျဖင့္ မုိးကုတ္နည္း၊ စြန္းလြန္းနည္း၊ မဟာစည္နည္း၊ ဆရာသက္နည္း၊သံအင္းဂူနည္း စသျဖင့္ အမည္တပ္ၿပီး ေျပာေနေပမယ့္ အားလံုးသည္ ဗုဒၶနည္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၀ိပႆနာတရားမွန္ရင္ သတိပ႒ာန္တရားေလးပါး ေဘာင္ထဲမွာ ၀င္ရပါမယ္။ အဲဒီေဘာင္ထဲ မ၀င္ရင္ ၀ိပႆနာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိထားရပါမယ္။ အဲဒီေဘာင္ထဲ ၀င္တာမွန္ရင္ ရုပ္နာမ္ျဖစ္ပ်က္ရႈတဲ့ဆီကို ဦးတည္သြားရမည္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္နည္းကို ယူၿပီး အားထုတ္သည္ျဖစ္ေစ ရုပ္နာမ္ျဖစ္ပ်က္ရႈတာကို မေရာက္မခ်င္း သမထပဲ ျဖစ္ေနပါမယ္။
တရားအားထုတ္ေနၾကတဲ့ ေယာဂီမ်ားအတြင္း မိမိတို႔နည္းကေကာင္းတယ္၊ သူတို႔နည္းက်ေတာ့ ဘယ္လိုျဖစ္တယ္၊ စသျဖင့္ မေျပာအပ္ဘူး လို႔ဆိုခ်င္ပါတယ္။ တရားစခန္းခ်င္းမတူတဲ့ ေယာဂီႏွစ္ဦး တရားအားထုတ္နည္း ေဆြးေႏြးခိုင္းရင္ သင့္ျမတ္ၾကဖို႔ အေတာ္နည္းမယ္ ထင္ပါတယ္။ နည္းခ်င္းမတူလို႔ျဖစ္ေစ၊ အဲဒီနည္းနွင့္မိမိအားထုတ္လို႔ အဆင္မေျပလို႔ျဖစ္ေစ ဘယ္နည္းကိုမွ် မေ၀ဖန္ ထိုက္ပါဘူးလို႔ ေျပာလိုပါတယ္။ တရားစခန္းမတူတဲ့ မိတ္ေဆြႏွစ္ဦး နည္းခ်င္းၿပိဳင္ေျပာလို႔ အေပါက္အစ မတည့္ၾကတာကို ႀကံဳရဖူးပါတယ္။
တပည့္မေကာင္း ဆရာ့ေခါင္းဆုိတဲ့ စကားရွိပါတယ္။ ဆရားမ်ားက တပည့္ေယာဂီမ်ားကုိ မိမိဌာနရဲ႕နည္းကိုသာျပၿပီး အားထုတ္ေစတာ နည္းလမ္းက်ပါတယ္။သို႔ေသာ္ သတိပ႒ာန္တရားေလးပါးစလံုးရဲ႕ အၾကမ္းဖ်င္း အဓိပၸါယ္ကိုလည္း ႀကံဳရင္ႀကံဳသလို ရွင္းျပေပးရင္ တပည့္မ်ား သိရွိၾကလို႔ အျမင္က်ယ္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အျခားေသာကမၼ႒ာန္းဌာနက နည္းေတြလည္း ဗုဒၶနည္းေတြပဲလို႔ သိၾကမယ္ဆိုရင္ ေယာဂီအခ်င္းခ်င္းေတြ႕ၾကလည္း တာ၀န္မဲ့ ေျပာေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ တရားအားထုတ္ေနသူမ်ား ဦးတည္ခ်က္ျခင္း တူၾကတာမို႔ တရားေဆြးေႏြးလို႔ မရဘူးဆိုတာလည္း မရွိအပ္ပါဘူး။
၀ိပႆနာတရားအားထုတ္ျခင္းသည္ ကာယ၊ေ၀ဒနာ၊စိတၱ၊ဓမၼတို႔အေပၚ ျဖစ္ပ်က္ရႈေနရမည္ဆိုတဲ့ သတိပ႒ာန္ဘာ၀နာတရား ေတာ္ ညြန္ၾကားခ်က္နဲ႔ ကိုက္ညီေနရင္ မွန္သည္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ငါတို႔က ကာယႏုပႆနာျဖစ္တယ္၊သူတုိ႔က ေ၀ဒနာႏုပႆနာျဖစ္ တယ္၊ မတူဘူးလို႔ ႀကံႀကံဖန္ဖန္ ေျပာလိုၾကပါတယ္။
သတိပ႒ာန္တရားေလးပါးကို ေယာဂီေလးေယာက္က တစ္ေယက္ တစ္ပါးစီ က်င့္ေနၾကလို႔ အားထုတ္နည္းခ်င္း မတူဘူးလို႔ ျငင္းေနၾကရင္ အဲဒီေလးေယာက္ကို ညြန္ၾကားတဲ့ အသီးသီးေသာ ဆရာမ်ားက မရွင္းျပၾကလို႔သာ ျဖစ္ပါမယ္။ အေျပာအားျဖင့္ ကာယ၊ ေ၀ဒနာ၊စိတၱ၊ဓမၼလို႔ အမည္ကြဲၿပီး မတူတာေတာ့ မွန္ပါတယ္။ဒါေပမယ့္ ဘယ္နည္းေပၚမွာမဆို ျဖစ္ပ်က္ရႈရမယ္ဆိုတဲ့ ဦးတည္ခ်က္ အတူ တူသာျဖစ္ေၾကာင္း သတိျပဳၾကရပါမယ္။ နည္းမတူျခင္းကုိ ေျပာတာထက္ မိမိနည္းနဲ႔မိမိအားထုတ္လို႔ ဥာဏ္အျမင္တိုးတက္လာမႈ ရွိမရွိကုိ မိမိဘာသာ ဆန္းစစ္သင့္ေၾကာင္း အႀကံျပဳလိုပါတယ္။
ေယာဂီမ်းကို သတိပ႒ာန္ေလးပါး အက်င့္တရားနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ႀကိဳတင္ ရွင္းျပေပးထားရင္ ဒီအခ်ည္းအႏွီးကိစၥ ျဖစ္မလာနိုင္ ဘူးလို႔ ယူဆမိပါတယ္။ ဆရာလုပ္သူသည္ မိမိဌာနနည္းအျပင္ အျခားေသာ ဌာနနည္းမ်ားကိုလည္း ေလ့လာသိရွိထားသင့္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လိုိ႔လဲဆိုေတာ့ တစ္ျခားစခန္းက ေယာဂီမ်ား မိမိစခန္းကုိ အေၾကာင္းသင့္လို႔ ေရာက္လာၿပီး သူတို႔အားထုတ္ခဲ့တဲ့ နည္းနဲ႕ မိမိနည္းကို ႏိႈင္းယွဥ္ေမးလာရင္ ဆရာတစ္ဦးအေနနဲ႔ မရွင္းျပတတ္ရင္ မသင့္ဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။
မိတ္ေဆြတစ္ဦး တရားစခန္းတစ္ခုမွာပဲ ပံုမွန္အားထုတ္ေနရာက အေၾကာင္းသင့္တာနဲ႔ နည္းမတူတဲ့ တရားစခန္းတစ္ခုကို ၀င္လိုက္ပါတယ္။ မိတ္ေဆြက နည္းမတူၾကတာကို မသိလို႔ေမးတဲ့အခါ သူတုိ႔က သူတို႔နည္းနဲ႔ အားထုတ္တာပါ ၊ ဒီမွာေတာ့ ဒီနည္းပဲ အားထုတ္တယ္ လို႔ ခပ္တိုတိုပဲေျဖလို႔ ထပ္မေမးရဲေတာ့ေၾကာင္း ေျပာျပပါတယ္။
ကမၼ႒ာန္းဌာန ဘယ္ေလာက္ပဲ မ်ားေနပါေစ၊ ၀ိပႆနာတရားအားထုတ္မယ္ဆိုရင္ သတိပ႒ာန္ေလးပါး အတြင္းကသာ တရားျပၾကရပါတယ္။ ဒါကို သေဘာေပါင္ရင္ က်င့္နည္းခ်င္း မတူဘူးလို႔ ေျပာေနဖို႔ မရွိေၾကာင္း သေဘာေပါက္ထားၾကရပါမယ္။ တရားအားထုတ္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ အစပ်ဳိးပံုခ်င္း တူခ်င္မွ တူပါမယ္။ ဒါေပမယ့္ ၀ိပႆနာဘာ၀နာအလုပ္ကုိ လုပ္ၿပီဆိုရင္ေတာ့ ရုပ္နာမ္ ျဖစ္ပ်က္ ရႈရတာခ်င္း အတူတူျဖစ္ရပါမယ္။ ဒါကို သေဘာေပါက္ထားတဲ့ ၀ိပႆနာသမားမ်ားျဖစ္ရင္ ကမၻာႀကီးရဲ႕ ဘယ္ေနရာမွာပဲ ဆံုဆံု၊ တရားနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ဘယ္စကားေတြပဲေျပာေျပာ ေျပာလို႔ ေဆြးေႏြးညွိႏိႈင္းလို႔ ရနုိင္ရပါမယ္။
တရားအားထုတ္ရာမွာ သမာဓိအတြက္ စတည္ရပါတယ္၊ ၀မ္းဗိုက္မွာ ထားတာလည္း ရွိပါတယ္၊ ႏွာသီးဖ်ားမွာထားတာရွိ သလို ရင္ေခါင္းမွာလည္း ထားခ်င္ထားပါမယ္။ ဘယ္မွာပဲထားထား ျဖစ္ပ်က္ရႈရမွာက အဓိကျဖစ္ပါတယ္၊ ဒီသေဘာတရားကုိ ေယာဂီမ်ားသိထားၾကဖို႔ လိုပါတယ္။ ၀ိပႆနာတရားအားထုတ္ေနသူအခ်င္းခ်င္း နည္းၿပိဳင္ျငင္းေနတုန္းပဲဆိုရင္ အဲဒီႏွစ္ဦးစလံုးဟာ ရုပ္ နာမ္ျဖစ္ပ်က္ကို ရႈရတဲ့ သတိပ႒ာန္ဘာ၀နာအဆင့္ကုိ မေရာက္ေသးတဲ့ တရားမူႀကိဳတန္းမွာပဲ ရွိေနေသးေၾကာင္း သိရပါမယ္။
ဓမၼမိတ္ေဆြတစ္ေယာက္ႏွင့္ေတြ႕လို႔ သတိပ႒ာန္ေလးပါးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဆရာလုပ္သူက ေယာဂီမ်ားကို အခါအားေလ်ာ္စြာ ရွင္းျပသင့္ေၾကာင္းနဲ႕ အျခားကမၼ႒ာန္းဌာနရဲ႕ နည္းမ်ားကိုပါ ေလ့လာသိရွိထားသင့္ေၾကာင္း ေျပာမိပါတယ္။ မိတ္ေဆြက နည္းမတူလို႔ပဲ ကမၼ႒ာန္းဌာနမ်ား သီးျခားရွိေနၾကတာျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဆရာလုပ္တာနဲ႔ ရွိသမွ် ကမၼ႒ာန္းဌာနေတြရဲ႕ နည္းေတြကိုလုိက္ၿပီး အားထုတ္ၾကည့္ ရမွာလား လို႔ျပန္ေျပာပါတယ္။
ရုပ္နာမ္ျဖစ္ပ်က္ျမင္လို႔ ဆရာလုပ္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ဟာ တစ္ျခားကမၼ႒ာန္းဌာနေတြဆီကို သြားၿပီး လက္ေတြ႕ျဖစ္ပ်က္ျမင္ေအာင္ ထပ္ရႈၾကည့္စရာ မလိုေၾကာင္း အျခားဌာနမ်ားရဲ႕နည္းမ်ားကုိ ေလ့လာၾကည့္လိုက္တာနဲ႕ မိမိသိထားတဲ့ ျဖစ္ပ်က္ဆီကို ဘယ္လိုေရာက္ လာနုိင္တယ္ဆိုတာ မသိနိုင္ဘူးလားလို႔ မိတ္ေဆြရင္းျဖစ္ေနလို႔ အားမနာဘဲ ျပန္ေျပာလိုက္ပါတယ္။
ျဖစ္ပ်က္
ရုပ္၊ေ၀ဒနာ၊စိတ္၊ဓမၼ ဘယ္ဟာကိုပဲ ရႈရႈ သတိပ႒ာန္တရားေတာ္အရ ျဖစ္ပ်က္ကိုပဲ ျမင္ေအာင္ရႈရမယ္ဆိုတာ သေဘာေပါက္ ရင္ သတိပ႒ာန္ဘာ၀နာပါဠိေတာ္ကို တစ္ခုခ်င္း ျပန္ၾကည့္ၾကပါမယ္။ ဘာတစ္ခုကိုပဲရႈရႈ၊ ျဖစ္တာကုိ ရႈၿပီး ေနရမယ္၊ ပ်က္တာကုိ ရႈၿပီးေနရမယ္။ ျဖစ္ပ်က္ကို ရႈၿပီးေနရမယ္လို႔ ပါဠိေတာ္က ညြန္ၾကားထားပါတယ္။ မိမိအတြက္ ထင္ရွားတာက ရႈရမယ္လို႔ ယူဆရပါတယ္။ ျဖစ္ပ်က္ကို တန္းၿပီး ရႈရမယ္လို႔ ေျပာမထားေၾကာင္း သတိျပဳမိပါတယ္။
ပုထုဇဥ္အေနနဲ႔ တရားစၿပီး အားထုတ္တဲ့အခါ ျဖစ္ပ်က္ကိုတန္းၿပီး မျမင္နို္င္ေသးပါဘူး၊ သတိပ႒ာန္ေလးပါးအနက္ တစ္ခုခုကို ရႈေနစဥ္ အဘိဇၥ်ာေဒါမနႆစိတ္ တစ္ခုခုေပၚရင္၊ အဲဒါကို ၀ီရိယသမၸဇဥ္ သတိနဲ႕ပယ္ေနရမယ္ဆိုတဲ့ အလုပ္နဲ႕ ၀ိပႆနာအက်င့္ကို စခိုင္းပါတယ္၊ ပုထုဇဥ္ဆိုတာ ေလာဘစိတ္ျဖစ္ေနလည္း သိတာမဟုတ္ဘူး၊ ေဒါသစိတ္ျဖစ္ေနလည္း မသိပါဘူး၊ ေလာဘစတ္၊ေဒါသ စိတ္ျဖစ္ရင္ သတိ၊၀ီရိယ၊သမၸဇဥ္ အကူအညီနဲ႕ သိသိၿပီး ပယ္တတ္ေအာင္ သတိပ႒ာန္တရားနဲ႕ အစပ်ဳိးျခင္းျဖင့္ ပုထုဇဥ္တို႔ရဲ႕ဘ၀ ေပါက္လြတ္ပဲစား ထားခဲ့တဲ့စိတ္မွာ သတိ၀ီရိယသမၸဇဥ္ဆိုတဲ့ ေကာင္းမြန္တဲ့ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဖြဲစည္းမႈေတြနဲ႕ ရင္းႏွီးလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ပထမေတာ့ အဘိဇၥာေဒါမနႆစိတ္ ျဖစ္လာရင္ သိေအာင္ သတိထားေနရာက အေလ့အက်င့္ မ်ားလာတဲ့အခါ အဲဒီစိတ္ႏွစ္ခု သာမကဘဲ အျခားသိစိတ္အမ်ဳိးမ်ဳိးကုိပါ သတိထားလာမိပါ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမွာသိေနျခင္းျဖင့္ ျဖစ္တာကို ရႈၿပီး ေနရမယ္ဆိုတဲ့ သတိပ႒ာန္ ဘာ၀နာပါဠိေတာ္လာ ပထမအခ်က္နဲ႕ကိုယ္ညီေနတာ ေတြ႕ရပါမယ္။ သိစိတ္တစ္ခုၿပီးတစ္ခု ျဖစ္လာေနတာကို သိေနရာက တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္ မွာ ေေစာေစာက ေပၚတဲ့သိစိတ္ ဘယ္ေရာက္သြားပါလိမ့္ ၊ ဘာျဖစ္သြားပါလိမ့္ စပ္စုၿပီး ဆင္ျခင္ၾကည့္တဲ့အခါ ေပ်ာက္သြာား၊ ပ်က္သြား တာကို သိလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ သတိပ႒ာန္ဘာ၀နာ ပါဠိေတာ္လာ ဒုတိယအခ်က္နဲ႔ ကိုက္ညီေနတာကို ေတြ႕ရပါမယ္။
ျဖစ္ေပၚလာတာကို ရႈမယ္၊ ပ်က္သြားတာကို ရႈမယ္၊ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ စိတ္ေတြပဲ ထင္ရွားေနရင္ ျဖစ္တာကိုရႈပါ၊ ပ်က္သြားတဲ့ စိတ္ ထင္ရွားေနရင္ ပ်က္တာကိုပဲ ရႈေနပါမယ္။ သိစိတ္တစ္ခုရဲ႕ ျဖစ္ေပၚလာၿပီး ပ်က္သြားတာထင္ရွားရင္ အဲဒီသိစိတ္ရဲ႕ ျဖစ္ေပၚ ေပ်ာက္ပ်က္မႈကို ရႈေနပါမယ္။ ဒါဆိုရင္ သတိပ႒ာန္ဘာ၀နာပါဠိေတာ္လာ ညြန္ၾကားထားတဲ့ အစီအစဥ္အတိုင္း ဆက္သြယ္မယ္ဆိုရင္ ဆက္လက္အားထုတ္ဖို႔အတြက္ အခက္အခဲမရွိနိုင္ေၾကာင္း တင္ျပလိုပါတယ္။
တရားအားထုတ္ခါစ ေယာဂီတစ္ဦးကို ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ဘာကိုေျပာတာလဲ၊ ပ်က္တယ္ဆိုတာ ဘာကိုေျပာတာလဲဆိုတာ မသိေသးဘဲ ရုပ္နာမ္ျဖစ္ပ်က္ရႈဆိုတာကို တိုက္ရိုက္တရားေပးလိုက္ရင္ အလုပ္လုပ္ရတာ ခက္မယ္ထင္ပါတယ္။ မသိနိုင္ေသးတာကို ေရွးက ေၾကာင္းေပးလို႔ လိုက္လုပ္ေနတာျဖစ္လို႔ သိၿပီး အားထုတ္တာေလာက္ အရာမေရာက္နိုင္ဘူးလို႔ ယူဆရပါတယ္။
(ေမာင္ကံထူးရဲ႕ေဆာင္းပါးကုိ ကူးယူေဖၚျပပါသည္)
Tuesday, April 22, 2008
တုႏိႈင္းမမီ(၉)
ပစၥည္းဥစၥာတို႔သည္ လူသားတို႔အား ေကာင္းက်ဳိးကုိ ျဖစ္ေစတတ္သကဲ့သုိ႔ ဆိုးက်ဳိးကိုလည္း ျဖစ္ေစတတ္ပါသည္။ ပစၥည္းဥစၥာ ေၾကာင့္ လူသားအခ်င္းခ်င္း ယံုၾကည္မႈ အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ရရွိကာ လူမႈေရးတြင္ အဆင္ေျပေစသည့္ ေကာင္းက်ဳိးကုိလည္း ျဖစ္ေစတတ္သကဲ့သုိ႔ လူသားအခ်င္းခ်င္း ယံုၾကည္မႈေခါင္းပါးကာ လူမႈေရးအဆင္မေျပမႈကိုလည္း ျဖစ္ေစတတ္ပါေသးသည္။
ထိုအတူ ပကတိပစၥည္းတို႔သည္ လူသားမ်ားအား က်န္းမာေရးေကာင္းေအာင္ အတုိင္းအတာတစ္ခုအထိ စြမ္းေဆာင္နုိင္ၾက သည္။ ယခုေခတ္ popular ျဖစ္ေနေသာ အသဲ `စီ´ ပိုးေရာဂါသည္ ကုရာနတၳိ ဆိုေပမယ့္ ယခု ျပည္ပနိုင္ငံမ်ားတြင္ သိန္းေပါင္း ရာခ်ီ၍ အကုန္အက်ခံကာ ေဆးကုသမႈေၾကာင့္ ေပ်ာက္လုနီးပါးျဖစ္ကာ စိတ္ခ်မ္းသာစြာ ဘ၀တြင္ ဆက္လက္ ရပ္တည္ေနနိုင္ ၾကသည္မွာလည္း ပစၥည္းဥစၥာ၏ ေကာင္းက်ဳိးဟု ဆိုရေပမည္။ သို႔ေသာ္လည္း ပစၥည္းဥစၥာေၾကာင့္ အသက္ဆံုးရႈံးရသည္လည္း ရွိခဲ့ေပသည္။ လူသားအခ်င္းခ်င္း အိမ္ေထာင္ေရးအဆင္မေျပမႈကိုလည္း ျဖစ္ေစတတ္ သည့္အျပင္ အိမ္ေထာင္ေရး အဆင္ေျပမႈကိုလည္း ျဖစ္ေစတတ္ပါသည္။ တစ္ခါတစ္ရံ လူသားမ်ားအား အသက္အႏၲရာယ္ကို ျပဳတတ္သည့္အျပင္ ကုိယ့္ကိုယ္ကို သတ္ေသကာ အဆံုးစီရင္သြားသည္ကိုလည္း စိတ္မေကာင္းစြာ ၾကားရျမင္ရပါေသးသည္။
မည္သို႔ဆိုေစ ပကတိဥစၥာပစၥည္းသည္ လူသားတို႔ကုိ ဆိုးက်ဳိးႏွင့္ ေကာင္းက်ဳိး တစ္ခုတစ္ခုေတာ့ ေပးေပမည္။ ဆိုးက်ဳိးကုိ မည္သူမွ် ခံစားခ်င္ၾကမည္ မဟုတ္ေပ။ ေကာင္းက်ဳိးရလာျပန္ေတာ့လည္း တစ္ဘ၀အတြက္သာ ခံစားၾကရသည့္အျပင္ စိုးရိမ္ပူပန္မႈ ငိုေၾကြးမႈ စိတ္ဆင္းရဲမႈ မကင္းသည့္ ခံစားမႈျဖင့္ ခံစားၾကရသည္က မ်ားလွပါသည္။
ေလာကတြင္ ဥစၥာပစၥည္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ လူသားတို႔အတြက္ ေကာင္းက်ဳိးရရွိသကဲ့သုိ႔ ဆိုးက်ဳိးလည္းရရွိသည္မွာ သဘာ၀နိယာမ တစ္ခုျဖစ္ေသာ္လည္း ဆိုးက်ဳိးလုံး၀မရွိ ေကာင္းက်ဳိးခ်ည္း သက္သက္သာ ေပးနိုင္သည့္ တန္ဖိုးရွိ ဥစၥာမ်ားလည္း ေလာက တြင္ ရွိေနသည္မွာ လူသားမ်ားအတြက္ ၀မ္းေျမာက္စရာေကာင္းလွပါသည္။ ထိုတန္ဖိုးရွိဥစၥာကား တန္ဖိုးရွိရံုမွ် မဟုတ္၊ တန္ဖိုးမျဖတ္နို္င္ေသာ တုႏိႈင္းမမီဥစၥာမ်ား ျဖစ္ပါသည္။
ထိုဥစၥာမ်ားသည္ ယခုအသက္ရွင္ဆဲပစၥဳပၸန္ဘ၀သာမက ေနာင္တစ္မလြန္ဘ၀ထိတိုင္ေအာင္ ေကာင္းက်ဳိးေပးနိုင္သည့္အျပင္ ဘ၀သံသရာ ေနာက္ဆံုးအထိတိုင္ေအာင္လည္း (supporting) အေထာင့္အပံ့ မ်ားစြာ ေပးနိုင္ေသာေၾကာင့္ တုႏိႈင္းမမီဥစၥာမ်ားဟု တင္စား ေရးသာလိုက္ရပါသည္။
ထိုတုႏိႈင္းမမီ ဥစၥာပစၥည္းမ်ားကုိ လူႀကီး လူငယ္ လူရြယ္အသီးသီး မည္သူမဆို လက္၀ယ္ရရွိသူမ်ားသည္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္း သာယာရႊင္လန္းသည့္ ဘ၀တစ္ခုကိုု ဖန္တီးနုိင္ပါသည္။ တုႏိႈင္းမမီ ဥစၥာမ်ားရရွိနိုင္ရန္ စာဖတ္သူမ်ားအား လမ္းညြန္မႈျပဳရပါလွ်င္ ထိုတုႏိႈင္းမမီဥစၥာသည္ (၇)မ်ဳိးရွိ၏။
ထို (၇)မ်ဳိးအနက္ ပထမဦးစြာ ေဖၚျပလိုသည့္ ဥစၥာကား “ယံုၾကည္မႈ” ဟူေသာ ဥစၥာျဖစ္ပါသည္။ ယံုၾကည္မႈ ဟူသည္ ယံုၾကည္မႈ၊ လက္ခံမႈတို႔ကို ဆုိလိုပါသည္။ ရတနာသံုးပါးကုိ လက္ခံလွ်င္ ရတနာသံုးပါးအေပၚ ၾကည္ညိဳေသာ စိတ္ေလးသည္ တေျဖးတေျဖး ၾကည္လင္လာပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း သဒၶါတရားကို ယံုၾကည္သည္ ဟု အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုၾကဟန္တူေပသည္္။ သဒၶါတရား သည္ လက္ႏွင့္တူသည္ဟု ျမတ္ဗုဒၶ ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ လက္ ရွိလွ်င္ မည္သည့္အရာကုိမဆို ယူနုိင္သကဲ့သုိ႔ ပုညႀကိယာ၀တၳဳ(၁၀)ပါး(ဒါန.သီလ.ဘ၀နာ)အနက္ မည္သည့္ကုသိုလ္ကုိမဆို ရယူနိုင္သည္မွာ သဒၶါတရား ပါ။
ပုညႀကိယာ၀တၳဳ(၁၀)ပါးတြင္ ဒါန၊သီလ၊ဘ၀နာ ကိုေတာ့ နားလည္လြယ္၍ မေရးေတာ့ၿပီ၊ အပစာယန ဆိုသည္မွာ ႀကီးသူကုိ ငယ္သူက ရိုေသျခင္းကို ေခၚပါသည္။ ထိုသို႔ ႀကီးသူကို ရိုေသမႈျပဳျခင္းသည္။ မိမိ၌ရွိေသာ မာန္မာနကိုလည္း ခ်ဳိးႏွိမ္ၿပီးသားျဖစ္သလို စိတ္ထားႏူးညံ့လာကာ ေမတၱာစိတ္ျဖင့္ ျပဳနိုင္၊ေျပာနိုင္၊ေတြးေတာနိုင္လာသည့္အျပင္ မိမိစိတ္ကုိ ခ်မ္းသာသည့္ဖက္သို႔ ပို႔ေဆာင္ေပးေန သည္မွာ ယံုမွားဖြယ္မရွိေပ။ ေနာက္တစ္ခုက ေ၀ယ်ာ၀စၥ- ရတနာ(၃)ပါးနဲ႔စပ္တဲ့ လုပ္အားေပးကုသိုလ္မ်ဳိးပါ။ ဘုရားေက်ာင္းကန္သြား၍ လုပ္အားေပးကုသိုလ္ယူလွ်င္ တစ္ျခားအခ်ိန္ႏွင့္မတူ စိတ္ရႊင္လန္းၿပီး ခ်မ္းသာေနေပသည္။ ထို႔အတူ ေလာက လူသားအမ်ားေကာင္းက်ဳိး အတြက္ ရည္ရြယ္ကာ ပရဟိတလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ျခင္းသည္လည္း ကုသိုလ္ရလွေပသည္။ ေနာက္တစ္ခုက ပတၱိဒါန- မိမိကုသိုလ္ကုိ လူနတ္ျဗဟၼာမ်ားအား အမွ်အတမ္းေပးေ၀ျခင္းသည္လည္း စိတ္ခ်မ္းသာလွသည္ျဖစ္၍ ကုသိုလ္ရသည့္အျပင္ တစ္ပါးသူက အမွ်အတမ္းေပးလာလွ်င္လည္း ၀မ္းေျမာက္စြာ သာဓု ေခၚရျခင္းသည္လည္း စိတ္ခ်မ္းသာမႈတစ္မ်ဳိးမို႔ ကုသိုလ္ရလွေပသည္။ တစ္ခါတစ္ရံ တရားနာၾကားရျခင္းျဖင့္လည္း စိတ္ၾကည္ၾကည္လင္လင္ လန္းလန္းဆန္းဆန္းျဖစ္ကာ ဓမၼႆ၀နကုုသိုလ္ရနိုင္ေပသည္။ မိမိတတ္သည့္ တရားေတာ္မ်ားကုိ တစ္ဖက္လူအား ေစတနာျဖင့္ ေဟာေျပာျပသေပး၍ တစ္ဖက္သား နားလည္လွ်င္ စိတ္ခ်မ္းသာရသည့္ ဓမၼေဒသနာကုသိုလ္တစ္မ်ဳိးျဖစ္သည္။ အယူ၀ါဒပိုင္းဆိုရာတြင္ အယူအျမင္စင္ၾကယ္မွသာလွ်င္ လမ္းေၾကာင္းမွန္ကန္သည့္ အတြက္ကုသိုလ္ရနိုင္ေပသည္။ အယူအျမင္စင္ၾကယ္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေရးသားလွ်င္ က်ယ္၀န္းလွပါသည္။ ဤ၌ စာဖတ္သူမ်ား နားလည္သေဘာေပါက္ရံု တင္ျပရလွ်င္ လူသားတို႔အတြက္ ကုိးကြယ္အားထားရာသည္ ရတနာသံုးပါးမွတစ္ပါး အျခားမရွိေပ၊ အဘယ့္ေၾကာင့္နည္း လူသားတိုင္း မရင္ဆိုင္ခ်င္ေသာ္လည္း ရင္ဆိုင္ေနရသည့္ အိုေဘး၊နာေဘး၊ေသေဘးအႏၲရာယ္မ်ားမွ လြတ္ကင္းနိုင္ လြတ္ကင္းရန္ လမ္းညြန္ေပးနိုင္သည့္အရာမွာ ရတနာသံုးပါးပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဘိုးေတာ္၊မယ္ေတာ္၊ကြမ္ရင္၊ အမ္းကုန္း၊ ဘုိးမင္းေခါင္၊ ဘိုးဘိုးေအာင္ ၊ နတ္သူငယ္၊ အတြင္း(၃၇)မင္း၊ အျပင္(၃၇)မင္းစသည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ လူသားမ်ားအား ဆိုခဲ့ၿပီးသည့္ အႏၲရာယ္မ်ားမွ လြတ္ေအာင္ မျပဳလုပ္ေပးနုိင္သကဲ့သုိ႔ လမ္းညြန္မႈကိုလည္း မေပးစြမ္းနိုင္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ မိမိအား အႏၲရာယ္ေပါင္စံုမွ လမ္းညြန္ကယ္တင္ ေပးနိုင္သည့္အရာမွာ ဘုရား၊တရား၊သံဃာ ရတနာသံုးပါးပဲျဖစ္သည္ဟု အယူအျမင္စင္ၾကယ္လွ်င္ လမ္းေၾကာင္းမွန္သည့္အတြက္ အေျခခံ ကုသိုလ္မ်ားႏွင့္ မဂ္ကုသိုလ္ ဖုိလ္ကုသိုလ္အထိရနိုင္ပါသည္။ ဤကား သဒၶါ ဟူသည့္ လက္ျဖင့္ ကုသုိလ္မ်ား ရနိုင္ပံုျဖစ္ေပသည္။
လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း(၂၅၀၀)ေက်ာ္ဆီက သက္ေတာ္ထင္ရွား ျမတ္စြာဘုရားသည္ သာ၀တၳိျပည္ ေဇတ၀န္ေက်ာင္းေတာ္၌ သီတင္းသံုးေတာ္မူစဥ္ ညသန္းေခါင္ယံအခ်ိန္တြင္ နတ္သားတစ္ပါးက ျမတ္ဘုရားအား “အရွင္ဘုရား….ေလာကတြင္ အေကာင္းဆံုးေသာ တုႏိႈင္းမမီ အရင္းအႏွီးဥစၥာ ဆိုတာ ဘာပါလဲ ဘုရား” ဟု ေမးေသာအခါ ျမတ္ဘုရားက “ ဒကာနတ္သား……..ေလာကတြင္ အေကာင္းဆံုး တုႏိႈင္းမမီ အရင္းအႏွီးဥစၥာကား အျခားမဟုတ္ ရတနာသံုးတန္ ကံ,ကံ၏အက်ဳိးကုိ ျမတ္ႏိုးယံုၾကည္လက္ခံသည္ဟူေသာ သဒၶါ ဆိုတဲ့ ဥစၥာ သာျဖစ္တယ္” ဟု သဂါထာ၀ဂၢသံယုတ္ပါဠိေတာ္ ၀ိတၱသုတ္၌ ျမတ္စြာဘုရားေဟာေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ ေလာကတြင္ ေရႊ ေငြဥစၥာတို႔သည္ သူနဲ႔ အရင္းအႏွီးျပဳလွ်င္ ေရႊေငြစေသာ ဥစၥာမ်ားသာ ရလာပါမည္။ သဒၶါတရားကုိ အရင္းအႏွီးျပဳလွ်င္ သဒၶါအရင္းခံျဖင့္ ဒါန သီလ ဘ၀နာတရားမ်ားျပဳလုပ္၍ ကုသိုလ္တရားမ်ားရရွိကာ ရာထူးဂုဏ္သိန္ စည္းစိမ္ဥစၥာတို႔ကုိလည္း ရနုိင္ေပသည္။ နတ္ျပည္ (၆)ထပ္ ျဗဟၼာရပ္သို႔လည္း ေရာက္နိုင္၏။ ေနာက္ဆံုး၌ နိဗၺာန္ကိုလည္း မ်က္၀ါးထင္ထင္ ေတြ႕ျမင္နိုင္ေပ၏၊ထို႔ေၾကာင့္ တုႏိႈင္းမမီ ရင္းအႏွီးဥစၥာတို႔ တြင္ သဒၶါတည္းဟူေသာ ဥစၥာသည္ တုႏိႈင္းမမီ ဥစၥာတစ္ခုျဖစ္ေပသည္။
သဒၶါယ တရတိ ၾသဃံ- ၾသဃေလးျဖာ ဘ၀သံသရာဟုိဖက္ကမ္းသုိ႔ ေရာက္ရွိေအာင္ ကူးေျမာက္ခ်င္ပါသည္ဆိုလွ်င္ ယံုၾကည္မႈ သဒၶါတရားျဖင့္ ကူးေျမာက္နိုင္ပါသည္္၊ ထို႔ေၾကာင့္သဒၶါတရားသည္ လူနတ္နိဗၺာန္ သံုးတန္ ခ်မ္းသာကုိ ေရာက္ရွိနိုင္သည့္ အတြက္ သတၱ၀ါမ်ားအား ထိုသဒၶါတရားသည္ အလြန္အေရးပါသည့္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ေသာ တုႏိႈင္းမမီ ဥစၥာတစ္ခုဟု ေရးသားရျခင္းျဖစ္ေပသည္။
တစ္ဖန္ ေရွးတုန္းက စႀကၤာမင္းမ်ား ခရီးထြက္လွ်င္ ေသာက္ေရကုိ မယူေဆာင္ၾကေပ။ လမ္းခရီးတြင္ စႀကၤာမင္းက ေရေသာက္ခ်င္သည္ဆိုလွ်င္ အနီးရွိေရအိုင္မွ ေရကုိ ခတ္ယူၿပီးေသာအခါ စႀကၤာမင္းႀကီးတြင္ ပါလာေသာ ပတၱျမားရတနာျဖင့္ စိမ္လိုက္ေသာအခါ ေနာက္က်ဳေနေသာေရမ်ား အနည္ထိုင္ကာ ေရေကာင္းေရသန္႔မ်ားကို ရရွိပါသည္။ ထိုပတၱျမားရတနာရွိလွ်င္ ယခုေခတ္ ေရသန္႔စက္ လုပ္သူမ်ားအတြက္ အထူးအဆင္ေျပေပလိမ့္မည္။ ထို႔အတူ ေနာက္က်ဳေနသာစိတ္ကုိလည္း သဒၶါတရားျဖင့္ ၾကည္လင္ ေအာင္လုပ္ေပးနိုင္သည္။
စိတ္သည္ လိုခ်င္ဖြယ္ရာအာရံုမ်ားႏွင့္ ေတြ႕လွ်င္ လိုခ်င္မႈ(ကာမဆႏၵ)မ်ားျဖစ္ေပၚသကဲ့သုိ႔ လုိခ်င္တာမရလွ်င္ ႏွလံုးမသာယာမႈ(ဗ်ာပါဒ)မ်ား ျဖစ္ေပၚသည္။ ထိုသို႔ျဖစ္ေပၚလွ်င္ စိတ္သည္ ေနာက္က်ဳၿပီး ကုသလိုလ္တရားမ်ား မျဖစ္နိုင္ေတာ့ေပ။ ကုုသိုလ္တရား ျဖစ္ေအာင္ တားဆီးပိတ္ဆို႔တတ္သည့္အတြက္ ကာမဆႏၵစသည့္တရားမ်ားကို နိ၀ရဏတရား မ်ားဟု ေခၚသည္။ ထိုတရားမ်ားျဖစ္ေပၚ၍ ေနာက္က်ဳေသာစိတ္ျဖစ္ေနစဥ္ သဒၶါတရား၀င္လာလွ်င္ စိတ္ဟာ ၾကည္လင္လာပါေတာ့သည္။ ရံဖန္ရံခါ စိတ္ဟာ ဒါနမျပဳခ်င္၊ သီလမေဆာက္တည္ခ်င္၊ ဘ၀နာတစ္မ်ဳိးမ်ဳိးလည္း မပြားမ်ားခ်င္ဘဲ တြန္႔ဆုတ္ေနတတ္သည့္ အခါလည္း ရွိေပသည္။ ရံဖန္ရံခါ စိတ္ပ်ံ႕လြင့္ မႈမ်ား ပူပန္မႈမ်ား ယံုမွားသံသယမ်ားလည္း ျဖစ္လာတတ္သည္။ ထိုမေကာင္းသည့္တရားမ်ား ပေပ်ာက္လိုလွ်င္ သဒၶါတရားျဖင့္ အစားထိုးေပးရပါသည္။ သဒၶါ၏ စြမ္းအားေၾကာင့္ မေကာင္းသည့္စိတ္မ်ား ပေပ်ာက္ကာ ကုသိုလ္ဖက္သို႔ လည္ကာ စိတ္ၾကည္လင္လန္း ဆန္းလာပါေတာ့သည္။ သဒၶါတည္းဟူေသာ ပတၱျမားရတနာျဖင့္ နိ၀ရဏတရားမ်ားျဖင့္ ေနာက္က်ဳေနေသာ စိတ္ကုိ ၾကည္လင္သန္႔ရွင္းေအာင္လုပ္ေပး နိုင္သည္။
နတ္ျပည္တြင္ နတ္သားနတ္သမီးမ်ားသည္ ကုသိုလ္အေထာင့္အပံ့ျဖင့္ ဥပပတ္ပဋိသေႏၶျဖင့္ Automatic (၁၆)ႏွစ္ရြယ္ ရုတ္တရက္ျဖစ္ေပၚလာရပါသည္။ နတ္ျပည္၌စတင္ ျဖစ္ေပၚကတည္းက သူတို႔၏ ကုိယ္တြင္ နတ္၀တ္တန္ဆာမ်ား တစ္ပါတည္းပါလာကာ ဘယ္ေတာ့မွ ေလွ်ာ္ဖြတ္ရသည္ဟု မရွိဘဲ အၿမဲတမ္းသစ္လြင္ေတာက္ပေနေပသည္ ၊ သူတို႔၏ခႏၶာကိုယ္သည္ ေရခ်ဳိးေပးစရာမလို အၿမဲတမ္း သန္႔ရွင္းၿမဲ သန္႔ရွင္းေနပါေတာ့သည္။ အသက္အတိုင္းေန၍ နတ္ျပည္မွ စုေတခါနီးလွ်င္ ဂ်ဳိင္းၾကားမွ ထူးဆန္းစြာ ေခၽြးမ်ား ထြက္လာသည္။ နတ္၀တ္တန္ဆာမ်ားသည္လည္း တေျဖးေျဖး ညိဳးႏြမ္းလာေတာ့သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ နတ္ျပည္ရွိ အေဖၚနတ္မ်ားက စုေတေတာ့မည့္ နတ္ကုိ နႏၵ၀န္ဥယ်ာဥ္သို႔ ေခၚသြားကာ အားေပးစကားေျပာၾကားၿပီး အေရးႀကီးေသာ စကားသံုးခြန္းကို မွာၾကားၾကေလ သည္။ စကားသံုးခြန္းမွာ (၁) အေမာင္နတ္သား……..ဘာမွ စိတ္မပ်က္ေနပါႏွင့္ ဒီက စုေတရင္ အေကာင္းဆံုးေနရာဘံုကို ေရာက္ေအာင္ သြားပါ။ (၂) ထိုေနရာသို႔ ေရာက္ရင္ အေကာင္းဆံုးလာဘ္ကို ရယူပါ။ (၃) ရလာေသာ လာဘ္ကို မေပ်ာက္မပ်က္ေအာင္ ထိမ္းသိမ္းပါ ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုစကားသံုးခြန္း၏ အဓိပၸါယ္မွာ အေကာင္းဆံုးဘံုဌာနကို ေရာက္ေအာင္သြားပါ ဟူသည္ လူ႔ျပည္ကုိ ေရာက္ေအာင္သြား ဟု ေျပာျခင္းျဖစ္သည္။ အေကာင္းဆံုးလာဘ္ကို ရေအာင္ယူခဲ့ပါ ဟူသည္ သဒၶါတရားကုိ ရေအာင္ယူ ဟုေျပာျခင္းျဖစ္ သည္။ ရရွိလာေသာ ထုိလာဘ္ကို မေပ်ာက္ပ်က္ေအာင္ ထိမ္းသိမ္းပါဟု နတ္တို႔မွာတမ္းစကားသည္ ရရွိလာေသာ ထိုသဒၶါတရားကို မိမိသ႑ာန္တြင္ မေပ်ာက္ပ်က္သြားပါေစနွင့္ ဟုေျပာျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ဤတြင္သဒၶါတရားသည္ ေလာကီသဒၶါ ႏွင့္ေလာကုတၱရာသဒၶါ ဟု ႏွစ္မ်ဳိးႏွစ္စား ရွိေပသည္။ ပုထုဇဥ္တို႔၏ သ႑ာန္၌ ရွိေသာ သဒၶါတရားသည္ ခုိင္ၿမဲမႈ မရွိလွေသာေၾကာင့္ ေလာကီသဒၶါတရားဟုေခၚဆိုပါသည္။ ေအာက္ထစ္ဆံုး အရိယာေသာတာပန္တို႔၌ ရွိေသာ သဒၶါတရားသည္ ခိုင္ၿမဲမႈ ရွိေသာေသာေၾကာင့္ ေလာကုတၱရာသဒၶါဟုေခၚဆိုရပါသည္။ ျမတ္ဘုရားလက္ထက္ေတာ္က ေသာတာပန္ အရိယာျဖစ္ၿပီးေသာ မာဂ႑ီပုေဏၰးမသည္ သူ၏ခင္ပြန္းသည္က ရတနာသံုးပါးယံုၾကည္မႈႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ အသက္ကို ရန္ရွာေသာ္ အသက္သာအေသခံမည္၊ ရတနာသံုးပါးယံုၾကည္မႈသဒၶါတရားကိုေတာ့ လံုး၀အပ်က္မခံခဲ့ေပ။ တဖန္ ေသာတာပန္တည္ၿပီးခါစ သုပၸဗုဒၶႏူနာအား သိၾကားမင္းက ပစၥည္းဥစၥာျဖင့္ ျဖားေယာင္းပါေသာ္လည္း ပစၥည္းဥစၥာမရွိ၍ ေသခ်င္ေသပါေစ၊ ရတနာသံုးပါးယံုၾကည္မႈ ကို လံုး၀အပ်က္မခံခဲ့ေပ။ ဤသည္မွာ ခိုင္ၿမဲေသာေလာကုတၱရာသဒၶါတရားမ်ဳးိျဖစ္သည္။ နတ္သား၏ မွာတမ္းစကားအရ ထိုေလာကုတၱရာသဒၶါတရားမ်ဳိးကို ဆိုလိုေၾကာင္း သိသာထင္ရွားပါၿပီ။
ဤသို႔ျဖင့္ ထိုသဒၶါတရားသည္ လူ၊နတ္၊ျဗဟၼာ သတၱ၀ါအားလံုးအတြက္ အလြန္အေရး ပါလွေၾကာင္း သိသာထင္ရွားလွေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စာဖတ္သူမ်ားသည္ မိမိ၌ မရွိေသးေသာ သဒၶါတရားကုိ ရရွိေအာင္ စြမ္းေဆာင္၍ ရရွိၿပီးေသာ သဒၶါတရားကုိလည္း ကိုယ့္သ႑ာန္ကေနွ မေပ်ာက္ပ်က္သြားေအာင္ ထိမ္းသိမ္းထားရန္ အထူးအေရးႀကီးလွေၾကာင္း ေရးသားလိုက္ရပါေတာ့သတည္း။ ။
စိတ္ေနသန္႔ရွင္း၊ ေဘးရန္ကင္း၊ လြန္မင္းခ်မ္းသာၾကပါေစ
23.4.2008, 6:46 AM
ထိုအတူ ပကတိပစၥည္းတို႔သည္ လူသားမ်ားအား က်န္းမာေရးေကာင္းေအာင္ အတုိင္းအတာတစ္ခုအထိ စြမ္းေဆာင္နုိင္ၾက သည္။ ယခုေခတ္ popular ျဖစ္ေနေသာ အသဲ `စီ´ ပိုးေရာဂါသည္ ကုရာနတၳိ ဆိုေပမယ့္ ယခု ျပည္ပနိုင္ငံမ်ားတြင္ သိန္းေပါင္း ရာခ်ီ၍ အကုန္အက်ခံကာ ေဆးကုသမႈေၾကာင့္ ေပ်ာက္လုနီးပါးျဖစ္ကာ စိတ္ခ်မ္းသာစြာ ဘ၀တြင္ ဆက္လက္ ရပ္တည္ေနနိုင္ ၾကသည္မွာလည္း ပစၥည္းဥစၥာ၏ ေကာင္းက်ဳိးဟု ဆိုရေပမည္။ သို႔ေသာ္လည္း ပစၥည္းဥစၥာေၾကာင့္ အသက္ဆံုးရႈံးရသည္လည္း ရွိခဲ့ေပသည္။ လူသားအခ်င္းခ်င္း အိမ္ေထာင္ေရးအဆင္မေျပမႈကိုလည္း ျဖစ္ေစတတ္ သည့္အျပင္ အိမ္ေထာင္ေရး အဆင္ေျပမႈကိုလည္း ျဖစ္ေစတတ္ပါသည္။ တစ္ခါတစ္ရံ လူသားမ်ားအား အသက္အႏၲရာယ္ကို ျပဳတတ္သည့္အျပင္ ကုိယ့္ကိုယ္ကို သတ္ေသကာ အဆံုးစီရင္သြားသည္ကိုလည္း စိတ္မေကာင္းစြာ ၾကားရျမင္ရပါေသးသည္။
မည္သို႔ဆိုေစ ပကတိဥစၥာပစၥည္းသည္ လူသားတို႔ကုိ ဆိုးက်ဳိးႏွင့္ ေကာင္းက်ဳိး တစ္ခုတစ္ခုေတာ့ ေပးေပမည္။ ဆိုးက်ဳိးကုိ မည္သူမွ် ခံစားခ်င္ၾကမည္ မဟုတ္ေပ။ ေကာင္းက်ဳိးရလာျပန္ေတာ့လည္း တစ္ဘ၀အတြက္သာ ခံစားၾကရသည့္အျပင္ စိုးရိမ္ပူပန္မႈ ငိုေၾကြးမႈ စိတ္ဆင္းရဲမႈ မကင္းသည့္ ခံစားမႈျဖင့္ ခံစားၾကရသည္က မ်ားလွပါသည္။
ေလာကတြင္ ဥစၥာပစၥည္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ လူသားတို႔အတြက္ ေကာင္းက်ဳိးရရွိသကဲ့သုိ႔ ဆိုးက်ဳိးလည္းရရွိသည္မွာ သဘာ၀နိယာမ တစ္ခုျဖစ္ေသာ္လည္း ဆိုးက်ဳိးလုံး၀မရွိ ေကာင္းက်ဳိးခ်ည္း သက္သက္သာ ေပးနိုင္သည့္ တန္ဖိုးရွိ ဥစၥာမ်ားလည္း ေလာက တြင္ ရွိေနသည္မွာ လူသားမ်ားအတြက္ ၀မ္းေျမာက္စရာေကာင္းလွပါသည္။ ထိုတန္ဖိုးရွိဥစၥာကား တန္ဖိုးရွိရံုမွ် မဟုတ္၊ တန္ဖိုးမျဖတ္နို္င္ေသာ တုႏိႈင္းမမီဥစၥာမ်ား ျဖစ္ပါသည္။
ထိုဥစၥာမ်ားသည္ ယခုအသက္ရွင္ဆဲပစၥဳပၸန္ဘ၀သာမက ေနာင္တစ္မလြန္ဘ၀ထိတိုင္ေအာင္ ေကာင္းက်ဳိးေပးနိုင္သည့္အျပင္ ဘ၀သံသရာ ေနာက္ဆံုးအထိတိုင္ေအာင္လည္း (supporting) အေထာင့္အပံ့ မ်ားစြာ ေပးနိုင္ေသာေၾကာင့္ တုႏိႈင္းမမီဥစၥာမ်ားဟု တင္စား ေရးသာလိုက္ရပါသည္။
ထိုတုႏိႈင္းမမီ ဥစၥာပစၥည္းမ်ားကုိ လူႀကီး လူငယ္ လူရြယ္အသီးသီး မည္သူမဆို လက္၀ယ္ရရွိသူမ်ားသည္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္း သာယာရႊင္လန္းသည့္ ဘ၀တစ္ခုကိုု ဖန္တီးနုိင္ပါသည္။ တုႏိႈင္းမမီ ဥစၥာမ်ားရရွိနိုင္ရန္ စာဖတ္သူမ်ားအား လမ္းညြန္မႈျပဳရပါလွ်င္ ထိုတုႏိႈင္းမမီဥစၥာသည္ (၇)မ်ဳိးရွိ၏။
ထို (၇)မ်ဳိးအနက္ ပထမဦးစြာ ေဖၚျပလိုသည့္ ဥစၥာကား “ယံုၾကည္မႈ” ဟူေသာ ဥစၥာျဖစ္ပါသည္။ ယံုၾကည္မႈ ဟူသည္ ယံုၾကည္မႈ၊ လက္ခံမႈတို႔ကို ဆုိလိုပါသည္။ ရတနာသံုးပါးကုိ လက္ခံလွ်င္ ရတနာသံုးပါးအေပၚ ၾကည္ညိဳေသာ စိတ္ေလးသည္ တေျဖးတေျဖး ၾကည္လင္လာပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း သဒၶါတရားကို ယံုၾကည္သည္ ဟု အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုၾကဟန္တူေပသည္္။ သဒၶါတရား သည္ လက္ႏွင့္တူသည္ဟု ျမတ္ဗုဒၶ ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ လက္ ရွိလွ်င္ မည္သည့္အရာကုိမဆို ယူနုိင္သကဲ့သုိ႔ ပုညႀကိယာ၀တၳဳ(၁၀)ပါး(ဒါန.သီလ.ဘ၀နာ)အနက္ မည္သည့္ကုသိုလ္ကုိမဆို ရယူနိုင္သည္မွာ သဒၶါတရား ပါ။
ပုညႀကိယာ၀တၳဳ(၁၀)ပါးတြင္ ဒါန၊သီလ၊ဘ၀နာ ကိုေတာ့ နားလည္လြယ္၍ မေရးေတာ့ၿပီ၊ အပစာယန ဆိုသည္မွာ ႀကီးသူကုိ ငယ္သူက ရိုေသျခင္းကို ေခၚပါသည္။ ထိုသို႔ ႀကီးသူကို ရိုေသမႈျပဳျခင္းသည္။ မိမိ၌ရွိေသာ မာန္မာနကိုလည္း ခ်ဳိးႏွိမ္ၿပီးသားျဖစ္သလို စိတ္ထားႏူးညံ့လာကာ ေမတၱာစိတ္ျဖင့္ ျပဳနိုင္၊ေျပာနိုင္၊ေတြးေတာနိုင္လာသည့္အျပင္ မိမိစိတ္ကုိ ခ်မ္းသာသည့္ဖက္သို႔ ပို႔ေဆာင္ေပးေန သည္မွာ ယံုမွားဖြယ္မရွိေပ။ ေနာက္တစ္ခုက ေ၀ယ်ာ၀စၥ- ရတနာ(၃)ပါးနဲ႔စပ္တဲ့ လုပ္အားေပးကုသိုလ္မ်ဳိးပါ။ ဘုရားေက်ာင္းကန္သြား၍ လုပ္အားေပးကုသိုလ္ယူလွ်င္ တစ္ျခားအခ်ိန္ႏွင့္မတူ စိတ္ရႊင္လန္းၿပီး ခ်မ္းသာေနေပသည္။ ထို႔အတူ ေလာက လူသားအမ်ားေကာင္းက်ဳိး အတြက္ ရည္ရြယ္ကာ ပရဟိတလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ျခင္းသည္လည္း ကုသိုလ္ရလွေပသည္။ ေနာက္တစ္ခုက ပတၱိဒါန- မိမိကုသိုလ္ကုိ လူနတ္ျဗဟၼာမ်ားအား အမွ်အတမ္းေပးေ၀ျခင္းသည္လည္း စိတ္ခ်မ္းသာလွသည္ျဖစ္၍ ကုသိုလ္ရသည့္အျပင္ တစ္ပါးသူက အမွ်အတမ္းေပးလာလွ်င္လည္း ၀မ္းေျမာက္စြာ သာဓု ေခၚရျခင္းသည္လည္း စိတ္ခ်မ္းသာမႈတစ္မ်ဳိးမို႔ ကုသိုလ္ရလွေပသည္။ တစ္ခါတစ္ရံ တရားနာၾကားရျခင္းျဖင့္လည္း စိတ္ၾကည္ၾကည္လင္လင္ လန္းလန္းဆန္းဆန္းျဖစ္ကာ ဓမၼႆ၀နကုုသိုလ္ရနိုင္ေပသည္။ မိမိတတ္သည့္ တရားေတာ္မ်ားကုိ တစ္ဖက္လူအား ေစတနာျဖင့္ ေဟာေျပာျပသေပး၍ တစ္ဖက္သား နားလည္လွ်င္ စိတ္ခ်မ္းသာရသည့္ ဓမၼေဒသနာကုသိုလ္တစ္မ်ဳိးျဖစ္သည္။ အယူ၀ါဒပိုင္းဆိုရာတြင္ အယူအျမင္စင္ၾကယ္မွသာလွ်င္ လမ္းေၾကာင္းမွန္ကန္သည့္ အတြက္ကုသိုလ္ရနိုင္ေပသည္။ အယူအျမင္စင္ၾကယ္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေရးသားလွ်င္ က်ယ္၀န္းလွပါသည္။ ဤ၌ စာဖတ္သူမ်ား နားလည္သေဘာေပါက္ရံု တင္ျပရလွ်င္ လူသားတို႔အတြက္ ကုိးကြယ္အားထားရာသည္ ရတနာသံုးပါးမွတစ္ပါး အျခားမရွိေပ၊ အဘယ့္ေၾကာင့္နည္း လူသားတိုင္း မရင္ဆိုင္ခ်င္ေသာ္လည္း ရင္ဆိုင္ေနရသည့္ အိုေဘး၊နာေဘး၊ေသေဘးအႏၲရာယ္မ်ားမွ လြတ္ကင္းနိုင္ လြတ္ကင္းရန္ လမ္းညြန္ေပးနိုင္သည့္အရာမွာ ရတနာသံုးပါးပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဘိုးေတာ္၊မယ္ေတာ္၊ကြမ္ရင္၊ အမ္းကုန္း၊ ဘုိးမင္းေခါင္၊ ဘိုးဘိုးေအာင္ ၊ နတ္သူငယ္၊ အတြင္း(၃၇)မင္း၊ အျပင္(၃၇)မင္းစသည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ လူသားမ်ားအား ဆိုခဲ့ၿပီးသည့္ အႏၲရာယ္မ်ားမွ လြတ္ေအာင္ မျပဳလုပ္ေပးနုိင္သကဲ့သုိ႔ လမ္းညြန္မႈကိုလည္း မေပးစြမ္းနိုင္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ မိမိအား အႏၲရာယ္ေပါင္စံုမွ လမ္းညြန္ကယ္တင္ ေပးနိုင္သည့္အရာမွာ ဘုရား၊တရား၊သံဃာ ရတနာသံုးပါးပဲျဖစ္သည္ဟု အယူအျမင္စင္ၾကယ္လွ်င္ လမ္းေၾကာင္းမွန္သည့္အတြက္ အေျခခံ ကုသိုလ္မ်ားႏွင့္ မဂ္ကုသိုလ္ ဖုိလ္ကုသိုလ္အထိရနိုင္ပါသည္။ ဤကား သဒၶါ ဟူသည့္ လက္ျဖင့္ ကုသုိလ္မ်ား ရနိုင္ပံုျဖစ္ေပသည္။
လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း(၂၅၀၀)ေက်ာ္ဆီက သက္ေတာ္ထင္ရွား ျမတ္စြာဘုရားသည္ သာ၀တၳိျပည္ ေဇတ၀န္ေက်ာင္းေတာ္၌ သီတင္းသံုးေတာ္မူစဥ္ ညသန္းေခါင္ယံအခ်ိန္တြင္ နတ္သားတစ္ပါးက ျမတ္ဘုရားအား “အရွင္ဘုရား….ေလာကတြင္ အေကာင္းဆံုးေသာ တုႏိႈင္းမမီ အရင္းအႏွီးဥစၥာ ဆိုတာ ဘာပါလဲ ဘုရား” ဟု ေမးေသာအခါ ျမတ္ဘုရားက “ ဒကာနတ္သား……..ေလာကတြင္ အေကာင္းဆံုး တုႏိႈင္းမမီ အရင္းအႏွီးဥစၥာကား အျခားမဟုတ္ ရတနာသံုးတန္ ကံ,ကံ၏အက်ဳိးကုိ ျမတ္ႏိုးယံုၾကည္လက္ခံသည္ဟူေသာ သဒၶါ ဆိုတဲ့ ဥစၥာ သာျဖစ္တယ္” ဟု သဂါထာ၀ဂၢသံယုတ္ပါဠိေတာ္ ၀ိတၱသုတ္၌ ျမတ္စြာဘုရားေဟာေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ ေလာကတြင္ ေရႊ ေငြဥစၥာတို႔သည္ သူနဲ႔ အရင္းအႏွီးျပဳလွ်င္ ေရႊေငြစေသာ ဥစၥာမ်ားသာ ရလာပါမည္။ သဒၶါတရားကုိ အရင္းအႏွီးျပဳလွ်င္ သဒၶါအရင္းခံျဖင့္ ဒါန သီလ ဘ၀နာတရားမ်ားျပဳလုပ္၍ ကုသိုလ္တရားမ်ားရရွိကာ ရာထူးဂုဏ္သိန္ စည္းစိမ္ဥစၥာတို႔ကုိလည္း ရနုိင္ေပသည္။ နတ္ျပည္ (၆)ထပ္ ျဗဟၼာရပ္သို႔လည္း ေရာက္နိုင္၏။ ေနာက္ဆံုး၌ နိဗၺာန္ကိုလည္း မ်က္၀ါးထင္ထင္ ေတြ႕ျမင္နိုင္ေပ၏၊ထို႔ေၾကာင့္ တုႏိႈင္းမမီ ရင္းအႏွီးဥစၥာတို႔ တြင္ သဒၶါတည္းဟူေသာ ဥစၥာသည္ တုႏိႈင္းမမီ ဥစၥာတစ္ခုျဖစ္ေပသည္။
သဒၶါယ တရတိ ၾသဃံ- ၾသဃေလးျဖာ ဘ၀သံသရာဟုိဖက္ကမ္းသုိ႔ ေရာက္ရွိေအာင္ ကူးေျမာက္ခ်င္ပါသည္ဆိုလွ်င္ ယံုၾကည္မႈ သဒၶါတရားျဖင့္ ကူးေျမာက္နိုင္ပါသည္္၊ ထို႔ေၾကာင့္သဒၶါတရားသည္ လူနတ္နိဗၺာန္ သံုးတန္ ခ်မ္းသာကုိ ေရာက္ရွိနိုင္သည့္ အတြက္ သတၱ၀ါမ်ားအား ထိုသဒၶါတရားသည္ အလြန္အေရးပါသည့္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ေသာ တုႏိႈင္းမမီ ဥစၥာတစ္ခုဟု ေရးသားရျခင္းျဖစ္ေပသည္။
တစ္ဖန္ ေရွးတုန္းက စႀကၤာမင္းမ်ား ခရီးထြက္လွ်င္ ေသာက္ေရကုိ မယူေဆာင္ၾကေပ။ လမ္းခရီးတြင္ စႀကၤာမင္းက ေရေသာက္ခ်င္သည္ဆိုလွ်င္ အနီးရွိေရအိုင္မွ ေရကုိ ခတ္ယူၿပီးေသာအခါ စႀကၤာမင္းႀကီးတြင္ ပါလာေသာ ပတၱျမားရတနာျဖင့္ စိမ္လိုက္ေသာအခါ ေနာက္က်ဳေနေသာေရမ်ား အနည္ထိုင္ကာ ေရေကာင္းေရသန္႔မ်ားကို ရရွိပါသည္။ ထိုပတၱျမားရတနာရွိလွ်င္ ယခုေခတ္ ေရသန္႔စက္ လုပ္သူမ်ားအတြက္ အထူးအဆင္ေျပေပလိမ့္မည္။ ထို႔အတူ ေနာက္က်ဳေနသာစိတ္ကုိလည္း သဒၶါတရားျဖင့္ ၾကည္လင္ ေအာင္လုပ္ေပးနိုင္သည္။
စိတ္သည္ လိုခ်င္ဖြယ္ရာအာရံုမ်ားႏွင့္ ေတြ႕လွ်င္ လိုခ်င္မႈ(ကာမဆႏၵ)မ်ားျဖစ္ေပၚသကဲ့သုိ႔ လုိခ်င္တာမရလွ်င္ ႏွလံုးမသာယာမႈ(ဗ်ာပါဒ)မ်ား ျဖစ္ေပၚသည္။ ထိုသို႔ျဖစ္ေပၚလွ်င္ စိတ္သည္ ေနာက္က်ဳၿပီး ကုသလိုလ္တရားမ်ား မျဖစ္နိုင္ေတာ့ေပ။ ကုုသိုလ္တရား ျဖစ္ေအာင္ တားဆီးပိတ္ဆို႔တတ္သည့္အတြက္ ကာမဆႏၵစသည့္တရားမ်ားကို နိ၀ရဏတရား မ်ားဟု ေခၚသည္။ ထိုတရားမ်ားျဖစ္ေပၚ၍ ေနာက္က်ဳေသာစိတ္ျဖစ္ေနစဥ္ သဒၶါတရား၀င္လာလွ်င္ စိတ္ဟာ ၾကည္လင္လာပါေတာ့သည္။ ရံဖန္ရံခါ စိတ္ဟာ ဒါနမျပဳခ်င္၊ သီလမေဆာက္တည္ခ်င္၊ ဘ၀နာတစ္မ်ဳိးမ်ဳိးလည္း မပြားမ်ားခ်င္ဘဲ တြန္႔ဆုတ္ေနတတ္သည့္ အခါလည္း ရွိေပသည္။ ရံဖန္ရံခါ စိတ္ပ်ံ႕လြင့္ မႈမ်ား ပူပန္မႈမ်ား ယံုမွားသံသယမ်ားလည္း ျဖစ္လာတတ္သည္။ ထိုမေကာင္းသည့္တရားမ်ား ပေပ်ာက္လိုလွ်င္ သဒၶါတရားျဖင့္ အစားထိုးေပးရပါသည္။ သဒၶါ၏ စြမ္းအားေၾကာင့္ မေကာင္းသည့္စိတ္မ်ား ပေပ်ာက္ကာ ကုသိုလ္ဖက္သို႔ လည္ကာ စိတ္ၾကည္လင္လန္း ဆန္းလာပါေတာ့သည္။ သဒၶါတည္းဟူေသာ ပတၱျမားရတနာျဖင့္ နိ၀ရဏတရားမ်ားျဖင့္ ေနာက္က်ဳေနေသာ စိတ္ကုိ ၾကည္လင္သန္႔ရွင္းေအာင္လုပ္ေပး နိုင္သည္။
နတ္ျပည္တြင္ နတ္သားနတ္သမီးမ်ားသည္ ကုသိုလ္အေထာင့္အပံ့ျဖင့္ ဥပပတ္ပဋိသေႏၶျဖင့္ Automatic (၁၆)ႏွစ္ရြယ္ ရုတ္တရက္ျဖစ္ေပၚလာရပါသည္။ နတ္ျပည္၌စတင္ ျဖစ္ေပၚကတည္းက သူတို႔၏ ကုိယ္တြင္ နတ္၀တ္တန္ဆာမ်ား တစ္ပါတည္းပါလာကာ ဘယ္ေတာ့မွ ေလွ်ာ္ဖြတ္ရသည္ဟု မရွိဘဲ အၿမဲတမ္းသစ္လြင္ေတာက္ပေနေပသည္ ၊ သူတို႔၏ခႏၶာကိုယ္သည္ ေရခ်ဳိးေပးစရာမလို အၿမဲတမ္း သန္႔ရွင္းၿမဲ သန္႔ရွင္းေနပါေတာ့သည္။ အသက္အတိုင္းေန၍ နတ္ျပည္မွ စုေတခါနီးလွ်င္ ဂ်ဳိင္းၾကားမွ ထူးဆန္းစြာ ေခၽြးမ်ား ထြက္လာသည္။ နတ္၀တ္တန္ဆာမ်ားသည္လည္း တေျဖးေျဖး ညိဳးႏြမ္းလာေတာ့သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ နတ္ျပည္ရွိ အေဖၚနတ္မ်ားက စုေတေတာ့မည့္ နတ္ကုိ နႏၵ၀န္ဥယ်ာဥ္သို႔ ေခၚသြားကာ အားေပးစကားေျပာၾကားၿပီး အေရးႀကီးေသာ စကားသံုးခြန္းကို မွာၾကားၾကေလ သည္။ စကားသံုးခြန္းမွာ (၁) အေမာင္နတ္သား……..ဘာမွ စိတ္မပ်က္ေနပါႏွင့္ ဒီက စုေတရင္ အေကာင္းဆံုးေနရာဘံုကို ေရာက္ေအာင္ သြားပါ။ (၂) ထိုေနရာသို႔ ေရာက္ရင္ အေကာင္းဆံုးလာဘ္ကို ရယူပါ။ (၃) ရလာေသာ လာဘ္ကို မေပ်ာက္မပ်က္ေအာင္ ထိမ္းသိမ္းပါ ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုစကားသံုးခြန္း၏ အဓိပၸါယ္မွာ အေကာင္းဆံုးဘံုဌာနကို ေရာက္ေအာင္သြားပါ ဟူသည္ လူ႔ျပည္ကုိ ေရာက္ေအာင္သြား ဟု ေျပာျခင္းျဖစ္သည္။ အေကာင္းဆံုးလာဘ္ကို ရေအာင္ယူခဲ့ပါ ဟူသည္ သဒၶါတရားကုိ ရေအာင္ယူ ဟုေျပာျခင္းျဖစ္ သည္။ ရရွိလာေသာ ထုိလာဘ္ကို မေပ်ာက္ပ်က္ေအာင္ ထိမ္းသိမ္းပါဟု နတ္တို႔မွာတမ္းစကားသည္ ရရွိလာေသာ ထိုသဒၶါတရားကို မိမိသ႑ာန္တြင္ မေပ်ာက္ပ်က္သြားပါေစနွင့္ ဟုေျပာျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ဤတြင္သဒၶါတရားသည္ ေလာကီသဒၶါ ႏွင့္ေလာကုတၱရာသဒၶါ ဟု ႏွစ္မ်ဳိးႏွစ္စား ရွိေပသည္။ ပုထုဇဥ္တို႔၏ သ႑ာန္၌ ရွိေသာ သဒၶါတရားသည္ ခုိင္ၿမဲမႈ မရွိလွေသာေၾကာင့္ ေလာကီသဒၶါတရားဟုေခၚဆိုပါသည္။ ေအာက္ထစ္ဆံုး အရိယာေသာတာပန္တို႔၌ ရွိေသာ သဒၶါတရားသည္ ခိုင္ၿမဲမႈ ရွိေသာေသာေၾကာင့္ ေလာကုတၱရာသဒၶါဟုေခၚဆိုရပါသည္။ ျမတ္ဘုရားလက္ထက္ေတာ္က ေသာတာပန္ အရိယာျဖစ္ၿပီးေသာ မာဂ႑ီပုေဏၰးမသည္ သူ၏ခင္ပြန္းသည္က ရတနာသံုးပါးယံုၾကည္မႈႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ အသက္ကို ရန္ရွာေသာ္ အသက္သာအေသခံမည္၊ ရတနာသံုးပါးယံုၾကည္မႈသဒၶါတရားကိုေတာ့ လံုး၀အပ်က္မခံခဲ့ေပ။ တဖန္ ေသာတာပန္တည္ၿပီးခါစ သုပၸဗုဒၶႏူနာအား သိၾကားမင္းက ပစၥည္းဥစၥာျဖင့္ ျဖားေယာင္းပါေသာ္လည္း ပစၥည္းဥစၥာမရွိ၍ ေသခ်င္ေသပါေစ၊ ရတနာသံုးပါးယံုၾကည္မႈ ကို လံုး၀အပ်က္မခံခဲ့ေပ။ ဤသည္မွာ ခိုင္ၿမဲေသာေလာကုတၱရာသဒၶါတရားမ်ဳးိျဖစ္သည္။ နတ္သား၏ မွာတမ္းစကားအရ ထိုေလာကုတၱရာသဒၶါတရားမ်ဳိးကို ဆိုလိုေၾကာင္း သိသာထင္ရွားပါၿပီ။
ဤသို႔ျဖင့္ ထိုသဒၶါတရားသည္ လူ၊နတ္၊ျဗဟၼာ သတၱ၀ါအားလံုးအတြက္ အလြန္အေရး ပါလွေၾကာင္း သိသာထင္ရွားလွေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စာဖတ္သူမ်ားသည္ မိမိ၌ မရွိေသးေသာ သဒၶါတရားကုိ ရရွိေအာင္ စြမ္းေဆာင္၍ ရရွိၿပီးေသာ သဒၶါတရားကုိလည္း ကိုယ့္သ႑ာန္ကေနွ မေပ်ာက္ပ်က္သြားေအာင္ ထိမ္းသိမ္းထားရန္ အထူးအေရးႀကီးလွေၾကာင္း ေရးသားလိုက္ရပါေတာ့သတည္း။ ။
စိတ္ေနသန္႔ရွင္း၊ ေဘးရန္ကင္း၊ လြန္မင္းခ်မ္းသာၾကပါေစ
23.4.2008, 6:46 AM
တုႏိႈင္းမမီ(၉)
ပစၥည္းဥစၥာတို႔သည္ လူသားတို႔အား ေကာင္းက်ဳိးကုိ ျဖစ္ေစတတ္သကဲ့သုိ႔ ဆိုးက်ဳိးကိုလည္း ျဖစ္ေစတတ္ပါသည္။ ပစၥည္းဥစၥာ ေၾကာင့္ လူသားအခ်င္းခ်င္း ယံုၾကည္မႈ အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ရရွိကာ လူမႈေရးတြင္ အဆင္ေျပေစသည့္ ေကာင္းက်ဳိးကုိလည္း ျဖစ္ေစတတ္သကဲ့သုိ႔ လူသားအခ်င္းခ်င္း ယံုၾကည္မႈေခါင္းပါးကာ လူမႈေရးအဆင္မေျပမႈကိုလည္း ျဖစ္ေစတတ္ပါေသးသည္။
ထိုအတူ ပကတိပစၥည္းတို႔သည္ လူသားမ်ားအား က်န္းမာေရးေကာင္းေအာင္ အတုိင္းအတာတစ္ခုအထိ စြမ္းေဆာင္နုိင္ၾက သည္။ ယခုေခတ္ popular ျဖစ္ေနေသာ အသဲ `စီ´ ပိုးေရာဂါသည္ ကုရာနတၳိ ဆိုေပမယ့္ ယခု ျပည္ပနိုင္ငံမ်ားတြင္ သိန္းေပါင္း ရာခ်ီ၍ အကုန္အက်ခံကာ ေဆးကုသမႈေၾကာင့္ ေပ်ာက္လုနီးပါးျဖစ္ကာ စိတ္ခ်မ္းသာစြာ ဘ၀တြင္ ဆက္လက္ ရပ္တည္ေနနိုင္ ၾကသည္မွာလည္း ပစၥည္းဥစၥာ၏ ေကာင္းက်ဳိးဟု ဆိုရေပမည္။ သို႔ေသာ္လည္း ပစၥည္းဥစၥာေၾကာင့္ အသက္ဆံုးရႈံးရသည္လည္း ရွိခဲ့ေပသည္။ လူသားအခ်င္းခ်င္း အိမ္ေထာင္ေရးအဆင္မေျပမႈကိုလည္း ျဖစ္ေစတတ္ သည့္အျပင္ အိမ္ေထာင္ေရး အဆင္ေျပမႈကိုလည္း ျဖစ္ေစတတ္ပါသည္။ တစ္ခါတစ္ရံ လူသားမ်ားအား အသက္အႏၲရာယ္ကို ျပဳတတ္သည့္အျပင္ ကုိယ့္ကိုယ္ကို သတ္ေသကာ အဆံုးစီရင္သြားသည္ကိုလည္း စိတ္မေကာင္းစြာ ၾကားရျမင္ရပါေသးသည္။
မည္သို႔ဆိုေစ ပကတိဥစၥာပစၥည္းသည္ လူသားတို႔ကုိ ဆိုးက်ဳိးႏွင့္ ေကာင္းက်ဳိး တစ္ခုတစ္ခုေတာ့ ေပးေပမည္။ ဆိုးက်ဳိးကုိ မည္သူမွ် ခံစားခ်င္ၾကမည္ မဟုတ္ေပ။ ေကာင္းက်ဳိးရလာျပန္ေတာ့လည္း တစ္ဘ၀အတြက္သာ ခံစားၾကရသည့္အျပင္ စိုးရိမ္ပူပန္မႈ ငိုေၾကြးမႈ စိတ္ဆင္းရဲမႈ မကင္းသည့္ ခံစားမႈျဖင့္ ခံစားၾကရသည္က မ်ားလွပါသည္။
ေလာကတြင္ ဥစၥာပစၥည္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ လူသားတို႔အတြက္ ေကာင္းက်ဳိးရရွိသကဲ့သုိ႔ ဆိုးက်ဳိးလည္းရရွိသည္မွာ သဘာ၀နိယာမ တစ္ခုျဖစ္ေသာ္လည္း ဆိုးက်ဳိးလုံး၀မရွိ ေကာင္းက်ဳိးခ်ည္း သက္သက္သာ ေပးနိုင္သည့္ တန္ဖိုးရွိ ဥစၥာမ်ားလည္း ေလာက တြင္ ရွိေနသည္မွာ လူသားမ်ားအတြက္ ၀မ္းေျမာက္စရာေကာင္းလွပါသည္။ ထိုတန္ဖိုးရွိဥစၥာကား တန္ဖိုးရွိရံုမွ် မဟုတ္၊ တန္ဖိုးမျဖတ္နို္င္ေသာ တုႏိႈင္းမမီဥစၥာမ်ား ျဖစ္ပါသည္။
ထိုဥစၥာမ်ားသည္ ယခုအသက္ရွင္ဆဲပစၥဳပၸန္ဘ၀သာမက ေနာင္တစ္မလြန္ဘ၀ထိတိုင္ေအာင္ ေကာင္းက်ဳိးေပးနိုင္သည့္အျပင္ ဘ၀သံသရာ ေနာက္ဆံုးအထိတိုင္ေအာင္လည္း (supporting) အေထာင့္အပံ့ မ်ားစြာ ေပးနိုင္ေသာေၾကာင့္ တုႏိႈင္းမမီဥစၥာမ်ားဟု တင္စား ေရးသာလိုက္ရပါသည္။
ထိုတုႏိႈင္းမမီ ဥစၥာပစၥည္းမ်ားကုိ လူႀကီး လူငယ္ လူရြယ္အသီးသီး မည္သူမဆို လက္၀ယ္ရရွိသူမ်ားသည္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္း သာယာရႊင္လန္းသည့္ ဘ၀တစ္ခုကိုု ဖန္တီးနုိင္ပါသည္။ တုႏိႈင္းမမီ ဥစၥာမ်ားရရွိနိုင္ရန္ စာဖတ္သူမ်ားအား လမ္းညြန္မႈျပဳရပါလွ်င္ ထိုတုႏိႈင္းမမီဥစၥာသည္ (၇)မ်ဳိးရွိ၏။
ထို (၇)မ်ဳိးအနက္ ပထမဦးစြာ ေဖၚျပလိုသည့္ ဥစၥာကား “ယံုၾကည္မႈ” ဟူေသာ ဥစၥာျဖစ္ပါသည္။ ယံုၾကည္မႈ ဟူသည္ ယံုၾကည္မႈ၊ လက္ခံမႈတို႔ကို ဆုိလိုပါသည္။ ရတနာသံုးပါးကုိ လက္ခံလွ်င္ ရတနာသံုးပါးအေပၚ ၾကည္ညိဳေသာ စိတ္ေလးသည္ တေျဖးတေျဖး ၾကည္လင္လာပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း သဒၶါတရားကို ယံုၾကည္သည္ ဟု အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုၾကဟန္တူေပသည္္။ သဒၶါတရား သည္ လက္ႏွင့္တူသည္ဟု ျမတ္ဗုဒၶ ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ လက္ ရွိလွ်င္ မည္သည့္အရာကုိမဆို ယူနုိင္သကဲ့သုိ႔ ပုညႀကိယာ၀တၳဳ(၁၀)ပါး(ဒါန.သီလ.ဘ၀နာ)အနက္ မည္သည့္ကုသိုလ္ကုိမဆို ရယူနိုင္သည္မွာ သဒၶါတရား ပါ။
ပုညႀကိယာ၀တၳဳ(၁၀)ပါးတြင္ ဒါန၊သီလ၊ဘ၀နာ ကိုေတာ့ နားလည္လြယ္၍ မေရးေတာ့ၿပီ၊ အပစာယန ဆိုသည္မွာ ႀကီးသူကုိ ငယ္သူက ရိုေသျခင္းကို ေခၚပါသည္။ ထိုသို႔ ႀကီးသူကို ရိုေသမႈျပဳျခင္းသည္။ မိမိ၌ရွိေသာ မာန္မာနကိုလည္း ခ်ဳိးႏွိမ္ၿပီးသားျဖစ္သလို စိတ္ထားႏူးညံ့လာကာ ေမတၱာစိတ္ျဖင့္ ျပဳနိုင္၊ေျပာနိုင္၊ေတြးေတာနိုင္လာသည့္အျပင္ မိမိစိတ္ကုိ ခ်မ္းသာသည့္ဖက္သို႔ ပို႔ေဆာင္ေပးေန သည္မွာ ယံုမွားဖြယ္မရွိေပ။ ေနာက္တစ္ခုက ေ၀ယ်ာ၀စၥ- ရတနာ(၃)ပါးနဲ႔စပ္တဲ့ လုပ္အားေပးကုသိုလ္မ်ဳိးပါ။ ဘုရားေက်ာင္းကန္သြား၍ လုပ္အားေပးကုသိုလ္ယူလွ်င္ တစ္ျခားအခ်ိန္ႏွင့္မတူ စိတ္ရႊင္လန္းၿပီး ခ်မ္းသာေနေပသည္။ ထို႔အတူ ေလာက လူသားအမ်ားေကာင္းက်ဳိး အတြက္ ရည္ရြယ္ကာ ပရဟိတလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ျခင္းသည္လည္း ကုသိုလ္ရလွေပသည္။ ေနာက္တစ္ခုက ပတၱိဒါန- မိမိကုသိုလ္ကုိ လူနတ္ျဗဟၼာမ်ားအား အမွ်အတမ္းေပးေ၀ျခင္းသည္လည္း စိတ္ခ်မ္းသာလွသည္ျဖစ္၍ ကုသိုလ္ရသည့္အျပင္ တစ္ပါးသူက အမွ်အတမ္းေပးလာလွ်င္လည္း ၀မ္းေျမာက္စြာ သာဓု ေခၚရျခင္းသည္လည္း စိတ္ခ်မ္းသာမႈတစ္မ်ဳိးမို႔ ကုသိုလ္ရလွေပသည္။ တစ္ခါတစ္ရံ တရားနာၾကားရျခင္းျဖင့္လည္း စိတ္ၾကည္ၾကည္လင္လင္ လန္းလန္းဆန္းဆန္းျဖစ္ကာ ဓမၼႆ၀နကုုသိုလ္ရနိုင္ေပသည္။ မိမိတတ္သည့္ တရားေတာ္မ်ားကုိ တစ္ဖက္လူအား ေစတနာျဖင့္ ေဟာေျပာျပသေပး၍ တစ္ဖက္သား နားလည္လွ်င္ စိတ္ခ်မ္းသာရသည့္ ဓမၼေဒသနာကုသိုလ္တစ္မ်ဳိးျဖစ္သည္။ အယူ၀ါဒပိုင္းဆိုရာတြင္ အယူအျမင္စင္ၾကယ္မွသာလွ်င္ လမ္းေၾကာင္းမွန္ကန္သည့္ အတြက္ကုသိုလ္ရနိုင္ေပသည္။ အယူအျမင္စင္ၾကယ္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေရးသားလွ်င္ က်ယ္၀န္းလွပါသည္။ ဤ၌ စာဖတ္သူမ်ား နားလည္သေဘာေပါက္ရံု တင္ျပရလွ်င္ လူသားတို႔အတြက္ ကုိးကြယ္အားထားရာသည္ ရတနာသံုးပါးမွတစ္ပါး အျခားမရွိေပ၊ အဘယ့္ေၾကာင့္နည္း လူသားတိုင္း မရင္ဆိုင္ခ်င္ေသာ္လည္း ရင္ဆိုင္ေနရသည့္ အိုေဘး၊နာေဘး၊ေသေဘးအႏၲရာယ္မ်ားမွ လြတ္ကင္းနိုင္ လြတ္ကင္းရန္ လမ္းညြန္ေပးနိုင္သည့္အရာမွာ ရတနာသံုးပါးပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဘိုးေတာ္၊မယ္ေတာ္၊ကြမ္ရင္၊ အမ္းကုန္း၊ ဘုိးမင္းေခါင္၊ ဘိုးဘိုးေအာင္ ၊ နတ္သူငယ္၊ အတြင္း(၃၇)မင္း၊ အျပင္(၃၇)မင္းစသည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ လူသားမ်ားအား ဆိုခဲ့ၿပီးသည့္ အႏၲရာယ္မ်ားမွ လြတ္ေအာင္ မျပဳလုပ္ေပးနုိင္သကဲ့သုိ႔ လမ္းညြန္မႈကိုလည္း မေပးစြမ္းနိုင္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ မိမိအား အႏၲရာယ္ေပါင္စံုမွ လမ္းညြန္ကယ္တင္ ေပးနိုင္သည့္အရာမွာ ဘုရား၊တရား၊သံဃာ ရတနာသံုးပါးပဲျဖစ္သည္ဟု အယူအျမင္စင္ၾကယ္လွ်င္ လမ္းေၾကာင္းမွန္သည့္အတြက္ အေျခခံ ကုသိုလ္မ်ားႏွင့္ မဂ္ကုသိုလ္ ဖုိလ္ကုသိုလ္အထိရနိုင္ပါသည္။ ဤကား သဒၶါ ဟူသည့္ လက္ျဖင့္ ကုသုိလ္မ်ား ရနိုင္ပံုျဖစ္ေပသည္။
လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း(၂၅၀၀)ေက်ာ္ဆီက သက္ေတာ္ထင္ရွား ျမတ္စြာဘုရားသည္ သာ၀တၳိျပည္ ေဇတ၀န္ေက်ာင္းေတာ္၌ သီတင္းသံုးေတာ္မူစဥ္ ညသန္းေခါင္ယံအခ်ိန္တြင္ နတ္သားတစ္ပါးက ျမတ္ဘုရားအား “အရွင္ဘုရား….ေလာကတြင္ အေကာင္းဆံုးေသာ တုႏိႈင္းမမီ အရင္းအႏွီးဥစၥာ ဆိုတာ ဘာပါလဲ ဘုရား” ဟု ေမးေသာအခါ ျမတ္ဘုရားက “ ဒကာနတ္သား……..ေလာကတြင္ အေကာင္းဆံုး တုႏိႈင္းမမီ အရင္းအႏွီးဥစၥာကား အျခားမဟုတ္ ရတနာသံုးတန္ ကံ,ကံ၏အက်ဳိးကုိ ျမတ္ႏိုးယံုၾကည္လက္ခံသည္ဟူေသာ သဒၶါ ဆိုတဲ့ ဥစၥာ သာျဖစ္တယ္” ဟု သဂါထာ၀ဂၢသံယုတ္ပါဠိေတာ္ ၀ိတၱသုတ္၌ ျမတ္စြာဘုရားေဟာေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ ေလာကတြင္ ေရႊ ေငြဥစၥာတို႔သည္ သူနဲ႔ အရင္းအႏွီးျပဳလွ်င္ ေရႊေငြစေသာ ဥစၥာမ်ားသာ ရလာပါမည္။ သဒၶါတရားကုိ အရင္းအႏွီးျပဳလွ်င္ သဒၶါအရင္းခံျဖင့္ ဒါန သီလ ဘ၀နာတရားမ်ားျပဳလုပ္၍ ကုသိုလ္တရားမ်ားရရွိကာ ရာထူးဂုဏ္သိန္ စည္းစိမ္ဥစၥာတို႔ကုိလည္း ရနုိင္ေပသည္။ နတ္ျပည္ (၆)ထပ္ ျဗဟၼာရပ္သို႔လည္း ေရာက္နိုင္၏။ ေနာက္ဆံုး၌ နိဗၺာန္ကိုလည္း မ်က္၀ါးထင္ထင္ ေတြ႕ျမင္နိုင္ေပ၏၊ထို႔ေၾကာင့္ တုႏိႈင္းမမီ ရင္းအႏွီးဥစၥာတို႔ တြင္ သဒၶါတည္းဟူေသာ ဥစၥာသည္ တုႏိႈင္းမမီ ဥစၥာတစ္ခုျဖစ္ေပသည္။
သဒၶါယ တရတိ ၾသဃံ- ၾသဃေလးျဖာ ဘ၀သံသရာဟုိဖက္ကမ္းသုိ႔ ေရာက္ရွိေအာင္ ကူးေျမာက္ခ်င္ပါသည္ဆိုလွ်င္ ယံုၾကည္မႈ သဒၶါတရားျဖင့္ ကူးေျမာက္နိုင္ပါသည္္၊ ထို႔ေၾကာင့္သဒၶါတရားသည္ လူနတ္နိဗၺာန္ သံုးတန္ ခ်မ္းသာကုိ ေရာက္ရွိနိုင္သည့္ အတြက္ သတၱ၀ါမ်ားအား ထိုသဒၶါတရားသည္ အလြန္အေရးပါသည့္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ေသာ တုႏိႈင္းမမီ ဥစၥာတစ္ခုဟု ေရးသားရျခင္းျဖစ္ေပသည္။
တစ္ဖန္ ေရွးတုန္းက စႀကၤာမင္းမ်ား ခရီးထြက္လွ်င္ ေသာက္ေရကုိ မယူေဆာင္ၾကေပ။ လမ္းခရီးတြင္ စႀကၤာမင္းက ေရေသာက္ခ်င္သည္ဆိုလွ်င္ အနီးရွိေရအိုင္မွ ေရကုိ ခတ္ယူၿပီးေသာအခါ စႀကၤာမင္းႀကီးတြင္ ပါလာေသာ ပတၱျမားရတနာျဖင့္ စိမ္လိုက္ေသာအခါ ေနာက္က်ဳေနေသာေရမ်ား အနည္ထိုင္ကာ ေရေကာင္းေရသန္႔မ်ားကို ရရွိပါသည္။ ထိုပတၱျမားရတနာရွိလွ်င္ ယခုေခတ္ ေရသန္႔စက္ လုပ္သူမ်ားအတြက္ အထူးအဆင္ေျပေပလိမ့္မည္။ ထို႔အတူ ေနာက္က်ဳေနသာစိတ္ကုိလည္း သဒၶါတရားျဖင့္ ၾကည္လင္ ေအာင္လုပ္ေပးနိုင္သည္။
စိတ္သည္ လိုခ်င္ဖြယ္ရာအာရံုမ်ားႏွင့္ ေတြ႕လွ်င္ လိုခ်င္မႈ(ကာမဆႏၵ)မ်ားျဖစ္ေပၚသကဲ့သုိ႔ လုိခ်င္တာမရလွ်င္ ႏွလံုးမသာယာမႈ(ဗ်ာပါဒ)မ်ား ျဖစ္ေပၚသည္။ ထိုသို႔ျဖစ္ေပၚလွ်င္ စိတ္သည္ ေနာက္က်ဳၿပီး ကုသလိုလ္တရားမ်ား မျဖစ္နိုင္ေတာ့ေပ။ ကုုသိုလ္တရား ျဖစ္ေအာင္ တားဆီးပိတ္ဆို႔တတ္သည့္အတြက္ ကာမဆႏၵစသည့္တရားမ်ားကို နိ၀ရဏတရား မ်ားဟု ေခၚသည္။ ထိုတရားမ်ားျဖစ္ေပၚ၍ ေနာက္က်ဳေသာစိတ္ျဖစ္ေနစဥ္ သဒၶါတရား၀င္လာလွ်င္ စိတ္ဟာ ၾကည္လင္လာပါေတာ့သည္။ ရံဖန္ရံခါ စိတ္ဟာ ဒါနမျပဳခ်င္၊ သီလမေဆာက္တည္ခ်င္၊ ဘ၀နာတစ္မ်ဳိးမ်ဳိးလည္း မပြားမ်ားခ်င္ဘဲ တြန္႔ဆုတ္ေနတတ္သည့္ အခါလည္း ရွိေပသည္။ ရံဖန္ရံခါ စိတ္ပ်ံ႕လြင့္ မႈမ်ား ပူပန္မႈမ်ား ယံုမွားသံသယမ်ားလည္း ျဖစ္လာတတ္သည္။ ထိုမေကာင္းသည့္တရားမ်ား ပေပ်ာက္လိုလွ်င္ သဒၶါတရားျဖင့္ အစားထိုးေပးရပါသည္။ သဒၶါ၏ စြမ္းအားေၾကာင့္ မေကာင္းသည့္စိတ္မ်ား ပေပ်ာက္ကာ ကုသိုလ္ဖက္သို႔ လည္ကာ စိတ္ၾကည္လင္လန္း ဆန္းလာပါေတာ့သည္။ သဒၶါတည္းဟူေသာ ပတၱျမားရတနာျဖင့္ နိ၀ရဏတရားမ်ားျဖင့္ ေနာက္က်ဳေနေသာ စိတ္ကုိ ၾကည္လင္သန္႔ရွင္းေအာင္လုပ္ေပး နိုင္သည္။
နတ္ျပည္တြင္ နတ္သားနတ္သမီးမ်ားသည္ ကုသိုလ္အေထာင့္အပံ့ျဖင့္ ဥပပတ္ပဋိသေႏၶျဖင့္ Automatic (၁၆)ႏွစ္ရြယ္ ရုတ္တရက္ျဖစ္ေပၚလာရပါသည္။ နတ္ျပည္၌စတင္ ျဖစ္ေပၚကတည္းက သူတို႔၏ ကုိယ္တြင္ နတ္၀တ္တန္ဆာမ်ား တစ္ပါတည္းပါလာကာ ဘယ္ေတာ့မွ ေလွ်ာ္ဖြတ္ရသည္ဟု မရွိဘဲ အၿမဲတမ္းသစ္လြင္ေတာက္ပေနေပသည္ ၊ သူတို႔၏ခႏၶာကိုယ္သည္ ေရခ်ဳိးေပးစရာမလို အၿမဲတမ္း သန္႔ရွင္းၿမဲ သန္႔ရွင္းေနပါေတာ့သည္။ အသက္အတိုင္းေန၍ နတ္ျပည္မွ စုေတခါနီးလွ်င္ ဂ်ဳိင္းၾကားမွ ထူးဆန္းစြာ ေခၽြးမ်ား ထြက္လာသည္။ နတ္၀တ္တန္ဆာမ်ားသည္လည္း တေျဖးေျဖး ညိဳးႏြမ္းလာေတာ့သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ နတ္ျပည္ရွိ အေဖၚနတ္မ်ားက စုေတေတာ့မည့္ နတ္ကုိ နႏၵ၀န္ဥယ်ာဥ္သို႔ ေခၚသြားကာ အားေပးစကားေျပာၾကားၿပီး အေရးႀကီးေသာ စကားသံုးခြန္းကို မွာၾကားၾကေလ သည္။ စကားသံုးခြန္းမွာ (၁) အေမာင္နတ္သား……..ဘာမွ စိတ္မပ်က္ေနပါႏွင့္ ဒီက စုေတရင္ အေကာင္းဆံုးေနရာဘံုကို ေရာက္ေအာင္ သြားပါ။ (၂) ထိုေနရာသို႔ ေရာက္ရင္ အေကာင္းဆံုးလာဘ္ကို ရယူပါ။ (၃) ရလာေသာ လာဘ္ကို မေပ်ာက္မပ်က္ေအာင္ ထိမ္းသိမ္းပါ ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုစကားသံုးခြန္း၏ အဓိပၸါယ္မွာ အေကာင္းဆံုးဘံုဌာနကို ေရာက္ေအာင္သြားပါ ဟူသည္ လူ႔ျပည္ကုိ ေရာက္ေအာင္သြား ဟု ေျပာျခင္းျဖစ္သည္။ အေကာင္းဆံုးလာဘ္ကို ရေအာင္ယူခဲ့ပါ ဟူသည္ သဒၶါတရားကုိ ရေအာင္ယူ ဟုေျပာျခင္းျဖစ္ သည္။ ရရွိလာေသာ ထုိလာဘ္ကို မေပ်ာက္ပ်က္ေအာင္ ထိမ္းသိမ္းပါဟု နတ္တို႔မွာတမ္းစကားသည္ ရရွိလာေသာ ထိုသဒၶါတရားကို မိမိသ႑ာန္တြင္ မေပ်ာက္ပ်က္သြားပါေစနွင့္ ဟုေျပာျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ဤတြင္သဒၶါတရားသည္ ေလာကီသဒၶါ ႏွင့္ေလာကုတၱရာသဒၶါ ဟု ႏွစ္မ်ဳိးႏွစ္စား ရွိေပသည္။ ပုထုဇဥ္တို႔၏ သ႑ာန္၌ ရွိေသာ သဒၶါတရားသည္ ခုိင္ၿမဲမႈ မရွိလွေသာေၾကာင့္ ေလာကီသဒၶါတရားဟုေခၚဆိုပါသည္။ ေအာက္ထစ္ဆံုး အရိယာေသာတာပန္တို႔၌ ရွိေသာ သဒၶါတရားသည္ ခိုင္ၿမဲမႈ ရွိေသာေသာေၾကာင့္ ေလာကုတၱရာသဒၶါဟုေခၚဆိုရပါသည္။ ျမတ္ဘုရားလက္ထက္ေတာ္က ေသာတာပန္ အရိယာျဖစ္ၿပီးေသာ မာဂ႑ီပုေဏၰးမသည္ သူ၏ခင္ပြန္းသည္က ရတနာသံုးပါးယံုၾကည္မႈႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ အသက္ကို ရန္ရွာေသာ္ အသက္သာအေသခံမည္၊ ရတနာသံုးပါးယံုၾကည္မႈသဒၶါတရားကိုေတာ့ လံုး၀အပ်က္မခံခဲ့ေပ။ တဖန္ ေသာတာပန္တည္ၿပီးခါစ သုပၸဗုဒၶႏူနာအား သိၾကားမင္းက ပစၥည္းဥစၥာျဖင့္ ျဖားေယာင္းပါေသာ္လည္း ပစၥည္းဥစၥာမရွိ၍ ေသခ်င္ေသပါေစ၊ ရတနာသံုးပါးယံုၾကည္မႈ ကို လံုး၀အပ်က္မခံခဲ့ေပ။ ဤသည္မွာ ခိုင္ၿမဲေသာေလာကုတၱရာသဒၶါတရားမ်ဳးိျဖစ္သည္။ နတ္သား၏ မွာတမ္းစကားအရ ထိုေလာကုတၱရာသဒၶါတရားမ်ဳိးကို ဆိုလိုေၾကာင္း သိသာထင္ရွားပါၿပီ။
ဤသို႔ျဖင့္ ထိုသဒၶါတရားသည္ လူ၊နတ္၊ျဗဟၼာ သတၱ၀ါအားလံုးအတြက္ အလြန္အေရး ပါလွေၾကာင္း သိသာထင္ရွားလွေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စာဖတ္သူမ်ားသည္ မိမိ၌ မရွိေသးေသာ သဒၶါတရားကုိ ရရွိေအာင္ စြမ္းေဆာင္၍ ရရွိၿပီးေသာ သဒၶါတရားကုိလည္း ကိုယ့္သ႑ာန္ကေနွ မေပ်ာက္ပ်က္သြားေအာင္ ထိမ္းသိမ္းထားရန္ အထူးအေရးႀကီးလွေၾကာင္း ေရးသားလိုက္ရပါေတာ့သတည္း။ ။
စိတ္ေနသန္႔ရွင္း၊ ေဘးရန္ကင္း၊ လြန္မင္းခ်မ္းသာၾကပါေစ
23.4.2008, 6:46 AM
ထိုအတူ ပကတိပစၥည္းတို႔သည္ လူသားမ်ားအား က်န္းမာေရးေကာင္းေအာင္ အတုိင္းအတာတစ္ခုအထိ စြမ္းေဆာင္နုိင္ၾက သည္။ ယခုေခတ္ popular ျဖစ္ေနေသာ အသဲ `စီ´ ပိုးေရာဂါသည္ ကုရာနတၳိ ဆိုေပမယ့္ ယခု ျပည္ပနိုင္ငံမ်ားတြင္ သိန္းေပါင္း ရာခ်ီ၍ အကုန္အက်ခံကာ ေဆးကုသမႈေၾကာင့္ ေပ်ာက္လုနီးပါးျဖစ္ကာ စိတ္ခ်မ္းသာစြာ ဘ၀တြင္ ဆက္လက္ ရပ္တည္ေနနိုင္ ၾကသည္မွာလည္း ပစၥည္းဥစၥာ၏ ေကာင္းက်ဳိးဟု ဆိုရေပမည္။ သို႔ေသာ္လည္း ပစၥည္းဥစၥာေၾကာင့္ အသက္ဆံုးရႈံးရသည္လည္း ရွိခဲ့ေပသည္။ လူသားအခ်င္းခ်င္း အိမ္ေထာင္ေရးအဆင္မေျပမႈကိုလည္း ျဖစ္ေစတတ္ သည့္အျပင္ အိမ္ေထာင္ေရး အဆင္ေျပမႈကိုလည္း ျဖစ္ေစတတ္ပါသည္။ တစ္ခါတစ္ရံ လူသားမ်ားအား အသက္အႏၲရာယ္ကို ျပဳတတ္သည့္အျပင္ ကုိယ့္ကိုယ္ကို သတ္ေသကာ အဆံုးစီရင္သြားသည္ကိုလည္း စိတ္မေကာင္းစြာ ၾကားရျမင္ရပါေသးသည္။
မည္သို႔ဆိုေစ ပကတိဥစၥာပစၥည္းသည္ လူသားတို႔ကုိ ဆိုးက်ဳိးႏွင့္ ေကာင္းက်ဳိး တစ္ခုတစ္ခုေတာ့ ေပးေပမည္။ ဆိုးက်ဳိးကုိ မည္သူမွ် ခံစားခ်င္ၾကမည္ မဟုတ္ေပ။ ေကာင္းက်ဳိးရလာျပန္ေတာ့လည္း တစ္ဘ၀အတြက္သာ ခံစားၾကရသည့္အျပင္ စိုးရိမ္ပူပန္မႈ ငိုေၾကြးမႈ စိတ္ဆင္းရဲမႈ မကင္းသည့္ ခံစားမႈျဖင့္ ခံစားၾကရသည္က မ်ားလွပါသည္။
ေလာကတြင္ ဥစၥာပစၥည္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ လူသားတို႔အတြက္ ေကာင္းက်ဳိးရရွိသကဲ့သုိ႔ ဆိုးက်ဳိးလည္းရရွိသည္မွာ သဘာ၀နိယာမ တစ္ခုျဖစ္ေသာ္လည္း ဆိုးက်ဳိးလုံး၀မရွိ ေကာင္းက်ဳိးခ်ည္း သက္သက္သာ ေပးနိုင္သည့္ တန္ဖိုးရွိ ဥစၥာမ်ားလည္း ေလာက တြင္ ရွိေနသည္မွာ လူသားမ်ားအတြက္ ၀မ္းေျမာက္စရာေကာင္းလွပါသည္။ ထိုတန္ဖိုးရွိဥစၥာကား တန္ဖိုးရွိရံုမွ် မဟုတ္၊ တန္ဖိုးမျဖတ္နို္င္ေသာ တုႏိႈင္းမမီဥစၥာမ်ား ျဖစ္ပါသည္။
ထိုဥစၥာမ်ားသည္ ယခုအသက္ရွင္ဆဲပစၥဳပၸန္ဘ၀သာမက ေနာင္တစ္မလြန္ဘ၀ထိတိုင္ေအာင္ ေကာင္းက်ဳိးေပးနိုင္သည့္အျပင္ ဘ၀သံသရာ ေနာက္ဆံုးအထိတိုင္ေအာင္လည္း (supporting) အေထာင့္အပံ့ မ်ားစြာ ေပးနိုင္ေသာေၾကာင့္ တုႏိႈင္းမမီဥစၥာမ်ားဟု တင္စား ေရးသာလိုက္ရပါသည္။
ထိုတုႏိႈင္းမမီ ဥစၥာပစၥည္းမ်ားကုိ လူႀကီး လူငယ္ လူရြယ္အသီးသီး မည္သူမဆို လက္၀ယ္ရရွိသူမ်ားသည္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္း သာယာရႊင္လန္းသည့္ ဘ၀တစ္ခုကိုု ဖန္တီးနုိင္ပါသည္။ တုႏိႈင္းမမီ ဥစၥာမ်ားရရွိနိုင္ရန္ စာဖတ္သူမ်ားအား လမ္းညြန္မႈျပဳရပါလွ်င္ ထိုတုႏိႈင္းမမီဥစၥာသည္ (၇)မ်ဳိးရွိ၏။
ထို (၇)မ်ဳိးအနက္ ပထမဦးစြာ ေဖၚျပလိုသည့္ ဥစၥာကား “ယံုၾကည္မႈ” ဟူေသာ ဥစၥာျဖစ္ပါသည္။ ယံုၾကည္မႈ ဟူသည္ ယံုၾကည္မႈ၊ လက္ခံမႈတို႔ကို ဆုိလိုပါသည္။ ရတနာသံုးပါးကုိ လက္ခံလွ်င္ ရတနာသံုးပါးအေပၚ ၾကည္ညိဳေသာ စိတ္ေလးသည္ တေျဖးတေျဖး ၾကည္လင္လာပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း သဒၶါတရားကို ယံုၾကည္သည္ ဟု အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုၾကဟန္တူေပသည္္။ သဒၶါတရား သည္ လက္ႏွင့္တူသည္ဟု ျမတ္ဗုဒၶ ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ လက္ ရွိလွ်င္ မည္သည့္အရာကုိမဆို ယူနုိင္သကဲ့သုိ႔ ပုညႀကိယာ၀တၳဳ(၁၀)ပါး(ဒါန.သီလ.ဘ၀နာ)အနက္ မည္သည့္ကုသိုလ္ကုိမဆို ရယူနိုင္သည္မွာ သဒၶါတရား ပါ။
ပုညႀကိယာ၀တၳဳ(၁၀)ပါးတြင္ ဒါန၊သီလ၊ဘ၀နာ ကိုေတာ့ နားလည္လြယ္၍ မေရးေတာ့ၿပီ၊ အပစာယန ဆိုသည္မွာ ႀကီးသူကုိ ငယ္သူက ရိုေသျခင္းကို ေခၚပါသည္။ ထိုသို႔ ႀကီးသူကို ရိုေသမႈျပဳျခင္းသည္။ မိမိ၌ရွိေသာ မာန္မာနကိုလည္း ခ်ဳိးႏွိမ္ၿပီးသားျဖစ္သလို စိတ္ထားႏူးညံ့လာကာ ေမတၱာစိတ္ျဖင့္ ျပဳနိုင္၊ေျပာနိုင္၊ေတြးေတာနိုင္လာသည့္အျပင္ မိမိစိတ္ကုိ ခ်မ္းသာသည့္ဖက္သို႔ ပို႔ေဆာင္ေပးေန သည္မွာ ယံုမွားဖြယ္မရွိေပ။ ေနာက္တစ္ခုက ေ၀ယ်ာ၀စၥ- ရတနာ(၃)ပါးနဲ႔စပ္တဲ့ လုပ္အားေပးကုသိုလ္မ်ဳိးပါ။ ဘုရားေက်ာင္းကန္သြား၍ လုပ္အားေပးကုသိုလ္ယူလွ်င္ တစ္ျခားအခ်ိန္ႏွင့္မတူ စိတ္ရႊင္လန္းၿပီး ခ်မ္းသာေနေပသည္။ ထို႔အတူ ေလာက လူသားအမ်ားေကာင္းက်ဳိး အတြက္ ရည္ရြယ္ကာ ပရဟိတလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ျခင္းသည္လည္း ကုသိုလ္ရလွေပသည္။ ေနာက္တစ္ခုက ပတၱိဒါန- မိမိကုသိုလ္ကုိ လူနတ္ျဗဟၼာမ်ားအား အမွ်အတမ္းေပးေ၀ျခင္းသည္လည္း စိတ္ခ်မ္းသာလွသည္ျဖစ္၍ ကုသိုလ္ရသည့္အျပင္ တစ္ပါးသူက အမွ်အတမ္းေပးလာလွ်င္လည္း ၀မ္းေျမာက္စြာ သာဓု ေခၚရျခင္းသည္လည္း စိတ္ခ်မ္းသာမႈတစ္မ်ဳိးမို႔ ကုသိုလ္ရလွေပသည္။ တစ္ခါတစ္ရံ တရားနာၾကားရျခင္းျဖင့္လည္း စိတ္ၾကည္ၾကည္လင္လင္ လန္းလန္းဆန္းဆန္းျဖစ္ကာ ဓမၼႆ၀နကုုသိုလ္ရနိုင္ေပသည္။ မိမိတတ္သည့္ တရားေတာ္မ်ားကုိ တစ္ဖက္လူအား ေစတနာျဖင့္ ေဟာေျပာျပသေပး၍ တစ္ဖက္သား နားလည္လွ်င္ စိတ္ခ်မ္းသာရသည့္ ဓမၼေဒသနာကုသိုလ္တစ္မ်ဳိးျဖစ္သည္။ အယူ၀ါဒပိုင္းဆိုရာတြင္ အယူအျမင္စင္ၾကယ္မွသာလွ်င္ လမ္းေၾကာင္းမွန္ကန္သည့္ အတြက္ကုသိုလ္ရနိုင္ေပသည္။ အယူအျမင္စင္ၾကယ္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေရးသားလွ်င္ က်ယ္၀န္းလွပါသည္။ ဤ၌ စာဖတ္သူမ်ား နားလည္သေဘာေပါက္ရံု တင္ျပရလွ်င္ လူသားတို႔အတြက္ ကုိးကြယ္အားထားရာသည္ ရတနာသံုးပါးမွတစ္ပါး အျခားမရွိေပ၊ အဘယ့္ေၾကာင့္နည္း လူသားတိုင္း မရင္ဆိုင္ခ်င္ေသာ္လည္း ရင္ဆိုင္ေနရသည့္ အိုေဘး၊နာေဘး၊ေသေဘးအႏၲရာယ္မ်ားမွ လြတ္ကင္းနိုင္ လြတ္ကင္းရန္ လမ္းညြန္ေပးနိုင္သည့္အရာမွာ ရတနာသံုးပါးပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဘိုးေတာ္၊မယ္ေတာ္၊ကြမ္ရင္၊ အမ္းကုန္း၊ ဘုိးမင္းေခါင္၊ ဘိုးဘိုးေအာင္ ၊ နတ္သူငယ္၊ အတြင္း(၃၇)မင္း၊ အျပင္(၃၇)မင္းစသည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ လူသားမ်ားအား ဆိုခဲ့ၿပီးသည့္ အႏၲရာယ္မ်ားမွ လြတ္ေအာင္ မျပဳလုပ္ေပးနုိင္သကဲ့သုိ႔ လမ္းညြန္မႈကိုလည္း မေပးစြမ္းနိုင္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ မိမိအား အႏၲရာယ္ေပါင္စံုမွ လမ္းညြန္ကယ္တင္ ေပးနိုင္သည့္အရာမွာ ဘုရား၊တရား၊သံဃာ ရတနာသံုးပါးပဲျဖစ္သည္ဟု အယူအျမင္စင္ၾကယ္လွ်င္ လမ္းေၾကာင္းမွန္သည့္အတြက္ အေျခခံ ကုသိုလ္မ်ားႏွင့္ မဂ္ကုသိုလ္ ဖုိလ္ကုသိုလ္အထိရနိုင္ပါသည္။ ဤကား သဒၶါ ဟူသည့္ လက္ျဖင့္ ကုသုိလ္မ်ား ရနိုင္ပံုျဖစ္ေပသည္။
လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း(၂၅၀၀)ေက်ာ္ဆီက သက္ေတာ္ထင္ရွား ျမတ္စြာဘုရားသည္ သာ၀တၳိျပည္ ေဇတ၀န္ေက်ာင္းေတာ္၌ သီတင္းသံုးေတာ္မူစဥ္ ညသန္းေခါင္ယံအခ်ိန္တြင္ နတ္သားတစ္ပါးက ျမတ္ဘုရားအား “အရွင္ဘုရား….ေလာကတြင္ အေကာင္းဆံုးေသာ တုႏိႈင္းမမီ အရင္းအႏွီးဥစၥာ ဆိုတာ ဘာပါလဲ ဘုရား” ဟု ေမးေသာအခါ ျမတ္ဘုရားက “ ဒကာနတ္သား……..ေလာကတြင္ အေကာင္းဆံုး တုႏိႈင္းမမီ အရင္းအႏွီးဥစၥာကား အျခားမဟုတ္ ရတနာသံုးတန္ ကံ,ကံ၏အက်ဳိးကုိ ျမတ္ႏိုးယံုၾကည္လက္ခံသည္ဟူေသာ သဒၶါ ဆိုတဲ့ ဥစၥာ သာျဖစ္တယ္” ဟု သဂါထာ၀ဂၢသံယုတ္ပါဠိေတာ္ ၀ိတၱသုတ္၌ ျမတ္စြာဘုရားေဟာေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ ေလာကတြင္ ေရႊ ေငြဥစၥာတို႔သည္ သူနဲ႔ အရင္းအႏွီးျပဳလွ်င္ ေရႊေငြစေသာ ဥစၥာမ်ားသာ ရလာပါမည္။ သဒၶါတရားကုိ အရင္းအႏွီးျပဳလွ်င္ သဒၶါအရင္းခံျဖင့္ ဒါန သီလ ဘ၀နာတရားမ်ားျပဳလုပ္၍ ကုသိုလ္တရားမ်ားရရွိကာ ရာထူးဂုဏ္သိန္ စည္းစိမ္ဥစၥာတို႔ကုိလည္း ရနုိင္ေပသည္။ နတ္ျပည္ (၆)ထပ္ ျဗဟၼာရပ္သို႔လည္း ေရာက္နိုင္၏။ ေနာက္ဆံုး၌ နိဗၺာန္ကိုလည္း မ်က္၀ါးထင္ထင္ ေတြ႕ျမင္နိုင္ေပ၏၊ထို႔ေၾကာင့္ တုႏိႈင္းမမီ ရင္းအႏွီးဥစၥာတို႔ တြင္ သဒၶါတည္းဟူေသာ ဥစၥာသည္ တုႏိႈင္းမမီ ဥစၥာတစ္ခုျဖစ္ေပသည္။
သဒၶါယ တရတိ ၾသဃံ- ၾသဃေလးျဖာ ဘ၀သံသရာဟုိဖက္ကမ္းသုိ႔ ေရာက္ရွိေအာင္ ကူးေျမာက္ခ်င္ပါသည္ဆိုလွ်င္ ယံုၾကည္မႈ သဒၶါတရားျဖင့္ ကူးေျမာက္နိုင္ပါသည္္၊ ထို႔ေၾကာင့္သဒၶါတရားသည္ လူနတ္နိဗၺာန္ သံုးတန္ ခ်မ္းသာကုိ ေရာက္ရွိနိုင္သည့္ အတြက္ သတၱ၀ါမ်ားအား ထိုသဒၶါတရားသည္ အလြန္အေရးပါသည့္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ေသာ တုႏိႈင္းမမီ ဥစၥာတစ္ခုဟု ေရးသားရျခင္းျဖစ္ေပသည္။
တစ္ဖန္ ေရွးတုန္းက စႀကၤာမင္းမ်ား ခရီးထြက္လွ်င္ ေသာက္ေရကုိ မယူေဆာင္ၾကေပ။ လမ္းခရီးတြင္ စႀကၤာမင္းက ေရေသာက္ခ်င္သည္ဆိုလွ်င္ အနီးရွိေရအိုင္မွ ေရကုိ ခတ္ယူၿပီးေသာအခါ စႀကၤာမင္းႀကီးတြင္ ပါလာေသာ ပတၱျမားရတနာျဖင့္ စိမ္လိုက္ေသာအခါ ေနာက္က်ဳေနေသာေရမ်ား အနည္ထိုင္ကာ ေရေကာင္းေရသန္႔မ်ားကို ရရွိပါသည္။ ထိုပတၱျမားရတနာရွိလွ်င္ ယခုေခတ္ ေရသန္႔စက္ လုပ္သူမ်ားအတြက္ အထူးအဆင္ေျပေပလိမ့္မည္။ ထို႔အတူ ေနာက္က်ဳေနသာစိတ္ကုိလည္း သဒၶါတရားျဖင့္ ၾကည္လင္ ေအာင္လုပ္ေပးနိုင္သည္။
စိတ္သည္ လိုခ်င္ဖြယ္ရာအာရံုမ်ားႏွင့္ ေတြ႕လွ်င္ လိုခ်င္မႈ(ကာမဆႏၵ)မ်ားျဖစ္ေပၚသကဲ့သုိ႔ လုိခ်င္တာမရလွ်င္ ႏွလံုးမသာယာမႈ(ဗ်ာပါဒ)မ်ား ျဖစ္ေပၚသည္။ ထိုသို႔ျဖစ္ေပၚလွ်င္ စိတ္သည္ ေနာက္က်ဳၿပီး ကုသလိုလ္တရားမ်ား မျဖစ္နိုင္ေတာ့ေပ။ ကုုသိုလ္တရား ျဖစ္ေအာင္ တားဆီးပိတ္ဆို႔တတ္သည့္အတြက္ ကာမဆႏၵစသည့္တရားမ်ားကို နိ၀ရဏတရား မ်ားဟု ေခၚသည္။ ထိုတရားမ်ားျဖစ္ေပၚ၍ ေနာက္က်ဳေသာစိတ္ျဖစ္ေနစဥ္ သဒၶါတရား၀င္လာလွ်င္ စိတ္ဟာ ၾကည္လင္လာပါေတာ့သည္။ ရံဖန္ရံခါ စိတ္ဟာ ဒါနမျပဳခ်င္၊ သီလမေဆာက္တည္ခ်င္၊ ဘ၀နာတစ္မ်ဳိးမ်ဳိးလည္း မပြားမ်ားခ်င္ဘဲ တြန္႔ဆုတ္ေနတတ္သည့္ အခါလည္း ရွိေပသည္။ ရံဖန္ရံခါ စိတ္ပ်ံ႕လြင့္ မႈမ်ား ပူပန္မႈမ်ား ယံုမွားသံသယမ်ားလည္း ျဖစ္လာတတ္သည္။ ထိုမေကာင္းသည့္တရားမ်ား ပေပ်ာက္လိုလွ်င္ သဒၶါတရားျဖင့္ အစားထိုးေပးရပါသည္။ သဒၶါ၏ စြမ္းအားေၾကာင့္ မေကာင္းသည့္စိတ္မ်ား ပေပ်ာက္ကာ ကုသိုလ္ဖက္သို႔ လည္ကာ စိတ္ၾကည္လင္လန္း ဆန္းလာပါေတာ့သည္။ သဒၶါတည္းဟူေသာ ပတၱျမားရတနာျဖင့္ နိ၀ရဏတရားမ်ားျဖင့္ ေနာက္က်ဳေနေသာ စိတ္ကုိ ၾကည္လင္သန္႔ရွင္းေအာင္လုပ္ေပး နိုင္သည္။
နတ္ျပည္တြင္ နတ္သားနတ္သမီးမ်ားသည္ ကုသိုလ္အေထာင့္အပံ့ျဖင့္ ဥပပတ္ပဋိသေႏၶျဖင့္ Automatic (၁၆)ႏွစ္ရြယ္ ရုတ္တရက္ျဖစ္ေပၚလာရပါသည္။ နတ္ျပည္၌စတင္ ျဖစ္ေပၚကတည္းက သူတို႔၏ ကုိယ္တြင္ နတ္၀တ္တန္ဆာမ်ား တစ္ပါတည္းပါလာကာ ဘယ္ေတာ့မွ ေလွ်ာ္ဖြတ္ရသည္ဟု မရွိဘဲ အၿမဲတမ္းသစ္လြင္ေတာက္ပေနေပသည္ ၊ သူတို႔၏ခႏၶာကိုယ္သည္ ေရခ်ဳိးေပးစရာမလို အၿမဲတမ္း သန္႔ရွင္းၿမဲ သန္႔ရွင္းေနပါေတာ့သည္။ အသက္အတိုင္းေန၍ နတ္ျပည္မွ စုေတခါနီးလွ်င္ ဂ်ဳိင္းၾကားမွ ထူးဆန္းစြာ ေခၽြးမ်ား ထြက္လာသည္။ နတ္၀တ္တန္ဆာမ်ားသည္လည္း တေျဖးေျဖး ညိဳးႏြမ္းလာေတာ့သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ နတ္ျပည္ရွိ အေဖၚနတ္မ်ားက စုေတေတာ့မည့္ နတ္ကုိ နႏၵ၀န္ဥယ်ာဥ္သို႔ ေခၚသြားကာ အားေပးစကားေျပာၾကားၿပီး အေရးႀကီးေသာ စကားသံုးခြန္းကို မွာၾကားၾကေလ သည္။ စကားသံုးခြန္းမွာ (၁) အေမာင္နတ္သား……..ဘာမွ စိတ္မပ်က္ေနပါႏွင့္ ဒီက စုေတရင္ အေကာင္းဆံုးေနရာဘံုကို ေရာက္ေအာင္ သြားပါ။ (၂) ထိုေနရာသို႔ ေရာက္ရင္ အေကာင္းဆံုးလာဘ္ကို ရယူပါ။ (၃) ရလာေသာ လာဘ္ကို မေပ်ာက္မပ်က္ေအာင္ ထိမ္းသိမ္းပါ ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုစကားသံုးခြန္း၏ အဓိပၸါယ္မွာ အေကာင္းဆံုးဘံုဌာနကို ေရာက္ေအာင္သြားပါ ဟူသည္ လူ႔ျပည္ကုိ ေရာက္ေအာင္သြား ဟု ေျပာျခင္းျဖစ္သည္။ အေကာင္းဆံုးလာဘ္ကို ရေအာင္ယူခဲ့ပါ ဟူသည္ သဒၶါတရားကုိ ရေအာင္ယူ ဟုေျပာျခင္းျဖစ္ သည္။ ရရွိလာေသာ ထုိလာဘ္ကို မေပ်ာက္ပ်က္ေအာင္ ထိမ္းသိမ္းပါဟု နတ္တို႔မွာတမ္းစကားသည္ ရရွိလာေသာ ထိုသဒၶါတရားကို မိမိသ႑ာန္တြင္ မေပ်ာက္ပ်က္သြားပါေစနွင့္ ဟုေျပာျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ဤတြင္သဒၶါတရားသည္ ေလာကီသဒၶါ ႏွင့္ေလာကုတၱရာသဒၶါ ဟု ႏွစ္မ်ဳိးႏွစ္စား ရွိေပသည္။ ပုထုဇဥ္တို႔၏ သ႑ာန္၌ ရွိေသာ သဒၶါတရားသည္ ခုိင္ၿမဲမႈ မရွိလွေသာေၾကာင့္ ေလာကီသဒၶါတရားဟုေခၚဆိုပါသည္။ ေအာက္ထစ္ဆံုး အရိယာေသာတာပန္တို႔၌ ရွိေသာ သဒၶါတရားသည္ ခိုင္ၿမဲမႈ ရွိေသာေသာေၾကာင့္ ေလာကုတၱရာသဒၶါဟုေခၚဆိုရပါသည္။ ျမတ္ဘုရားလက္ထက္ေတာ္က ေသာတာပန္ အရိယာျဖစ္ၿပီးေသာ မာဂ႑ီပုေဏၰးမသည္ သူ၏ခင္ပြန္းသည္က ရတနာသံုးပါးယံုၾကည္မႈႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ အသက္ကို ရန္ရွာေသာ္ အသက္သာအေသခံမည္၊ ရတနာသံုးပါးယံုၾကည္မႈသဒၶါတရားကိုေတာ့ လံုး၀အပ်က္မခံခဲ့ေပ။ တဖန္ ေသာတာပန္တည္ၿပီးခါစ သုပၸဗုဒၶႏူနာအား သိၾကားမင္းက ပစၥည္းဥစၥာျဖင့္ ျဖားေယာင္းပါေသာ္လည္း ပစၥည္းဥစၥာမရွိ၍ ေသခ်င္ေသပါေစ၊ ရတနာသံုးပါးယံုၾကည္မႈ ကို လံုး၀အပ်က္မခံခဲ့ေပ။ ဤသည္မွာ ခိုင္ၿမဲေသာေလာကုတၱရာသဒၶါတရားမ်ဳးိျဖစ္သည္။ နတ္သား၏ မွာတမ္းစကားအရ ထိုေလာကုတၱရာသဒၶါတရားမ်ဳိးကို ဆိုလိုေၾကာင္း သိသာထင္ရွားပါၿပီ။
ဤသို႔ျဖင့္ ထိုသဒၶါတရားသည္ လူ၊နတ္၊ျဗဟၼာ သတၱ၀ါအားလံုးအတြက္ အလြန္အေရး ပါလွေၾကာင္း သိသာထင္ရွားလွေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စာဖတ္သူမ်ားသည္ မိမိ၌ မရွိေသးေသာ သဒၶါတရားကုိ ရရွိေအာင္ စြမ္းေဆာင္၍ ရရွိၿပီးေသာ သဒၶါတရားကုိလည္း ကိုယ့္သ႑ာန္ကေနွ မေပ်ာက္ပ်က္သြားေအာင္ ထိမ္းသိမ္းထားရန္ အထူးအေရးႀကီးလွေၾကာင္း ေရးသားလိုက္ရပါေတာ့သတည္း။ ။
စိတ္ေနသန္႔ရွင္း၊ ေဘးရန္ကင္း၊ လြန္မင္းခ်မ္းသာၾကပါေစ
23.4.2008, 6:46 AM
တုႏိႈင္းမမီ(၈)
ဆ႒မေျမာက္စံအိမ္ေတာ္ႀကီး
ဆ႒မေျမာက္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြးမွာ ရွာမီွးမႈမွ ကင္းစင္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ရွာမွီးျခင္းဟူသည္
ကာေမသနာ-ကာမဂုဏ္ကို ရွာမွီးျခင္း၊
ဘေ၀သနာ-ဘ၀ကို ရွာမွီးျခင္း၊
ျဗဟၼစရိေယသနာ-ျမတ္ေသာအက်င့္ကို ရွာမွီးျခင္း တို႔ျဖစ္ပါသည္။
ကာေမသနာ-ကာမဂုဏ္ကုိ ရွာမီွးျခင္း၊
ပုထုဇဥ္လူသားမ်ားမွာ ထိုရွာမီွးမႈျဖင့္ မကင္းၾကေသးေခ်။ ေကာင္းေသာအာရံုကို ျမင္ရလွ်င္ ႏွစ္သက္သာယာကာ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ျမင္ရန္အတြက္ အားထုတ္ျခင္းျဖင့္ ကာမဂုဏ္ကုိ ရွာမီးေနၾကေပသည္။ ေကာင္းေသာအသံ၊ ေကာင္းေသာအနံ႔၊ ေကာင္းေသာအရသာ၊ ေကာင္းေသာအထိအေတြ႕မ်ားကုိလည္း ရွာမွီးၾကပါသည္။ မိုးလင္းမွသည္ ေန၀င္သည္အထိ ကိုယ့္၀မ္းစာေရးႏွင့္ မိသားစု၀မ္းစာေရးအတြက္ မနားမေန ရွာေဖြၾကရ သကဲ့သုိ႔ အ၀တ္အထည္ အသံုးအေဆာင္မ်ားျဖင့္ လူတန္းေစ့ေနနိုင္ရန္ ရွာေဖြၾကရသည္၊ ေနထိုင္ရန္ တိုက္တာအေဆာက္အဦးမ်ားအတြက္လည္း မနားမေန မ်ားစြာရွာေဖြၾကရသည့္အျပင္ ၾကည့္ခ်င္စရာမ်ားကုိလည္း ေန႔စဥ္နဲ႕အမွ် ရွာမွီးၾကရသည္၊ နားေထာင္ခ်င္စရာ ေကာင္းေသာ အသံမ်ားကိုလည္း ရွာေဖြၿပီး နားေထာင္ၾကပါသည္။
တစ္ခါတစ္ရံ ပ်င္းရိ ၿငိးေငြ႔လာၿပီဆိုလွ်င္ သာယာနာေပ်ာ္ဘြယ္ရွိေသာ သီခ်င္းေလးကို နားေထာင္လိုက္ရသည့္အတြက္ သူ၏ စိတ္ထဲတြင္ စိုစိုေျပေျပ ျဖစ္လာသည္ ဟု လူတစ္ေယာက္က ေျပာခဲ့ဖူးပါသည္။ ကာမဘံုသားမ်ားသည္ ကာမဂုဏ္မ်ားကို ရွာမွီးေနရလွ်င္ ေက် နပ္ၾကသည္မွာ ဓမၼတာပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ကုန္းေပၚေရာက္လွ်င္ မေနတတ္သည့္ `ဲငါး´သကဲ့သုိ႔ ပုထုဇဥ္လူသားတို႔၏ စိတ္သည္လည္း ကာမဂုဏ္အာရံုႏွင့္ ကင္းလွ်င္မေနတတ္ေပ။ ကာမဂုဏ္အာရံုတြင္ နစ္ေမ်ာၿပီး ေနတတ္ၾကသည္။ ျခေသၤ့၊က်ားစသည့္ အသားစားသတၱ၀ါ တို႔သည္ အၿငီီအေဟာက္ကို ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ၾကသကဲ့သုိ႔ ကာမဘံုသား ပုထုဇဥ္မ်ားသည္လည္း ကိေလသာအၿငီအေဟာက္ကိုသာ ႏွစ္သက္ၾကၿပီး ထိုကိေလသာအၿငီအေဟာက္မွ မရုန္းထြက္ခ်င္ၾကေပ။ ေကာင္းေသာအနံ႕မ်ားရေအာင္လည္း ရွာမီးတတ္္သည္၊ မိမိခႏၶာကုိယ္တြင္ ေကာင္းေသာရနံ႕မ်ားရရွိေနေစရန္ ေရေမြးပုလင္းမ်ားကုိ ေစ်းႀကီးေပးၿပီး ရွာေဖြ၀ယ္ယူၾကရေပသည္။ သူတစ္ပါးထံမွလည္း ေကာင္းေသာအနံ႔ကို ရႈရႈိက္ခ်င္ၾကေပသည္။ အရသာေကာင္းသည့္ အစားအစာမ်ားကုိ စားနိုင္ရန္လည္း ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ေငြေၾကးကို ပင္ပင္ပမ္းပမ္း ရွာေဖြေနၾကရသည္။ လူသားတို႔၏ အရွက္လံုရန္ ႏူးညံ့ေသာ အ၀တ္အထည္မ်ားကို ရွာမွီးၾကရသည္၊ ထိုသို႔ ရွာမွီး၍ ၀တ္ၾကေသာ္လည္း ယခုေခတ္တြင္ အ၀တ္အထည္ ၀တ္ၾကရာ၌ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းကို အသားေပးကာ အရွက္လံုရံုမွ်၀တ္ဆင္ၾကသည္ကို ပဓာနမထားဘဲ အေပၚကဆိုလွ်င္ လည္ဟိုက္၊ ေနာက္ေက်ာကဆိုလွ်င္ ေက်ာျပင္ႀကီးျမင္ရၿပီး၊ ေအာက္ကဆိုလွ်င္ အေရွ႕ကြဲ နံေဘးကြဲ အေနာက္ကြဲ မလံုတလံု၀တ္ေနၾကသည္မွာ ျမန္မာတို႔၏ အျမင္ႏွင့္ၾကည့္လွ်င္ ယိုသူမရွက္ ျမင္သူပင္ ရွက္စရာေကာင္းလွပါသည္။ ထိုမလံုတလံု အ၀တ္အထည္မ်ားကုိပင္ ၀တ္နိုင္ရန္ ေငြကို ရွာမွီးၾကရသည္မွာ နားရသည္ဟူ၍ မရွိေပ။ အားလံုးအတြက္ လိုအပ္သည့္ ေငြကို ရွာမွီးေနၾကသည္မွာလည္း တရားေသာနည္းလမ္းျဖင့္ ရွာေဖြၾကရသကဲ့သုိ႔ မတရားေသာနည္းလမ္းျဖင့္လည္း အခ်ဳိ႕မွာ ေန႔စဥ္ ရွာေဖြေနၾကရသည္။ ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ရွာေဖြေနၾကရာ၀ယ္ ေရ၊မီးမင္းဆိုး၊သူခိုး၊အေမြခံသားသမီးဆိုး တို႔ႏွင့္ သဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္မ်ဳိးစံုစသည့္ ျပင္ပ အႏၲရာယ္ႏွင့္လည္း ရင္ဆိုင္ၾကရသကဲ့သုိ႔ ဥစၥာရလာလွ်င္ လိုခ်င္ႏွစ္သက္သာယာသည့္ ေလာဘ၊ တြက္ေခ်မကိုက္လွ်င္ ထင္သည့္အတိုင္းမျဖစ္လာလွ်င္ ႏွလံုးမသာယာသည့္ ေဒါသ စေသာ ကိေလသာ အတြင္းအႏၲရာယ္ေတြနွင့္ ေန႔စဥ္ရင္ဆိုင္ေနၾကရေသာ္ လူသားတို႔၏ ေရာင့္ရဲတင္းတိမ္မႈမရွိသည့္အတြက္ အၿမဲတမ္း ပင္ပင္ပမ္းပမ္း ရွာေဖြေနၾကရသည္ ထိုေၾကာင့္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္က-
“ဦေနာ ေလာေကာ အတိေတၱာ တဏွာဒါေသာ” ပုထုဇဥ္လူသားမ်ားသည္ မည္သည့္အခါမွ် ျပည့္စံုသည္ဟု မရွိခဲ့ေပ၊ အၿမဲတမ္း တစ္ခုမဟုတ္ တစ္ခုေတာ့ လိုေနသည္ခ်ည္းပင္၊ ကာမဂုဏ္နဲ႔ပတ္သက္လာလွ်င္ ေရာင့္ရဲတင္းတိမ္မႈလည္း မရွိေသာေၾကာင့္ ထိုသူမ်ားကုိ တဏွာ့ကၽြန္ေတြ ဟု မိန္႔ေတာ္မူခဲ့ေပေသးသည္ မဟုတ္ပါေလာ။
အရိယာတို႔သည္ ကာမဂုဏ္အာရံုကို မည္သည့္အခါမွ် ရွာမီွးျခင္းမရွိသကဲ့သုိ႔ ပုထုဇဥ္မ်ားသည္လည္း တရားရႈမွတ္မႈ စြမ္းရည္ျမင့္မားလာလွ်င္ ကာမအာရံုကုိ ရွားမွီးမႈသည္ တစ္ခဏမွ်၊ တစ္ေအာင့္ၾကာမွ် ကင္းစင္လွ်က္ အရိယာႏွင့္တူေအာင္ က်င့္သံုးေနသည္ မည္ပါေပ၏။
ဘေ၀သနာ- ဘ၀ကို ရွာမွီးျခင္း၊
ဘ၀ကို ရွားမီွးျခင္းဟူသည္ ပုထုဇဥ္မ်ားတြင္ လူဘ၀၊နတ္ဘ၀၊ျဗဟၼာဘ၀ခ်မ္းသာမ်ားကို ေတာင့္တကာ ထိုထိုဘ၀ခ်မ္းသာ မ်ားကုိ ရရွိဖို႔အတြက္ ရည္ရြယ္ကာ ဒါနကုသိုလ္လုပ္ငန္းမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္းသည္လည္း ၀ဋၬနိႆိတ ၀ဋ္ကိုမွီ၍ ျဖစ္သာဒါနကုသိုလ္ျဖစ္ၿပီး ထိုဒါနမ်ဳိးျဖင့္ ဘ၀ခ်မ္းသာမ်ားကို ရွာမီးကာျပဳလုပ္ေနၾကေပသည္။ အရိယာတို႔တြင္ ေသာတာပန္၊သကဒါဂါမ္၊ အနာဂါမ္ တိုင္ေအာင္ ဘ၀ကို ရွာမီးၾကေသး သည္၊ အရိယာရဟႏၲာျဖစ္လွ်င္ေတာ့ ဘ၀ကို ရွာမီွးျခင္း မရွိေတာ့ေပ။ တရားရႈမွတ္ျခင္းျဖင့္ တဏွာ နည္းေအာင္ ကင္းေအာင္ ပါးေအာင္ က်င့္ေနသည့္အတြက္္ ဘ၀အသစ္တစ္ဖန္ ျဖစ္ေအာင္ က်င့္ေနသည္ႏွင့္တူေနေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တရားရႈမွတ္ျခင္းသည္ ဘ၀ကို ရွာမွီးမႈမွ အခုိက္အတန္႔ ကင္းေနသည္ဟု ဆိုရေပမည္။
ျဗဟၼစရိေယသနာ- ျမတ္ေသာအက်င့္ကို ရွာမွီးျခင္း၊
ျမတ္ေသာအက်င့္ကုိ ရွာမီးျခင္းဟူသည္ ျမတ္ဗုဒၶသာသနာေတာ္မွအပ တစ္ျခားေသာ အက်င့္မ်ားကို ျမတ္ေသာအက်င့္ဟု ထင္ေယာင္ထင္မွားျဖစ္ကာ ရွာမီွးၾကျခင္းျဖစ္သည္၊ မိမိတို႔ ကုိးကြယ္ေနသည့္ ျမတ္ဗုဒၶသာသနာေတာ္က မဂၢင္(၈)ပါးအက်င့္ကို က်င့္သံုးမႈမရွိသည့္အျပင္ မိမိကိုယ္၌ကလည္း ထိုမဂၢင္(၈)ပါး အက်င့္တရားမ်ားကုိ ေမ့ေလ်ာ့ကာ ဟိုအက်င့္က ေကာင္းႏိုးနိုး ဒီအက်င့္က ေကာင္းႏိုးႏိုးျဖင့္ ျမတ္သည္ထင္ေသာ အက်င့္မ်ားကို ရွာမွီးေနၾကသည္။
ျမတ္ေသာအက်င့္ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍္ လူတို႔၏ ၀န္းက်င္တြင္ popular ျဖစ္ေနေသာ အက်င့္တစ္ခ်ဴိ႕ကုိ ေဖၚျပလိုပါသည္။ သဲဆြမ္းစားေသာအက်င့္၊ မီးလြတ္စားေသာအက်င့္၊ သက္သတ္လြတ္အက်င့္ စေသာအက်င့္မ်ားသည္ သာသနာျပင္ပတြင္ popular ျဖစ္ေသာ အက်င့္မ်ားဟု ဆိုနိုင္ေပသည္။ သဲဆြမ္းစားသည့္ အက်င့္သည္ အက်ဳိးမရွိသည့္အျပင္ အသက္အႏၲရာယ္လည္း နီးကပ္လွေပသည္။ မီးလြတ္စားေသာအက်င့္သည္လည္း ျမတ္ဗုဒၶ၏ စကားေတာ္ကို အဓိပၸါယ္လြဲမွားစြာ မွတ္ယူၿပီး က်င့္ေနေသာ အက်င့္တစ္ခုျဖစ္ဟန္တူသည္။ ဤေနရာ၌ ဓမၼပဒအ႒ကထာလာ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုကို တင္ျပခ်င္ပါသည္။
တစ္ခါက တူ၀ရီးႏွစ္ဦး ရွိ၏၊ ဦးေလးျဖစ္သူ ရဟန္းက အာသေ၀ါကင္းကြာ ရဟႏၲာျဖစ္ၿပီး၊ တူျဖစ္သူရဟန္းမွာ ပုထုဇဥ္အျဖစ္နွင့္ ပင္ ရွိေနေသးသည္။ တစ္ေန႔ေသာအခါ ဦးေလးရဟန္းက ဆြမ္းခံရာမွ ျပန္လာေသာ တူရဟန္းအား “ ငါ့ရွင္ ေမာင္ပဥၨင္း……ဒကာ/ဒကာမမ်ား လွဴ လိုက္တဲ့ဆြမ္းကို ဘုဥ္းေပး သုံးေဆာင္တဲ့ေနရာမွာ လွ်ာပူမေလာင္ေစနဲ႔ေနာ္” ဟု အမိန္႔ရွိေသာအခါ တူရဟန္းက “ဆြမ္းစားတဲ့အခါ လွ်ာပူမေလာင္ေစဘဲ စားရမယ္လို႔ဆိုတယ္၊ ခံလာတဲ့ဆြမ္းက ေအးလို႔္ေနၿပီ၊ ဒါဟာ ပကတိမီးေတာ့ မဟုတ္တန္ရာ ေအးတဲ့ဆြမ္းပဲျဖစ္ေစ၊ပူတဲ့ဆြမ္းဘဲျဖစ္ေစ၊ စားတဲ့အခါ ဆြမ္းအေပၚ တြယ္တာႏွစ္သက္သာယာတဲ့ ေလာဘစတဲ့ ကိေလသာမီး အပူေလာင္ခံၿပီး မစားနဲ႔လို႔ ဆိုတာျဖစ္လိမ့္မယ္” ဟု သင့္ေလ်ာ္စြာ ႏွလံုးသြင္းၿပီး ဆြမ္းစားဆဲတြင္ သတိကပ္၍ တရားရႈမွတ္ရာ ဆြမ္းစားၿပီးေသာအခါ ထို တူျဖစ္သည့္ရဟန္းေလးသည္ အာသေ၀ါကင္းကြာ ရဟႏၲာ ျဖစ္ေတာ္မူခဲ့ရပါသည္။ ထိုျဖစ္ရပ္မွန္ျဖင့္ ပကတိမီး မေလာင္ေစရန္ စားရသည္ မဟုတ္ဘဲ၊ ကိေလသာမီးအပူ မေလာင္ေစရန္အတြက္ စားရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ပကတိမီးလြတ္စားျခင္းသည္ စင္စစ္ အက်င့္ျမတ္တစ္ခု မဟုတ္သည္ကုိ သတိခ်ပ္သင့္ေပသည္။
ေနာက္အက်င့္တစ္ခုက သက္သတ္လြတ္အက်င့္ပါ၊ လူတို႔သည္ ထိုအက်င့္ကုိလည္း အက်င့္ျမတ္တစ္ခုဟု အထင္မွားေနၾကသည္ စင္စစ္ ထိုသက္သတ္လြတ္အက်င့္သည္ ျမတ္ဘုရားလက္ထက္ေတာ္က ေဒ၀ဒတ္က ျမတ္ဘုရားထံ ေတာင္းခဲ့ေသာ အေၾကာင္းအရာ မ်ားအနက္ သက္သတ္လြတ္စားျခင္းတစ္ခုလည္း ပါ၀င္သည္။ ထိုအက်င့္ကို ျမတ္ဘုရား ခြင့္ျပဳေတာ္မမူခဲ့ေပ။ ဆိုလိုသည္မွာ ပုထုဇဥ္လူသားမ်ားသည္ သာသနာတြင္း မဂၢင္(၈)ပါးအက်င့္ကုိ ကိုယ္တိုင္မက်င့္သံုးဘဲ အထင္ေသးကာ သာသနာျပင္ပမွ ထူးဆန္းသည္ဟု ထင္မွတ္ေသာ အက်င့္ေတြကုိ ျမတ္ေသာအက်င့္ပဲဟု မွတ္ထင္ကာ ျမတ္ေသာအက်င့္ကို ရွာမီးေနၾကျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
အရိယာသူေတာ္စင္မ်ားတြင္ မဂၢင္(၈)ပါး အက်င့္တရားသည္သာ နိဗၺာန္သို႔ ေရာက္ရွိၾကေသာေၾကာင့္္ မဂၢင္(၈)ပါးအက်င့္မွတစ္ပါး တစ္ျခားအက်င့္မ်ားကို ရွာမီးျခင္းမရွိေတာ့ေပ။ အက်င့္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေယာင္၀ါး၀ါးမရွိ ျပတ္သားစြာ ဆံုးျဖတ္နိုင္ၾကေပသည္။ ပုထုဇဥ္ပင္ျဖစ္ ေသာ္လည္း မဂၢင္(၈)ပါးအက်င့္ျဖင့္ ျဖစ္ေပၚရာ ျဖစ္ေပၚရာကို သတိကပ္၍ ရႈမွတ္ေနမည္ဆိုပါလွ်င္ ရႈမွတ္ဆဲ၌ ရွာမီးမႈမွ ကင္းစင္ၿပီး တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းေနေပမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကိုယ့္ဘ၀ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ျဖစ္ေစရန္ ပုထုဇဥ္လူသားမ်ားအတြက္ အေရးတႀကီးလိုအပ္ေသာ အရာတစ္ခုမွာ `သတိ´တရားပင္ျဖစ္ပါသည္။ သတိတရားထားနိုင္ေလေလ ကိေလသာၿငိမ္းေလေလ ကိေလသာၿငိမ္းေလေလ ကာမဂုဏ္ရွာမီွးမႈမွ ကင္းေလေလ ထိုရွာမီွးမႈ ကင္းေလေလ ဆ႒မေျမာက္ တုႏႈိင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးတြင္ အိမ္ငွါးဘ၀ျဖင့္ ေနနိုင္ေလေလ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ ထိုအိမ္ငွါးဘ၀မွတဆင့္ တေျဖးေျဖး ရင့္က်က္ၿပီး အရိယာရဟႏၲာျဖစ္လွ်င္ အိမ္ပိုင္ဘ၀သုိ႔ လံုး၀ေရာက္ရွိသြားေပလိမ့္မည္။
သတၱမေျမာက္ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး
အနာ၀ိလသကၤေပၸါ
သတၱမေျမာက္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြးမွာ ေနာက္က်ဳေသာ အၾကံအစည္မႈမွ ကင္းစင္ျခင္း ျဖစ္သည္။
မေကာင္းေသာ အႀကံအစည္ဟု သတ္မွတ္ခံရေသာ အႀကံအစည္မ်ားမွာ-
ကာမ၀ိတက္
ႏွစ္သစ္ဖြယ္ရာ အာရံုကို ျမင္ရသည္ျဖစ္ေစ ၊ မျမင္ရသည္ျဖစ္ေစ၊ “ ဒီျမင္ကြင္းမ်ဳိး ေနာက္တစ္ခါ ျမင္နိုင္ေအာင္ ဘယ္လိုမ်ား လုပ္ရမလဲ” ဟု ေတြးေတာႀကံစည္ျခင္းမ်ဳိးကို ဆိုလိုေပသည္။ ထို႔အတူ ေကာင္းသည့္အသံ၊ ေကာင္းသည့္အနံ႔၊ေကာင္းသည့္ အရသာ၊ ေကာင္းသည့္ အထိအေတြ႕မွန္သမွ်ကို ရေအာင္ ေတြးေတာေနျခင္းကို ကာမ၀ိတက္ ဟုေခၚပါသည္။
ဗ်ာပါဒ၀ိတက္
လူတစ္ေယာက္ကို “သူဒုကၡရသြားေအာင္ ငါ ဘယ္လိုလုပ္ရရင္ ေကာင္းမလဲ” ဟု သူတစ္ပါးအား ေသေက်ပ်က္စီး သြားေအာင္ ႀကံစည္ေတြးေတာျခင္းမ်ဳိးကုိ ဗ်ာပါဒ၀ိတက္ ဟုေခၚပါသည္။
၀ိဟႎသာ၀ိတက္
“သူ႔ကုိ ဘယ္လို ညွင္းဆဲလုိက္ရရင္ ဘယ္ေလာက္ေကာင္းလိုက္မလဲ” ဟု သူတစ္ပါးအားညွင္းဆဲရန္ ႀကံစည္ေနျခင္းမ်ဳိးကုိ ၀ိဟႎသ၀ိတက္ ဟုေခၚပါသည္။ ထိုမေကာင္းေသာအႀကံအစည္ ဟူသမွ်သည္ အရိယာသူေတာ္ေကာင္းမ်ားတြင္ မရွိေတာ့ေပမယ့္ ပုထုဇဥ္မ်ားတြင္ ရာႏႈန္း အျပည့္ ရွိေနပါေသးသည္။ ထိုမေကာင္းေသာအႀကံအစည္မ်ားကို ‘သတိ’ တရားထားကာ ေတြးလွ်င္္ “ေတြးတယ္၊ ေတြးတယ္” ဟုရႈမွတ္ၿပီး ပယ္ေဖ်ာက္သြားမည္ဆိုလွ်င္ အႀကံအစည္မ်ား တဒဂၤမွ် ပယ္ေဖ်ာက္ေနသည့္အတြက္ ပုထုဇဥ္ပင္ ျဖစ္ေစကာမူ တုႏိႈင္းမမီ အရိယာတို႔၏ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးတြင္ ေခတၱေနထိုင္နိုင္ၾကကာ အရိယာႏွင့္တူေအာင္ က်င့္ေနသည္မည္ ပါေပသည္။
အ႒မေျမာက္ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး
ပႆဒၶ ကာယသခၤါေရာ
ကာယသခၤါေရာ ဟူသည္ ထြက္သက္၀င္သက္ကို ဆိုလိုပါသည္။
၀င္သက္ထြက္သက္ ၿငိမ္းေနျခင္းသည္လည္း အ႒မေျမာက္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြးတစ္ခုျဖစ္ေပသည္။
ထြက္သက္၀င္သက္ ၿငိမ္းသည္ဟု ဆိုရာ၀ယ္ ၀ိပႆနာတရားအားထုတ္၍ ၀ိပႆနာႏွင့္ယွဥ္ေသာ စတုတၳစ်ာန္ရရွိေနသူမ်ားသည္ ထြက္သက္ ၀င္သက္ မရွိဘဲ ၿငိမ္းေအးေနသည့္သေဘာကို ဆိုလိုေပသည္။
န၀မေျမာက္ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး
သု၀ိမုတၱစိေတၱာ
အရိယာပုဂၢိဳလ္မ်ားတြင္ ေလာဘ၊ေဒါသ၊ေမာဟ ကိေလသာမ်ားမွ ေကာင္းစြာလြတ္ေသာ စိတ္ရွိေနျခင္းသည္ န၀မေျမာက္ တုႏႈိင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြး တစ္မ်ဳိးပါေပ။ တရားရႈမွတ္ရာ၀ယ္ ေရွ႕အမွတ္နဲ႔ ေနာက္အမွတ္တို႔ ဆက္စပ္မိေအာင္ ရႈမွတ္နိုင္လွ်င္ စိတ္ဟာလည္း အေျခခံ အဆင့္ျဖစ္သည့္ စိတ္တည္ၿငိမ္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာသည္။ ရႈမွတ္မႈစင္ၾကယ္ေသာေၾကာင့္ စိတ္ျဖဴစင္လာသည့္ သေဘာပင္ျဖစ္သည္။ ထိုမွတစ္ဆင့္ ဆက္လက္ရႈမွတ္လွ်င္ စိတ္တည္ၿငိမ္မႈအားေကာင္းလာကာ တစ္ခဏမွ် မရႈမွတ္ေပမယ့္ စိတ္သည္ ေလာဘစသည့္ကိေလသာမွ ကင္းေနပါသည္။ ထိုသုိ႔ ကိေလသာမ်ားသည္ တဒဂၤ (တစ္ခဏမွ်) ၀ိခမၻဏ (တစ္ေအာင့္ၾကာမွ်) ကင္းေနျခင္းသည္ ပုထုဇဥ္ပင္ျဖစ္ေစကာမူ န၀မေျမာက္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၌ ေနထိုင္နိုင္ၾကကာ အရိယာနဲ႔တူေအာင္ က်င့္ေနသည္မည္ပါေပသည္။
ဒသမေျမာက္ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး
သု၀ိမုတၱပေညာ
အရိယာပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ သူတု႔ိ၏ စိတ္တြင္ ေလာဘစေသာ ကိေလသာမ်ား လံုး၀မရိွ ၊ ကိေလသာမွ လြတ္ေနသည္ဟု သိေသာ ပညာသည္ ဒသမေျမာက္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္ေသြးပင္ျဖစ္ေပသည္။
အခ်ဴပ္ဆိုရေသာ္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး (၁၀)မ်ဳိးတြင္ အရိယာပုဂၢိဳလ္မ်ား ေနထိုင္ေတာ္မူနိုင္ၾကသကဲ့သို႔ ပုထုဇဥ္မ်ား သည္လည္း တရားရႈမွတ္မႈ စြမ္းရည္ျမင့္မားလာလွ်င္ ထိုတုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးမ်ား၌ ေခတၱေနထိုင္နိင္ၾကသကဲ့သုိ႔ အရိယာႏွင့္တူေအာင္ လည္း က်င့္သံုးေနျခင္းျဖစ္သည္ကုိ စာဖတ္သူမ်ား သိေစခ်င္ပါသည္။ ထိုသို႔သိျမင္ၿပီး ႀကိဳးစား၍ တရားရႈမွတ္လွ်က္္ တရားအားထုတ္မႈစြမ္းရည္မ်ား တိုးတက္ျမင့္မွားလာကာ အခြင့္သာခိုက္ တကယ့္ကိုယ္ပိုင္ျဖစ္ေသာ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးတြင္ စိတ္ခ်လက္ခ် ေနထိုင္နိုင္ေၾကာင္း တိုက္တြန္းေရးသားလိုက္ရပါေတာ့သတည္း။
စိတ္ေနသန္႔ရွင္း၊ ေဘးရန္ကင္း၊ လြန္မင္းခ်မ္းသာၾကပါေစ
၂၀.၄.၂၀၀၈ တနဂၤေႏြေန႔၊ 8:13, PM
ဆ႒မေျမာက္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြးမွာ ရွာမီွးမႈမွ ကင္းစင္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ရွာမွီးျခင္းဟူသည္
ကာေမသနာ-ကာမဂုဏ္ကို ရွာမွီးျခင္း၊
ဘေ၀သနာ-ဘ၀ကို ရွာမွီးျခင္း၊
ျဗဟၼစရိေယသနာ-ျမတ္ေသာအက်င့္ကို ရွာမွီးျခင္း တို႔ျဖစ္ပါသည္။
ကာေမသနာ-ကာမဂုဏ္ကုိ ရွာမီွးျခင္း၊
ပုထုဇဥ္လူသားမ်ားမွာ ထိုရွာမီွးမႈျဖင့္ မကင္းၾကေသးေခ်။ ေကာင္းေသာအာရံုကို ျမင္ရလွ်င္ ႏွစ္သက္သာယာကာ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ျမင္ရန္အတြက္ အားထုတ္ျခင္းျဖင့္ ကာမဂုဏ္ကုိ ရွာမီးေနၾကေပသည္။ ေကာင္းေသာအသံ၊ ေကာင္းေသာအနံ႔၊ ေကာင္းေသာအရသာ၊ ေကာင္းေသာအထိအေတြ႕မ်ားကုိလည္း ရွာမွီးၾကပါသည္။ မိုးလင္းမွသည္ ေန၀င္သည္အထိ ကိုယ့္၀မ္းစာေရးႏွင့္ မိသားစု၀မ္းစာေရးအတြက္ မနားမေန ရွာေဖြၾကရ သကဲ့သုိ႔ အ၀တ္အထည္ အသံုးအေဆာင္မ်ားျဖင့္ လူတန္းေစ့ေနနိုင္ရန္ ရွာေဖြၾကရသည္၊ ေနထိုင္ရန္ တိုက္တာအေဆာက္အဦးမ်ားအတြက္လည္း မနားမေန မ်ားစြာရွာေဖြၾကရသည့္အျပင္ ၾကည့္ခ်င္စရာမ်ားကုိလည္း ေန႔စဥ္နဲ႕အမွ် ရွာမွီးၾကရသည္၊ နားေထာင္ခ်င္စရာ ေကာင္းေသာ အသံမ်ားကိုလည္း ရွာေဖြၿပီး နားေထာင္ၾကပါသည္။
တစ္ခါတစ္ရံ ပ်င္းရိ ၿငိးေငြ႔လာၿပီဆိုလွ်င္ သာယာနာေပ်ာ္ဘြယ္ရွိေသာ သီခ်င္းေလးကို နားေထာင္လိုက္ရသည့္အတြက္ သူ၏ စိတ္ထဲတြင္ စိုစိုေျပေျပ ျဖစ္လာသည္ ဟု လူတစ္ေယာက္က ေျပာခဲ့ဖူးပါသည္။ ကာမဘံုသားမ်ားသည္ ကာမဂုဏ္မ်ားကို ရွာမွီးေနရလွ်င္ ေက် နပ္ၾကသည္မွာ ဓမၼတာပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ကုန္းေပၚေရာက္လွ်င္ မေနတတ္သည့္ `ဲငါး´သကဲ့သုိ႔ ပုထုဇဥ္လူသားတို႔၏ စိတ္သည္လည္း ကာမဂုဏ္အာရံုႏွင့္ ကင္းလွ်င္မေနတတ္ေပ။ ကာမဂုဏ္အာရံုတြင္ နစ္ေမ်ာၿပီး ေနတတ္ၾကသည္။ ျခေသၤ့၊က်ားစသည့္ အသားစားသတၱ၀ါ တို႔သည္ အၿငီီအေဟာက္ကို ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ၾကသကဲ့သုိ႔ ကာမဘံုသား ပုထုဇဥ္မ်ားသည္လည္း ကိေလသာအၿငီအေဟာက္ကိုသာ ႏွစ္သက္ၾကၿပီး ထိုကိေလသာအၿငီအေဟာက္မွ မရုန္းထြက္ခ်င္ၾကေပ။ ေကာင္းေသာအနံ႕မ်ားရေအာင္လည္း ရွာမီးတတ္္သည္၊ မိမိခႏၶာကုိယ္တြင္ ေကာင္းေသာရနံ႕မ်ားရရွိေနေစရန္ ေရေမြးပုလင္းမ်ားကုိ ေစ်းႀကီးေပးၿပီး ရွာေဖြ၀ယ္ယူၾကရေပသည္။ သူတစ္ပါးထံမွလည္း ေကာင္းေသာအနံ႔ကို ရႈရႈိက္ခ်င္ၾကေပသည္။ အရသာေကာင္းသည့္ အစားအစာမ်ားကုိ စားနိုင္ရန္လည္း ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ေငြေၾကးကို ပင္ပင္ပမ္းပမ္း ရွာေဖြေနၾကရသည္။ လူသားတို႔၏ အရွက္လံုရန္ ႏူးညံ့ေသာ အ၀တ္အထည္မ်ားကို ရွာမွီးၾကရသည္၊ ထိုသို႔ ရွာမွီး၍ ၀တ္ၾကေသာ္လည္း ယခုေခတ္တြင္ အ၀တ္အထည္ ၀တ္ၾကရာ၌ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းကို အသားေပးကာ အရွက္လံုရံုမွ်၀တ္ဆင္ၾကသည္ကို ပဓာနမထားဘဲ အေပၚကဆိုလွ်င္ လည္ဟိုက္၊ ေနာက္ေက်ာကဆိုလွ်င္ ေက်ာျပင္ႀကီးျမင္ရၿပီး၊ ေအာက္ကဆိုလွ်င္ အေရွ႕ကြဲ နံေဘးကြဲ အေနာက္ကြဲ မလံုတလံု၀တ္ေနၾကသည္မွာ ျမန္မာတို႔၏ အျမင္ႏွင့္ၾကည့္လွ်င္ ယိုသူမရွက္ ျမင္သူပင္ ရွက္စရာေကာင္းလွပါသည္။ ထိုမလံုတလံု အ၀တ္အထည္မ်ားကုိပင္ ၀တ္နိုင္ရန္ ေငြကို ရွာမွီးၾကရသည္မွာ နားရသည္ဟူ၍ မရွိေပ။ အားလံုးအတြက္ လိုအပ္သည့္ ေငြကို ရွာမွီးေနၾကသည္မွာလည္း တရားေသာနည္းလမ္းျဖင့္ ရွာေဖြၾကရသကဲ့သုိ႔ မတရားေသာနည္းလမ္းျဖင့္လည္း အခ်ဳိ႕မွာ ေန႔စဥ္ ရွာေဖြေနၾကရသည္။ ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ရွာေဖြေနၾကရာ၀ယ္ ေရ၊မီးမင္းဆိုး၊သူခိုး၊အေမြခံသားသမီးဆိုး တို႔ႏွင့္ သဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္မ်ဳိးစံုစသည့္ ျပင္ပ အႏၲရာယ္ႏွင့္လည္း ရင္ဆိုင္ၾကရသကဲ့သုိ႔ ဥစၥာရလာလွ်င္ လိုခ်င္ႏွစ္သက္သာယာသည့္ ေလာဘ၊ တြက္ေခ်မကိုက္လွ်င္ ထင္သည့္အတိုင္းမျဖစ္လာလွ်င္ ႏွလံုးမသာယာသည့္ ေဒါသ စေသာ ကိေလသာ အတြင္းအႏၲရာယ္ေတြနွင့္ ေန႔စဥ္ရင္ဆိုင္ေနၾကရေသာ္ လူသားတို႔၏ ေရာင့္ရဲတင္းတိမ္မႈမရွိသည့္အတြက္ အၿမဲတမ္း ပင္ပင္ပမ္းပမ္း ရွာေဖြေနၾကရသည္ ထိုေၾကာင့္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္က-
“ဦေနာ ေလာေကာ အတိေတၱာ တဏွာဒါေသာ” ပုထုဇဥ္လူသားမ်ားသည္ မည္သည့္အခါမွ် ျပည့္စံုသည္ဟု မရွိခဲ့ေပ၊ အၿမဲတမ္း တစ္ခုမဟုတ္ တစ္ခုေတာ့ လိုေနသည္ခ်ည္းပင္၊ ကာမဂုဏ္နဲ႔ပတ္သက္လာလွ်င္ ေရာင့္ရဲတင္းတိမ္မႈလည္း မရွိေသာေၾကာင့္ ထိုသူမ်ားကုိ တဏွာ့ကၽြန္ေတြ ဟု မိန္႔ေတာ္မူခဲ့ေပေသးသည္ မဟုတ္ပါေလာ။
အရိယာတို႔သည္ ကာမဂုဏ္အာရံုကို မည္သည့္အခါမွ် ရွာမီွးျခင္းမရွိသကဲ့သုိ႔ ပုထုဇဥ္မ်ားသည္လည္း တရားရႈမွတ္မႈ စြမ္းရည္ျမင့္မားလာလွ်င္ ကာမအာရံုကုိ ရွားမွီးမႈသည္ တစ္ခဏမွ်၊ တစ္ေအာင့္ၾကာမွ် ကင္းစင္လွ်က္ အရိယာႏွင့္တူေအာင္ က်င့္သံုးေနသည္ မည္ပါေပ၏။
ဘေ၀သနာ- ဘ၀ကို ရွာမွီးျခင္း၊
ဘ၀ကို ရွားမီွးျခင္းဟူသည္ ပုထုဇဥ္မ်ားတြင္ လူဘ၀၊နတ္ဘ၀၊ျဗဟၼာဘ၀ခ်မ္းသာမ်ားကို ေတာင့္တကာ ထိုထိုဘ၀ခ်မ္းသာ မ်ားကုိ ရရွိဖို႔အတြက္ ရည္ရြယ္ကာ ဒါနကုသိုလ္လုပ္ငန္းမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္းသည္လည္း ၀ဋၬနိႆိတ ၀ဋ္ကိုမွီ၍ ျဖစ္သာဒါနကုသိုလ္ျဖစ္ၿပီး ထိုဒါနမ်ဳိးျဖင့္ ဘ၀ခ်မ္းသာမ်ားကို ရွာမီးကာျပဳလုပ္ေနၾကေပသည္။ အရိယာတို႔တြင္ ေသာတာပန္၊သကဒါဂါမ္၊ အနာဂါမ္ တိုင္ေအာင္ ဘ၀ကို ရွာမီးၾကေသး သည္၊ အရိယာရဟႏၲာျဖစ္လွ်င္ေတာ့ ဘ၀ကို ရွာမီွးျခင္း မရွိေတာ့ေပ။ တရားရႈမွတ္ျခင္းျဖင့္ တဏွာ နည္းေအာင္ ကင္းေအာင္ ပါးေအာင္ က်င့္ေနသည့္အတြက္္ ဘ၀အသစ္တစ္ဖန္ ျဖစ္ေအာင္ က်င့္ေနသည္ႏွင့္တူေနေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တရားရႈမွတ္ျခင္းသည္ ဘ၀ကို ရွာမွီးမႈမွ အခုိက္အတန္႔ ကင္းေနသည္ဟု ဆိုရေပမည္။
ျဗဟၼစရိေယသနာ- ျမတ္ေသာအက်င့္ကို ရွာမွီးျခင္း၊
ျမတ္ေသာအက်င့္ကုိ ရွာမီးျခင္းဟူသည္ ျမတ္ဗုဒၶသာသနာေတာ္မွအပ တစ္ျခားေသာ အက်င့္မ်ားကို ျမတ္ေသာအက်င့္ဟု ထင္ေယာင္ထင္မွားျဖစ္ကာ ရွာမီွးၾကျခင္းျဖစ္သည္၊ မိမိတို႔ ကုိးကြယ္ေနသည့္ ျမတ္ဗုဒၶသာသနာေတာ္က မဂၢင္(၈)ပါးအက်င့္ကို က်င့္သံုးမႈမရွိသည့္အျပင္ မိမိကိုယ္၌ကလည္း ထိုမဂၢင္(၈)ပါး အက်င့္တရားမ်ားကုိ ေမ့ေလ်ာ့ကာ ဟိုအက်င့္က ေကာင္းႏိုးနိုး ဒီအက်င့္က ေကာင္းႏိုးႏိုးျဖင့္ ျမတ္သည္ထင္ေသာ အက်င့္မ်ားကို ရွာမွီးေနၾကသည္။
ျမတ္ေသာအက်င့္ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍္ လူတို႔၏ ၀န္းက်င္တြင္ popular ျဖစ္ေနေသာ အက်င့္တစ္ခ်ဴိ႕ကုိ ေဖၚျပလိုပါသည္။ သဲဆြမ္းစားေသာအက်င့္၊ မီးလြတ္စားေသာအက်င့္၊ သက္သတ္လြတ္အက်င့္ စေသာအက်င့္မ်ားသည္ သာသနာျပင္ပတြင္ popular ျဖစ္ေသာ အက်င့္မ်ားဟု ဆိုနိုင္ေပသည္။ သဲဆြမ္းစားသည့္ အက်င့္သည္ အက်ဳိးမရွိသည့္အျပင္ အသက္အႏၲရာယ္လည္း နီးကပ္လွေပသည္။ မီးလြတ္စားေသာအက်င့္သည္လည္း ျမတ္ဗုဒၶ၏ စကားေတာ္ကို အဓိပၸါယ္လြဲမွားစြာ မွတ္ယူၿပီး က်င့္ေနေသာ အက်င့္တစ္ခုျဖစ္ဟန္တူသည္။ ဤေနရာ၌ ဓမၼပဒအ႒ကထာလာ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုကို တင္ျပခ်င္ပါသည္။
တစ္ခါက တူ၀ရီးႏွစ္ဦး ရွိ၏၊ ဦးေလးျဖစ္သူ ရဟန္းက အာသေ၀ါကင္းကြာ ရဟႏၲာျဖစ္ၿပီး၊ တူျဖစ္သူရဟန္းမွာ ပုထုဇဥ္အျဖစ္နွင့္ ပင္ ရွိေနေသးသည္။ တစ္ေန႔ေသာအခါ ဦးေလးရဟန္းက ဆြမ္းခံရာမွ ျပန္လာေသာ တူရဟန္းအား “ ငါ့ရွင္ ေမာင္ပဥၨင္း……ဒကာ/ဒကာမမ်ား လွဴ လိုက္တဲ့ဆြမ္းကို ဘုဥ္းေပး သုံးေဆာင္တဲ့ေနရာမွာ လွ်ာပူမေလာင္ေစနဲ႔ေနာ္” ဟု အမိန္႔ရွိေသာအခါ တူရဟန္းက “ဆြမ္းစားတဲ့အခါ လွ်ာပူမေလာင္ေစဘဲ စားရမယ္လို႔ဆိုတယ္၊ ခံလာတဲ့ဆြမ္းက ေအးလို႔္ေနၿပီ၊ ဒါဟာ ပကတိမီးေတာ့ မဟုတ္တန္ရာ ေအးတဲ့ဆြမ္းပဲျဖစ္ေစ၊ပူတဲ့ဆြမ္းဘဲျဖစ္ေစ၊ စားတဲ့အခါ ဆြမ္းအေပၚ တြယ္တာႏွစ္သက္သာယာတဲ့ ေလာဘစတဲ့ ကိေလသာမီး အပူေလာင္ခံၿပီး မစားနဲ႔လို႔ ဆိုတာျဖစ္လိမ့္မယ္” ဟု သင့္ေလ်ာ္စြာ ႏွလံုးသြင္းၿပီး ဆြမ္းစားဆဲတြင္ သတိကပ္၍ တရားရႈမွတ္ရာ ဆြမ္းစားၿပီးေသာအခါ ထို တူျဖစ္သည့္ရဟန္းေလးသည္ အာသေ၀ါကင္းကြာ ရဟႏၲာ ျဖစ္ေတာ္မူခဲ့ရပါသည္။ ထိုျဖစ္ရပ္မွန္ျဖင့္ ပကတိမီး မေလာင္ေစရန္ စားရသည္ မဟုတ္ဘဲ၊ ကိေလသာမီးအပူ မေလာင္ေစရန္အတြက္ စားရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ပကတိမီးလြတ္စားျခင္းသည္ စင္စစ္ အက်င့္ျမတ္တစ္ခု မဟုတ္သည္ကုိ သတိခ်ပ္သင့္ေပသည္။
ေနာက္အက်င့္တစ္ခုက သက္သတ္လြတ္အက်င့္ပါ၊ လူတို႔သည္ ထိုအက်င့္ကုိလည္း အက်င့္ျမတ္တစ္ခုဟု အထင္မွားေနၾကသည္ စင္စစ္ ထိုသက္သတ္လြတ္အက်င့္သည္ ျမတ္ဘုရားလက္ထက္ေတာ္က ေဒ၀ဒတ္က ျမတ္ဘုရားထံ ေတာင္းခဲ့ေသာ အေၾကာင္းအရာ မ်ားအနက္ သက္သတ္လြတ္စားျခင္းတစ္ခုလည္း ပါ၀င္သည္။ ထိုအက်င့္ကို ျမတ္ဘုရား ခြင့္ျပဳေတာ္မမူခဲ့ေပ။ ဆိုလိုသည္မွာ ပုထုဇဥ္လူသားမ်ားသည္ သာသနာတြင္း မဂၢင္(၈)ပါးအက်င့္ကုိ ကိုယ္တိုင္မက်င့္သံုးဘဲ အထင္ေသးကာ သာသနာျပင္ပမွ ထူးဆန္းသည္ဟု ထင္မွတ္ေသာ အက်င့္ေတြကုိ ျမတ္ေသာအက်င့္ပဲဟု မွတ္ထင္ကာ ျမတ္ေသာအက်င့္ကို ရွာမီးေနၾကျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
အရိယာသူေတာ္စင္မ်ားတြင္ မဂၢင္(၈)ပါး အက်င့္တရားသည္သာ နိဗၺာန္သို႔ ေရာက္ရွိၾကေသာေၾကာင့္္ မဂၢင္(၈)ပါးအက်င့္မွတစ္ပါး တစ္ျခားအက်င့္မ်ားကို ရွာမီးျခင္းမရွိေတာ့ေပ။ အက်င့္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေယာင္၀ါး၀ါးမရွိ ျပတ္သားစြာ ဆံုးျဖတ္နိုင္ၾကေပသည္။ ပုထုဇဥ္ပင္ျဖစ္ ေသာ္လည္း မဂၢင္(၈)ပါးအက်င့္ျဖင့္ ျဖစ္ေပၚရာ ျဖစ္ေပၚရာကို သတိကပ္၍ ရႈမွတ္ေနမည္ဆိုပါလွ်င္ ရႈမွတ္ဆဲ၌ ရွာမီးမႈမွ ကင္းစင္ၿပီး တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းေနေပမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကိုယ့္ဘ၀ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ျဖစ္ေစရန္ ပုထုဇဥ္လူသားမ်ားအတြက္ အေရးတႀကီးလိုအပ္ေသာ အရာတစ္ခုမွာ `သတိ´တရားပင္ျဖစ္ပါသည္။ သတိတရားထားနိုင္ေလေလ ကိေလသာၿငိမ္းေလေလ ကိေလသာၿငိမ္းေလေလ ကာမဂုဏ္ရွာမီွးမႈမွ ကင္းေလေလ ထိုရွာမီွးမႈ ကင္းေလေလ ဆ႒မေျမာက္ တုႏႈိင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးတြင္ အိမ္ငွါးဘ၀ျဖင့္ ေနနိုင္ေလေလ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ ထိုအိမ္ငွါးဘ၀မွတဆင့္ တေျဖးေျဖး ရင့္က်က္ၿပီး အရိယာရဟႏၲာျဖစ္လွ်င္ အိမ္ပိုင္ဘ၀သုိ႔ လံုး၀ေရာက္ရွိသြားေပလိမ့္မည္။
သတၱမေျမာက္ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး
အနာ၀ိလသကၤေပၸါ
သတၱမေျမာက္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြးမွာ ေနာက္က်ဳေသာ အၾကံအစည္မႈမွ ကင္းစင္ျခင္း ျဖစ္သည္။
မေကာင္းေသာ အႀကံအစည္ဟု သတ္မွတ္ခံရေသာ အႀကံအစည္မ်ားမွာ-
ကာမ၀ိတက္
ႏွစ္သစ္ဖြယ္ရာ အာရံုကို ျမင္ရသည္ျဖစ္ေစ ၊ မျမင္ရသည္ျဖစ္ေစ၊ “ ဒီျမင္ကြင္းမ်ဳိး ေနာက္တစ္ခါ ျမင္နိုင္ေအာင္ ဘယ္လိုမ်ား လုပ္ရမလဲ” ဟု ေတြးေတာႀကံစည္ျခင္းမ်ဳိးကို ဆိုလိုေပသည္။ ထို႔အတူ ေကာင္းသည့္အသံ၊ ေကာင္းသည့္အနံ႔၊ေကာင္းသည့္ အရသာ၊ ေကာင္းသည့္ အထိအေတြ႕မွန္သမွ်ကို ရေအာင္ ေတြးေတာေနျခင္းကို ကာမ၀ိတက္ ဟုေခၚပါသည္။
ဗ်ာပါဒ၀ိတက္
လူတစ္ေယာက္ကို “သူဒုကၡရသြားေအာင္ ငါ ဘယ္လိုလုပ္ရရင္ ေကာင္းမလဲ” ဟု သူတစ္ပါးအား ေသေက်ပ်က္စီး သြားေအာင္ ႀကံစည္ေတြးေတာျခင္းမ်ဳိးကုိ ဗ်ာပါဒ၀ိတက္ ဟုေခၚပါသည္။
၀ိဟႎသာ၀ိတက္
“သူ႔ကုိ ဘယ္လို ညွင္းဆဲလုိက္ရရင္ ဘယ္ေလာက္ေကာင္းလိုက္မလဲ” ဟု သူတစ္ပါးအားညွင္းဆဲရန္ ႀကံစည္ေနျခင္းမ်ဳိးကုိ ၀ိဟႎသ၀ိတက္ ဟုေခၚပါသည္။ ထိုမေကာင္းေသာအႀကံအစည္ ဟူသမွ်သည္ အရိယာသူေတာ္ေကာင္းမ်ားတြင္ မရွိေတာ့ေပမယ့္ ပုထုဇဥ္မ်ားတြင္ ရာႏႈန္း အျပည့္ ရွိေနပါေသးသည္။ ထိုမေကာင္းေသာအႀကံအစည္မ်ားကို ‘သတိ’ တရားထားကာ ေတြးလွ်င္္ “ေတြးတယ္၊ ေတြးတယ္” ဟုရႈမွတ္ၿပီး ပယ္ေဖ်ာက္သြားမည္ဆိုလွ်င္ အႀကံအစည္မ်ား တဒဂၤမွ် ပယ္ေဖ်ာက္ေနသည့္အတြက္ ပုထုဇဥ္ပင္ ျဖစ္ေစကာမူ တုႏိႈင္းမမီ အရိယာတို႔၏ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးတြင္ ေခတၱေနထိုင္နိုင္ၾကကာ အရိယာႏွင့္တူေအာင္ က်င့္ေနသည္မည္ ပါေပသည္။
အ႒မေျမာက္ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး
ပႆဒၶ ကာယသခၤါေရာ
ကာယသခၤါေရာ ဟူသည္ ထြက္သက္၀င္သက္ကို ဆိုလိုပါသည္။
၀င္သက္ထြက္သက္ ၿငိမ္းေနျခင္းသည္လည္း အ႒မေျမာက္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြးတစ္ခုျဖစ္ေပသည္။
ထြက္သက္၀င္သက္ ၿငိမ္းသည္ဟု ဆိုရာ၀ယ္ ၀ိပႆနာတရားအားထုတ္၍ ၀ိပႆနာႏွင့္ယွဥ္ေသာ စတုတၳစ်ာန္ရရွိေနသူမ်ားသည္ ထြက္သက္ ၀င္သက္ မရွိဘဲ ၿငိမ္းေအးေနသည့္သေဘာကို ဆိုလိုေပသည္။
န၀မေျမာက္ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး
သု၀ိမုတၱစိေတၱာ
အရိယာပုဂၢိဳလ္မ်ားတြင္ ေလာဘ၊ေဒါသ၊ေမာဟ ကိေလသာမ်ားမွ ေကာင္းစြာလြတ္ေသာ စိတ္ရွိေနျခင္းသည္ န၀မေျမာက္ တုႏႈိင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြး တစ္မ်ဳိးပါေပ။ တရားရႈမွတ္ရာ၀ယ္ ေရွ႕အမွတ္နဲ႔ ေနာက္အမွတ္တို႔ ဆက္စပ္မိေအာင္ ရႈမွတ္နိုင္လွ်င္ စိတ္ဟာလည္း အေျခခံ အဆင့္ျဖစ္သည့္ စိတ္တည္ၿငိမ္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာသည္။ ရႈမွတ္မႈစင္ၾကယ္ေသာေၾကာင့္ စိတ္ျဖဴစင္လာသည့္ သေဘာပင္ျဖစ္သည္။ ထိုမွတစ္ဆင့္ ဆက္လက္ရႈမွတ္လွ်င္ စိတ္တည္ၿငိမ္မႈအားေကာင္းလာကာ တစ္ခဏမွ် မရႈမွတ္ေပမယ့္ စိတ္သည္ ေလာဘစသည့္ကိေလသာမွ ကင္းေနပါသည္။ ထိုသုိ႔ ကိေလသာမ်ားသည္ တဒဂၤ (တစ္ခဏမွ်) ၀ိခမၻဏ (တစ္ေအာင့္ၾကာမွ်) ကင္းေနျခင္းသည္ ပုထုဇဥ္ပင္ျဖစ္ေစကာမူ န၀မေျမာက္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၌ ေနထိုင္နိုင္ၾကကာ အရိယာနဲ႔တူေအာင္ က်င့္ေနသည္မည္ပါေပသည္။
ဒသမေျမာက္ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး
သု၀ိမုတၱပေညာ
အရိယာပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ သူတု႔ိ၏ စိတ္တြင္ ေလာဘစေသာ ကိေလသာမ်ား လံုး၀မရိွ ၊ ကိေလသာမွ လြတ္ေနသည္ဟု သိေသာ ပညာသည္ ဒသမေျမာက္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္ေသြးပင္ျဖစ္ေပသည္။
အခ်ဴပ္ဆိုရေသာ္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး (၁၀)မ်ဳိးတြင္ အရိယာပုဂၢိဳလ္မ်ား ေနထိုင္ေတာ္မူနိုင္ၾကသကဲ့သို႔ ပုထုဇဥ္မ်ား သည္လည္း တရားရႈမွတ္မႈ စြမ္းရည္ျမင့္မားလာလွ်င္ ထိုတုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးမ်ား၌ ေခတၱေနထိုင္နိင္ၾကသကဲ့သုိ႔ အရိယာႏွင့္တူေအာင္ လည္း က်င့္သံုးေနျခင္းျဖစ္သည္ကုိ စာဖတ္သူမ်ား သိေစခ်င္ပါသည္။ ထိုသို႔သိျမင္ၿပီး ႀကိဳးစား၍ တရားရႈမွတ္လွ်က္္ တရားအားထုတ္မႈစြမ္းရည္မ်ား တိုးတက္ျမင့္မွားလာကာ အခြင့္သာခိုက္ တကယ့္ကိုယ္ပိုင္ျဖစ္ေသာ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးတြင္ စိတ္ခ်လက္ခ် ေနထိုင္နိုင္ေၾကာင္း တိုက္တြန္းေရးသားလိုက္ရပါေတာ့သတည္း။
စိတ္ေနသန္႔ရွင္း၊ ေဘးရန္ကင္း၊ လြန္မင္းခ်မ္းသာၾကပါေစ
၂၀.၄.၂၀၀၈ တနဂၤေႏြေန႔၊ 8:13, PM
တုႏိႈင္းမမီ(၈)
ဆ႒မေျမာက္စံအိမ္ေတာ္ႀကီး
ဆ႒မေျမာက္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြးမွာ ရွာမီွးမႈမွ ကင္းစင္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ရွာမွီးျခင္းဟူသည္
ကာေမသနာ-ကာမဂုဏ္ကို ရွာမွီးျခင္း၊
ဘေ၀သနာ-ဘ၀ကို ရွာမွီးျခင္း၊
ျဗဟၼစရိေယသနာ-ျမတ္ေသာအက်င့္ကို ရွာမွီးျခင္း တို႔ျဖစ္ပါသည္။
ကာေမသနာ-ကာမဂုဏ္ကုိ ရွာမီွးျခင္း၊
ပုထုဇဥ္လူသားမ်ားမွာ ထိုရွာမီွးမႈျဖင့္ မကင္းၾကေသးေခ်။ ေကာင္းေသာအာရံုကို ျမင္ရလွ်င္ ႏွစ္သက္သာယာကာ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ျမင္ရန္အတြက္ အားထုတ္ျခင္းျဖင့္ ကာမဂုဏ္ကုိ ရွာမီးေနၾကေပသည္။ ေကာင္းေသာအသံ၊ ေကာင္းေသာအနံ႔၊ ေကာင္းေသာအရသာ၊ ေကာင္းေသာအထိအေတြ႕မ်ားကုိလည္း ရွာမွီးၾကပါသည္။ မိုးလင္းမွသည္ ေန၀င္သည္အထိ ကိုယ့္၀မ္းစာေရးႏွင့္ မိသားစု၀မ္းစာေရးအတြက္ မနားမေန ရွာေဖြၾကရ သကဲ့သုိ႔ အ၀တ္အထည္ အသံုးအေဆာင္မ်ားျဖင့္ လူတန္းေစ့ေနနိုင္ရန္ ရွာေဖြၾကရသည္၊ ေနထိုင္ရန္ တိုက္တာအေဆာက္အဦးမ်ားအတြက္လည္း မနားမေန မ်ားစြာရွာေဖြၾကရသည့္အျပင္ ၾကည့္ခ်င္စရာမ်ားကုိလည္း ေန႔စဥ္နဲ႕အမွ် ရွာမွီးၾကရသည္၊ နားေထာင္ခ်င္စရာ ေကာင္းေသာ အသံမ်ားကိုလည္း ရွာေဖြၿပီး နားေထာင္ၾကပါသည္။
တစ္ခါတစ္ရံ ပ်င္းရိ ၿငိးေငြ႔လာၿပီဆိုလွ်င္ သာယာနာေပ်ာ္ဘြယ္ရွိေသာ သီခ်င္းေလးကို နားေထာင္လိုက္ရသည့္အတြက္ သူ၏ စိတ္ထဲတြင္ စိုစိုေျပေျပ ျဖစ္လာသည္ ဟု လူတစ္ေယာက္က ေျပာခဲ့ဖူးပါသည္။ ကာမဘံုသားမ်ားသည္ ကာမဂုဏ္မ်ားကို ရွာမွီးေနရလွ်င္ ေက် နပ္ၾကသည္မွာ ဓမၼတာပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ကုန္းေပၚေရာက္လွ်င္ မေနတတ္သည့္ `ဲငါး´သကဲ့သုိ႔ ပုထုဇဥ္လူသားတို႔၏ စိတ္သည္လည္း ကာမဂုဏ္အာရံုႏွင့္ ကင္းလွ်င္မေနတတ္ေပ။ ကာမဂုဏ္အာရံုတြင္ နစ္ေမ်ာၿပီး ေနတတ္ၾကသည္။ ျခေသၤ့၊က်ားစသည့္ အသားစားသတၱ၀ါ တို႔သည္ အၿငီီအေဟာက္ကို ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ၾကသကဲ့သုိ႔ ကာမဘံုသား ပုထုဇဥ္မ်ားသည္လည္း ကိေလသာအၿငီအေဟာက္ကိုသာ ႏွစ္သက္ၾကၿပီး ထိုကိေလသာအၿငီအေဟာက္မွ မရုန္းထြက္ခ်င္ၾကေပ။ ေကာင္းေသာအနံ႕မ်ားရေအာင္လည္း ရွာမီးတတ္္သည္၊ မိမိခႏၶာကုိယ္တြင္ ေကာင္းေသာရနံ႕မ်ားရရွိေနေစရန္ ေရေမြးပုလင္းမ်ားကုိ ေစ်းႀကီးေပးၿပီး ရွာေဖြ၀ယ္ယူၾကရေပသည္။ သူတစ္ပါးထံမွလည္း ေကာင္းေသာအနံ႔ကို ရႈရႈိက္ခ်င္ၾကေပသည္။ အရသာေကာင္းသည့္ အစားအစာမ်ားကုိ စားနိုင္ရန္လည္း ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ေငြေၾကးကို ပင္ပင္ပမ္းပမ္း ရွာေဖြေနၾကရသည္။ လူသားတို႔၏ အရွက္လံုရန္ ႏူးညံ့ေသာ အ၀တ္အထည္မ်ားကို ရွာမွီးၾကရသည္၊ ထိုသို႔ ရွာမွီး၍ ၀တ္ၾကေသာ္လည္း ယခုေခတ္တြင္ အ၀တ္အထည္ ၀တ္ၾကရာ၌ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းကို အသားေပးကာ အရွက္လံုရံုမွ်၀တ္ဆင္ၾကသည္ကို ပဓာနမထားဘဲ အေပၚကဆိုလွ်င္ လည္ဟိုက္၊ ေနာက္ေက်ာကဆိုလွ်င္ ေက်ာျပင္ႀကီးျမင္ရၿပီး၊ ေအာက္ကဆိုလွ်င္ အေရွ႕ကြဲ နံေဘးကြဲ အေနာက္ကြဲ မလံုတလံု၀တ္ေနၾကသည္မွာ ျမန္မာတို႔၏ အျမင္ႏွင့္ၾကည့္လွ်င္ ယိုသူမရွက္ ျမင္သူပင္ ရွက္စရာေကာင္းလွပါသည္။ ထိုမလံုတလံု အ၀တ္အထည္မ်ားကုိပင္ ၀တ္နိုင္ရန္ ေငြကို ရွာမွီးၾကရသည္မွာ နားရသည္ဟူ၍ မရွိေပ။ အားလံုးအတြက္ လိုအပ္သည့္ ေငြကို ရွာမွီးေနၾကသည္မွာလည္း တရားေသာနည္းလမ္းျဖင့္ ရွာေဖြၾကရသကဲ့သုိ႔ မတရားေသာနည္းလမ္းျဖင့္လည္း အခ်ဳိ႕မွာ ေန႔စဥ္ ရွာေဖြေနၾကရသည္။ ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ရွာေဖြေနၾကရာ၀ယ္ ေရ၊မီးမင္းဆိုး၊သူခိုး၊အေမြခံသားသမီးဆိုး တို႔ႏွင့္ သဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္မ်ဳိးစံုစသည့္ ျပင္ပ အႏၲရာယ္ႏွင့္လည္း ရင္ဆိုင္ၾကရသကဲ့သုိ႔ ဥစၥာရလာလွ်င္ လိုခ်င္ႏွစ္သက္သာယာသည့္ ေလာဘ၊ တြက္ေခ်မကိုက္လွ်င္ ထင္သည့္အတိုင္းမျဖစ္လာလွ်င္ ႏွလံုးမသာယာသည့္ ေဒါသ စေသာ ကိေလသာ အတြင္းအႏၲရာယ္ေတြနွင့္ ေန႔စဥ္ရင္ဆိုင္ေနၾကရေသာ္ လူသားတို႔၏ ေရာင့္ရဲတင္းတိမ္မႈမရွိသည့္အတြက္ အၿမဲတမ္း ပင္ပင္ပမ္းပမ္း ရွာေဖြေနၾကရသည္ ထိုေၾကာင့္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္က-
“ဦေနာ ေလာေကာ အတိေတၱာ တဏွာဒါေသာ” ပုထုဇဥ္လူသားမ်ားသည္ မည္သည့္အခါမွ် ျပည့္စံုသည္ဟု မရွိခဲ့ေပ၊ အၿမဲတမ္း တစ္ခုမဟုတ္ တစ္ခုေတာ့ လိုေနသည္ခ်ည္းပင္၊ ကာမဂုဏ္နဲ႔ပတ္သက္လာလွ်င္ ေရာင့္ရဲတင္းတိမ္မႈလည္း မရွိေသာေၾကာင့္ ထိုသူမ်ားကုိ တဏွာ့ကၽြန္ေတြ ဟု မိန္႔ေတာ္မူခဲ့ေပေသးသည္ မဟုတ္ပါေလာ။
အရိယာတို႔သည္ ကာမဂုဏ္အာရံုကို မည္သည့္အခါမွ် ရွာမီွးျခင္းမရွိသကဲ့သုိ႔ ပုထုဇဥ္မ်ားသည္လည္း တရားရႈမွတ္မႈ စြမ္းရည္ျမင့္မားလာလွ်င္ ကာမအာရံုကုိ ရွားမွီးမႈသည္ တစ္ခဏမွ်၊ တစ္ေအာင့္ၾကာမွ် ကင္းစင္လွ်က္ အရိယာႏွင့္တူေအာင္ က်င့္သံုးေနသည္ မည္ပါေပ၏။
ဘေ၀သနာ- ဘ၀ကို ရွာမွီးျခင္း၊
ဘ၀ကို ရွားမီွးျခင္းဟူသည္ ပုထုဇဥ္မ်ားတြင္ လူဘ၀၊နတ္ဘ၀၊ျဗဟၼာဘ၀ခ်မ္းသာမ်ားကို ေတာင့္တကာ ထိုထိုဘ၀ခ်မ္းသာ မ်ားကုိ ရရွိဖို႔အတြက္ ရည္ရြယ္ကာ ဒါနကုသိုလ္လုပ္ငန္းမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္းသည္လည္း ၀ဋၬနိႆိတ ၀ဋ္ကိုမွီ၍ ျဖစ္သာဒါနကုသိုလ္ျဖစ္ၿပီး ထိုဒါနမ်ဳိးျဖင့္ ဘ၀ခ်မ္းသာမ်ားကို ရွာမီးကာျပဳလုပ္ေနၾကေပသည္။ အရိယာတို႔တြင္ ေသာတာပန္၊သကဒါဂါမ္၊ အနာဂါမ္ တိုင္ေအာင္ ဘ၀ကို ရွာမီးၾကေသး သည္၊ အရိယာရဟႏၲာျဖစ္လွ်င္ေတာ့ ဘ၀ကို ရွာမီွးျခင္း မရွိေတာ့ေပ။ တရားရႈမွတ္ျခင္းျဖင့္ တဏွာ နည္းေအာင္ ကင္းေအာင္ ပါးေအာင္ က်င့္ေနသည့္အတြက္္ ဘ၀အသစ္တစ္ဖန္ ျဖစ္ေအာင္ က်င့္ေနသည္ႏွင့္တူေနေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တရားရႈမွတ္ျခင္းသည္ ဘ၀ကို ရွာမွီးမႈမွ အခုိက္အတန္႔ ကင္းေနသည္ဟု ဆိုရေပမည္။
ျဗဟၼစရိေယသနာ- ျမတ္ေသာအက်င့္ကို ရွာမွီးျခင္း၊
ျမတ္ေသာအက်င့္ကုိ ရွာမီးျခင္းဟူသည္ ျမတ္ဗုဒၶသာသနာေတာ္မွအပ တစ္ျခားေသာ အက်င့္မ်ားကို ျမတ္ေသာအက်င့္ဟု ထင္ေယာင္ထင္မွားျဖစ္ကာ ရွာမီွးၾကျခင္းျဖစ္သည္၊ မိမိတို႔ ကုိးကြယ္ေနသည့္ ျမတ္ဗုဒၶသာသနာေတာ္က မဂၢင္(၈)ပါးအက်င့္ကို က်င့္သံုးမႈမရွိသည့္အျပင္ မိမိကိုယ္၌ကလည္း ထိုမဂၢင္(၈)ပါး အက်င့္တရားမ်ားကုိ ေမ့ေလ်ာ့ကာ ဟိုအက်င့္က ေကာင္းႏိုးနိုး ဒီအက်င့္က ေကာင္းႏိုးႏိုးျဖင့္ ျမတ္သည္ထင္ေသာ အက်င့္မ်ားကို ရွာမွီးေနၾကသည္။
ျမတ္ေသာအက်င့္ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍္ လူတို႔၏ ၀န္းက်င္တြင္ popular ျဖစ္ေနေသာ အက်င့္တစ္ခ်ဴိ႕ကုိ ေဖၚျပလိုပါသည္။ သဲဆြမ္းစားေသာအက်င့္၊ မီးလြတ္စားေသာအက်င့္၊ သက္သတ္လြတ္အက်င့္ စေသာအက်င့္မ်ားသည္ သာသနာျပင္ပတြင္ popular ျဖစ္ေသာ အက်င့္မ်ားဟု ဆိုနိုင္ေပသည္။ သဲဆြမ္းစားသည့္ အက်င့္သည္ အက်ဳိးမရွိသည့္အျပင္ အသက္အႏၲရာယ္လည္း နီးကပ္လွေပသည္။ မီးလြတ္စားေသာအက်င့္သည္လည္း ျမတ္ဗုဒၶ၏ စကားေတာ္ကို အဓိပၸါယ္လြဲမွားစြာ မွတ္ယူၿပီး က်င့္ေနေသာ အက်င့္တစ္ခုျဖစ္ဟန္တူသည္။ ဤေနရာ၌ ဓမၼပဒအ႒ကထာလာ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုကို တင္ျပခ်င္ပါသည္။
တစ္ခါက တူ၀ရီးႏွစ္ဦး ရွိ၏၊ ဦးေလးျဖစ္သူ ရဟန္းက အာသေ၀ါကင္းကြာ ရဟႏၲာျဖစ္ၿပီး၊ တူျဖစ္သူရဟန္းမွာ ပုထုဇဥ္အျဖစ္နွင့္ ပင္ ရွိေနေသးသည္။ တစ္ေန႔ေသာအခါ ဦးေလးရဟန္းက ဆြမ္းခံရာမွ ျပန္လာေသာ တူရဟန္းအား “ ငါ့ရွင္ ေမာင္ပဥၨင္း……ဒကာ/ဒကာမမ်ား လွဴ လိုက္တဲ့ဆြမ္းကို ဘုဥ္းေပး သုံးေဆာင္တဲ့ေနရာမွာ လွ်ာပူမေလာင္ေစနဲ႔ေနာ္” ဟု အမိန္႔ရွိေသာအခါ တူရဟန္းက “ဆြမ္းစားတဲ့အခါ လွ်ာပူမေလာင္ေစဘဲ စားရမယ္လို႔ဆိုတယ္၊ ခံလာတဲ့ဆြမ္းက ေအးလို႔္ေနၿပီ၊ ဒါဟာ ပကတိမီးေတာ့ မဟုတ္တန္ရာ ေအးတဲ့ဆြမ္းပဲျဖစ္ေစ၊ပူတဲ့ဆြမ္းဘဲျဖစ္ေစ၊ စားတဲ့အခါ ဆြမ္းအေပၚ တြယ္တာႏွစ္သက္သာယာတဲ့ ေလာဘစတဲ့ ကိေလသာမီး အပူေလာင္ခံၿပီး မစားနဲ႔လို႔ ဆိုတာျဖစ္လိမ့္မယ္” ဟု သင့္ေလ်ာ္စြာ ႏွလံုးသြင္းၿပီး ဆြမ္းစားဆဲတြင္ သတိကပ္၍ တရားရႈမွတ္ရာ ဆြမ္းစားၿပီးေသာအခါ ထို တူျဖစ္သည့္ရဟန္းေလးသည္ အာသေ၀ါကင္းကြာ ရဟႏၲာ ျဖစ္ေတာ္မူခဲ့ရပါသည္။ ထိုျဖစ္ရပ္မွန္ျဖင့္ ပကတိမီး မေလာင္ေစရန္ စားရသည္ မဟုတ္ဘဲ၊ ကိေလသာမီးအပူ မေလာင္ေစရန္အတြက္ စားရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ပကတိမီးလြတ္စားျခင္းသည္ စင္စစ္ အက်င့္ျမတ္တစ္ခု မဟုတ္သည္ကုိ သတိခ်ပ္သင့္ေပသည္။
ေနာက္အက်င့္တစ္ခုက သက္သတ္လြတ္အက်င့္ပါ၊ လူတို႔သည္ ထိုအက်င့္ကုိလည္း အက်င့္ျမတ္တစ္ခုဟု အထင္မွားေနၾကသည္ စင္စစ္ ထိုသက္သတ္လြတ္အက်င့္သည္ ျမတ္ဘုရားလက္ထက္ေတာ္က ေဒ၀ဒတ္က ျမတ္ဘုရားထံ ေတာင္းခဲ့ေသာ အေၾကာင္းအရာ မ်ားအနက္ သက္သတ္လြတ္စားျခင္းတစ္ခုလည္း ပါ၀င္သည္။ ထိုအက်င့္ကို ျမတ္ဘုရား ခြင့္ျပဳေတာ္မမူခဲ့ေပ။ ဆိုလိုသည္မွာ ပုထုဇဥ္လူသားမ်ားသည္ သာသနာတြင္း မဂၢင္(၈)ပါးအက်င့္ကုိ ကိုယ္တိုင္မက်င့္သံုးဘဲ အထင္ေသးကာ သာသနာျပင္ပမွ ထူးဆန္းသည္ဟု ထင္မွတ္ေသာ အက်င့္ေတြကုိ ျမတ္ေသာအက်င့္ပဲဟု မွတ္ထင္ကာ ျမတ္ေသာအက်င့္ကို ရွာမီးေနၾကျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
အရိယာသူေတာ္စင္မ်ားတြင္ မဂၢင္(၈)ပါး အက်င့္တရားသည္သာ နိဗၺာန္သို႔ ေရာက္ရွိၾကေသာေၾကာင့္္ မဂၢင္(၈)ပါးအက်င့္မွတစ္ပါး တစ္ျခားအက်င့္မ်ားကို ရွာမီးျခင္းမရွိေတာ့ေပ။ အက်င့္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေယာင္၀ါး၀ါးမရွိ ျပတ္သားစြာ ဆံုးျဖတ္နိုင္ၾကေပသည္။ ပုထုဇဥ္ပင္ျဖစ္ ေသာ္လည္း မဂၢင္(၈)ပါးအက်င့္ျဖင့္ ျဖစ္ေပၚရာ ျဖစ္ေပၚရာကို သတိကပ္၍ ရႈမွတ္ေနမည္ဆိုပါလွ်င္ ရႈမွတ္ဆဲ၌ ရွာမီးမႈမွ ကင္းစင္ၿပီး တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းေနေပမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကိုယ့္ဘ၀ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ျဖစ္ေစရန္ ပုထုဇဥ္လူသားမ်ားအတြက္ အေရးတႀကီးလိုအပ္ေသာ အရာတစ္ခုမွာ `သတိ´တရားပင္ျဖစ္ပါသည္။ သတိတရားထားနိုင္ေလေလ ကိေလသာၿငိမ္းေလေလ ကိေလသာၿငိမ္းေလေလ ကာမဂုဏ္ရွာမီွးမႈမွ ကင္းေလေလ ထိုရွာမီွးမႈ ကင္းေလေလ ဆ႒မေျမာက္ တုႏႈိင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးတြင္ အိမ္ငွါးဘ၀ျဖင့္ ေနနိုင္ေလေလ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ ထိုအိမ္ငွါးဘ၀မွတဆင့္ တေျဖးေျဖး ရင့္က်က္ၿပီး အရိယာရဟႏၲာျဖစ္လွ်င္ အိမ္ပိုင္ဘ၀သုိ႔ လံုး၀ေရာက္ရွိသြားေပလိမ့္မည္။
သတၱမေျမာက္ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး
အနာ၀ိလသကၤေပၸါ
သတၱမေျမာက္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြးမွာ ေနာက္က်ဳေသာ အၾကံအစည္မႈမွ ကင္းစင္ျခင္း ျဖစ္သည္။
မေကာင္းေသာ အႀကံအစည္ဟု သတ္မွတ္ခံရေသာ အႀကံအစည္မ်ားမွာ-
ကာမ၀ိတက္
ႏွစ္သစ္ဖြယ္ရာ အာရံုကို ျမင္ရသည္ျဖစ္ေစ ၊ မျမင္ရသည္ျဖစ္ေစ၊ “ ဒီျမင္ကြင္းမ်ဳိး ေနာက္တစ္ခါ ျမင္နိုင္ေအာင္ ဘယ္လိုမ်ား လုပ္ရမလဲ” ဟု ေတြးေတာႀကံစည္ျခင္းမ်ဳိးကို ဆိုလိုေပသည္။ ထို႔အတူ ေကာင္းသည့္အသံ၊ ေကာင္းသည့္အနံ႔၊ေကာင္းသည့္ အရသာ၊ ေကာင္းသည့္ အထိအေတြ႕မွန္သမွ်ကို ရေအာင္ ေတြးေတာေနျခင္းကို ကာမ၀ိတက္ ဟုေခၚပါသည္။
ဗ်ာပါဒ၀ိတက္
လူတစ္ေယာက္ကို “သူဒုကၡရသြားေအာင္ ငါ ဘယ္လိုလုပ္ရရင္ ေကာင္းမလဲ” ဟု သူတစ္ပါးအား ေသေက်ပ်က္စီး သြားေအာင္ ႀကံစည္ေတြးေတာျခင္းမ်ဳိးကုိ ဗ်ာပါဒ၀ိတက္ ဟုေခၚပါသည္။
၀ိဟႎသာ၀ိတက္
“သူ႔ကုိ ဘယ္လို ညွင္းဆဲလုိက္ရရင္ ဘယ္ေလာက္ေကာင္းလိုက္မလဲ” ဟု သူတစ္ပါးအားညွင္းဆဲရန္ ႀကံစည္ေနျခင္းမ်ဳိးကုိ ၀ိဟႎသ၀ိတက္ ဟုေခၚပါသည္။ ထိုမေကာင္းေသာအႀကံအစည္ ဟူသမွ်သည္ အရိယာသူေတာ္ေကာင္းမ်ားတြင္ မရွိေတာ့ေပမယ့္ ပုထုဇဥ္မ်ားတြင္ ရာႏႈန္း အျပည့္ ရွိေနပါေသးသည္။ ထိုမေကာင္းေသာအႀကံအစည္မ်ားကို ‘သတိ’ တရားထားကာ ေတြးလွ်င္္ “ေတြးတယ္၊ ေတြးတယ္” ဟုရႈမွတ္ၿပီး ပယ္ေဖ်ာက္သြားမည္ဆိုလွ်င္ အႀကံအစည္မ်ား တဒဂၤမွ် ပယ္ေဖ်ာက္ေနသည့္အတြက္ ပုထုဇဥ္ပင္ ျဖစ္ေစကာမူ တုႏိႈင္းမမီ အရိယာတို႔၏ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးတြင္ ေခတၱေနထိုင္နိုင္ၾကကာ အရိယာႏွင့္တူေအာင္ က်င့္ေနသည္မည္ ပါေပသည္။
အ႒မေျမာက္ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး
ပႆဒၶ ကာယသခၤါေရာ
ကာယသခၤါေရာ ဟူသည္ ထြက္သက္၀င္သက္ကို ဆိုလိုပါသည္။
၀င္သက္ထြက္သက္ ၿငိမ္းေနျခင္းသည္လည္း အ႒မေျမာက္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြးတစ္ခုျဖစ္ေပသည္။
ထြက္သက္၀င္သက္ ၿငိမ္းသည္ဟု ဆိုရာ၀ယ္ ၀ိပႆနာတရားအားထုတ္၍ ၀ိပႆနာႏွင့္ယွဥ္ေသာ စတုတၳစ်ာန္ရရွိေနသူမ်ားသည္ ထြက္သက္ ၀င္သက္ မရွိဘဲ ၿငိမ္းေအးေနသည့္သေဘာကို ဆိုလိုေပသည္။
န၀မေျမာက္ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး
သု၀ိမုတၱစိေတၱာ
အရိယာပုဂၢိဳလ္မ်ားတြင္ ေလာဘ၊ေဒါသ၊ေမာဟ ကိေလသာမ်ားမွ ေကာင္းစြာလြတ္ေသာ စိတ္ရွိေနျခင္းသည္ န၀မေျမာက္ တုႏႈိင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြး တစ္မ်ဳိးပါေပ။ တရားရႈမွတ္ရာ၀ယ္ ေရွ႕အမွတ္နဲ႔ ေနာက္အမွတ္တို႔ ဆက္စပ္မိေအာင္ ရႈမွတ္နိုင္လွ်င္ စိတ္ဟာလည္း အေျခခံ အဆင့္ျဖစ္သည့္ စိတ္တည္ၿငိမ္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာသည္။ ရႈမွတ္မႈစင္ၾကယ္ေသာေၾကာင့္ စိတ္ျဖဴစင္လာသည့္ သေဘာပင္ျဖစ္သည္။ ထိုမွတစ္ဆင့္ ဆက္လက္ရႈမွတ္လွ်င္ စိတ္တည္ၿငိမ္မႈအားေကာင္းလာကာ တစ္ခဏမွ် မရႈမွတ္ေပမယ့္ စိတ္သည္ ေလာဘစသည့္ကိေလသာမွ ကင္းေနပါသည္။ ထိုသုိ႔ ကိေလသာမ်ားသည္ တဒဂၤ (တစ္ခဏမွ်) ၀ိခမၻဏ (တစ္ေအာင့္ၾကာမွ်) ကင္းေနျခင္းသည္ ပုထုဇဥ္ပင္ျဖစ္ေစကာမူ န၀မေျမာက္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၌ ေနထိုင္နိုင္ၾကကာ အရိယာနဲ႔တူေအာင္ က်င့္ေနသည္မည္ပါေပသည္။
ဒသမေျမာက္ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး
သု၀ိမုတၱပေညာ
အရိယာပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ သူတု႔ိ၏ စိတ္တြင္ ေလာဘစေသာ ကိေလသာမ်ား လံုး၀မရိွ ၊ ကိေလသာမွ လြတ္ေနသည္ဟု သိေသာ ပညာသည္ ဒသမေျမာက္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္ေသြးပင္ျဖစ္ေပသည္။
အခ်ဴပ္ဆိုရေသာ္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး (၁၀)မ်ဳိးတြင္ အရိယာပုဂၢိဳလ္မ်ား ေနထိုင္ေတာ္မူနိုင္ၾကသကဲ့သို႔ ပုထုဇဥ္မ်ား သည္လည္း တရားရႈမွတ္မႈ စြမ္းရည္ျမင့္မားလာလွ်င္ ထိုတုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးမ်ား၌ ေခတၱေနထိုင္နိင္ၾကသကဲ့သုိ႔ အရိယာႏွင့္တူေအာင္ လည္း က်င့္သံုးေနျခင္းျဖစ္သည္ကုိ စာဖတ္သူမ်ား သိေစခ်င္ပါသည္။ ထိုသို႔သိျမင္ၿပီး ႀကိဳးစား၍ တရားရႈမွတ္လွ်က္္ တရားအားထုတ္မႈစြမ္းရည္မ်ား တိုးတက္ျမင့္မွားလာကာ အခြင့္သာခိုက္ တကယ့္ကိုယ္ပိုင္ျဖစ္ေသာ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးတြင္ စိတ္ခ်လက္ခ် ေနထိုင္နိုင္ေၾကာင္း တိုက္တြန္းေရးသားလိုက္ရပါေတာ့သတည္း။
စိတ္ေနသန္႔ရွင္း၊ ေဘးရန္ကင္း၊ လြန္မင္းခ်မ္းသာၾကပါေစ
၂၀.၄.၂၀၀၈ တနဂၤေႏြေန႔၊ 8:13, PM
ဆ႒မေျမာက္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြးမွာ ရွာမီွးမႈမွ ကင္းစင္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ရွာမွီးျခင္းဟူသည္
ကာေမသနာ-ကာမဂုဏ္ကို ရွာမွီးျခင္း၊
ဘေ၀သနာ-ဘ၀ကို ရွာမွီးျခင္း၊
ျဗဟၼစရိေယသနာ-ျမတ္ေသာအက်င့္ကို ရွာမွီးျခင္း တို႔ျဖစ္ပါသည္။
ကာေမသနာ-ကာမဂုဏ္ကုိ ရွာမီွးျခင္း၊
ပုထုဇဥ္လူသားမ်ားမွာ ထိုရွာမီွးမႈျဖင့္ မကင္းၾကေသးေခ်။ ေကာင္းေသာအာရံုကို ျမင္ရလွ်င္ ႏွစ္သက္သာယာကာ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ျမင္ရန္အတြက္ အားထုတ္ျခင္းျဖင့္ ကာမဂုဏ္ကုိ ရွာမီးေနၾကေပသည္။ ေကာင္းေသာအသံ၊ ေကာင္းေသာအနံ႔၊ ေကာင္းေသာအရသာ၊ ေကာင္းေသာအထိအေတြ႕မ်ားကုိလည္း ရွာမွီးၾကပါသည္။ မိုးလင္းမွသည္ ေန၀င္သည္အထိ ကိုယ့္၀မ္းစာေရးႏွင့္ မိသားစု၀မ္းစာေရးအတြက္ မနားမေန ရွာေဖြၾကရ သကဲ့သုိ႔ အ၀တ္အထည္ အသံုးအေဆာင္မ်ားျဖင့္ လူတန္းေစ့ေနနိုင္ရန္ ရွာေဖြၾကရသည္၊ ေနထိုင္ရန္ တိုက္တာအေဆာက္အဦးမ်ားအတြက္လည္း မနားမေန မ်ားစြာရွာေဖြၾကရသည့္အျပင္ ၾကည့္ခ်င္စရာမ်ားကုိလည္း ေန႔စဥ္နဲ႕အမွ် ရွာမွီးၾကရသည္၊ နားေထာင္ခ်င္စရာ ေကာင္းေသာ အသံမ်ားကိုလည္း ရွာေဖြၿပီး နားေထာင္ၾကပါသည္။
တစ္ခါတစ္ရံ ပ်င္းရိ ၿငိးေငြ႔လာၿပီဆိုလွ်င္ သာယာနာေပ်ာ္ဘြယ္ရွိေသာ သီခ်င္းေလးကို နားေထာင္လိုက္ရသည့္အတြက္ သူ၏ စိတ္ထဲတြင္ စိုစိုေျပေျပ ျဖစ္လာသည္ ဟု လူတစ္ေယာက္က ေျပာခဲ့ဖူးပါသည္။ ကာမဘံုသားမ်ားသည္ ကာမဂုဏ္မ်ားကို ရွာမွီးေနရလွ်င္ ေက် နပ္ၾကသည္မွာ ဓမၼတာပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ကုန္းေပၚေရာက္လွ်င္ မေနတတ္သည့္ `ဲငါး´သကဲ့သုိ႔ ပုထုဇဥ္လူသားတို႔၏ စိတ္သည္လည္း ကာမဂုဏ္အာရံုႏွင့္ ကင္းလွ်င္မေနတတ္ေပ။ ကာမဂုဏ္အာရံုတြင္ နစ္ေမ်ာၿပီး ေနတတ္ၾကသည္။ ျခေသၤ့၊က်ားစသည့္ အသားစားသတၱ၀ါ တို႔သည္ အၿငီီအေဟာက္ကို ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ၾကသကဲ့သုိ႔ ကာမဘံုသား ပုထုဇဥ္မ်ားသည္လည္း ကိေလသာအၿငီအေဟာက္ကိုသာ ႏွစ္သက္ၾကၿပီး ထိုကိေလသာအၿငီအေဟာက္မွ မရုန္းထြက္ခ်င္ၾကေပ။ ေကာင္းေသာအနံ႕မ်ားရေအာင္လည္း ရွာမီးတတ္္သည္၊ မိမိခႏၶာကုိယ္တြင္ ေကာင္းေသာရနံ႕မ်ားရရွိေနေစရန္ ေရေမြးပုလင္းမ်ားကုိ ေစ်းႀကီးေပးၿပီး ရွာေဖြ၀ယ္ယူၾကရေပသည္။ သူတစ္ပါးထံမွလည္း ေကာင္းေသာအနံ႔ကို ရႈရႈိက္ခ်င္ၾကေပသည္။ အရသာေကာင္းသည့္ အစားအစာမ်ားကုိ စားနိုင္ရန္လည္း ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ေငြေၾကးကို ပင္ပင္ပမ္းပမ္း ရွာေဖြေနၾကရသည္။ လူသားတို႔၏ အရွက္လံုရန္ ႏူးညံ့ေသာ အ၀တ္အထည္မ်ားကို ရွာမွီးၾကရသည္၊ ထိုသို႔ ရွာမွီး၍ ၀တ္ၾကေသာ္လည္း ယခုေခတ္တြင္ အ၀တ္အထည္ ၀တ္ၾကရာ၌ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းကို အသားေပးကာ အရွက္လံုရံုမွ်၀တ္ဆင္ၾကသည္ကို ပဓာနမထားဘဲ အေပၚကဆိုလွ်င္ လည္ဟိုက္၊ ေနာက္ေက်ာကဆိုလွ်င္ ေက်ာျပင္ႀကီးျမင္ရၿပီး၊ ေအာက္ကဆိုလွ်င္ အေရွ႕ကြဲ နံေဘးကြဲ အေနာက္ကြဲ မလံုတလံု၀တ္ေနၾကသည္မွာ ျမန္မာတို႔၏ အျမင္ႏွင့္ၾကည့္လွ်င္ ယိုသူမရွက္ ျမင္သူပင္ ရွက္စရာေကာင္းလွပါသည္။ ထိုမလံုတလံု အ၀တ္အထည္မ်ားကုိပင္ ၀တ္နိုင္ရန္ ေငြကို ရွာမွီးၾကရသည္မွာ နားရသည္ဟူ၍ မရွိေပ။ အားလံုးအတြက္ လိုအပ္သည့္ ေငြကို ရွာမွီးေနၾကသည္မွာလည္း တရားေသာနည္းလမ္းျဖင့္ ရွာေဖြၾကရသကဲ့သုိ႔ မတရားေသာနည္းလမ္းျဖင့္လည္း အခ်ဳိ႕မွာ ေန႔စဥ္ ရွာေဖြေနၾကရသည္။ ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ရွာေဖြေနၾကရာ၀ယ္ ေရ၊မီးမင္းဆိုး၊သူခိုး၊အေမြခံသားသမီးဆိုး တို႔ႏွင့္ သဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္မ်ဳိးစံုစသည့္ ျပင္ပ အႏၲရာယ္ႏွင့္လည္း ရင္ဆိုင္ၾကရသကဲ့သုိ႔ ဥစၥာရလာလွ်င္ လိုခ်င္ႏွစ္သက္သာယာသည့္ ေလာဘ၊ တြက္ေခ်မကိုက္လွ်င္ ထင္သည့္အတိုင္းမျဖစ္လာလွ်င္ ႏွလံုးမသာယာသည့္ ေဒါသ စေသာ ကိေလသာ အတြင္းအႏၲရာယ္ေတြနွင့္ ေန႔စဥ္ရင္ဆိုင္ေနၾကရေသာ္ လူသားတို႔၏ ေရာင့္ရဲတင္းတိမ္မႈမရွိသည့္အတြက္ အၿမဲတမ္း ပင္ပင္ပမ္းပမ္း ရွာေဖြေနၾကရသည္ ထိုေၾကာင့္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္က-
“ဦေနာ ေလာေကာ အတိေတၱာ တဏွာဒါေသာ” ပုထုဇဥ္လူသားမ်ားသည္ မည္သည့္အခါမွ် ျပည့္စံုသည္ဟု မရွိခဲ့ေပ၊ အၿမဲတမ္း တစ္ခုမဟုတ္ တစ္ခုေတာ့ လိုေနသည္ခ်ည္းပင္၊ ကာမဂုဏ္နဲ႔ပတ္သက္လာလွ်င္ ေရာင့္ရဲတင္းတိမ္မႈလည္း မရွိေသာေၾကာင့္ ထိုသူမ်ားကုိ တဏွာ့ကၽြန္ေတြ ဟု မိန္႔ေတာ္မူခဲ့ေပေသးသည္ မဟုတ္ပါေလာ။
အရိယာတို႔သည္ ကာမဂုဏ္အာရံုကို မည္သည့္အခါမွ် ရွာမီွးျခင္းမရွိသကဲ့သုိ႔ ပုထုဇဥ္မ်ားသည္လည္း တရားရႈမွတ္မႈ စြမ္းရည္ျမင့္မားလာလွ်င္ ကာမအာရံုကုိ ရွားမွီးမႈသည္ တစ္ခဏမွ်၊ တစ္ေအာင့္ၾကာမွ် ကင္းစင္လွ်က္ အရိယာႏွင့္တူေအာင္ က်င့္သံုးေနသည္ မည္ပါေပ၏။
ဘေ၀သနာ- ဘ၀ကို ရွာမွီးျခင္း၊
ဘ၀ကို ရွားမီွးျခင္းဟူသည္ ပုထုဇဥ္မ်ားတြင္ လူဘ၀၊နတ္ဘ၀၊ျဗဟၼာဘ၀ခ်မ္းသာမ်ားကို ေတာင့္တကာ ထိုထိုဘ၀ခ်မ္းသာ မ်ားကုိ ရရွိဖို႔အတြက္ ရည္ရြယ္ကာ ဒါနကုသိုလ္လုပ္ငန္းမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္းသည္လည္း ၀ဋၬနိႆိတ ၀ဋ္ကိုမွီ၍ ျဖစ္သာဒါနကုသိုလ္ျဖစ္ၿပီး ထိုဒါနမ်ဳိးျဖင့္ ဘ၀ခ်မ္းသာမ်ားကို ရွာမီးကာျပဳလုပ္ေနၾကေပသည္။ အရိယာတို႔တြင္ ေသာတာပန္၊သကဒါဂါမ္၊ အနာဂါမ္ တိုင္ေအာင္ ဘ၀ကို ရွာမီးၾကေသး သည္၊ အရိယာရဟႏၲာျဖစ္လွ်င္ေတာ့ ဘ၀ကို ရွာမီွးျခင္း မရွိေတာ့ေပ။ တရားရႈမွတ္ျခင္းျဖင့္ တဏွာ နည္းေအာင္ ကင္းေအာင္ ပါးေအာင္ က်င့္ေနသည့္အတြက္္ ဘ၀အသစ္တစ္ဖန္ ျဖစ္ေအာင္ က်င့္ေနသည္ႏွင့္တူေနေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တရားရႈမွတ္ျခင္းသည္ ဘ၀ကို ရွာမွီးမႈမွ အခုိက္အတန္႔ ကင္းေနသည္ဟု ဆိုရေပမည္။
ျဗဟၼစရိေယသနာ- ျမတ္ေသာအက်င့္ကို ရွာမွီးျခင္း၊
ျမတ္ေသာအက်င့္ကုိ ရွာမီးျခင္းဟူသည္ ျမတ္ဗုဒၶသာသနာေတာ္မွအပ တစ္ျခားေသာ အက်င့္မ်ားကို ျမတ္ေသာအက်င့္ဟု ထင္ေယာင္ထင္မွားျဖစ္ကာ ရွာမီွးၾကျခင္းျဖစ္သည္၊ မိမိတို႔ ကုိးကြယ္ေနသည့္ ျမတ္ဗုဒၶသာသနာေတာ္က မဂၢင္(၈)ပါးအက်င့္ကို က်င့္သံုးမႈမရွိသည့္အျပင္ မိမိကိုယ္၌ကလည္း ထိုမဂၢင္(၈)ပါး အက်င့္တရားမ်ားကုိ ေမ့ေလ်ာ့ကာ ဟိုအက်င့္က ေကာင္းႏိုးနိုး ဒီအက်င့္က ေကာင္းႏိုးႏိုးျဖင့္ ျမတ္သည္ထင္ေသာ အက်င့္မ်ားကို ရွာမွီးေနၾကသည္။
ျမတ္ေသာအက်င့္ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍္ လူတို႔၏ ၀န္းက်င္တြင္ popular ျဖစ္ေနေသာ အက်င့္တစ္ခ်ဴိ႕ကုိ ေဖၚျပလိုပါသည္။ သဲဆြမ္းစားေသာအက်င့္၊ မီးလြတ္စားေသာအက်င့္၊ သက္သတ္လြတ္အက်င့္ စေသာအက်င့္မ်ားသည္ သာသနာျပင္ပတြင္ popular ျဖစ္ေသာ အက်င့္မ်ားဟု ဆိုနိုင္ေပသည္။ သဲဆြမ္းစားသည့္ အက်င့္သည္ အက်ဳိးမရွိသည့္အျပင္ အသက္အႏၲရာယ္လည္း နီးကပ္လွေပသည္။ မီးလြတ္စားေသာအက်င့္သည္လည္း ျမတ္ဗုဒၶ၏ စကားေတာ္ကို အဓိပၸါယ္လြဲမွားစြာ မွတ္ယူၿပီး က်င့္ေနေသာ အက်င့္တစ္ခုျဖစ္ဟန္တူသည္။ ဤေနရာ၌ ဓမၼပဒအ႒ကထာလာ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုကို တင္ျပခ်င္ပါသည္။
တစ္ခါက တူ၀ရီးႏွစ္ဦး ရွိ၏၊ ဦးေလးျဖစ္သူ ရဟန္းက အာသေ၀ါကင္းကြာ ရဟႏၲာျဖစ္ၿပီး၊ တူျဖစ္သူရဟန္းမွာ ပုထုဇဥ္အျဖစ္နွင့္ ပင္ ရွိေနေသးသည္။ တစ္ေန႔ေသာအခါ ဦးေလးရဟန္းက ဆြမ္းခံရာမွ ျပန္လာေသာ တူရဟန္းအား “ ငါ့ရွင္ ေမာင္ပဥၨင္း……ဒကာ/ဒကာမမ်ား လွဴ လိုက္တဲ့ဆြမ္းကို ဘုဥ္းေပး သုံးေဆာင္တဲ့ေနရာမွာ လွ်ာပူမေလာင္ေစနဲ႔ေနာ္” ဟု အမိန္႔ရွိေသာအခါ တူရဟန္းက “ဆြမ္းစားတဲ့အခါ လွ်ာပူမေလာင္ေစဘဲ စားရမယ္လို႔ဆိုတယ္၊ ခံလာတဲ့ဆြမ္းက ေအးလို႔္ေနၿပီ၊ ဒါဟာ ပကတိမီးေတာ့ မဟုတ္တန္ရာ ေအးတဲ့ဆြမ္းပဲျဖစ္ေစ၊ပူတဲ့ဆြမ္းဘဲျဖစ္ေစ၊ စားတဲ့အခါ ဆြမ္းအေပၚ တြယ္တာႏွစ္သက္သာယာတဲ့ ေလာဘစတဲ့ ကိေလသာမီး အပူေလာင္ခံၿပီး မစားနဲ႔လို႔ ဆိုတာျဖစ္လိမ့္မယ္” ဟု သင့္ေလ်ာ္စြာ ႏွလံုးသြင္းၿပီး ဆြမ္းစားဆဲတြင္ သတိကပ္၍ တရားရႈမွတ္ရာ ဆြမ္းစားၿပီးေသာအခါ ထို တူျဖစ္သည့္ရဟန္းေလးသည္ အာသေ၀ါကင္းကြာ ရဟႏၲာ ျဖစ္ေတာ္မူခဲ့ရပါသည္။ ထိုျဖစ္ရပ္မွန္ျဖင့္ ပကတိမီး မေလာင္ေစရန္ စားရသည္ မဟုတ္ဘဲ၊ ကိေလသာမီးအပူ မေလာင္ေစရန္အတြက္ စားရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ပကတိမီးလြတ္စားျခင္းသည္ စင္စစ္ အက်င့္ျမတ္တစ္ခု မဟုတ္သည္ကုိ သတိခ်ပ္သင့္ေပသည္။
ေနာက္အက်င့္တစ္ခုက သက္သတ္လြတ္အက်င့္ပါ၊ လူတို႔သည္ ထိုအက်င့္ကုိလည္း အက်င့္ျမတ္တစ္ခုဟု အထင္မွားေနၾကသည္ စင္စစ္ ထိုသက္သတ္လြတ္အက်င့္သည္ ျမတ္ဘုရားလက္ထက္ေတာ္က ေဒ၀ဒတ္က ျမတ္ဘုရားထံ ေတာင္းခဲ့ေသာ အေၾကာင္းအရာ မ်ားအနက္ သက္သတ္လြတ္စားျခင္းတစ္ခုလည္း ပါ၀င္သည္။ ထိုအက်င့္ကို ျမတ္ဘုရား ခြင့္ျပဳေတာ္မမူခဲ့ေပ။ ဆိုလိုသည္မွာ ပုထုဇဥ္လူသားမ်ားသည္ သာသနာတြင္း မဂၢင္(၈)ပါးအက်င့္ကုိ ကိုယ္တိုင္မက်င့္သံုးဘဲ အထင္ေသးကာ သာသနာျပင္ပမွ ထူးဆန္းသည္ဟု ထင္မွတ္ေသာ အက်င့္ေတြကုိ ျမတ္ေသာအက်င့္ပဲဟု မွတ္ထင္ကာ ျမတ္ေသာအက်င့္ကို ရွာမီးေနၾကျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
အရိယာသူေတာ္စင္မ်ားတြင္ မဂၢင္(၈)ပါး အက်င့္တရားသည္သာ နိဗၺာန္သို႔ ေရာက္ရွိၾကေသာေၾကာင့္္ မဂၢင္(၈)ပါးအက်င့္မွတစ္ပါး တစ္ျခားအက်င့္မ်ားကို ရွာမီးျခင္းမရွိေတာ့ေပ။ အက်င့္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေယာင္၀ါး၀ါးမရွိ ျပတ္သားစြာ ဆံုးျဖတ္နိုင္ၾကေပသည္။ ပုထုဇဥ္ပင္ျဖစ္ ေသာ္လည္း မဂၢင္(၈)ပါးအက်င့္ျဖင့္ ျဖစ္ေပၚရာ ျဖစ္ေပၚရာကို သတိကပ္၍ ရႈမွတ္ေနမည္ဆိုပါလွ်င္ ရႈမွတ္ဆဲ၌ ရွာမီးမႈမွ ကင္းစင္ၿပီး တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းေနေပမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကိုယ့္ဘ၀ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ျဖစ္ေစရန္ ပုထုဇဥ္လူသားမ်ားအတြက္ အေရးတႀကီးလိုအပ္ေသာ အရာတစ္ခုမွာ `သတိ´တရားပင္ျဖစ္ပါသည္။ သတိတရားထားနိုင္ေလေလ ကိေလသာၿငိမ္းေလေလ ကိေလသာၿငိမ္းေလေလ ကာမဂုဏ္ရွာမီွးမႈမွ ကင္းေလေလ ထိုရွာမီွးမႈ ကင္းေလေလ ဆ႒မေျမာက္ တုႏႈိင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးတြင္ အိမ္ငွါးဘ၀ျဖင့္ ေနနိုင္ေလေလ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ ထိုအိမ္ငွါးဘ၀မွတဆင့္ တေျဖးေျဖး ရင့္က်က္ၿပီး အရိယာရဟႏၲာျဖစ္လွ်င္ အိမ္ပိုင္ဘ၀သုိ႔ လံုး၀ေရာက္ရွိသြားေပလိမ့္မည္။
သတၱမေျမာက္ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး
အနာ၀ိလသကၤေပၸါ
သတၱမေျမာက္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြးမွာ ေနာက္က်ဳေသာ အၾကံအစည္မႈမွ ကင္းစင္ျခင္း ျဖစ္သည္။
မေကာင္းေသာ အႀကံအစည္ဟု သတ္မွတ္ခံရေသာ အႀကံအစည္မ်ားမွာ-
ကာမ၀ိတက္
ႏွစ္သစ္ဖြယ္ရာ အာရံုကို ျမင္ရသည္ျဖစ္ေစ ၊ မျမင္ရသည္ျဖစ္ေစ၊ “ ဒီျမင္ကြင္းမ်ဳိး ေနာက္တစ္ခါ ျမင္နိုင္ေအာင္ ဘယ္လိုမ်ား လုပ္ရမလဲ” ဟု ေတြးေတာႀကံစည္ျခင္းမ်ဳိးကို ဆိုလိုေပသည္။ ထို႔အတူ ေကာင္းသည့္အသံ၊ ေကာင္းသည့္အနံ႔၊ေကာင္းသည့္ အရသာ၊ ေကာင္းသည့္ အထိအေတြ႕မွန္သမွ်ကို ရေအာင္ ေတြးေတာေနျခင္းကို ကာမ၀ိတက္ ဟုေခၚပါသည္။
ဗ်ာပါဒ၀ိတက္
လူတစ္ေယာက္ကို “သူဒုကၡရသြားေအာင္ ငါ ဘယ္လိုလုပ္ရရင္ ေကာင္းမလဲ” ဟု သူတစ္ပါးအား ေသေက်ပ်က္စီး သြားေအာင္ ႀကံစည္ေတြးေတာျခင္းမ်ဳိးကုိ ဗ်ာပါဒ၀ိတက္ ဟုေခၚပါသည္။
၀ိဟႎသာ၀ိတက္
“သူ႔ကုိ ဘယ္လို ညွင္းဆဲလုိက္ရရင္ ဘယ္ေလာက္ေကာင္းလိုက္မလဲ” ဟု သူတစ္ပါးအားညွင္းဆဲရန္ ႀကံစည္ေနျခင္းမ်ဳိးကုိ ၀ိဟႎသ၀ိတက္ ဟုေခၚပါသည္။ ထိုမေကာင္းေသာအႀကံအစည္ ဟူသမွ်သည္ အရိယာသူေတာ္ေကာင္းမ်ားတြင္ မရွိေတာ့ေပမယ့္ ပုထုဇဥ္မ်ားတြင္ ရာႏႈန္း အျပည့္ ရွိေနပါေသးသည္။ ထိုမေကာင္းေသာအႀကံအစည္မ်ားကို ‘သတိ’ တရားထားကာ ေတြးလွ်င္္ “ေတြးတယ္၊ ေတြးတယ္” ဟုရႈမွတ္ၿပီး ပယ္ေဖ်ာက္သြားမည္ဆိုလွ်င္ အႀကံအစည္မ်ား တဒဂၤမွ် ပယ္ေဖ်ာက္ေနသည့္အတြက္ ပုထုဇဥ္ပင္ ျဖစ္ေစကာမူ တုႏိႈင္းမမီ အရိယာတို႔၏ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးတြင္ ေခတၱေနထိုင္နိုင္ၾကကာ အရိယာႏွင့္တူေအာင္ က်င့္ေနသည္မည္ ပါေပသည္။
အ႒မေျမာက္ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး
ပႆဒၶ ကာယသခၤါေရာ
ကာယသခၤါေရာ ဟူသည္ ထြက္သက္၀င္သက္ကို ဆိုလိုပါသည္။
၀င္သက္ထြက္သက္ ၿငိမ္းေနျခင္းသည္လည္း အ႒မေျမာက္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြးတစ္ခုျဖစ္ေပသည္။
ထြက္သက္၀င္သက္ ၿငိမ္းသည္ဟု ဆိုရာ၀ယ္ ၀ိပႆနာတရားအားထုတ္၍ ၀ိပႆနာႏွင့္ယွဥ္ေသာ စတုတၳစ်ာန္ရရွိေနသူမ်ားသည္ ထြက္သက္ ၀င္သက္ မရွိဘဲ ၿငိမ္းေအးေနသည့္သေဘာကို ဆိုလိုေပသည္။
န၀မေျမာက္ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး
သု၀ိမုတၱစိေတၱာ
အရိယာပုဂၢိဳလ္မ်ားတြင္ ေလာဘ၊ေဒါသ၊ေမာဟ ကိေလသာမ်ားမွ ေကာင္းစြာလြတ္ေသာ စိတ္ရွိေနျခင္းသည္ န၀မေျမာက္ တုႏႈိင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြး တစ္မ်ဳိးပါေပ။ တရားရႈမွတ္ရာ၀ယ္ ေရွ႕အမွတ္နဲ႔ ေနာက္အမွတ္တို႔ ဆက္စပ္မိေအာင္ ရႈမွတ္နိုင္လွ်င္ စိတ္ဟာလည္း အေျခခံ အဆင့္ျဖစ္သည့္ စိတ္တည္ၿငိမ္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာသည္။ ရႈမွတ္မႈစင္ၾကယ္ေသာေၾကာင့္ စိတ္ျဖဴစင္လာသည့္ သေဘာပင္ျဖစ္သည္။ ထိုမွတစ္ဆင့္ ဆက္လက္ရႈမွတ္လွ်င္ စိတ္တည္ၿငိမ္မႈအားေကာင္းလာကာ တစ္ခဏမွ် မရႈမွတ္ေပမယ့္ စိတ္သည္ ေလာဘစသည့္ကိေလသာမွ ကင္းေနပါသည္။ ထိုသုိ႔ ကိေလသာမ်ားသည္ တဒဂၤ (တစ္ခဏမွ်) ၀ိခမၻဏ (တစ္ေအာင့္ၾကာမွ်) ကင္းေနျခင္းသည္ ပုထုဇဥ္ပင္ျဖစ္ေစကာမူ န၀မေျမာက္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၌ ေနထိုင္နိုင္ၾကကာ အရိယာနဲ႔တူေအာင္ က်င့္ေနသည္မည္ပါေပသည္။
ဒသမေျမာက္ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး
သု၀ိမုတၱပေညာ
အရိယာပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ သူတု႔ိ၏ စိတ္တြင္ ေလာဘစေသာ ကိေလသာမ်ား လံုး၀မရိွ ၊ ကိေလသာမွ လြတ္ေနသည္ဟု သိေသာ ပညာသည္ ဒသမေျမာက္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္ေသြးပင္ျဖစ္ေပသည္။
အခ်ဴပ္ဆိုရေသာ္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး (၁၀)မ်ဳိးတြင္ အရိယာပုဂၢိဳလ္မ်ား ေနထိုင္ေတာ္မူနိုင္ၾကသကဲ့သို႔ ပုထုဇဥ္မ်ား သည္လည္း တရားရႈမွတ္မႈ စြမ္းရည္ျမင့္မားလာလွ်င္ ထိုတုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးမ်ား၌ ေခတၱေနထိုင္နိင္ၾကသကဲ့သုိ႔ အရိယာႏွင့္တူေအာင္ လည္း က်င့္သံုးေနျခင္းျဖစ္သည္ကုိ စာဖတ္သူမ်ား သိေစခ်င္ပါသည္။ ထိုသို႔သိျမင္ၿပီး ႀကိဳးစား၍ တရားရႈမွတ္လွ်က္္ တရားအားထုတ္မႈစြမ္းရည္မ်ား တိုးတက္ျမင့္မွားလာကာ အခြင့္သာခိုက္ တကယ့္ကိုယ္ပိုင္ျဖစ္ေသာ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးတြင္ စိတ္ခ်လက္ခ် ေနထိုင္နိုင္ေၾကာင္း တိုက္တြန္းေရးသားလိုက္ရပါေတာ့သတည္း။
စိတ္ေနသန္႔ရွင္း၊ ေဘးရန္ကင္း၊ လြန္မင္းခ်မ္းသာၾကပါေစ
၂၀.၄.၂၀၀၈ တနဂၤေႏြေန႔၊ 8:13, PM
Sunday, April 20, 2008
ႏွစ္ကူးစုဗူးအလွဴမဂၤလာႏွင့္ သႀကၤန္တရားစခန္း
ၿမိတ္ၿမိဳ႕-ေအးရိပ္ေခ်ာင္မဟာစည္သာသနာ့ရိပ္သာ သႀကၤန္အထူးတရားစခန္းတြင္ရဟန္း/အမ်ဳိးသား/အမ်ဳိးသမီးေယာဂီ (၁၈၀)ခန္႔ တရားအားထုတ္ၾကပါသည္။အမ်ဳိးသမီး/အမ်ဳိးသားမ်ားအား တရားစစ္ေမးသည့္အခ်ိန္မွာ နံနက္ ၆ နာရီမွ ၈ နာရီအထိ၊ ရဟန္းေယာဂီ
မ်ားအား တရားစစ္ေမးသည့္အခ်ိန္မွာ ညေန ၃ နာရီမွ ၅ နာရီအထိ ျဖစ္ပါတယ္။ည ၆ နာရီကေန ၇ နာရီအထိ ေယာဂီမ်ားအား တရားေဟာၾကားေပးပါတယ္။
ေရကေတာ့ တစ္ေန႔တစ္ႀကိမ္ပဲ ခ်ဳိးခြင့္ေပးပါတယ္။ ေရကုန္မွာစိုးလို႔ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး၊ေယာဂီမ်ားအတြက္ ဗာဟီရ ကိစၥမ်ားေနရင္ ကမၼ႒ာန္းဘက္ အလုပ္လုပ္နည္းသြားမွာစိုးလို႔ပါ။သႀကၤန္အထူးတရားစခန္းကေတာ့ ႏွစ္ဆန္းတစ္ရက္ေန႔မွာ ေအာင္ျမင္စြာၿပီးဆံုးခဲ့ပါၿပီ။
၀မ္းေျမာက္ဖြယ္ရာတစ္ခုက စုဗူးဒုလႅဘပြဲတြင္ ရဟန္းေတာ္ႏွင့္သမေဏမ်ားအတြက္ စီ၀ိုင္စီ သကၤန္းကိုေတာ့ တစ္စံု ၉၀၀၀က်ပ္ျဖင့္ အစံုတစ္ရာ= ၉၀၀၀၀၀ ၊ကုိးသိန္းက်ပ္တိတိကို
ကိုေက်ာ္ကုိ +မေသာင္းေသာင္းဆင့္မိသားစုတို႔က လွဴဒါန္းခဲ့တာျဖစ္ပါေၾကာင္း။ ။
မ်ားအား တရားစစ္ေမးသည့္အခ်ိန္မွာ ညေန ၃ နာရီမွ ၅ နာရီအထိ ျဖစ္ပါတယ္။ည ၆ နာရီကေန ၇ နာရီအထိ ေယာဂီမ်ားအား တရားေဟာၾကားေပးပါတယ္။
ေရကေတာ့ တစ္ေန႔တစ္ႀကိမ္ပဲ ခ်ဳိးခြင့္ေပးပါတယ္။ ေရကုန္မွာစိုးလို႔ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး၊ေယာဂီမ်ားအတြက္ ဗာဟီရ ကိစၥမ်ားေနရင္ ကမၼ႒ာန္းဘက္ အလုပ္လုပ္နည္းသြားမွာစိုးလို႔ပါ။သႀကၤန္အထူးတရားစခန္းကေတာ့ ႏွစ္ဆန္းတစ္ရက္ေန႔မွာ ေအာင္ျမင္စြာၿပီးဆံုးခဲ့ပါၿပီ။
၀မ္းေျမာက္ဖြယ္ရာတစ္ခုက စုဗူးဒုလႅဘပြဲတြင္ ရဟန္းေတာ္ႏွင့္သမေဏမ်ားအတြက္ စီ၀ိုင္စီ သကၤန္းကိုေတာ့ တစ္စံု ၉၀၀၀က်ပ္ျဖင့္ အစံုတစ္ရာ= ၉၀၀၀၀၀ ၊ကုိးသိန္းက်ပ္တိတိကို
ကိုေက်ာ္ကုိ +မေသာင္းေသာင္းဆင့္မိသားစုတို႔က လွဴဒါန္းခဲ့တာျဖစ္ပါေၾကာင္း။ ။
Type the rest of your post here.
ႏွစ္ကူးစုဗူးအလွဴမဂၤလာႏွင့္ သႀကၤန္တရားစခန္း
ၿမိတ္ၿမိဳ႕-ေအးရိပ္ေခ်ာင္မဟာစည္သာသနာ့ရိပ္သာ သႀကၤန္အထူးတရားစခန္းတြင္ရဟန္း/အမ်ဳိးသား/အမ်ဳိးသမီးေယာဂီ (၁၈၀)ခန္႔ တရားအားထုတ္ၾကပါသည္။အမ်ဳိးသမီး/အမ်ဳိးသားမ်ားအား တရားစစ္ေမးသည့္အခ်ိန္မွာ နံနက္ ၆ နာရီမွ ၈ နာရီအထိ၊ ရဟန္းေယာဂီ
မ်ားအား တရားစစ္ေမးသည့္အခ်ိန္မွာ ညေန ၃ နာရီမွ ၅ နာရီအထိ ျဖစ္ပါတယ္။ည ၆ နာရီကေန ၇ နာရီအထိ ေယာဂီမ်ားအား တရားေဟာၾကားေပးပါတယ္။
ေရကေတာ့ တစ္ေန႔တစ္ႀကိမ္ပဲ ခ်ဳိးခြင့္ေပးပါတယ္။ ေရကုန္မွာစိုးလို႔ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး၊ေယာဂီမ်ားအတြက္ ဗာဟီရ ကိစၥမ်ားေနရင္ ကမၼ႒ာန္းဘက္ အလုပ္လုပ္နည္းသြားမွာစိုးလို႔ပါ။သႀကၤန္အထူးတရားစခန္းကေတာ့ ႏွစ္ဆန္းတစ္ရက္ေန႔မွာ ေအာင္ျမင္စြာၿပီးဆံုးခဲ့ပါၿပီ။
၀မ္းေျမာက္ဖြယ္ရာတစ္ခုက စုဗူးဒုလႅဘပြဲတြင္ ရဟန္းေတာ္ႏွင့္သမေဏမ်ားအတြက္ စီ၀ိုင္စီ သကၤန္းကိုေတာ့ တစ္စံု ၉၀၀၀က်ပ္ျဖင့္ အစံုတစ္ရာ= ၉၀၀၀၀၀ ၊ကုိးသိန္းက်ပ္တိတိကို
ကိုေက်ာ္ကုိ +မေသာင္းေသာင္းဆင့္မိသားစုတို႔က လွဴဒါန္းခဲ့တာျဖစ္ပါေၾကာင္း။ ။
မ်ားအား တရားစစ္ေမးသည့္အခ်ိန္မွာ ညေန ၃ နာရီမွ ၅ နာရီအထိ ျဖစ္ပါတယ္။ည ၆ နာရီကေန ၇ နာရီအထိ ေယာဂီမ်ားအား တရားေဟာၾကားေပးပါတယ္။
ေရကေတာ့ တစ္ေန႔တစ္ႀကိမ္ပဲ ခ်ဳိးခြင့္ေပးပါတယ္။ ေရကုန္မွာစိုးလို႔ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး၊ေယာဂီမ်ားအတြက္ ဗာဟီရ ကိစၥမ်ားေနရင္ ကမၼ႒ာန္းဘက္ အလုပ္လုပ္နည္းသြားမွာစိုးလို႔ပါ။သႀကၤန္အထူးတရားစခန္းကေတာ့ ႏွစ္ဆန္းတစ္ရက္ေန႔မွာ ေအာင္ျမင္စြာၿပီးဆံုးခဲ့ပါၿပီ။
၀မ္းေျမာက္ဖြယ္ရာတစ္ခုက စုဗူးဒုလႅဘပြဲတြင္ ရဟန္းေတာ္ႏွင့္သမေဏမ်ားအတြက္ စီ၀ိုင္စီ သကၤန္းကိုေတာ့ တစ္စံု ၉၀၀၀က်ပ္ျဖင့္ အစံုတစ္ရာ= ၉၀၀၀၀၀ ၊ကုိးသိန္းက်ပ္တိတိကို
ကိုေက်ာ္ကုိ +မေသာင္းေသာင္းဆင့္မိသားစုတို႔က လွဴဒါန္းခဲ့တာျဖစ္ပါေၾကာင္း။ ။
Type the rest of your post here.
ႏွစ္ကူးစုဗူးအလွဴမဂၤလာႏွင့္ သႀကၤန္တရားစခန္း ပံုရိပ္မ်ား
ႏွစ္သစ္ကူး စုဗူးအလွဴမွ ဒုလႅဘေပါက္မဲမ်ားကုိ လက္ခံေနစဥ္
ဒုလႅဘ ရဟန္းေတာ္(၁၄၀)ပါး ဆြမ္းဘုဥ္းေပးေတာ္မူၾကစဥ္
သိမ္အထြက္ ဆြမ္းေလာင္းစဥ္
ဒုလႅဘရဟန္းေတာ္မ်ာ ဆြမ္းေျခာက္ခံၾကြေတာ္မူစဥ္္
ေယာဂီမ်ားအား တရားစစ္ေဆးစဥ္
ရဟန္းေယာဂီမ်ား ဆြမ္းစားေက်ာင္းသို႔
Type the rest of your post here.
ႏွစ္ကူးစုဗူးအလွဴမဂၤလာႏွင့္ သႀကၤန္တရားစခန္း ပံုရိပ္မ်ား
ႏွစ္သစ္ကူး စုဗူးအလွဴမွ ဒုလႅဘေပါက္မဲမ်ားကုိ လက္ခံေနစဥ္ဒုလႅဘ ရဟန္းေတာ္(၁၄၀)ပါး ဆြမ္းဘုဥ္းေပးေတာ္မူၾကစဥ္သိမ္အထြက္ ဆြမ္းေလာင္းစဥ္ဒုလႅဘရဟန္းေတာ္မ်ာ ဆြမ္းေျခာက္ခံၾကြေတာ္မူစဥ္္ေယာဂီမ်ားအား တရားစစ္ေဆးစဥ္ရဟန္းေယာဂီမ်ား ဆြမ္းစားေက်ာင္းသို႔Type the rest of your post here.
Tuesday, April 15, 2008
တုႏႈိင္းမမီ(၇)
စတုတၳစံအိမ္ေတာ္ႀကီး
စတုရာပေႆေႏၷာ
စတုတၳစံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြးက ေလးပါးေသာအရာဌာနကုိ မီွရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
မွီရာေလးပါးဆိုသည္မွာ -
၁။ ဆြမ္း၊သကၤန္း၊ေက်ာင္း၊ေဆး ပစၥည္းေလးပါးကို မွီ၀ဲရမည္။
၂။ သည္းခံရမည္။
၃။ ေဘးအႏၲရာယ္ျဖစ္မည့္အရာမ်ားကုိ ေရွာင္ၾကဥ္ရမည္။
၄။ မေကာင္းေသာအႀကံအစည္မ်ားကုိ ပယ္ရမည္။ ထိုေလးခုကို မီွရာေလးပါးဟု ေခၚပါသည္။
အက်ဥ္းမွတ္နိုင္ရန္ ေဆာင္ပုဒ္ (မွီ၀ဲ၊ သည္းခံ ၊ ေရွာင္ပယ္လွန္၊ ေလးတန္မီွရာမ်ား)၊
(၁) မွီ၀ဲ
ရဟန္းေတာ္မ်ားမွာေတာ့ ဆြမ္း,သကၤန္း,ေက်ာင္း,ေဆး ဟု ေခၚေ၀ၚရသကဲ့သုိ႔ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားမွာေတာ့ ထမင္း,အ၀တ္, အိမ္,ေဆး ဟု ေခၚေ၀ၚရမည္ျဖစ္သည္။
ပုထုဇဥ္မ်ားသည္ ထမင္းစားၾကေသာအခါ ကိုယ္ႀကိဳက္ႏွစ္သက္သည့္ ဟင္းလ်ာျဖင့္ စားရလွ်င္ စိတ္ထဲ အေက်နပ္ႀကီး ေက်နပ္ ကာ ေကာင္းေသာအရသာအေပၚတြင္ တပ္မက္သာယာမႈ (တဏွာ)၀င္လာ၏။ အလြန္ေကာင္းေသာ အ၀တ္အထည္မ်ား ၀တ္ဆင္ရေသာအခါတြင္လည္း အ၀တ္အထည္မ်ားအေပၚ ႏွစ္သက္ သာယာမႈ(တဏွာ)၀င္လာ၏။ နားခုိစရာ အိမ္ေကာင္းေကာင္းနဲ႔ေနရလွ်င္ လည္း ေနထိုင္ရသည့္ အိမ္၌ႏွစ္သက္သာယာမႈ(တဏွာ)၀င္လာ၏။
` ဒီစားစရာမ်ဳိးုကို ငါမို႔လို႔ စားနိုင္တာ , ဒီအ၀တ္မ်ဳိးကုိ ငါမို႔လို႔ ၀တ္နိုင္တာ , အလြန္ေကာင္းတဲ့ဒီအိမ္မ်ဳိးနဲ႔ ငါမို႔လို႔ေနနုိင္တာ , တန္ဖိုးႀကီးၿပီး အလြန္ရွားပါးတဲ့ ဒီေဆးမ်ဳိးကုိ ငါမို႔လို႔ မီွ၀ဲနုိ္င္တာ´ဟု ေထာင္လႊားသည့္ မာန္မာနမ်ား၀င္လာ၏။
စားလွ်င္လည္း `ငါစားတယ္´၊ အ၀တ္ ၀တ္လွ်င္လည္း `ငါ အ၀တ္၀တ္တယ္´၊ အိမ္တြင္ေနလွ်င္လည္း ` ငါေနထိုင္တယ္´ ၊ ေဆးမီွ၀ဲလွ်င္ လည္း` ငါေဆးမီွ၀ဲတယ္´ဟု အထင္အျမင္မွားကာ `ငါ´ဟူသည့္ လြဲမွားေသာ အယူအဆ(ဒိ႒ိ)၀င္လာသည္။ ဤကဲ့သုိ႔ ပစၥည္းေလးပါး ကို အေျခခံ၍ တဏွာ၊မာန၊ဒိ႒ိမ်ား မိမိသ႑ာန္ျဖစ္ေပၚလာျခင္းသည္ အိမ္္ေကာင္းအိမ္သန္႔တြင္ေနထိုင္ရသည္ မဟုတ္ဘဲ အိမ္စုတ္ေလးတြင္ မိုးမလံုေလမလံု ပင္ပမ္းစြာ ေနထိုင္ရသည္ႏွင့္တူလွပါသည္။
အရိယာသူေတာ္ေကာင္းႀကီးမ်ားသည္ ဆြမ္း,သကၤန္း,ေက်ာင္း,ေဆး မွီ၀ဲသံုးေဆာင္ေသာအခါ ထိုပစၥည္းေလးပါးကို အေျခခံ ၍ သာယာမႈ(တဏွာ)၊ ေထာင္လႊားမႈ (မာန)၊ အယူမွားမႈ(ဒိ႒ိ)မ်ား ၀င္ေရာက္လာျခင္း မရွိေတာ့ဘဲ တုႏႈိင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၌ ေနနိုင္ၾကပါ သည္။
ထို႔အတူ ပုထုဇဥ္မ်ားသည္လည္း အစာစားေသာအခါ (အသိေတ အပိေတ သာယိေတ ခါယိေတ သမၸဇာနကာရီ ေဟာတိ) သမၸဇဥ္ ဥာဏ္ယွဥ္ကာ (စားတယ္၊၀ါးတယ္၊မ်ဳိတယ္)စသည့္ အမွတ္သတိျဖင့္ မျပတ္ရႈမွတ္ၿပီး စားသံုးမည္ဆိုပါလွ်င္ အစားအစာကို အေျခခံ၍ ကိေလသာမ်ားသည္ တဒဂၤ(တစ္ခဏ)ပယ္သတ္ၿပီး ျဖစ္ေနေတာ့၏၊ ေနာင္တြင္ ရႈမွတ္မႈအရည္ေသြး ျမင့္မားလာပါက အာသေ၀ါကင္းကြာ ရဟႏၲာ မ်ား ျဖစ္နုိင္ပါသည္။ ထိုအေၾကာင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍-
တစ္ခါက သီဟိုဠ္(သီရိလကၤာ)နိုင္ငံတြင္ သာသနာေတာ္ထြန္းကားခဲ့စဥ္တုန္းက ၿမိဳ႕-ရြာ လမ္းဆံုလမ္းခြတို႔၌ ခရီးသြားရဟန္း/ရွင္/လူမ်ား နားေန အပမ္းေျဖနိုင္ရန္ ဇရပ္မ်ား ေဆာက္လုပ္ထားၾကပါသည္။ နံနက္အာရံုတက္သည့္ႏွင့္ ရဟန္းေတာ္မ်ား ေက်ာင္းမွထြက္ကာ ဆြမ္းခံေလ့ရွိၾကပါသည္။ ဆြမ္းခံၿပီးေသာအခါ သီတင္းသံုးရာ ေက်ာင္းသို႔ျပန္ရမည္မွာ အလွမ္းကြာလွေသာေၾကာင့္္ လမ္းဆံု၌ ေဆာက္ထားေသာ ဇရပ္ေပၚတြင္ပဲ ဆြမ္းဘုဥ္းေပးေတာ္မူၾကရပါသည္။ ထိုသို႔ဆြမ္းဘုဥ္းေပးၾကရာတြင္ မျပတ္ေသာ အမွတ္သတိျဖင့္ ဆြမ္းဘုဥ္းေပးေတာ္မူၾကျခင္းေၾကာင့္ ဆြမ္းဘုဥ္းေပးၿပီးသည္ႏွင့္တၿပိဳင္နက္ အာ၀ေ၀ါကင္းကြာ ရဟႏၲာ အျဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူခဲ့ၾကပါသည္။ ထိုစဥ္က ဆြမ္းဘုဥ္းေပးစဥ္ ရဟႏၲာျဖစ္ေတာ္မူခဲ့ၾကသည္မွာ ရဟႏၲာမျဖစ္ဘူးသည့္ ဇရပ္ရယ္လို႔ မရွိပါ ဟု စာေပတြင္ မွတ္သိခဲ့ရပါသည္။
အ၀တ္အထည္-သကၤန္း ၀တ္ရံုသည့္အခိုက္တြင္လည္း (သဃၤာဋိ ပတၱစီ၀ရဓာရေဏ သမၸဇာနကာရီ ေဟာတိ) သမၸဇဥ္ ဥာဏ္ယွဥ္ကာ ကိုင္တယ္၊ ယူတယ္၊ ၀တ္တယ္ ၊ လွဲတယ္၊စသည့္ အမွတ္သတိျဖင့္ မျပတ္ရႈမွတ္ၿပီး ၀တ္ရံုၾကမည္ဆုိပါလွ်င္ အ၀တ္အထည္ကို အေျခခံ၍ ကိေလသာမ်ားသည္ တဒဂၤ(တစ္ခဏ) မ၀င္လာနိုင္ေတာ့ဘဲ ၿငိမ္ေအးေနေပလိမ့္မည္။
ေက်ာင္း/အိမ္မ်ားတြင္ ေနထိုင္သည့္အခိုက္ သမၸဇဥ္ ဥာဏ္ယွဥ္ကာ သြား ရပ္ ထိုင္ ေလ်ာင္း ၊ လွည့္ကာေျပာင္း၊ ေကာင္းေကာင္း မွတ္၍ ေနၾကေလ ဟူသည့္ ေဆာင္ပုဒ္လကၤာအတိုင္း မျပတ္ရႈမွတ္ျခင္းျဖင့္ ေနထိုင္သြားမည္ဆိုပါလွ်င္ ေနစရာ ေက်ာင္း/အိမ္တို႔ကို အေျခခံ၍ ကိေလသာမ်ားသည္ တဒဂၤ(တစ္ခဏ) မ၀င္လာနိုင္ေတာ့ဘဲ ၿငိမ္းေအးေနေပလိမ့္မည္။
က်န္းမာေရးအတြက္ ေဆးမီ၀ဲသည့္အခိုက္ သမၸဇဥ္ ဥာဏ္ယွဥ္ကာ (ေသာက္တယ္၊ ၿမိဳတယ္)ဟု သတိႏွင့္ရႈမွတ္ၿပီး ေဆးမီွ၀ဲၾက မည္္ဆိုပါလွ်င္ က်န္းမာေရးအတြက္ ေဆးကို အေျခခံ၍ ကိေလသာမ်ား တဒဂၤ(တစ္ခဏမွ်)မ၀င္လာနိုင္ေတာ့ဘဲ ၿငိမ္းေအးေနေပလိမ့္မည္။
ဤသည္ပင္လွ်င္ ဆြမ္းစသည္ကို မွီ၀ဲရာ၌ တဏွာ၊ မာန၊ ဒိ႒ိ မျဖစ္ေစဘဲ မျပတ္ရႈမွတ္မႈျဖင့္ မွီ၀ဲနိုင္လွ်င္ စတုတၳစံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ မီွရာေလးပါး အနက္ ပထမမီွရာ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးတြင္ ေနနိင္ၾကမည္ျဖစ္ပါသည္။
(၂) သည္းခံ
ျမင္မႈ၊ၾကားမႈ၊နံမႈ၊စားမႈ၊ထိသိမႈ တို႔တြင္ အဆိုးအေကာင္းအာရံုတို႔အေပၚ သည္းခံနုိင္ရပါသည္။ လူအမ်ားစုက မေကာင္းေသာအာရံုႏွင့္ေတြ႕ႀကံဳရမွသာလွ်င္သည္းခံရမည္ဟု သိထားၾကဟန္တူပါသည္၊ အမွန္ကား ေကာင္းေသာအာရံုႏွင့္ ေတြ႕ႀကံဳရလွ်င္လည္း သည္းခံရမည္ျဖစ္ေပသည္။ အထူးသျဖင့္ တရားအားထုတ္ေသာအခါ ဆင္းရဲသည့္ဒုကၡေ၀ဒနာအေပၚ သည္းခံ၍ ရႈမွတ္ရပါမည္။ ဆင္းရဲသည့္ဒုကၡေ၀ဒနာကို သည္းမခံနိုင္ဘဲ ဣရိယာပုထ္ကုိ မၾကာခဏ ေျပာင္းေနမည္ဆိုပါက ရႈမွတ္မႈမၾကာခဏပ်က္ ေနသည့္အတြက္ စိတ္တည္ၿငိမ္မႈ မရရွိနိုင္ေပ။ သည္းခံနိုင္သမွ်ကို သည္းခံ၍ ရႈမွတ္သြားပါက စိတ္တည္ၿငိမ္မႈရလြယ္ပါသည္။ ထိုေၾကာင့္ သည္းခံျခင္းသည္ စတုတၳစံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ မွီရာေလးပါးအနက္ ဒုတိယမီရာတစ္ပါးျဖစ္ေပေတာ့၏။
“ဤေနရာတြင္ အလ်ဥ္းသင့္၍ ေျပာလိုပါေသးသည္။”
တစ္ခ်ဳိ႕က တရားအားထုတ္ရာ၌ ပင္ပင္ပမ္းပမ္းအားထုတ္စရာမလို ပင္ပင္ပမ္းပမ္းအားထုတ္လွ်င္ အတၳကိလမထ အက်င့္ဟု ပင္ စြပ္စြဲေျပာဆိုေနပါေသးသည္၊ ထိုသို႔ေျပာဆိုျခင္းသည္ ၀န္ေလးေပစြ၊ လူတို႔သဘာ၀ကား ပင္ပင္ပမ္းပမ္း အားထုတ္သည္ကို မလိုလား သက္သာစြာ အားထုတ္ရလွ်င္ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ၾကပါသည္။ ထိုကဲ့သုိ႔ ထင္ေယာင္ထင္မွားျဖစ္ေစရန္လံႈ႕ေဆာ္ေရးသားေဟာေျပာေနလွ်င္ အမွန္တကယ္ နိဗၺာန္လိုလား တရားအားထုတ္ေနၾကသူမ်ား အတြက္ ရင္ေလးစရာေကာင္းလွပါသည္။
ဤသုိ႔ဆိုလွ်င္ ျမတ္ဗုဒၶလက္ထက္ေတာ္က နည္းလမ္းမွန္ကန္စြာ တရားကုိ ႀကိဳးစားအားထုတ္ၾကေသာ သူေတာ္ေကာင္းႀကီးမ်ား၏ တရားအားထုတ္ပံုအျခင္းအရာတို႔ကို အတၳကိလမထဟု စြပ္စြဲရာေရာက္ေနပါသည္။ ဘုရားလက္ထက္က အသက္(၇)ႏွစ္ အရြယ္ ဥတၱရာ အမည္ရွိေသာ အမ်ဳိးေကာင္းသမီးသည္္ မအိပ္၊မစား မေသာက္ဘဲ ျပင္းထန္စြာတရားအားထုတ္ခဲ့ရာ (၇)ရက္ေျမာက္ေန႔တြင္ ရဟႏၲာျဖစ္ေတာ္မူခဲ့သည့္ သာဓကလည္းရွိခဲ့ေပသည္။ တစ္ျခား သာဓကေတြလည္း အမ်ားႀကီးရွိပါေသးသည္။ ဤေနရာ၌ စာအိုင္မည္ စိုးသျဖင့္ ေတာ္ေလာက္ၿပီ။ ေျပာလိုသည္မွာ မဂၢင္ရွစ္ပါး(သီလ၊သမာဓိ၊ပညာ)အက်င့္ပါလွ်င္ မည္မွ်ပင္ပမ္းေစကာမူ ထိုပင္ပမ္းမႈသည္ အတၳကိလမထအက်င့္ မဟုတ္ဘဲ၊ မဇၥ်ိမပဋိပဒါအက်င့္သာလွ်င္ ျဖစ္သည္ဟု တရားလိုလားသူမ်ားအား သိေစခ်င္လွပါသည္။
(၃)ေရွာင္ၾကဥ္ရမည္
နိဗၺာန္လိုလားၾကေသာသူမ်ားသည္ သားရဲတိရစၧာန္ေပါမ်ားေသာေနရာမ်ားတြင္ တရားအားထုတ္ပါက သားရဲတိရစၧာန္ေဘးရန္ ေၾကာင့္ တရားအားထုတ္မႈ ပ်က္သြားနိုင္သည္။ ဆူးေျငွာင့္စသည္ေပါေသာေနရာမ်ားတြင္လည္း တရားအားထုတ္ပါက ဆူးေျငွာင့္ေတြ အစူးခံရၿပီး တရားအားထုတ္မႈ ပ်က္သြားနုိင္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သားရဲတိရစၧာန္ေဘးအႏၲရာယ္ရွိေသာေနရာ ဆူးေျငွာင့္စသည္ေပါေသာေန ရာမ်ားကုိ ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစသည့္ေနရာမ်ား ကို ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းသည္လည္း မွီရာေလးပါးအနက္ တတိယမွီရာတစ္ပါးျဖစ္ေပေတာ့၏။
(၄)ပယ္လွန္သင့္တာေတြ ပယ္လွန္ျခင္း
ပယ္လွရမည့္တရားမ်ားက ကာမဂုဏ္နဲ႔စပ္သည့္ ေတြးေတာႀကံစည္ စိတ္ကူးမႈမ်ား ကာမ၀ိတက္ကုိိ ပယ္ရမည္။ သူတစ္ပါးကုိ ေသပါေစ ပ်က္စီး ပါေစဟု ႀကံစည္စိတ္ကူးမႈဗ်ာပါဒ၀ိတက္ကုိလည္း ပယ္ရမည္။ သူတစ္ပါးကို ကုိယ္ႏွင့္ျဖစ္ေစ ၊ ႏႈတ္ႏွင့္ျဖစ္ေစ ညွင္းဆဲႏွိပ္စက္ရန္ ႀကံစည္စိတ္ကူးမႈ၀ိဟႎသ၀ိတက္ကုိ ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမည္။ ထိုႀကံစည္စိတ္ကူးမႈမ်ားျဖစ္ပၚလွ်င္ စိတ္ဆင္းရဲရပါသည္။ ထိုေၾကာင့္ အႀကံအစည္ေတြးေတာစိတ္ကူးမႈမ်ားျဖစ္ေပၚလာလွ်င္ `ႀကံစည္တယ္၊စိတ္ကူးတယ္၊ေတြးတယ္´ဟု မျပတ္ရႈမွတ္ၿပီး ပယ္လွန္သြားမည္ဆိုပါက စိတ္ကိုတကယ္ခ်မ္းသာသြားေစနိုင္ေသာေၾကာင့္ ႀကံစည္စိတ္ကူးမႈမ်ားကို ပယ္လွန္ျခင္းသည္လည္း စတုတၳစံေတာ္ႀကီး၏ မွီရာေလးပါး အနက္ စတုတၳမွီရာတစ္ပါးျဖစ္သည္္။ ဤကား မွီရာေလးပါး ဟူသည့္ နံပတ္(၄) တုႏႈိင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးပင္ျဖစ္ပါေတာ့သတည္း။
ပဥၥမစံအိမ္ေတာ္ႀကီး
ပဏုႏၷပေစၥကသေစၥာ
တုႏႈိင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ ငါးခုေျမာက္အရည္အေသြးက သီးသန္႔သစၥာကုိ ပယ္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
ဤေနရာ၌ သီးသန္႔သစၥာဟူသည္ သႆတဒိ႒ိ ႏွင့္ဥေစၧဒဒိ႒ိ ပါပဲ၊ ေလာကတြင္ သႆတဒိ႒ိ အယူရွိေသာသူသည္ ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါ ေသၿပီး ေသာ္လည္း တည္ၿမဲေန၏ တစ္ေနရာရာတြင္ အသက္ေကာင္အလိုက္ ေျပာင္းေရႊ႕ၿပီး ရွိၿမဲတည္ရွိေနသည္ ဟု ထင္ျမင္သည္။ ဤသို႔ထင္ေနသည့္ မိမိအယူသာ မွန္သည္ ။ တစ္ျခားအယူ၀ါဒမွန္သမွ် မွားသည္ဟု သူကပယ္ခ်သည္။ ထိုသုိ႔ေသာအယူသည္ မိစၧာအယူ၀ါ ဒလမ္းစဥ္ျဖစ္သည္။ ဥေစၧဒဒိ႒ိ ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါ ေသလွ်င္ ဘာမွမရွိေတာ့ဘူး၊ အကုန္လံုးေပ်ာက္သြားသည္ ဟု ယံုၾကည္ယူဆကာ ေသၿပီးသည့္ေနာက္ ဟိုဘ၀ဒီဘ၀ရွိေသးတယ္ဆိုတာေတြဟာ အလကား အမွားေတြပဲဟု ပယ္ခ်တယ္၊ ထိုအယူမ်ားသည္ မိစၧာဒိ႒ိ အယူမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ထုိမိစၧာအယူ၀ါဒပင္လွ်င္ သီးသန္႔သစၥာမ်ားျဖစ္ေနပါသည္။
ဆိုခဲ့ၿပီးေသာသီးသန္႔သစၥာမ်ားသည္ ရဟႏၲာပုဂၢဳိလ္တို႔တြင္ မရွိေတာ့ ပယ္ၿပီးျဖစ္ေလသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ပုထုဇဥ္မ်ား၏ သ႑ာန္တြင္ ရွိေနပါေသးသည္ ၊ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ ေပၚဆဲမျပတ္ ရႈမွတ္ေနလွ်င္ ရုပ္နာမ္၏ သေဘာျဖစ္သည့္ ေပၚမႈ ေပ်ာက္မႈတို႔ ထင္ရွားသိလာေလသည္။ ထိုသို႔ ရႈမွတ္ရင္းျဖင့္ ရုပ္နာမ္တို႔၏ ေပၚမႈကိုသိျမင္လွ်င္ ေသၿပီးေနာက္ဘ၀ျပတ္သည္ဆိုသည့္ ဥေစၧဒဒိ႒ိကို ပယ္ၿပီးျဖစ္ပါသည္။ တစ္ဖန္ ရုပ္နာမ္တို႔၏ ေပ်ာက္မႈကို သိျမင္လွ်င္ သႆတဒိ႒ိကုိ ပယ္ၿပီးျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ရႈမွတ္မႈျဖင့္ ပယ္ျခင္းသည္ တဒဂၤ (တစ္ခဏ)ပယ္ျခင္းျဖစ္ရာ၊ ေသာတာပတၱိမဂ္ဖိုလ္ ရရွိၿပီးေသာသူမ်ားသည္ ထိုသီးသန္႔သစၥာမ်ား အားလံုးကင္းေပ်ာက္သြားေလေတာ့ သည္။ ထိုေၾကာင့္ သီးသန္႔သစၥာမ်ားကို ပယ္ျခင္းသည္ ပဥၥမေျမာက္ တုႏႈိင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္ေသြးပင္ျဖစ္ေပေတာ့သည္။
14.4.2008
11:45 AM တနလၤာေန႔
စတုရာပေႆေႏၷာ
စတုတၳစံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြးက ေလးပါးေသာအရာဌာနကုိ မီွရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
မွီရာေလးပါးဆိုသည္မွာ -
၁။ ဆြမ္း၊သကၤန္း၊ေက်ာင္း၊ေဆး ပစၥည္းေလးပါးကို မွီ၀ဲရမည္။
၂။ သည္းခံရမည္။
၃။ ေဘးအႏၲရာယ္ျဖစ္မည့္အရာမ်ားကုိ ေရွာင္ၾကဥ္ရမည္။
၄။ မေကာင္းေသာအႀကံအစည္မ်ားကုိ ပယ္ရမည္။ ထိုေလးခုကို မီွရာေလးပါးဟု ေခၚပါသည္။
အက်ဥ္းမွတ္နိုင္ရန္ ေဆာင္ပုဒ္ (မွီ၀ဲ၊ သည္းခံ ၊ ေရွာင္ပယ္လွန္၊ ေလးတန္မီွရာမ်ား)၊
(၁) မွီ၀ဲ
ရဟန္းေတာ္မ်ားမွာေတာ့ ဆြမ္း,သကၤန္း,ေက်ာင္း,ေဆး ဟု ေခၚေ၀ၚရသကဲ့သုိ႔ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားမွာေတာ့ ထမင္း,အ၀တ္, အိမ္,ေဆး ဟု ေခၚေ၀ၚရမည္ျဖစ္သည္။
ပုထုဇဥ္မ်ားသည္ ထမင္းစားၾကေသာအခါ ကိုယ္ႀကိဳက္ႏွစ္သက္သည့္ ဟင္းလ်ာျဖင့္ စားရလွ်င္ စိတ္ထဲ အေက်နပ္ႀကီး ေက်နပ္ ကာ ေကာင္းေသာအရသာအေပၚတြင္ တပ္မက္သာယာမႈ (တဏွာ)၀င္လာ၏။ အလြန္ေကာင္းေသာ အ၀တ္အထည္မ်ား ၀တ္ဆင္ရေသာအခါတြင္လည္း အ၀တ္အထည္မ်ားအေပၚ ႏွစ္သက္ သာယာမႈ(တဏွာ)၀င္လာ၏။ နားခုိစရာ အိမ္ေကာင္းေကာင္းနဲ႔ေနရလွ်င္ လည္း ေနထိုင္ရသည့္ အိမ္၌ႏွစ္သက္သာယာမႈ(တဏွာ)၀င္လာ၏။
` ဒီစားစရာမ်ဳိးုကို ငါမို႔လို႔ စားနိုင္တာ , ဒီအ၀တ္မ်ဳိးကုိ ငါမို႔လို႔ ၀တ္နိုင္တာ , အလြန္ေကာင္းတဲ့ဒီအိမ္မ်ဳိးနဲ႔ ငါမို႔လို႔ေနနုိင္တာ , တန္ဖိုးႀကီးၿပီး အလြန္ရွားပါးတဲ့ ဒီေဆးမ်ဳိးကုိ ငါမို႔လို႔ မီွ၀ဲနုိ္င္တာ´ဟု ေထာင္လႊားသည့္ မာန္မာနမ်ား၀င္လာ၏။
စားလွ်င္လည္း `ငါစားတယ္´၊ အ၀တ္ ၀တ္လွ်င္လည္း `ငါ အ၀တ္၀တ္တယ္´၊ အိမ္တြင္ေနလွ်င္လည္း ` ငါေနထိုင္တယ္´ ၊ ေဆးမီွ၀ဲလွ်င္ လည္း` ငါေဆးမီွ၀ဲတယ္´ဟု အထင္အျမင္မွားကာ `ငါ´ဟူသည့္ လြဲမွားေသာ အယူအဆ(ဒိ႒ိ)၀င္လာသည္။ ဤကဲ့သုိ႔ ပစၥည္းေလးပါး ကို အေျခခံ၍ တဏွာ၊မာန၊ဒိ႒ိမ်ား မိမိသ႑ာန္ျဖစ္ေပၚလာျခင္းသည္ အိမ္္ေကာင္းအိမ္သန္႔တြင္ေနထိုင္ရသည္ မဟုတ္ဘဲ အိမ္စုတ္ေလးတြင္ မိုးမလံုေလမလံု ပင္ပမ္းစြာ ေနထိုင္ရသည္ႏွင့္တူလွပါသည္။
အရိယာသူေတာ္ေကာင္းႀကီးမ်ားသည္ ဆြမ္း,သကၤန္း,ေက်ာင္း,ေဆး မွီ၀ဲသံုးေဆာင္ေသာအခါ ထိုပစၥည္းေလးပါးကို အေျခခံ ၍ သာယာမႈ(တဏွာ)၊ ေထာင္လႊားမႈ (မာန)၊ အယူမွားမႈ(ဒိ႒ိ)မ်ား ၀င္ေရာက္လာျခင္း မရွိေတာ့ဘဲ တုႏႈိင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၌ ေနနိုင္ၾကပါ သည္။
ထို႔အတူ ပုထုဇဥ္မ်ားသည္လည္း အစာစားေသာအခါ (အသိေတ အပိေတ သာယိေတ ခါယိေတ သမၸဇာနကာရီ ေဟာတိ) သမၸဇဥ္ ဥာဏ္ယွဥ္ကာ (စားတယ္၊၀ါးတယ္၊မ်ဳိတယ္)စသည့္ အမွတ္သတိျဖင့္ မျပတ္ရႈမွတ္ၿပီး စားသံုးမည္ဆိုပါလွ်င္ အစားအစာကို အေျခခံ၍ ကိေလသာမ်ားသည္ တဒဂၤ(တစ္ခဏ)ပယ္သတ္ၿပီး ျဖစ္ေနေတာ့၏၊ ေနာင္တြင္ ရႈမွတ္မႈအရည္ေသြး ျမင့္မားလာပါက အာသေ၀ါကင္းကြာ ရဟႏၲာ မ်ား ျဖစ္နုိင္ပါသည္။ ထိုအေၾကာင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍-
တစ္ခါက သီဟိုဠ္(သီရိလကၤာ)နိုင္ငံတြင္ သာသနာေတာ္ထြန္းကားခဲ့စဥ္တုန္းက ၿမိဳ႕-ရြာ လမ္းဆံုလမ္းခြတို႔၌ ခရီးသြားရဟန္း/ရွင္/လူမ်ား နားေန အပမ္းေျဖနိုင္ရန္ ဇရပ္မ်ား ေဆာက္လုပ္ထားၾကပါသည္။ နံနက္အာရံုတက္သည့္ႏွင့္ ရဟန္းေတာ္မ်ား ေက်ာင္းမွထြက္ကာ ဆြမ္းခံေလ့ရွိၾကပါသည္။ ဆြမ္းခံၿပီးေသာအခါ သီတင္းသံုးရာ ေက်ာင္းသို႔ျပန္ရမည္မွာ အလွမ္းကြာလွေသာေၾကာင့္္ လမ္းဆံု၌ ေဆာက္ထားေသာ ဇရပ္ေပၚတြင္ပဲ ဆြမ္းဘုဥ္းေပးေတာ္မူၾကရပါသည္။ ထိုသို႔ဆြမ္းဘုဥ္းေပးၾကရာတြင္ မျပတ္ေသာ အမွတ္သတိျဖင့္ ဆြမ္းဘုဥ္းေပးေတာ္မူၾကျခင္းေၾကာင့္ ဆြမ္းဘုဥ္းေပးၿပီးသည္ႏွင့္တၿပိဳင္နက္ အာ၀ေ၀ါကင္းကြာ ရဟႏၲာ အျဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူခဲ့ၾကပါသည္။ ထိုစဥ္က ဆြမ္းဘုဥ္းေပးစဥ္ ရဟႏၲာျဖစ္ေတာ္မူခဲ့ၾကသည္မွာ ရဟႏၲာမျဖစ္ဘူးသည့္ ဇရပ္ရယ္လို႔ မရွိပါ ဟု စာေပတြင္ မွတ္သိခဲ့ရပါသည္။
အ၀တ္အထည္-သကၤန္း ၀တ္ရံုသည့္အခိုက္တြင္လည္း (သဃၤာဋိ ပတၱစီ၀ရဓာရေဏ သမၸဇာနကာရီ ေဟာတိ) သမၸဇဥ္ ဥာဏ္ယွဥ္ကာ ကိုင္တယ္၊ ယူတယ္၊ ၀တ္တယ္ ၊ လွဲတယ္၊စသည့္ အမွတ္သတိျဖင့္ မျပတ္ရႈမွတ္ၿပီး ၀တ္ရံုၾကမည္ဆုိပါလွ်င္ အ၀တ္အထည္ကို အေျခခံ၍ ကိေလသာမ်ားသည္ တဒဂၤ(တစ္ခဏ) မ၀င္လာနိုင္ေတာ့ဘဲ ၿငိမ္ေအးေနေပလိမ့္မည္။
ေက်ာင္း/အိမ္မ်ားတြင္ ေနထိုင္သည့္အခိုက္ သမၸဇဥ္ ဥာဏ္ယွဥ္ကာ သြား ရပ္ ထိုင္ ေလ်ာင္း ၊ လွည့္ကာေျပာင္း၊ ေကာင္းေကာင္း မွတ္၍ ေနၾကေလ ဟူသည့္ ေဆာင္ပုဒ္လကၤာအတိုင္း မျပတ္ရႈမွတ္ျခင္းျဖင့္ ေနထိုင္သြားမည္ဆိုပါလွ်င္ ေနစရာ ေက်ာင္း/အိမ္တို႔ကို အေျခခံ၍ ကိေလသာမ်ားသည္ တဒဂၤ(တစ္ခဏ) မ၀င္လာနိုင္ေတာ့ဘဲ ၿငိမ္းေအးေနေပလိမ့္မည္။
က်န္းမာေရးအတြက္ ေဆးမီ၀ဲသည့္အခိုက္ သမၸဇဥ္ ဥာဏ္ယွဥ္ကာ (ေသာက္တယ္၊ ၿမိဳတယ္)ဟု သတိႏွင့္ရႈမွတ္ၿပီး ေဆးမီွ၀ဲၾက မည္္ဆိုပါလွ်င္ က်န္းမာေရးအတြက္ ေဆးကို အေျခခံ၍ ကိေလသာမ်ား တဒဂၤ(တစ္ခဏမွ်)မ၀င္လာနိုင္ေတာ့ဘဲ ၿငိမ္းေအးေနေပလိမ့္မည္။
ဤသည္ပင္လွ်င္ ဆြမ္းစသည္ကို မွီ၀ဲရာ၌ တဏွာ၊ မာန၊ ဒိ႒ိ မျဖစ္ေစဘဲ မျပတ္ရႈမွတ္မႈျဖင့္ မွီ၀ဲနိုင္လွ်င္ စတုတၳစံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ မီွရာေလးပါး အနက္ ပထမမီွရာ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးတြင္ ေနနိင္ၾကမည္ျဖစ္ပါသည္။
(၂) သည္းခံ
ျမင္မႈ၊ၾကားမႈ၊နံမႈ၊စားမႈ၊ထိသိမႈ တို႔တြင္ အဆိုးအေကာင္းအာရံုတို႔အေပၚ သည္းခံနုိင္ရပါသည္။ လူအမ်ားစုက မေကာင္းေသာအာရံုႏွင့္ေတြ႕ႀကံဳရမွသာလွ်င္သည္းခံရမည္ဟု သိထားၾကဟန္တူပါသည္၊ အမွန္ကား ေကာင္းေသာအာရံုႏွင့္ ေတြ႕ႀကံဳရလွ်င္လည္း သည္းခံရမည္ျဖစ္ေပသည္။ အထူးသျဖင့္ တရားအားထုတ္ေသာအခါ ဆင္းရဲသည့္ဒုကၡေ၀ဒနာအေပၚ သည္းခံ၍ ရႈမွတ္ရပါမည္။ ဆင္းရဲသည့္ဒုကၡေ၀ဒနာကို သည္းမခံနိုင္ဘဲ ဣရိယာပုထ္ကုိ မၾကာခဏ ေျပာင္းေနမည္ဆိုပါက ရႈမွတ္မႈမၾကာခဏပ်က္ ေနသည့္အတြက္ စိတ္တည္ၿငိမ္မႈ မရရွိနိုင္ေပ။ သည္းခံနိုင္သမွ်ကို သည္းခံ၍ ရႈမွတ္သြားပါက စိတ္တည္ၿငိမ္မႈရလြယ္ပါသည္။ ထိုေၾကာင့္ သည္းခံျခင္းသည္ စတုတၳစံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ မွီရာေလးပါးအနက္ ဒုတိယမီရာတစ္ပါးျဖစ္ေပေတာ့၏။
“ဤေနရာတြင္ အလ်ဥ္းသင့္၍ ေျပာလိုပါေသးသည္။”
တစ္ခ်ဳိ႕က တရားအားထုတ္ရာ၌ ပင္ပင္ပမ္းပမ္းအားထုတ္စရာမလို ပင္ပင္ပမ္းပမ္းအားထုတ္လွ်င္ အတၳကိလမထ အက်င့္ဟု ပင္ စြပ္စြဲေျပာဆိုေနပါေသးသည္၊ ထိုသို႔ေျပာဆိုျခင္းသည္ ၀န္ေလးေပစြ၊ လူတို႔သဘာ၀ကား ပင္ပင္ပမ္းပမ္း အားထုတ္သည္ကို မလိုလား သက္သာစြာ အားထုတ္ရလွ်င္ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ၾကပါသည္။ ထိုကဲ့သုိ႔ ထင္ေယာင္ထင္မွားျဖစ္ေစရန္လံႈ႕ေဆာ္ေရးသားေဟာေျပာေနလွ်င္ အမွန္တကယ္ နိဗၺာန္လိုလား တရားအားထုတ္ေနၾကသူမ်ား အတြက္ ရင္ေလးစရာေကာင္းလွပါသည္။
ဤသုိ႔ဆိုလွ်င္ ျမတ္ဗုဒၶလက္ထက္ေတာ္က နည္းလမ္းမွန္ကန္စြာ တရားကုိ ႀကိဳးစားအားထုတ္ၾကေသာ သူေတာ္ေကာင္းႀကီးမ်ား၏ တရားအားထုတ္ပံုအျခင္းအရာတို႔ကို အတၳကိလမထဟု စြပ္စြဲရာေရာက္ေနပါသည္။ ဘုရားလက္ထက္က အသက္(၇)ႏွစ္ အရြယ္ ဥတၱရာ အမည္ရွိေသာ အမ်ဳိးေကာင္းသမီးသည္္ မအိပ္၊မစား မေသာက္ဘဲ ျပင္းထန္စြာတရားအားထုတ္ခဲ့ရာ (၇)ရက္ေျမာက္ေန႔တြင္ ရဟႏၲာျဖစ္ေတာ္မူခဲ့သည့္ သာဓကလည္းရွိခဲ့ေပသည္။ တစ္ျခား သာဓကေတြလည္း အမ်ားႀကီးရွိပါေသးသည္။ ဤေနရာ၌ စာအိုင္မည္ စိုးသျဖင့္ ေတာ္ေလာက္ၿပီ။ ေျပာလိုသည္မွာ မဂၢင္ရွစ္ပါး(သီလ၊သမာဓိ၊ပညာ)အက်င့္ပါလွ်င္ မည္မွ်ပင္ပမ္းေစကာမူ ထိုပင္ပမ္းမႈသည္ အတၳကိလမထအက်င့္ မဟုတ္ဘဲ၊ မဇၥ်ိမပဋိပဒါအက်င့္သာလွ်င္ ျဖစ္သည္ဟု တရားလိုလားသူမ်ားအား သိေစခ်င္လွပါသည္။
(၃)ေရွာင္ၾကဥ္ရမည္
နိဗၺာန္လိုလားၾကေသာသူမ်ားသည္ သားရဲတိရစၧာန္ေပါမ်ားေသာေနရာမ်ားတြင္ တရားအားထုတ္ပါက သားရဲတိရစၧာန္ေဘးရန္ ေၾကာင့္ တရားအားထုတ္မႈ ပ်က္သြားနိုင္သည္။ ဆူးေျငွာင့္စသည္ေပါေသာေနရာမ်ားတြင္လည္း တရားအားထုတ္ပါက ဆူးေျငွာင့္ေတြ အစူးခံရၿပီး တရားအားထုတ္မႈ ပ်က္သြားနုိင္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သားရဲတိရစၧာန္ေဘးအႏၲရာယ္ရွိေသာေနရာ ဆူးေျငွာင့္စသည္ေပါေသာေန ရာမ်ားကုိ ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစသည့္ေနရာမ်ား ကို ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းသည္လည္း မွီရာေလးပါးအနက္ တတိယမွီရာတစ္ပါးျဖစ္ေပေတာ့၏။
(၄)ပယ္လွန္သင့္တာေတြ ပယ္လွန္ျခင္း
ပယ္လွရမည့္တရားမ်ားက ကာမဂုဏ္နဲ႔စပ္သည့္ ေတြးေတာႀကံစည္ စိတ္ကူးမႈမ်ား ကာမ၀ိတက္ကုိိ ပယ္ရမည္။ သူတစ္ပါးကုိ ေသပါေစ ပ်က္စီး ပါေစဟု ႀကံစည္စိတ္ကူးမႈဗ်ာပါဒ၀ိတက္ကုိလည္း ပယ္ရမည္။ သူတစ္ပါးကို ကုိယ္ႏွင့္ျဖစ္ေစ ၊ ႏႈတ္ႏွင့္ျဖစ္ေစ ညွင္းဆဲႏွိပ္စက္ရန္ ႀကံစည္စိတ္ကူးမႈ၀ိဟႎသ၀ိတက္ကုိ ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမည္။ ထိုႀကံစည္စိတ္ကူးမႈမ်ားျဖစ္ပၚလွ်င္ စိတ္ဆင္းရဲရပါသည္။ ထိုေၾကာင့္ အႀကံအစည္ေတြးေတာစိတ္ကူးမႈမ်ားျဖစ္ေပၚလာလွ်င္ `ႀကံစည္တယ္၊စိတ္ကူးတယ္၊ေတြးတယ္´ဟု မျပတ္ရႈမွတ္ၿပီး ပယ္လွန္သြားမည္ဆိုပါက စိတ္ကိုတကယ္ခ်မ္းသာသြားေစနိုင္ေသာေၾကာင့္ ႀကံစည္စိတ္ကူးမႈမ်ားကို ပယ္လွန္ျခင္းသည္လည္း စတုတၳစံေတာ္ႀကီး၏ မွီရာေလးပါး အနက္ စတုတၳမွီရာတစ္ပါးျဖစ္သည္္။ ဤကား မွီရာေလးပါး ဟူသည့္ နံပတ္(၄) တုႏႈိင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးပင္ျဖစ္ပါေတာ့သတည္း။
ပဥၥမစံအိမ္ေတာ္ႀကီး
ပဏုႏၷပေစၥကသေစၥာ
တုႏႈိင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ ငါးခုေျမာက္အရည္အေသြးက သီးသန္႔သစၥာကုိ ပယ္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
ဤေနရာ၌ သီးသန္႔သစၥာဟူသည္ သႆတဒိ႒ိ ႏွင့္ဥေစၧဒဒိ႒ိ ပါပဲ၊ ေလာကတြင္ သႆတဒိ႒ိ အယူရွိေသာသူသည္ ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါ ေသၿပီး ေသာ္လည္း တည္ၿမဲေန၏ တစ္ေနရာရာတြင္ အသက္ေကာင္အလိုက္ ေျပာင္းေရႊ႕ၿပီး ရွိၿမဲတည္ရွိေနသည္ ဟု ထင္ျမင္သည္။ ဤသို႔ထင္ေနသည့္ မိမိအယူသာ မွန္သည္ ။ တစ္ျခားအယူ၀ါဒမွန္သမွ် မွားသည္ဟု သူကပယ္ခ်သည္။ ထိုသုိ႔ေသာအယူသည္ မိစၧာအယူ၀ါ ဒလမ္းစဥ္ျဖစ္သည္။ ဥေစၧဒဒိ႒ိ ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါ ေသလွ်င္ ဘာမွမရွိေတာ့ဘူး၊ အကုန္လံုးေပ်ာက္သြားသည္ ဟု ယံုၾကည္ယူဆကာ ေသၿပီးသည့္ေနာက္ ဟိုဘ၀ဒီဘ၀ရွိေသးတယ္ဆိုတာေတြဟာ အလကား အမွားေတြပဲဟု ပယ္ခ်တယ္၊ ထိုအယူမ်ားသည္ မိစၧာဒိ႒ိ အယူမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ထုိမိစၧာအယူ၀ါဒပင္လွ်င္ သီးသန္႔သစၥာမ်ားျဖစ္ေနပါသည္။
ဆိုခဲ့ၿပီးေသာသီးသန္႔သစၥာမ်ားသည္ ရဟႏၲာပုဂၢဳိလ္တို႔တြင္ မရွိေတာ့ ပယ္ၿပီးျဖစ္ေလသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ပုထုဇဥ္မ်ား၏ သ႑ာန္တြင္ ရွိေနပါေသးသည္ ၊ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ ေပၚဆဲမျပတ္ ရႈမွတ္ေနလွ်င္ ရုပ္နာမ္၏ သေဘာျဖစ္သည့္ ေပၚမႈ ေပ်ာက္မႈတို႔ ထင္ရွားသိလာေလသည္။ ထိုသို႔ ရႈမွတ္ရင္းျဖင့္ ရုပ္နာမ္တို႔၏ ေပၚမႈကိုသိျမင္လွ်င္ ေသၿပီးေနာက္ဘ၀ျပတ္သည္ဆိုသည့္ ဥေစၧဒဒိ႒ိကို ပယ္ၿပီးျဖစ္ပါသည္။ တစ္ဖန္ ရုပ္နာမ္တို႔၏ ေပ်ာက္မႈကို သိျမင္လွ်င္ သႆတဒိ႒ိကုိ ပယ္ၿပီးျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ရႈမွတ္မႈျဖင့္ ပယ္ျခင္းသည္ တဒဂၤ (တစ္ခဏ)ပယ္ျခင္းျဖစ္ရာ၊ ေသာတာပတၱိမဂ္ဖိုလ္ ရရွိၿပီးေသာသူမ်ားသည္ ထိုသီးသန္႔သစၥာမ်ား အားလံုးကင္းေပ်ာက္သြားေလေတာ့ သည္။ ထိုေၾကာင့္ သီးသန္႔သစၥာမ်ားကို ပယ္ျခင္းသည္ ပဥၥမေျမာက္ တုႏႈိင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္ေသြးပင္ျဖစ္ေပေတာ့သည္။
14.4.2008
11:45 AM တနလၤာေန႔
တုႏႈိင္းမမီ(၇)
စတုတၳစံအိမ္ေတာ္ႀကီး
စတုရာပေႆေႏၷာ
စတုတၳစံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြးက ေလးပါးေသာအရာဌာနကုိ မီွရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
မွီရာေလးပါးဆိုသည္မွာ -
၁။ ဆြမ္း၊သကၤန္း၊ေက်ာင္း၊ေဆး ပစၥည္းေလးပါးကို မွီ၀ဲရမည္။
၂။ သည္းခံရမည္။
၃။ ေဘးအႏၲရာယ္ျဖစ္မည့္အရာမ်ားကုိ ေရွာင္ၾကဥ္ရမည္။
၄။ မေကာင္းေသာအႀကံအစည္မ်ားကုိ ပယ္ရမည္။ ထိုေလးခုကို မီွရာေလးပါးဟု ေခၚပါသည္။
အက်ဥ္းမွတ္နိုင္ရန္ ေဆာင္ပုဒ္ (မွီ၀ဲ၊ သည္းခံ ၊ ေရွာင္ပယ္လွန္၊ ေလးတန္မီွရာမ်ား)၊
(၁) မွီ၀ဲ
ရဟန္းေတာ္မ်ားမွာေတာ့ ဆြမ္း,သကၤန္း,ေက်ာင္း,ေဆး ဟု ေခၚေ၀ၚရသကဲ့သုိ႔ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားမွာေတာ့ ထမင္း,အ၀တ္, အိမ္,ေဆး ဟု ေခၚေ၀ၚရမည္ျဖစ္သည္။
ပုထုဇဥ္မ်ားသည္ ထမင္းစားၾကေသာအခါ ကိုယ္ႀကိဳက္ႏွစ္သက္သည့္ ဟင္းလ်ာျဖင့္ စားရလွ်င္ စိတ္ထဲ အေက်နပ္ႀကီး ေက်နပ္ ကာ ေကာင္းေသာအရသာအေပၚတြင္ တပ္မက္သာယာမႈ (တဏွာ)၀င္လာ၏။ အလြန္ေကာင္းေသာ အ၀တ္အထည္မ်ား ၀တ္ဆင္ရေသာအခါတြင္လည္း အ၀တ္အထည္မ်ားအေပၚ ႏွစ္သက္ သာယာမႈ(တဏွာ)၀င္လာ၏။ နားခုိစရာ အိမ္ေကာင္းေကာင္းနဲ႔ေနရလွ်င္ လည္း ေနထိုင္ရသည့္ အိမ္၌ႏွစ္သက္သာယာမႈ(တဏွာ)၀င္လာ၏။
` ဒီစားစရာမ်ဳိးုကို ငါမို႔လို႔ စားနိုင္တာ , ဒီအ၀တ္မ်ဳိးကုိ ငါမို႔လို႔ ၀တ္နိုင္တာ , အလြန္ေကာင္းတဲ့ဒီအိမ္မ်ဳိးနဲ႔ ငါမို႔လို႔ေနနုိင္တာ , တန္ဖိုးႀကီးၿပီး အလြန္ရွားပါးတဲ့ ဒီေဆးမ်ဳိးကုိ ငါမို႔လို႔ မီွ၀ဲနုိ္င္တာ´ဟု ေထာင္လႊားသည့္ မာန္မာနမ်ား၀င္လာ၏။
စားလွ်င္လည္း `ငါစားတယ္´၊ အ၀တ္ ၀တ္လွ်င္လည္း `ငါ အ၀တ္၀တ္တယ္´၊ အိမ္တြင္ေနလွ်င္လည္း ` ငါေနထိုင္တယ္´ ၊ ေဆးမီွ၀ဲလွ်င္ လည္း` ငါေဆးမီွ၀ဲတယ္´ဟု အထင္အျမင္မွားကာ `ငါ´ဟူသည့္ လြဲမွားေသာ အယူအဆ(ဒိ႒ိ)၀င္လာသည္။ ဤကဲ့သုိ႔ ပစၥည္းေလးပါး ကို အေျခခံ၍ တဏွာ၊မာန၊ဒိ႒ိမ်ား မိမိသ႑ာန္ျဖစ္ေပၚလာျခင္းသည္ အိမ္္ေကာင္းအိမ္သန္႔တြင္ေနထိုင္ရသည္ မဟုတ္ဘဲ အိမ္စုတ္ေလးတြင္ မိုးမလံုေလမလံု ပင္ပမ္းစြာ ေနထိုင္ရသည္ႏွင့္တူလွပါသည္။
အရိယာသူေတာ္ေကာင္းႀကီးမ်ားသည္ ဆြမ္း,သကၤန္း,ေက်ာင္း,ေဆး မွီ၀ဲသံုးေဆာင္ေသာအခါ ထိုပစၥည္းေလးပါးကို အေျခခံ ၍ သာယာမႈ(တဏွာ)၊ ေထာင္လႊားမႈ (မာန)၊ အယူမွားမႈ(ဒိ႒ိ)မ်ား ၀င္ေရာက္လာျခင္း မရွိေတာ့ဘဲ တုႏႈိင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၌ ေနနိုင္ၾကပါ သည္။
ထို႔အတူ ပုထုဇဥ္မ်ားသည္လည္း အစာစားေသာအခါ (အသိေတ အပိေတ သာယိေတ ခါယိေတ သမၸဇာနကာရီ ေဟာတိ) သမၸဇဥ္ ဥာဏ္ယွဥ္ကာ (စားတယ္၊၀ါးတယ္၊မ်ဳိတယ္)စသည့္ အမွတ္သတိျဖင့္ မျပတ္ရႈမွတ္ၿပီး စားသံုးမည္ဆိုပါလွ်င္ အစားအစာကို အေျခခံ၍ ကိေလသာမ်ားသည္ တဒဂၤ(တစ္ခဏ)ပယ္သတ္ၿပီး ျဖစ္ေနေတာ့၏၊ ေနာင္တြင္ ရႈမွတ္မႈအရည္ေသြး ျမင့္မားလာပါက အာသေ၀ါကင္းကြာ ရဟႏၲာ မ်ား ျဖစ္နုိင္ပါသည္။ ထိုအေၾကာင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍-
တစ္ခါက သီဟိုဠ္(သီရိလကၤာ)နိုင္ငံတြင္ သာသနာေတာ္ထြန္းကားခဲ့စဥ္တုန္းက ၿမိဳ႕-ရြာ လမ္းဆံုလမ္းခြတို႔၌ ခရီးသြားရဟန္း/ရွင္/လူမ်ား နားေန အပမ္းေျဖနိုင္ရန္ ဇရပ္မ်ား ေဆာက္လုပ္ထားၾကပါသည္။ နံနက္အာရံုတက္သည့္ႏွင့္ ရဟန္းေတာ္မ်ား ေက်ာင္းမွထြက္ကာ ဆြမ္းခံေလ့ရွိၾကပါသည္။ ဆြမ္းခံၿပီးေသာအခါ သီတင္းသံုးရာ ေက်ာင္းသို႔ျပန္ရမည္မွာ အလွမ္းကြာလွေသာေၾကာင့္္ လမ္းဆံု၌ ေဆာက္ထားေသာ ဇရပ္ေပၚတြင္ပဲ ဆြမ္းဘုဥ္းေပးေတာ္မူၾကရပါသည္။ ထိုသို႔ဆြမ္းဘုဥ္းေပးၾကရာတြင္ မျပတ္ေသာ အမွတ္သတိျဖင့္ ဆြမ္းဘုဥ္းေပးေတာ္မူၾကျခင္းေၾကာင့္ ဆြမ္းဘုဥ္းေပးၿပီးသည္ႏွင့္တၿပိဳင္နက္ အာ၀ေ၀ါကင္းကြာ ရဟႏၲာ အျဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူခဲ့ၾကပါသည္။ ထိုစဥ္က ဆြမ္းဘုဥ္းေပးစဥ္ ရဟႏၲာျဖစ္ေတာ္မူခဲ့ၾကသည္မွာ ရဟႏၲာမျဖစ္ဘူးသည့္ ဇရပ္ရယ္လို႔ မရွိပါ ဟု စာေပတြင္ မွတ္သိခဲ့ရပါသည္။
အ၀တ္အထည္-သကၤန္း ၀တ္ရံုသည့္အခိုက္တြင္လည္း (သဃၤာဋိ ပတၱစီ၀ရဓာရေဏ သမၸဇာနကာရီ ေဟာတိ) သမၸဇဥ္ ဥာဏ္ယွဥ္ကာ ကိုင္တယ္၊ ယူတယ္၊ ၀တ္တယ္ ၊ လွဲတယ္၊စသည့္ အမွတ္သတိျဖင့္ မျပတ္ရႈမွတ္ၿပီး ၀တ္ရံုၾကမည္ဆုိပါလွ်င္ အ၀တ္အထည္ကို အေျခခံ၍ ကိေလသာမ်ားသည္ တဒဂၤ(တစ္ခဏ) မ၀င္လာနိုင္ေတာ့ဘဲ ၿငိမ္ေအးေနေပလိမ့္မည္။
ေက်ာင္း/အိမ္မ်ားတြင္ ေနထိုင္သည့္အခိုက္ သမၸဇဥ္ ဥာဏ္ယွဥ္ကာ သြား ရပ္ ထိုင္ ေလ်ာင္း ၊ လွည့္ကာေျပာင္း၊ ေကာင္းေကာင္း မွတ္၍ ေနၾကေလ ဟူသည့္ ေဆာင္ပုဒ္လကၤာအတိုင္း မျပတ္ရႈမွတ္ျခင္းျဖင့္ ေနထိုင္သြားမည္ဆိုပါလွ်င္ ေနစရာ ေက်ာင္း/အိမ္တို႔ကို အေျခခံ၍ ကိေလသာမ်ားသည္ တဒဂၤ(တစ္ခဏ) မ၀င္လာနိုင္ေတာ့ဘဲ ၿငိမ္းေအးေနေပလိမ့္မည္။
က်န္းမာေရးအတြက္ ေဆးမီ၀ဲသည့္အခိုက္ သမၸဇဥ္ ဥာဏ္ယွဥ္ကာ (ေသာက္တယ္၊ ၿမိဳတယ္)ဟု သတိႏွင့္ရႈမွတ္ၿပီး ေဆးမီွ၀ဲၾက မည္္ဆိုပါလွ်င္ က်န္းမာေရးအတြက္ ေဆးကို အေျခခံ၍ ကိေလသာမ်ား တဒဂၤ(တစ္ခဏမွ်)မ၀င္လာနိုင္ေတာ့ဘဲ ၿငိမ္းေအးေနေပလိမ့္မည္။
ဤသည္ပင္လွ်င္ ဆြမ္းစသည္ကို မွီ၀ဲရာ၌ တဏွာ၊ မာန၊ ဒိ႒ိ မျဖစ္ေစဘဲ မျပတ္ရႈမွတ္မႈျဖင့္ မွီ၀ဲနိုင္လွ်င္ စတုတၳစံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ မီွရာေလးပါး အနက္ ပထမမီွရာ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးတြင္ ေနနိင္ၾကမည္ျဖစ္ပါသည္။
(၂) သည္းခံ
ျမင္မႈ၊ၾကားမႈ၊နံမႈ၊စားမႈ၊ထိသိမႈ တို႔တြင္ အဆိုးအေကာင္းအာရံုတို႔အေပၚ သည္းခံနုိင္ရပါသည္။ လူအမ်ားစုက မေကာင္းေသာအာရံုႏွင့္ေတြ႕ႀကံဳရမွသာလွ်င္သည္းခံရမည္ဟု သိထားၾကဟန္တူပါသည္၊ အမွန္ကား ေကာင္းေသာအာရံုႏွင့္ ေတြ႕ႀကံဳရလွ်င္လည္း သည္းခံရမည္ျဖစ္ေပသည္။ အထူးသျဖင့္ တရားအားထုတ္ေသာအခါ ဆင္းရဲသည့္ဒုကၡေ၀ဒနာအေပၚ သည္းခံ၍ ရႈမွတ္ရပါမည္။ ဆင္းရဲသည့္ဒုကၡေ၀ဒနာကို သည္းမခံနိုင္ဘဲ ဣရိယာပုထ္ကုိ မၾကာခဏ ေျပာင္းေနမည္ဆိုပါက ရႈမွတ္မႈမၾကာခဏပ်က္ ေနသည့္အတြက္ စိတ္တည္ၿငိမ္မႈ မရရွိနိုင္ေပ။ သည္းခံနိုင္သမွ်ကို သည္းခံ၍ ရႈမွတ္သြားပါက စိတ္တည္ၿငိမ္မႈရလြယ္ပါသည္။ ထိုေၾကာင့္ သည္းခံျခင္းသည္ စတုတၳစံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ မွီရာေလးပါးအနက္ ဒုတိယမီရာတစ္ပါးျဖစ္ေပေတာ့၏။
“ဤေနရာတြင္ အလ်ဥ္းသင့္၍ ေျပာလိုပါေသးသည္။”
တစ္ခ်ဳိ႕က တရားအားထုတ္ရာ၌ ပင္ပင္ပမ္းပမ္းအားထုတ္စရာမလို ပင္ပင္ပမ္းပမ္းအားထုတ္လွ်င္ အတၳကိလမထ အက်င့္ဟု ပင္ စြပ္စြဲေျပာဆိုေနပါေသးသည္၊ ထိုသို႔ေျပာဆိုျခင္းသည္ ၀န္ေလးေပစြ၊ လူတို႔သဘာ၀ကား ပင္ပင္ပမ္းပမ္း အားထုတ္သည္ကို မလိုလား သက္သာစြာ အားထုတ္ရလွ်င္ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ၾကပါသည္။ ထိုကဲ့သုိ႔ ထင္ေယာင္ထင္မွားျဖစ္ေစရန္လံႈ႕ေဆာ္ေရးသားေဟာေျပာေနလွ်င္ အမွန္တကယ္ နိဗၺာန္လိုလား တရားအားထုတ္ေနၾကသူမ်ား အတြက္ ရင္ေလးစရာေကာင္းလွပါသည္။
ဤသုိ႔ဆိုလွ်င္ ျမတ္ဗုဒၶလက္ထက္ေတာ္က နည္းလမ္းမွန္ကန္စြာ တရားကုိ ႀကိဳးစားအားထုတ္ၾကေသာ သူေတာ္ေကာင္းႀကီးမ်ား၏ တရားအားထုတ္ပံုအျခင္းအရာတို႔ကို အတၳကိလမထဟု စြပ္စြဲရာေရာက္ေနပါသည္။ ဘုရားလက္ထက္က အသက္(၇)ႏွစ္ အရြယ္ ဥတၱရာ အမည္ရွိေသာ အမ်ဳိးေကာင္းသမီးသည္္ မအိပ္၊မစား မေသာက္ဘဲ ျပင္းထန္စြာတရားအားထုတ္ခဲ့ရာ (၇)ရက္ေျမာက္ေန႔တြင္ ရဟႏၲာျဖစ္ေတာ္မူခဲ့သည့္ သာဓကလည္းရွိခဲ့ေပသည္။ တစ္ျခား သာဓကေတြလည္း အမ်ားႀကီးရွိပါေသးသည္။ ဤေနရာ၌ စာအိုင္မည္ စိုးသျဖင့္ ေတာ္ေလာက္ၿပီ။ ေျပာလိုသည္မွာ မဂၢင္ရွစ္ပါး(သီလ၊သမာဓိ၊ပညာ)အက်င့္ပါလွ်င္ မည္မွ်ပင္ပမ္းေစကာမူ ထိုပင္ပမ္းမႈသည္ အတၳကိလမထအက်င့္ မဟုတ္ဘဲ၊ မဇၥ်ိမပဋိပဒါအက်င့္သာလွ်င္ ျဖစ္သည္ဟု တရားလိုလားသူမ်ားအား သိေစခ်င္လွပါသည္။
(၃)ေရွာင္ၾကဥ္ရမည္
နိဗၺာန္လိုလားၾကေသာသူမ်ားသည္ သားရဲတိရစၧာန္ေပါမ်ားေသာေနရာမ်ားတြင္ တရားအားထုတ္ပါက သားရဲတိရစၧာန္ေဘးရန္ ေၾကာင့္ တရားအားထုတ္မႈ ပ်က္သြားနိုင္သည္။ ဆူးေျငွာင့္စသည္ေပါေသာေနရာမ်ားတြင္လည္း တရားအားထုတ္ပါက ဆူးေျငွာင့္ေတြ အစူးခံရၿပီး တရားအားထုတ္မႈ ပ်က္သြားနုိင္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သားရဲတိရစၧာန္ေဘးအႏၲရာယ္ရွိေသာေနရာ ဆူးေျငွာင့္စသည္ေပါေသာေန ရာမ်ားကုိ ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစသည့္ေနရာမ်ား ကို ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းသည္လည္း မွီရာေလးပါးအနက္ တတိယမွီရာတစ္ပါးျဖစ္ေပေတာ့၏။
(၄)ပယ္လွန္သင့္တာေတြ ပယ္လွန္ျခင္း
ပယ္လွရမည့္တရားမ်ားက ကာမဂုဏ္နဲ႔စပ္သည့္ ေတြးေတာႀကံစည္ စိတ္ကူးမႈမ်ား ကာမ၀ိတက္ကုိိ ပယ္ရမည္။ သူတစ္ပါးကုိ ေသပါေစ ပ်က္စီး ပါေစဟု ႀကံစည္စိတ္ကူးမႈဗ်ာပါဒ၀ိတက္ကုိလည္း ပယ္ရမည္။ သူတစ္ပါးကို ကုိယ္ႏွင့္ျဖစ္ေစ ၊ ႏႈတ္ႏွင့္ျဖစ္ေစ ညွင္းဆဲႏွိပ္စက္ရန္ ႀကံစည္စိတ္ကူးမႈ၀ိဟႎသ၀ိတက္ကုိ ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမည္။ ထိုႀကံစည္စိတ္ကူးမႈမ်ားျဖစ္ပၚလွ်င္ စိတ္ဆင္းရဲရပါသည္။ ထိုေၾကာင့္ အႀကံအစည္ေတြးေတာစိတ္ကူးမႈမ်ားျဖစ္ေပၚလာလွ်င္ `ႀကံစည္တယ္၊စိတ္ကူးတယ္၊ေတြးတယ္´ဟု မျပတ္ရႈမွတ္ၿပီး ပယ္လွန္သြားမည္ဆိုပါက စိတ္ကိုတကယ္ခ်မ္းသာသြားေစနိုင္ေသာေၾကာင့္ ႀကံစည္စိတ္ကူးမႈမ်ားကို ပယ္လွန္ျခင္းသည္လည္း စတုတၳစံေတာ္ႀကီး၏ မွီရာေလးပါး အနက္ စတုတၳမွီရာတစ္ပါးျဖစ္သည္္။ ဤကား မွီရာေလးပါး ဟူသည့္ နံပတ္(၄) တုႏႈိင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးပင္ျဖစ္ပါေတာ့သတည္း။
ပဥၥမစံအိမ္ေတာ္ႀကီး
ပဏုႏၷပေစၥကသေစၥာ
တုႏႈိင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ ငါးခုေျမာက္အရည္အေသြးက သီးသန္႔သစၥာကုိ ပယ္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
ဤေနရာ၌ သီးသန္႔သစၥာဟူသည္ သႆတဒိ႒ိ ႏွင့္ဥေစၧဒဒိ႒ိ ပါပဲ၊ ေလာကတြင္ သႆတဒိ႒ိ အယူရွိေသာသူသည္ ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါ ေသၿပီး ေသာ္လည္း တည္ၿမဲေန၏ တစ္ေနရာရာတြင္ အသက္ေကာင္အလိုက္ ေျပာင္းေရႊ႕ၿပီး ရွိၿမဲတည္ရွိေနသည္ ဟု ထင္ျမင္သည္။ ဤသို႔ထင္ေနသည့္ မိမိအယူသာ မွန္သည္ ။ တစ္ျခားအယူ၀ါဒမွန္သမွ် မွားသည္ဟု သူကပယ္ခ်သည္။ ထိုသုိ႔ေသာအယူသည္ မိစၧာအယူ၀ါ ဒလမ္းစဥ္ျဖစ္သည္။ ဥေစၧဒဒိ႒ိ ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါ ေသလွ်င္ ဘာမွမရွိေတာ့ဘူး၊ အကုန္လံုးေပ်ာက္သြားသည္ ဟု ယံုၾကည္ယူဆကာ ေသၿပီးသည့္ေနာက္ ဟိုဘ၀ဒီဘ၀ရွိေသးတယ္ဆိုတာေတြဟာ အလကား အမွားေတြပဲဟု ပယ္ခ်တယ္၊ ထိုအယူမ်ားသည္ မိစၧာဒိ႒ိ အယူမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ထုိမိစၧာအယူ၀ါဒပင္လွ်င္ သီးသန္႔သစၥာမ်ားျဖစ္ေနပါသည္။
ဆိုခဲ့ၿပီးေသာသီးသန္႔သစၥာမ်ားသည္ ရဟႏၲာပုဂၢဳိလ္တို႔တြင္ မရွိေတာ့ ပယ္ၿပီးျဖစ္ေလသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ပုထုဇဥ္မ်ား၏ သ႑ာန္တြင္ ရွိေနပါေသးသည္ ၊ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ ေပၚဆဲမျပတ္ ရႈမွတ္ေနလွ်င္ ရုပ္နာမ္၏ သေဘာျဖစ္သည့္ ေပၚမႈ ေပ်ာက္မႈတို႔ ထင္ရွားသိလာေလသည္။ ထိုသို႔ ရႈမွတ္ရင္းျဖင့္ ရုပ္နာမ္တို႔၏ ေပၚမႈကိုသိျမင္လွ်င္ ေသၿပီးေနာက္ဘ၀ျပတ္သည္ဆိုသည့္ ဥေစၧဒဒိ႒ိကို ပယ္ၿပီးျဖစ္ပါသည္။ တစ္ဖန္ ရုပ္နာမ္တို႔၏ ေပ်ာက္မႈကို သိျမင္လွ်င္ သႆတဒိ႒ိကုိ ပယ္ၿပီးျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ရႈမွတ္မႈျဖင့္ ပယ္ျခင္းသည္ တဒဂၤ (တစ္ခဏ)ပယ္ျခင္းျဖစ္ရာ၊ ေသာတာပတၱိမဂ္ဖိုလ္ ရရွိၿပီးေသာသူမ်ားသည္ ထိုသီးသန္႔သစၥာမ်ား အားလံုးကင္းေပ်ာက္သြားေလေတာ့ သည္။ ထိုေၾကာင့္ သီးသန္႔သစၥာမ်ားကို ပယ္ျခင္းသည္ ပဥၥမေျမာက္ တုႏႈိင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္ေသြးပင္ျဖစ္ေပေတာ့သည္။
14.4.2008
11:45 AM တနလၤာေန႔
စတုရာပေႆေႏၷာ
စတုတၳစံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြးက ေလးပါးေသာအရာဌာနကုိ မီွရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
မွီရာေလးပါးဆိုသည္မွာ -
၁။ ဆြမ္း၊သကၤန္း၊ေက်ာင္း၊ေဆး ပစၥည္းေလးပါးကို မွီ၀ဲရမည္။
၂။ သည္းခံရမည္။
၃။ ေဘးအႏၲရာယ္ျဖစ္မည့္အရာမ်ားကုိ ေရွာင္ၾကဥ္ရမည္။
၄။ မေကာင္းေသာအႀကံအစည္မ်ားကုိ ပယ္ရမည္။ ထိုေလးခုကို မီွရာေလးပါးဟု ေခၚပါသည္။
အက်ဥ္းမွတ္နိုင္ရန္ ေဆာင္ပုဒ္ (မွီ၀ဲ၊ သည္းခံ ၊ ေရွာင္ပယ္လွန္၊ ေလးတန္မီွရာမ်ား)၊
(၁) မွီ၀ဲ
ရဟန္းေတာ္မ်ားမွာေတာ့ ဆြမ္း,သကၤန္း,ေက်ာင္း,ေဆး ဟု ေခၚေ၀ၚရသကဲ့သုိ႔ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားမွာေတာ့ ထမင္း,အ၀တ္, အိမ္,ေဆး ဟု ေခၚေ၀ၚရမည္ျဖစ္သည္။
ပုထုဇဥ္မ်ားသည္ ထမင္းစားၾကေသာအခါ ကိုယ္ႀကိဳက္ႏွစ္သက္သည့္ ဟင္းလ်ာျဖင့္ စားရလွ်င္ စိတ္ထဲ အေက်နပ္ႀကီး ေက်နပ္ ကာ ေကာင္းေသာအရသာအေပၚတြင္ တပ္မက္သာယာမႈ (တဏွာ)၀င္လာ၏။ အလြန္ေကာင္းေသာ အ၀တ္အထည္မ်ား ၀တ္ဆင္ရေသာအခါတြင္လည္း အ၀တ္အထည္မ်ားအေပၚ ႏွစ္သက္ သာယာမႈ(တဏွာ)၀င္လာ၏။ နားခုိစရာ အိမ္ေကာင္းေကာင္းနဲ႔ေနရလွ်င္ လည္း ေနထိုင္ရသည့္ အိမ္၌ႏွစ္သက္သာယာမႈ(တဏွာ)၀င္လာ၏။
` ဒီစားစရာမ်ဳိးုကို ငါမို႔လို႔ စားနိုင္တာ , ဒီအ၀တ္မ်ဳိးကုိ ငါမို႔လို႔ ၀တ္နိုင္တာ , အလြန္ေကာင္းတဲ့ဒီအိမ္မ်ဳိးနဲ႔ ငါမို႔လို႔ေနနုိင္တာ , တန္ဖိုးႀကီးၿပီး အလြန္ရွားပါးတဲ့ ဒီေဆးမ်ဳိးကုိ ငါမို႔လို႔ မီွ၀ဲနုိ္င္တာ´ဟု ေထာင္လႊားသည့္ မာန္မာနမ်ား၀င္လာ၏။
စားလွ်င္လည္း `ငါစားတယ္´၊ အ၀တ္ ၀တ္လွ်င္လည္း `ငါ အ၀တ္၀တ္တယ္´၊ အိမ္တြင္ေနလွ်င္လည္း ` ငါေနထိုင္တယ္´ ၊ ေဆးမီွ၀ဲလွ်င္ လည္း` ငါေဆးမီွ၀ဲတယ္´ဟု အထင္အျမင္မွားကာ `ငါ´ဟူသည့္ လြဲမွားေသာ အယူအဆ(ဒိ႒ိ)၀င္လာသည္။ ဤကဲ့သုိ႔ ပစၥည္းေလးပါး ကို အေျခခံ၍ တဏွာ၊မာန၊ဒိ႒ိမ်ား မိမိသ႑ာန္ျဖစ္ေပၚလာျခင္းသည္ အိမ္္ေကာင္းအိမ္သန္႔တြင္ေနထိုင္ရသည္ မဟုတ္ဘဲ အိမ္စုတ္ေလးတြင္ မိုးမလံုေလမလံု ပင္ပမ္းစြာ ေနထိုင္ရသည္ႏွင့္တူလွပါသည္။
အရိယာသူေတာ္ေကာင္းႀကီးမ်ားသည္ ဆြမ္း,သကၤန္း,ေက်ာင္း,ေဆး မွီ၀ဲသံုးေဆာင္ေသာအခါ ထိုပစၥည္းေလးပါးကို အေျခခံ ၍ သာယာမႈ(တဏွာ)၊ ေထာင္လႊားမႈ (မာန)၊ အယူမွားမႈ(ဒိ႒ိ)မ်ား ၀င္ေရာက္လာျခင္း မရွိေတာ့ဘဲ တုႏႈိင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၌ ေနနိုင္ၾကပါ သည္။
ထို႔အတူ ပုထုဇဥ္မ်ားသည္လည္း အစာစားေသာအခါ (အသိေတ အပိေတ သာယိေတ ခါယိေတ သမၸဇာနကာရီ ေဟာတိ) သမၸဇဥ္ ဥာဏ္ယွဥ္ကာ (စားတယ္၊၀ါးတယ္၊မ်ဳိတယ္)စသည့္ အမွတ္သတိျဖင့္ မျပတ္ရႈမွတ္ၿပီး စားသံုးမည္ဆိုပါလွ်င္ အစားအစာကို အေျခခံ၍ ကိေလသာမ်ားသည္ တဒဂၤ(တစ္ခဏ)ပယ္သတ္ၿပီး ျဖစ္ေနေတာ့၏၊ ေနာင္တြင္ ရႈမွတ္မႈအရည္ေသြး ျမင့္မားလာပါက အာသေ၀ါကင္းကြာ ရဟႏၲာ မ်ား ျဖစ္နုိင္ပါသည္။ ထိုအေၾကာင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍-
တစ္ခါက သီဟိုဠ္(သီရိလကၤာ)နိုင္ငံတြင္ သာသနာေတာ္ထြန္းကားခဲ့စဥ္တုန္းက ၿမိဳ႕-ရြာ လမ္းဆံုလမ္းခြတို႔၌ ခရီးသြားရဟန္း/ရွင္/လူမ်ား နားေန အပမ္းေျဖနိုင္ရန္ ဇရပ္မ်ား ေဆာက္လုပ္ထားၾကပါသည္။ နံနက္အာရံုတက္သည့္ႏွင့္ ရဟန္းေတာ္မ်ား ေက်ာင္းမွထြက္ကာ ဆြမ္းခံေလ့ရွိၾကပါသည္။ ဆြမ္းခံၿပီးေသာအခါ သီတင္းသံုးရာ ေက်ာင္းသို႔ျပန္ရမည္မွာ အလွမ္းကြာလွေသာေၾကာင့္္ လမ္းဆံု၌ ေဆာက္ထားေသာ ဇရပ္ေပၚတြင္ပဲ ဆြမ္းဘုဥ္းေပးေတာ္မူၾကရပါသည္။ ထိုသို႔ဆြမ္းဘုဥ္းေပးၾကရာတြင္ မျပတ္ေသာ အမွတ္သတိျဖင့္ ဆြမ္းဘုဥ္းေပးေတာ္မူၾကျခင္းေၾကာင့္ ဆြမ္းဘုဥ္းေပးၿပီးသည္ႏွင့္တၿပိဳင္နက္ အာ၀ေ၀ါကင္းကြာ ရဟႏၲာ အျဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူခဲ့ၾကပါသည္။ ထိုစဥ္က ဆြမ္းဘုဥ္းေပးစဥ္ ရဟႏၲာျဖစ္ေတာ္မူခဲ့ၾကသည္မွာ ရဟႏၲာမျဖစ္ဘူးသည့္ ဇရပ္ရယ္လို႔ မရွိပါ ဟု စာေပတြင္ မွတ္သိခဲ့ရပါသည္။
အ၀တ္အထည္-သကၤန္း ၀တ္ရံုသည့္အခိုက္တြင္လည္း (သဃၤာဋိ ပတၱစီ၀ရဓာရေဏ သမၸဇာနကာရီ ေဟာတိ) သမၸဇဥ္ ဥာဏ္ယွဥ္ကာ ကိုင္တယ္၊ ယူတယ္၊ ၀တ္တယ္ ၊ လွဲတယ္၊စသည့္ အမွတ္သတိျဖင့္ မျပတ္ရႈမွတ္ၿပီး ၀တ္ရံုၾကမည္ဆုိပါလွ်င္ အ၀တ္အထည္ကို အေျခခံ၍ ကိေလသာမ်ားသည္ တဒဂၤ(တစ္ခဏ) မ၀င္လာနိုင္ေတာ့ဘဲ ၿငိမ္ေအးေနေပလိမ့္မည္။
ေက်ာင္း/အိမ္မ်ားတြင္ ေနထိုင္သည့္အခိုက္ သမၸဇဥ္ ဥာဏ္ယွဥ္ကာ သြား ရပ္ ထိုင္ ေလ်ာင္း ၊ လွည့္ကာေျပာင္း၊ ေကာင္းေကာင္း မွတ္၍ ေနၾကေလ ဟူသည့္ ေဆာင္ပုဒ္လကၤာအတိုင္း မျပတ္ရႈမွတ္ျခင္းျဖင့္ ေနထိုင္သြားမည္ဆိုပါလွ်င္ ေနစရာ ေက်ာင္း/အိမ္တို႔ကို အေျခခံ၍ ကိေလသာမ်ားသည္ တဒဂၤ(တစ္ခဏ) မ၀င္လာနိုင္ေတာ့ဘဲ ၿငိမ္းေအးေနေပလိမ့္မည္။
က်န္းမာေရးအတြက္ ေဆးမီ၀ဲသည့္အခိုက္ သမၸဇဥ္ ဥာဏ္ယွဥ္ကာ (ေသာက္တယ္၊ ၿမိဳတယ္)ဟု သတိႏွင့္ရႈမွတ္ၿပီး ေဆးမီွ၀ဲၾက မည္္ဆိုပါလွ်င္ က်န္းမာေရးအတြက္ ေဆးကို အေျခခံ၍ ကိေလသာမ်ား တဒဂၤ(တစ္ခဏမွ်)မ၀င္လာနိုင္ေတာ့ဘဲ ၿငိမ္းေအးေနေပလိမ့္မည္။
ဤသည္ပင္လွ်င္ ဆြမ္းစသည္ကို မွီ၀ဲရာ၌ တဏွာ၊ မာန၊ ဒိ႒ိ မျဖစ္ေစဘဲ မျပတ္ရႈမွတ္မႈျဖင့္ မွီ၀ဲနိုင္လွ်င္ စတုတၳစံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ မီွရာေလးပါး အနက္ ပထမမီွရာ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးတြင္ ေနနိင္ၾကမည္ျဖစ္ပါသည္။
(၂) သည္းခံ
ျမင္မႈ၊ၾကားမႈ၊နံမႈ၊စားမႈ၊ထိသိမႈ တို႔တြင္ အဆိုးအေကာင္းအာရံုတို႔အေပၚ သည္းခံနုိင္ရပါသည္။ လူအမ်ားစုက မေကာင္းေသာအာရံုႏွင့္ေတြ႕ႀကံဳရမွသာလွ်င္သည္းခံရမည္ဟု သိထားၾကဟန္တူပါသည္၊ အမွန္ကား ေကာင္းေသာအာရံုႏွင့္ ေတြ႕ႀကံဳရလွ်င္လည္း သည္းခံရမည္ျဖစ္ေပသည္။ အထူးသျဖင့္ တရားအားထုတ္ေသာအခါ ဆင္းရဲသည့္ဒုကၡေ၀ဒနာအေပၚ သည္းခံ၍ ရႈမွတ္ရပါမည္။ ဆင္းရဲသည့္ဒုကၡေ၀ဒနာကို သည္းမခံနိုင္ဘဲ ဣရိယာပုထ္ကုိ မၾကာခဏ ေျပာင္းေနမည္ဆိုပါက ရႈမွတ္မႈမၾကာခဏပ်က္ ေနသည့္အတြက္ စိတ္တည္ၿငိမ္မႈ မရရွိနိုင္ေပ။ သည္းခံနိုင္သမွ်ကို သည္းခံ၍ ရႈမွတ္သြားပါက စိတ္တည္ၿငိမ္မႈရလြယ္ပါသည္။ ထိုေၾကာင့္ သည္းခံျခင္းသည္ စတုတၳစံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ မွီရာေလးပါးအနက္ ဒုတိယမီရာတစ္ပါးျဖစ္ေပေတာ့၏။
“ဤေနရာတြင္ အလ်ဥ္းသင့္၍ ေျပာလိုပါေသးသည္။”
တစ္ခ်ဳိ႕က တရားအားထုတ္ရာ၌ ပင္ပင္ပမ္းပမ္းအားထုတ္စရာမလို ပင္ပင္ပမ္းပမ္းအားထုတ္လွ်င္ အတၳကိလမထ အက်င့္ဟု ပင္ စြပ္စြဲေျပာဆိုေနပါေသးသည္၊ ထိုသို႔ေျပာဆိုျခင္းသည္ ၀န္ေလးေပစြ၊ လူတို႔သဘာ၀ကား ပင္ပင္ပမ္းပမ္း အားထုတ္သည္ကို မလိုလား သက္သာစြာ အားထုတ္ရလွ်င္ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ၾကပါသည္။ ထိုကဲ့သုိ႔ ထင္ေယာင္ထင္မွားျဖစ္ေစရန္လံႈ႕ေဆာ္ေရးသားေဟာေျပာေနလွ်င္ အမွန္တကယ္ နိဗၺာန္လိုလား တရားအားထုတ္ေနၾကသူမ်ား အတြက္ ရင္ေလးစရာေကာင္းလွပါသည္။
ဤသုိ႔ဆိုလွ်င္ ျမတ္ဗုဒၶလက္ထက္ေတာ္က နည္းလမ္းမွန္ကန္စြာ တရားကုိ ႀကိဳးစားအားထုတ္ၾကေသာ သူေတာ္ေကာင္းႀကီးမ်ား၏ တရားအားထုတ္ပံုအျခင္းအရာတို႔ကို အတၳကိလမထဟု စြပ္စြဲရာေရာက္ေနပါသည္။ ဘုရားလက္ထက္က အသက္(၇)ႏွစ္ အရြယ္ ဥတၱရာ အမည္ရွိေသာ အမ်ဳိးေကာင္းသမီးသည္္ မအိပ္၊မစား မေသာက္ဘဲ ျပင္းထန္စြာတရားအားထုတ္ခဲ့ရာ (၇)ရက္ေျမာက္ေန႔တြင္ ရဟႏၲာျဖစ္ေတာ္မူခဲ့သည့္ သာဓကလည္းရွိခဲ့ေပသည္။ တစ္ျခား သာဓကေတြလည္း အမ်ားႀကီးရွိပါေသးသည္။ ဤေနရာ၌ စာအိုင္မည္ စိုးသျဖင့္ ေတာ္ေလာက္ၿပီ။ ေျပာလိုသည္မွာ မဂၢင္ရွစ္ပါး(သီလ၊သမာဓိ၊ပညာ)အက်င့္ပါလွ်င္ မည္မွ်ပင္ပမ္းေစကာမူ ထိုပင္ပမ္းမႈသည္ အတၳကိလမထအက်င့္ မဟုတ္ဘဲ၊ မဇၥ်ိမပဋိပဒါအက်င့္သာလွ်င္ ျဖစ္သည္ဟု တရားလိုလားသူမ်ားအား သိေစခ်င္လွပါသည္။
(၃)ေရွာင္ၾကဥ္ရမည္
နိဗၺာန္လိုလားၾကေသာသူမ်ားသည္ သားရဲတိရစၧာန္ေပါမ်ားေသာေနရာမ်ားတြင္ တရားအားထုတ္ပါက သားရဲတိရစၧာန္ေဘးရန္ ေၾကာင့္ တရားအားထုတ္မႈ ပ်က္သြားနိုင္သည္။ ဆူးေျငွာင့္စသည္ေပါေသာေနရာမ်ားတြင္လည္း တရားအားထုတ္ပါက ဆူးေျငွာင့္ေတြ အစူးခံရၿပီး တရားအားထုတ္မႈ ပ်က္သြားနုိင္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သားရဲတိရစၧာန္ေဘးအႏၲရာယ္ရွိေသာေနရာ ဆူးေျငွာင့္စသည္ေပါေသာေန ရာမ်ားကုိ ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစသည့္ေနရာမ်ား ကို ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းသည္လည္း မွီရာေလးပါးအနက္ တတိယမွီရာတစ္ပါးျဖစ္ေပေတာ့၏။
(၄)ပယ္လွန္သင့္တာေတြ ပယ္လွန္ျခင္း
ပယ္လွရမည့္တရားမ်ားက ကာမဂုဏ္နဲ႔စပ္သည့္ ေတြးေတာႀကံစည္ စိတ္ကူးမႈမ်ား ကာမ၀ိတက္ကုိိ ပယ္ရမည္။ သူတစ္ပါးကုိ ေသပါေစ ပ်က္စီး ပါေစဟု ႀကံစည္စိတ္ကူးမႈဗ်ာပါဒ၀ိတက္ကုိလည္း ပယ္ရမည္။ သူတစ္ပါးကို ကုိယ္ႏွင့္ျဖစ္ေစ ၊ ႏႈတ္ႏွင့္ျဖစ္ေစ ညွင္းဆဲႏွိပ္စက္ရန္ ႀကံစည္စိတ္ကူးမႈ၀ိဟႎသ၀ိတက္ကုိ ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမည္။ ထိုႀကံစည္စိတ္ကူးမႈမ်ားျဖစ္ပၚလွ်င္ စိတ္ဆင္းရဲရပါသည္။ ထိုေၾကာင့္ အႀကံအစည္ေတြးေတာစိတ္ကူးမႈမ်ားျဖစ္ေပၚလာလွ်င္ `ႀကံစည္တယ္၊စိတ္ကူးတယ္၊ေတြးတယ္´ဟု မျပတ္ရႈမွတ္ၿပီး ပယ္လွန္သြားမည္ဆိုပါက စိတ္ကိုတကယ္ခ်မ္းသာသြားေစနိုင္ေသာေၾကာင့္ ႀကံစည္စိတ္ကူးမႈမ်ားကို ပယ္လွန္ျခင္းသည္လည္း စတုတၳစံေတာ္ႀကီး၏ မွီရာေလးပါး အနက္ စတုတၳမွီရာတစ္ပါးျဖစ္သည္္။ ဤကား မွီရာေလးပါး ဟူသည့္ နံပတ္(၄) တုႏႈိင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးပင္ျဖစ္ပါေတာ့သတည္း။
ပဥၥမစံအိမ္ေတာ္ႀကီး
ပဏုႏၷပေစၥကသေစၥာ
တုႏႈိင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ ငါးခုေျမာက္အရည္အေသြးက သီးသန္႔သစၥာကုိ ပယ္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
ဤေနရာ၌ သီးသန္႔သစၥာဟူသည္ သႆတဒိ႒ိ ႏွင့္ဥေစၧဒဒိ႒ိ ပါပဲ၊ ေလာကတြင္ သႆတဒိ႒ိ အယူရွိေသာသူသည္ ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါ ေသၿပီး ေသာ္လည္း တည္ၿမဲေန၏ တစ္ေနရာရာတြင္ အသက္ေကာင္အလိုက္ ေျပာင္းေရႊ႕ၿပီး ရွိၿမဲတည္ရွိေနသည္ ဟု ထင္ျမင္သည္။ ဤသို႔ထင္ေနသည့္ မိမိအယူသာ မွန္သည္ ။ တစ္ျခားအယူ၀ါဒမွန္သမွ် မွားသည္ဟု သူကပယ္ခ်သည္။ ထိုသုိ႔ေသာအယူသည္ မိစၧာအယူ၀ါ ဒလမ္းစဥ္ျဖစ္သည္။ ဥေစၧဒဒိ႒ိ ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါ ေသလွ်င္ ဘာမွမရွိေတာ့ဘူး၊ အကုန္လံုးေပ်ာက္သြားသည္ ဟု ယံုၾကည္ယူဆကာ ေသၿပီးသည့္ေနာက္ ဟိုဘ၀ဒီဘ၀ရွိေသးတယ္ဆိုတာေတြဟာ အလကား အမွားေတြပဲဟု ပယ္ခ်တယ္၊ ထိုအယူမ်ားသည္ မိစၧာဒိ႒ိ အယူမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ထုိမိစၧာအယူ၀ါဒပင္လွ်င္ သီးသန္႔သစၥာမ်ားျဖစ္ေနပါသည္။
ဆိုခဲ့ၿပီးေသာသီးသန္႔သစၥာမ်ားသည္ ရဟႏၲာပုဂၢဳိလ္တို႔တြင္ မရွိေတာ့ ပယ္ၿပီးျဖစ္ေလသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ပုထုဇဥ္မ်ား၏ သ႑ာန္တြင္ ရွိေနပါေသးသည္ ၊ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ ေပၚဆဲမျပတ္ ရႈမွတ္ေနလွ်င္ ရုပ္နာမ္၏ သေဘာျဖစ္သည့္ ေပၚမႈ ေပ်ာက္မႈတို႔ ထင္ရွားသိလာေလသည္။ ထိုသို႔ ရႈမွတ္ရင္းျဖင့္ ရုပ္နာမ္တို႔၏ ေပၚမႈကိုသိျမင္လွ်င္ ေသၿပီးေနာက္ဘ၀ျပတ္သည္ဆိုသည့္ ဥေစၧဒဒိ႒ိကို ပယ္ၿပီးျဖစ္ပါသည္။ တစ္ဖန္ ရုပ္နာမ္တို႔၏ ေပ်ာက္မႈကို သိျမင္လွ်င္ သႆတဒိ႒ိကုိ ပယ္ၿပီးျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ရႈမွတ္မႈျဖင့္ ပယ္ျခင္းသည္ တဒဂၤ (တစ္ခဏ)ပယ္ျခင္းျဖစ္ရာ၊ ေသာတာပတၱိမဂ္ဖိုလ္ ရရွိၿပီးေသာသူမ်ားသည္ ထိုသီးသန္႔သစၥာမ်ား အားလံုးကင္းေပ်ာက္သြားေလေတာ့ သည္။ ထိုေၾကာင့္ သီးသန္႔သစၥာမ်ားကို ပယ္ျခင္းသည္ ပဥၥမေျမာက္ တုႏႈိင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္ေသြးပင္ျဖစ္ေပေတာ့သည္။
14.4.2008
11:45 AM တနလၤာေန႔
Tuesday, April 1, 2008
တုႏႈိင္းမမီ(၆)
ေလာက၌ အေဆာက္အဦး တုိက္တာ အိမ္စသည္မ်ားသည္ လူသားတို႔အတြက္ နားခိုရာ၊ အပန္းေျဖရာျဖစ္သည့္အျပင္ ေနပူ မိုးရြာ အပူဒဏ္၊အေအးဒဏ္စသည့္ သဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္တို႔မွ ကင္းေ၀းရာေနရာလည္း ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ လူသားမ်ားအား မရွိမျဖစ္လိုအပ္ ေသာ အရာတစ္ခု ျဖစ္္ေပသည္။
လူသားမ်ားသည္ မိသားစုႏွင့္ေပ်ာ္ရႊင္စြာေနထိုင္နိုင္ရန္ အိမ္ တိုက္ စသည့္ အေဆာက္အဦမ်ားကုိ ေငြေၾကးတတ္နိုင္သူမ်ားက ကိုယ္ပိုင္၀ယ္ယူကာ အိမ္ပိုင္ႏွင့္ ေနထိုင္သူမ်ား ရွိသကဲ့သုိ႔ ေငြေၾကးမတတ္နိုင္သူမ်ားက မိသားစုေနထိုင္မႈ အဆင္ေျပေစရန္ စေဘာ္ေပး၍ ငွားရမ္းကာ အိမ္ငွားျဖင့္ ေနထိုင္ၾကရပါသည္။ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ လူသားမ်ားေနထိုင္ရာ အေဆာက္အဦမ်ားသည္ သဘာ၀ေဘးအႏၲ ရာယ္က ထိုက္သည့္အားေလ်ာ္စြာ ကင္းလြတ္ပါေသာ္လည္း တစ္ခါတစ္ရံ မိုးသက္ေလျပင္းက်ကာ ေရထဲေမ်ာပါသြားျခင္း၊ တစ္ခါတစ္ရံ အဖ်က္မီးေၾကာင့္ အိမ္မ်ား မီးထဲပါသြားျခင္း၊ ဆိုးေသာမင္းမ်ားက အခြန္ဘ႑ာအျဖစ္သိမ္းေသာေၾကာင့္လည္း ဆံုးရံႈးသြားနိုင္ျခင္း၊ အေမြႊခံစားသားသမီးမ်ားေၾကာင့္လည္း ပ်က္စီးရျခင္း၊ သူခိုးမ်ားေၾကာင့္လည္း အိမ္ရွိအတြင္းပစၥည္းမ်ား ကုန္သြားနုိင္ျခင္းစသျဖင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိး
ပ်က္စီး ရႈံးဆံုးနိုင္ပါသည္။ ထိုကဲ့သုိ႔ ဆံုးရံႈးမႈ မရွိဟု ဆိုေစဦးေတာ့၊ ႏွစ္ပရိေစၧဒ ၾကာျမင့္လွ်င္ ၿပိဳက်ပ်က္စီးရမည္မွာ ေသခ်ာလွေသာ သဘာ၀နိယာမတရားတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။
သို႔ေသာ္လည္းသဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္ကုိ ေက်ာ္လႊားနိုင္သည့္အျပင္ ေရ၊မီး၊မင္ဆိုး၊သူခိုး၊သားဆိုးသမီးဆိုး ဟူသည့္ ငါးဦးရွယ္ ယာ ကြန္ယက္မွ လြတ္ကင္းေသာ အိမ္ႀကီးတစ္လံုး ေပၚေပါက္ခဲ့ပါသည္။ ဤကား အရိယာမ်ားရဲ႕ ျမင့္ျမတ္ေသာ စံအိမ္ေတာ္ျဖစ္ပါသည္။
ထို စံအိမ္ေတာ္ႀကီးသည္ ယခုမွေပၚေပါက္ခဲ့သည္မဟုတ္၊ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ ေက်ာ္က ေပၚေပါက္ခဲ့ၿပီး ယခုထက္တိုင္ မပ်က္မစီးဘဲ တည္ရွိကာ ေနာင္တြင္လည္း ဘယ္ေတာ့မွ ပ်က္စီးျခင္းသို႔ မေရာက္နိုင္ေသာေၾကာင့္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးဟု ေခၚေ၀ၚတင္စားမည္ဆိုလွ်င္ လြန္အံ့မထင္၊ ထိုစံအိမ္ေတာ္ႀကီးကုိ တည္ေဆာက္ေပးခဲ့သူကား အတုမရွိ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ပင္ျဖစ္ပါသည္။ အတုမရွိ ျမတ္စြာဘုရားသည္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးကို ကုိယ္ေတာ္တိုင္သိျမင္ေတာ္မူ၍ နတ္လူမ်ားအား စံအိမ္ေတာ္ႀကီးတည္ရွိရာသုိ႔ လမ္းညြန္ေပးေတာ္မူခဲ့ေပသည္။
ျမတ္ေသာစံအိမ္ေတာ္ႀကီးတြင္ အရိယာပုဂၢဳိလ္မ်ားသည္ ေရွးပေ၀သဏီက ေနထိုင္ခဲ့ၾကသကဲ့သုိ႔ ယခုလည္းေနထိုင္ၾကဆဲ၊ ေနာင္ကိုလည္း ေနထိုင္ၾကေပလိမ့္ဦးမည္။ ျမတ္ေသာ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးကား ဆယ္မ်ဳိးရွိပါသည္။
ပထမစံအိမ္ေတာ္ႀကီး
ပဥၥဂၤ ၀ိပၸဟီေနာ၊ နိ၀ရဏတရားငါးပါးကုိ ပယ္သတ္ၿပီးျခင္းသည္ ပထမစံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြးတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။
နိ၀ရဏတရားငါးပါးကို အရိယာပုဂၢိဳလ္မ်ား၌ ပယ္သတ္ၿပီးၿပီ ဤသည္ကုိပင္လွ်င္ ပထမစံအိမ္ေတာ္ႀကီးဟု ေခၚဆိုရပါသည္။
ရွင္းပါဦးအံ့-
ပုထုဇဥ္ျဖစ္ၾကေသာ လူသားမ်ားသည္ လိုခ်င္ဖြယ္ရာအာရံုေတြႏွင့္ ေတြ႕ႀကံဳရလွ်င္ လိုခ်င္မႈဆႏၵက မဖိတ္ေခၚဘဲ ေရာက္ရွိလာ စၿမဲပင္ျဖစ္သည္။ ၀ိသဘာဂ ဆန္႔က်င္ဘက္အာရံု(မိန္းမကေယာကၤ်ားကုိ ေယာကၤ်ားကမိန္းမကုိ)ႏွင့္ေတြ႕ျမင္ရ၍ ႏွစ္သက္လိုခ်င္မႈမ်ား ျဖစ္လာသည္။ ထို႔အတူ ၾကားမႈ၊နံမႈ၊စားမႈ၊ထိေတြ႕မႈႀကံသိမႈစသည့္ ႏွစ္သက္ဖြယ္ရာအာရံုမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ႀကံဳေသာအခါ ေကာင္းသည္ဟုထင္ရေသာ အာရံုမ်ားအေပၚ လုိခ်င္မႈဆႏၵမ်ား ျဖစ္ေပၚရေလသည္။ ထိုတရားကုိ ကာမစၧႏၵနိ၀ရဏ ဟုေခၚပါသည္။
တဖန္ လိုခ်င္တာမရလွ်င္ အလိုမက် စိတ္ဆိုး ေဒါသထြက္ျခင္း ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္လိမ့္မည္။ ေဒါသအၿခံအရံမ်ားျဖစ္သည့္ သူတစ္ပါးေကာင္းစားသည္ကို မနာလိုမႈ၊ ရွိသည့္ပစၥည္းေပးရမည္ကို နေျမာာတြန္႔တိုသည့္ ၀န္တိုမႈ၊ ေနာင္တတဖန္ ပူပန္မႈ စသည္မ်ားကုိ ေဒါသအေျခခံသည့္ ဗ်ာပါဒနိ၀ရဏ ဟုေခၚပါသည္။
တစ္ခါတစ္ရံ စိတ္ထဲ ရွင္းလင္းၾကည္လင္မႈမရွိ မည္သို႔မွ် ေတြးေတာစဥ္းစား၍မရ ေတြေတြေ၀ေ၀ႀကီး ျဖစ္ေနတတ္ပါသည္။ တစ္ခါတေလ ဘယ္လိုမွ ထိန္းလို႔မရေအာင္ ငိုက္ျမည္းလာသည္။ ထိုင္းထိုင္းမိုင္းမိုင္းျဖစ္ကာ ပ်င္းရိေျခာက္ေသြ႔ၿပီး ကုသိုလ္တရားမ်ား ျဖစ္နိုင္ရန္ ထၾကြလံုးလမႈမရွိ တြန္႔ဆုတ္ေနတတ္ပါသည္။ ထိုတရားမ်ဳိးကို ထိနမိဒၶနိ၀ရဏ ဟုေခၚပါသည္။
တစ္ခါတစ္ရံ စိတ္စုစည္း၍လည္းမရ စိတ္မတည္ၿငိမ္ဘဲ ဟိုေရာက္ဒီေရာက္ျဖစ္ကာ စိတ္ေတြ ပ်ံ႕လြင့္ေနသည့္အခါမ်ဳိးလည္းရွိ ေပသည္။ ထို႔အျပင္ ယခင္က ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီးေသာ ကိစၥတို႔၌ အမွားျပဳလုပ္မိ၍ ေနာင္တတဖန္ပူပန္မႈမ်ားလည္းရွိတတ္သည္၊ ထိုတရားမ်ဳိးကို ဥဒၶစၥ ကုကၠဳစၥ နိ၀ရဏ ဟုေခၚပါသည္။
တစ္ခါတစ္ရံ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုအေပၚ သံသယမ်ားလြမ္းမိုး၍ ပိုင္ပို္င္နိုင္နိုင္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်၍မရ၊ ကိုယ့္ကိုယ့္ကို စိတ္ခ် ယံုၾကည္မႈမရွိ၊ ဆံုးျဖတ္ရမည္ကို ခ်ီတံုခ်တံု ျဖစ္ကာ ဒြိဟျဖစ္ေနေသာစိတ္မ်ား သံသယျဖစ္ေနေသာ စိတ္မ်ားကုိ ၀ိစိကိစၧာ နိ၀ရဏဟု ေခၚပါသည္။
ထိုဆိုခဲ့ၿပီးေသာ နိ၀ရဏတရားငါးပါးသည္ ပုထုဇဥ္တို႔သ႑ာန္၀ယ္ တစ္ခုမဟုတ္တစ္ခု ၀င္ေရာက္ေနၾကပါသည္။ နိ၀ရဏတရားမ်ား ရွိေနသည့္ ကာလပတ္လုံး စိတ္၏ ၿငိမ္ေအးမႈကုိ မရရွိဘဲ အေႏွာင္အဖြဲ႕ခံေနရသည့္ပမာ စိတ္သည္ လြပ္လပ္မႈမွ ကင္းလွ်က္ ရႈပ္ေထြးက်ဥ္းၾကပ္လွ်က္ရွိသည္။ ရႈပ္ေထြးက်ဥ္းၾကပ္လွ်က္ရွိေသာစိတ္သည္ မည္သည့္အခါမွ် ကုသိုလ္စိတ္မျဖစ္နုိင္ ကုသိုလ္မျဖစ္ေအာင္လည္း တားဆီးတတ္သည့္အတြက္ ထိုတရားမ်ားကုိ နိ၀ရဏ တရားဟု ေခၚဆိုရပါသည္။
ဥပမာ- ေရႊထည္မ်ားတြင္အမ်ားအားျဖင့္္ သံ ၊ ေၾကး ၊ဂၽြတ္၊ခဲ၊ေဘာ္စေသာ အညစ္အေၾကး (၅)မ်ဳိးပါ၀င္ေန သည္။ထိုအညစ္အေၾကးမ်ား ပါ၀င္္ေနေသာ ေရႊထည္ကို တန္ဆာျပဳလုပ္လွ်င္ ထိုတန္ဆာသည္ ၾကမ္းတမ္းျခင္း၊ ပ်က္လြယ္ျခင္း၊ ကၽြတ္ဆတ္ျခင္း၊ က်ဳိးလြယ္ျခင္း၊ မၾကာမီ အေရာက္ပ်ယ္ျခင္းမ်ား ျဖစ္တတ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တန္ဆာမျပဳလုပ္မီ ေရႊထဲပါ၀င္ေနေသာ အညစ္အေၾကး (၅)မ်ဳိးကုိ ဖားဖိုေပၚတင္၍ သန္႔စဥ္လိုက္ေသာအခါ စင္ၾကယ္ေသာ ေရႊကို ရရွိေလသည္။
ထို႔အတူ စိတ္တြင္ နိ၀ရဏတရားဟူေသာ အညစ္အေၾကး(၅)မ်ဳိး ရွိေနသည့္ကာလပတ္လံုး စိတ္သည္မစင္ၾကယ္ေပ။ စိတ္ထဲတြင္ ရွိေနေသာ ထိုအညစ္အေၾကး (၅)မ်ဳိးကုိ ၀ိပႆနာဖားဖိုေပၚတင္လိုက္ေသာအခါ မၾကာမီ အရည္အေသြးေကာင္းေသာ စိတ္သန္႔္႔ေလးမ်ားျဖစ္လာရသည္္။
၀ိပႆနာဟူသည္ ျဖစ္ေပၚဆဲခဏ၌ သခၤါရတရားမ်ားကုိ ရႈမွတ္ရသည္ျဖစ္ရာ ရႈမွတ္မႈအားမ်ား တိုးတက္လာလွ်င္ ရႈမွတ္တိုင္း၌ နိ၀ရဏတရားမ်ားကုိ တဒဂၤ(တစ္ခဏ)ပယ္သတ္ေနေပသည္။ ထိုသို႔ နိ၀ရဏတရားမ်ားကို ရႈမွတ္မႈတို႔ျဖင့္ပယ္သတ္ေနလွ်င္ အရိယာႏွင့္တူေအာင္ က်င့္သံုးေနသည္ဟု ေခၚဆိုနိုင္ပါသည္။ တစ္ခ်က္ရႈမွတ္လွ်င္ တစ္ခ်က္ ျမင့္ျမတ္ေသာ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးသို႔ ေရာက္ေနရပါသည္။ မရႈမွတ္လွ်င္ ေရာက္မည္ မဟုတ္ေပ။ အိမ္မပိုင္ေသာ္လည္း အငွားအိမ္နဲ႕ေနရသကဲ့သုိ႔ ပုထုဇဥ္မ်ား တရားရႈမွတ္ၿပီး ေလာဘစေသာ ကိေလသာမ်ားကုိ တဒဂၤပယ္ေဖ်ာက္ေနလွ်င္ အရိယာတို႔၏ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးတြင္ ေခတၱခဏငွားရမ္းၿပီး ေနသည္ႏွင့္တူလွပါသည္။ ထိုမွတဆင့္ အဆက္မျပတ္ရႈမွတ္၍ ေလးမဂ္ေလးဖိုလ္ အစဥ္အတိုင္းမ်က္ေမွာက္ျပဳနိုင္ၿပီဆိုပါက အရိယာတို႔၏စံအိမ္ေတာ္ႀကီးတြင္ အၿပီးအပိုင္ေနရမည္ျဖစ္ရာ အိမ္ပိုင္ႏွင့္ေနရသည္ႏွင့္တူလွေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စာဖတ္သူမ်ားသည္ အရိယာအစစ္မျဖစ္ေသးေသာ္လည္း ျဖစ္ေအာင္အားမထုတ္နုိင္ေသးေသာ္လည္း အရိယာအတုႏွင့္တူေအာင္ အလုပ္မအားလပ္သည့္ၾကားကေန မျဖစ္ျဖစ္သည့္နည္းႏွင့္ အခ်ိန္ေပးကာ ၀ိပႆနာတရားကုိ ႀကိဳးစားအားထုတ္ေစခ်င္လွသည္။ ဤသည္မွာ စာေရးသူ၏ ရင္တြင္းစကားပါ။
ဒုတိယစံအိမ္ေတာ္ႀကီး
ဆဠဂၤသမၸႏၷာဂေတာ- အဂၤါ ၆ ပါးႏွင့္ျပည့္စုံျခင္းသည္ ဒုတိယစံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြးတစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။
အဂၤါ ၆ ပါးဆိုသည္မွာ မ်က္စိ၊နား၊ႏွာ၊လွ်ာ၊ကိုယ္၊စိတ္ ဒြါရေျခာက္ပါးကုိ ေျပာပါသည္။ ျပည့္စံုျခင္းဟူသည္ကား ထိုဒြါရ ၆ ပါးႏွင့္္ အဆင္း၊အသံ၊အနံ႕၊အရသာ၊ အထိအေတြ႕၊ ဓမၼာရံုစသည့္ အာရံု ၆ ပါးတို႔ (အာရံုႏွင့္ဒြါရတို႔) ေတြ႕ႀကံဳေသာအခါ ခ်စ္ျခင္းမုန္းျခင္း မရွိေတာ့လွ်င္ (အရိယာရဟႏၲာျဖစ္လွ်င္)အဂၤါ (၆)ပါးႏွင့္ျပည့္စံုသည္ဟုေခၚပါသည္။
ပုထုဇဥ္လူသားမ်ားတြင္ အာရံု ဒြါရ ဆံုခိုက္တြင္ ေကာင္းတာေလးျမင္ရလွ်င္ သာယာမည္၊ ခ်စ္ခင္မည္။ မေကာင္းတာေလးျမင္ရ လွ်င္ မႏွစ္သက္ အလုိမက် စိတ္ဆိုး ေဒါသထြက္ ေတြ႕ႀကံဳရသည့္အေပၚတြင္ မုန္းလာသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ပုထုဇဥ္လူသားမ်ားသည္ အရိယပုဂၢိဳလ္တို႔ႏွင့္တူေစရန္
`ဒိေ႒ ဒိ႒မတၱံ သမၸဇာနကာရီေဟာတိ သုေတ သုတၱမတၱံ၊
မုေတ မုတမတၱံ၊ ၀ိဥာေတ ၀ိဥာတမတၱံ သမၸဇာန ကာရီ ေဟာတိ´ ။
ျမတ္ဗုဒၶက ျမင္ဆဲခဏ ၊ ျမင္ရံုမွ် ၊ က်နသိေအာင္ရႈ၊
ၾကားဆဲခဏ ၊ ၾကားရံုမွ်၊ က်နသိေအာင္ရႈ၊
နံဆဲခဏ၊ နံရံုမွ် ၊ က်နသိေအာင္ရႈ၊
စားဆဲခဏ ၊ စားရံုမွ် ၊က်နသိေအာင္ရႈ၊
ထိဆဲခဏ၊ ထိရံုမွ် ၊ က်နသိေအာင္ရႈ၊
ႀကံဆဲခဏ ၊ ႀကံရံုမွ်၊ က်နသိေအာင္ရႈ…………..။
ျမင္မႈ၊ၾကားမႈ၊နံမႈ၊စားမႈ၊ထိမႈ၊သိမႈတို႔၌ ျဖစ္ဆဲတြင္ ျမင္တယ္၊ၾကားတယ္၊နံတယ္၊စားတယ္၊ ထိတယ္၊သိတယ္ ဟု ရႈမွတ္သြားမည္ဆိုပါက ရႈမွတ္္တိုင္း သာယာမႈ မႏွစ္သက္မႈစသည္မ်ားကုိ တဒဂၤပယ္သတ္ေနသည့္အတြက္ ပုထုဇဥ္ပင္ျဖစ္ေစကာမူ အရိယာတို႔ႏွင့္ တူေအာင္က်င့္ေနသည္ မည္ပါေပ၏။
တတိယစံအိမ္ေတာ္ႀကီး
ဧကရေကၡာ- သတိ တည္းဟူေသာ အေစာင့္အေရွာက္ႏွင့္ ျပည့္စံုျခင္းသည္ တတိယစံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြးတစ္ခုျဖစ္ ပါသည္။
အိမ္ႀကီးတစ္လံုးတြင္ တံခါးေပါက္မလံုလွ်င္ သူခိုး ဓါးျပ ၊စသည့္ ေဘးအႏၲရာယ္ေတြႏွင့္ ႀကံဳရတတ္ပါသည္။ ေဘးအႏၲရာယ္က လြတ္ကင္း ေစရန္ အ၀င္တံခါးမႀကီးတြင္ အေစာင့္အေရွာက္ခ်ထားရပါသည္။
ထို႔အတူ သတိတည္းဟူေသာ အေစာင့္အေရွာက္မရွိလွ်င္္ အေပါက္ေျခာက္ေပါက္မွေန၍ ေလာဘစေသာ ကိေလသာ ရန္သူမ်ား ၀င္လာနိုင္ပါသည္။ ကိေလသာရန္သူမ်ားမ၀င္နုိ္င္ေစရန္ ဒြါရ (၆)ပါး၌ သတိဆိုသည့္ အေစာင့္အေရွာက္ထားရပါသည္။ သတိအေစာင့္အရွာက္ႏွင့္ျပည့္စံုလွ်င္ အက်ဳိးတရားမ်ားစြာရရွိသည့္အျပင္ ကိေလသာမ်ားလည္း ကင္းစင္နိုင္ေပသည္။
သတိမေတာ သဒါမေတာ - သတိႏွင့္ျပည့္စံုေသာသူတို႔အတြက္ ကိေလသာမွွကင္းေနေသာေၾကာင့္ လက္ရွိဘ၀မွာပင္ လွ်င္ အၿမဲတမ္း အခါခပ္သိမ္း ေကာင္းေနပါသည္။ သတိ မံ သုခံ ေမဒတိ- သတိစိုက္လွ်က္ ရႈမွတ္ေနေသာ ပုဂၢဳလ္သည္ ေသလြန္လွ်င္ လူခ်မ္းသာ၊နတ္ခ်မ္းသာ၊ နိဗၺာန္ ခ်မ္းသာတိုင္ေအာင္ ရရွိခံစားနိုင္ပါေပသည္။ သတိတရားျဖင့္ ရႈမွတ္ေနေသာသူသည္ မနက္ျဖန္အတြက္ ျမတ္ေနပါသည္။ သတိထား၍ ေပၚရာေပၚရာကို ရႈမွတ္ၾကကုန္ေသာသူတို႔သည္ အို ၊ နာ ၊ေသ စေသာ အလံုးစံုေသာ ေဘးဒုကၡအေပါင္းမွ လြတ္ေျမာက္နုိင္၏ ဟု ျမတ္ဗုဒၶေဟာေတာ္မူခဲ့သည့္အျပင္ သတိႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ရနိုင္ေသာ အက်ဳိးတရားမ်ားသည္ မ်ားစြာရွိေသးရကား အလ်ဥ္းသင့္က ေနာင္တြင္ ေဖၚျပေပးပါဦးမည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ပုထုဇဥ္ပင္ျဖစ္ေသာ္လည္း သတိတရားျဖင့္ ေနနိုင္လွ်င္ ကိေလသာေတြနည္းရာကေန ေခါင္းပါးသြားမည္၊ ေခါင္းပါး ရာကေန အၿပီးသတ္ပယ္သတ္နိုင္မည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သတိရွိေစရန္ က်င့္သံုးေနျခင္းသည္ပင္လွ်င္ အရိယာမဟုတ္ေသာ္လည္း အရိယာတို႔ႏွင့္တူေအာင္ က်င့္ေနသည္မည္ပါေပေတာ့သတည္း။
စိတ္ေနသန္႔ရွင္း ၊ ေဘးရန္ကင္း ၊ လြန္မင္းခ်မ္းသာၾကပါေစ
ဦးေကာ၀ိဒ(ၿမိတ္)
31.3.2008 တနလၤာေန႔
လူသားမ်ားသည္ မိသားစုႏွင့္ေပ်ာ္ရႊင္စြာေနထိုင္နိုင္ရန္ အိမ္ တိုက္ စသည့္ အေဆာက္အဦမ်ားကုိ ေငြေၾကးတတ္နိုင္သူမ်ားက ကိုယ္ပိုင္၀ယ္ယူကာ အိမ္ပိုင္ႏွင့္ ေနထိုင္သူမ်ား ရွိသကဲ့သုိ႔ ေငြေၾကးမတတ္နိုင္သူမ်ားက မိသားစုေနထိုင္မႈ အဆင္ေျပေစရန္ စေဘာ္ေပး၍ ငွားရမ္းကာ အိမ္ငွားျဖင့္ ေနထိုင္ၾကရပါသည္။ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ လူသားမ်ားေနထိုင္ရာ အေဆာက္အဦမ်ားသည္ သဘာ၀ေဘးအႏၲ ရာယ္က ထိုက္သည့္အားေလ်ာ္စြာ ကင္းလြတ္ပါေသာ္လည္း တစ္ခါတစ္ရံ မိုးသက္ေလျပင္းက်ကာ ေရထဲေမ်ာပါသြားျခင္း၊ တစ္ခါတစ္ရံ အဖ်က္မီးေၾကာင့္ အိမ္မ်ား မီးထဲပါသြားျခင္း၊ ဆိုးေသာမင္းမ်ားက အခြန္ဘ႑ာအျဖစ္သိမ္းေသာေၾကာင့္လည္း ဆံုးရံႈးသြားနိုင္ျခင္း၊ အေမြႊခံစားသားသမီးမ်ားေၾကာင့္လည္း ပ်က္စီးရျခင္း၊ သူခိုးမ်ားေၾကာင့္လည္း အိမ္ရွိအတြင္းပစၥည္းမ်ား ကုန္သြားနုိင္ျခင္းစသျဖင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိး
ပ်က္စီး ရႈံးဆံုးနိုင္ပါသည္။ ထိုကဲ့သုိ႔ ဆံုးရံႈးမႈ မရွိဟု ဆိုေစဦးေတာ့၊ ႏွစ္ပရိေစၧဒ ၾကာျမင့္လွ်င္ ၿပိဳက်ပ်က္စီးရမည္မွာ ေသခ်ာလွေသာ သဘာ၀နိယာမတရားတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။
သို႔ေသာ္လည္းသဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္ကုိ ေက်ာ္လႊားနိုင္သည့္အျပင္ ေရ၊မီး၊မင္ဆိုး၊သူခိုး၊သားဆိုးသမီးဆိုး ဟူသည့္ ငါးဦးရွယ္ ယာ ကြန္ယက္မွ လြတ္ကင္းေသာ အိမ္ႀကီးတစ္လံုး ေပၚေပါက္ခဲ့ပါသည္။ ဤကား အရိယာမ်ားရဲ႕ ျမင့္ျမတ္ေသာ စံအိမ္ေတာ္ျဖစ္ပါသည္။
ထို စံအိမ္ေတာ္ႀကီးသည္ ယခုမွေပၚေပါက္ခဲ့သည္မဟုတ္၊ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ ေက်ာ္က ေပၚေပါက္ခဲ့ၿပီး ယခုထက္တိုင္ မပ်က္မစီးဘဲ တည္ရွိကာ ေနာင္တြင္လည္း ဘယ္ေတာ့မွ ပ်က္စီးျခင္းသို႔ မေရာက္နိုင္ေသာေၾကာင့္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးဟု ေခၚေ၀ၚတင္စားမည္ဆိုလွ်င္ လြန္အံ့မထင္၊ ထိုစံအိမ္ေတာ္ႀကီးကုိ တည္ေဆာက္ေပးခဲ့သူကား အတုမရွိ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ပင္ျဖစ္ပါသည္။ အတုမရွိ ျမတ္စြာဘုရားသည္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးကို ကုိယ္ေတာ္တိုင္သိျမင္ေတာ္မူ၍ နတ္လူမ်ားအား စံအိမ္ေတာ္ႀကီးတည္ရွိရာသုိ႔ လမ္းညြန္ေပးေတာ္မူခဲ့ေပသည္။
ျမတ္ေသာစံအိမ္ေတာ္ႀကီးတြင္ အရိယာပုဂၢဳိလ္မ်ားသည္ ေရွးပေ၀သဏီက ေနထိုင္ခဲ့ၾကသကဲ့သုိ႔ ယခုလည္းေနထိုင္ၾကဆဲ၊ ေနာင္ကိုလည္း ေနထိုင္ၾကေပလိမ့္ဦးမည္။ ျမတ္ေသာ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးကား ဆယ္မ်ဳိးရွိပါသည္။
ပထမစံအိမ္ေတာ္ႀကီး
ပဥၥဂၤ ၀ိပၸဟီေနာ၊ နိ၀ရဏတရားငါးပါးကုိ ပယ္သတ္ၿပီးျခင္းသည္ ပထမစံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြးတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။
နိ၀ရဏတရားငါးပါးကို အရိယာပုဂၢိဳလ္မ်ား၌ ပယ္သတ္ၿပီးၿပီ ဤသည္ကုိပင္လွ်င္ ပထမစံအိမ္ေတာ္ႀကီးဟု ေခၚဆိုရပါသည္။
ရွင္းပါဦးအံ့-
ပုထုဇဥ္ျဖစ္ၾကေသာ လူသားမ်ားသည္ လိုခ်င္ဖြယ္ရာအာရံုေတြႏွင့္ ေတြ႕ႀကံဳရလွ်င္ လိုခ်င္မႈဆႏၵက မဖိတ္ေခၚဘဲ ေရာက္ရွိလာ စၿမဲပင္ျဖစ္သည္။ ၀ိသဘာဂ ဆန္႔က်င္ဘက္အာရံု(မိန္းမကေယာကၤ်ားကုိ ေယာကၤ်ားကမိန္းမကုိ)ႏွင့္ေတြ႕ျမင္ရ၍ ႏွစ္သက္လိုခ်င္မႈမ်ား ျဖစ္လာသည္။ ထို႔အတူ ၾကားမႈ၊နံမႈ၊စားမႈ၊ထိေတြ႕မႈႀကံသိမႈစသည့္ ႏွစ္သက္ဖြယ္ရာအာရံုမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ႀကံဳေသာအခါ ေကာင္းသည္ဟုထင္ရေသာ အာရံုမ်ားအေပၚ လုိခ်င္မႈဆႏၵမ်ား ျဖစ္ေပၚရေလသည္။ ထိုတရားကုိ ကာမစၧႏၵနိ၀ရဏ ဟုေခၚပါသည္။
တဖန္ လိုခ်င္တာမရလွ်င္ အလိုမက် စိတ္ဆိုး ေဒါသထြက္ျခင္း ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္လိမ့္မည္။ ေဒါသအၿခံအရံမ်ားျဖစ္သည့္ သူတစ္ပါးေကာင္းစားသည္ကို မနာလိုမႈ၊ ရွိသည့္ပစၥည္းေပးရမည္ကို နေျမာာတြန္႔တိုသည့္ ၀န္တိုမႈ၊ ေနာင္တတဖန္ ပူပန္မႈ စသည္မ်ားကုိ ေဒါသအေျခခံသည့္ ဗ်ာပါဒနိ၀ရဏ ဟုေခၚပါသည္။
တစ္ခါတစ္ရံ စိတ္ထဲ ရွင္းလင္းၾကည္လင္မႈမရွိ မည္သို႔မွ် ေတြးေတာစဥ္းစား၍မရ ေတြေတြေ၀ေ၀ႀကီး ျဖစ္ေနတတ္ပါသည္။ တစ္ခါတေလ ဘယ္လိုမွ ထိန္းလို႔မရေအာင္ ငိုက္ျမည္းလာသည္။ ထိုင္းထိုင္းမိုင္းမိုင္းျဖစ္ကာ ပ်င္းရိေျခာက္ေသြ႔ၿပီး ကုသိုလ္တရားမ်ား ျဖစ္နိုင္ရန္ ထၾကြလံုးလမႈမရွိ တြန္႔ဆုတ္ေနတတ္ပါသည္။ ထိုတရားမ်ဳိးကို ထိနမိဒၶနိ၀ရဏ ဟုေခၚပါသည္။
တစ္ခါတစ္ရံ စိတ္စုစည္း၍လည္းမရ စိတ္မတည္ၿငိမ္ဘဲ ဟိုေရာက္ဒီေရာက္ျဖစ္ကာ စိတ္ေတြ ပ်ံ႕လြင့္ေနသည့္အခါမ်ဳိးလည္းရွိ ေပသည္။ ထို႔အျပင္ ယခင္က ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီးေသာ ကိစၥတို႔၌ အမွားျပဳလုပ္မိ၍ ေနာင္တတဖန္ပူပန္မႈမ်ားလည္းရွိတတ္သည္၊ ထိုတရားမ်ဳိးကို ဥဒၶစၥ ကုကၠဳစၥ နိ၀ရဏ ဟုေခၚပါသည္။
တစ္ခါတစ္ရံ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုအေပၚ သံသယမ်ားလြမ္းမိုး၍ ပိုင္ပို္င္နိုင္နိုင္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်၍မရ၊ ကိုယ့္ကိုယ့္ကို စိတ္ခ် ယံုၾကည္မႈမရွိ၊ ဆံုးျဖတ္ရမည္ကို ခ်ီတံုခ်တံု ျဖစ္ကာ ဒြိဟျဖစ္ေနေသာစိတ္မ်ား သံသယျဖစ္ေနေသာ စိတ္မ်ားကုိ ၀ိစိကိစၧာ နိ၀ရဏဟု ေခၚပါသည္။
ထိုဆိုခဲ့ၿပီးေသာ နိ၀ရဏတရားငါးပါးသည္ ပုထုဇဥ္တို႔သ႑ာန္၀ယ္ တစ္ခုမဟုတ္တစ္ခု ၀င္ေရာက္ေနၾကပါသည္။ နိ၀ရဏတရားမ်ား ရွိေနသည့္ ကာလပတ္လုံး စိတ္၏ ၿငိမ္ေအးမႈကုိ မရရွိဘဲ အေႏွာင္အဖြဲ႕ခံေနရသည့္ပမာ စိတ္သည္ လြပ္လပ္မႈမွ ကင္းလွ်က္ ရႈပ္ေထြးက်ဥ္းၾကပ္လွ်က္ရွိသည္။ ရႈပ္ေထြးက်ဥ္းၾကပ္လွ်က္ရွိေသာစိတ္သည္ မည္သည့္အခါမွ် ကုသိုလ္စိတ္မျဖစ္နုိင္ ကုသိုလ္မျဖစ္ေအာင္လည္း တားဆီးတတ္သည့္အတြက္ ထိုတရားမ်ားကုိ နိ၀ရဏ တရားဟု ေခၚဆိုရပါသည္။
ဥပမာ- ေရႊထည္မ်ားတြင္အမ်ားအားျဖင့္္ သံ ၊ ေၾကး ၊ဂၽြတ္၊ခဲ၊ေဘာ္စေသာ အညစ္အေၾကး (၅)မ်ဳိးပါ၀င္ေန သည္။ထိုအညစ္အေၾကးမ်ား ပါ၀င္္ေနေသာ ေရႊထည္ကို တန္ဆာျပဳလုပ္လွ်င္ ထိုတန္ဆာသည္ ၾကမ္းတမ္းျခင္း၊ ပ်က္လြယ္ျခင္း၊ ကၽြတ္ဆတ္ျခင္း၊ က်ဳိးလြယ္ျခင္း၊ မၾကာမီ အေရာက္ပ်ယ္ျခင္းမ်ား ျဖစ္တတ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တန္ဆာမျပဳလုပ္မီ ေရႊထဲပါ၀င္ေနေသာ အညစ္အေၾကး (၅)မ်ဳိးကုိ ဖားဖိုေပၚတင္၍ သန္႔စဥ္လိုက္ေသာအခါ စင္ၾကယ္ေသာ ေရႊကို ရရွိေလသည္။
ထို႔အတူ စိတ္တြင္ နိ၀ရဏတရားဟူေသာ အညစ္အေၾကး(၅)မ်ဳိး ရွိေနသည့္ကာလပတ္လံုး စိတ္သည္မစင္ၾကယ္ေပ။ စိတ္ထဲတြင္ ရွိေနေသာ ထိုအညစ္အေၾကး (၅)မ်ဳိးကုိ ၀ိပႆနာဖားဖိုေပၚတင္လိုက္ေသာအခါ မၾကာမီ အရည္အေသြးေကာင္းေသာ စိတ္သန္႔္႔ေလးမ်ားျဖစ္လာရသည္္။
၀ိပႆနာဟူသည္ ျဖစ္ေပၚဆဲခဏ၌ သခၤါရတရားမ်ားကုိ ရႈမွတ္ရသည္ျဖစ္ရာ ရႈမွတ္မႈအားမ်ား တိုးတက္လာလွ်င္ ရႈမွတ္တိုင္း၌ နိ၀ရဏတရားမ်ားကုိ တဒဂၤ(တစ္ခဏ)ပယ္သတ္ေနေပသည္။ ထိုသို႔ နိ၀ရဏတရားမ်ားကို ရႈမွတ္မႈတို႔ျဖင့္ပယ္သတ္ေနလွ်င္ အရိယာႏွင့္တူေအာင္ က်င့္သံုးေနသည္ဟု ေခၚဆိုနိုင္ပါသည္။ တစ္ခ်က္ရႈမွတ္လွ်င္ တစ္ခ်က္ ျမင့္ျမတ္ေသာ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးသို႔ ေရာက္ေနရပါသည္။ မရႈမွတ္လွ်င္ ေရာက္မည္ မဟုတ္ေပ။ အိမ္မပိုင္ေသာ္လည္း အငွားအိမ္နဲ႕ေနရသကဲ့သုိ႔ ပုထုဇဥ္မ်ား တရားရႈမွတ္ၿပီး ေလာဘစေသာ ကိေလသာမ်ားကုိ တဒဂၤပယ္ေဖ်ာက္ေနလွ်င္ အရိယာတို႔၏ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးတြင္ ေခတၱခဏငွားရမ္းၿပီး ေနသည္ႏွင့္တူလွပါသည္။ ထိုမွတဆင့္ အဆက္မျပတ္ရႈမွတ္၍ ေလးမဂ္ေလးဖိုလ္ အစဥ္အတိုင္းမ်က္ေမွာက္ျပဳနိုင္ၿပီဆိုပါက အရိယာတို႔၏စံအိမ္ေတာ္ႀကီးတြင္ အၿပီးအပိုင္ေနရမည္ျဖစ္ရာ အိမ္ပိုင္ႏွင့္ေနရသည္ႏွင့္တူလွေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စာဖတ္သူမ်ားသည္ အရိယာအစစ္မျဖစ္ေသးေသာ္လည္း ျဖစ္ေအာင္အားမထုတ္နုိင္ေသးေသာ္လည္း အရိယာအတုႏွင့္တူေအာင္ အလုပ္မအားလပ္သည့္ၾကားကေန မျဖစ္ျဖစ္သည့္နည္းႏွင့္ အခ်ိန္ေပးကာ ၀ိပႆနာတရားကုိ ႀကိဳးစားအားထုတ္ေစခ်င္လွသည္။ ဤသည္မွာ စာေရးသူ၏ ရင္တြင္းစကားပါ။
ဒုတိယစံအိမ္ေတာ္ႀကီး
ဆဠဂၤသမၸႏၷာဂေတာ- အဂၤါ ၆ ပါးႏွင့္ျပည့္စုံျခင္းသည္ ဒုတိယစံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြးတစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။
အဂၤါ ၆ ပါးဆိုသည္မွာ မ်က္စိ၊နား၊ႏွာ၊လွ်ာ၊ကိုယ္၊စိတ္ ဒြါရေျခာက္ပါးကုိ ေျပာပါသည္။ ျပည့္စံုျခင္းဟူသည္ကား ထိုဒြါရ ၆ ပါးႏွင့္္ အဆင္း၊အသံ၊အနံ႕၊အရသာ၊ အထိအေတြ႕၊ ဓမၼာရံုစသည့္ အာရံု ၆ ပါးတို႔ (အာရံုႏွင့္ဒြါရတို႔) ေတြ႕ႀကံဳေသာအခါ ခ်စ္ျခင္းမုန္းျခင္း မရွိေတာ့လွ်င္ (အရိယာရဟႏၲာျဖစ္လွ်င္)အဂၤါ (၆)ပါးႏွင့္ျပည့္စံုသည္ဟုေခၚပါသည္။
ပုထုဇဥ္လူသားမ်ားတြင္ အာရံု ဒြါရ ဆံုခိုက္တြင္ ေကာင္းတာေလးျမင္ရလွ်င္ သာယာမည္၊ ခ်စ္ခင္မည္။ မေကာင္းတာေလးျမင္ရ လွ်င္ မႏွစ္သက္ အလုိမက် စိတ္ဆိုး ေဒါသထြက္ ေတြ႕ႀကံဳရသည့္အေပၚတြင္ မုန္းလာသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ပုထုဇဥ္လူသားမ်ားသည္ အရိယပုဂၢိဳလ္တို႔ႏွင့္တူေစရန္
`ဒိေ႒ ဒိ႒မတၱံ သမၸဇာနကာရီေဟာတိ သုေတ သုတၱမတၱံ၊
မုေတ မုတမတၱံ၊ ၀ိဥာေတ ၀ိဥာတမတၱံ သမၸဇာန ကာရီ ေဟာတိ´ ။
ျမတ္ဗုဒၶက ျမင္ဆဲခဏ ၊ ျမင္ရံုမွ် ၊ က်နသိေအာင္ရႈ၊
ၾကားဆဲခဏ ၊ ၾကားရံုမွ်၊ က်နသိေအာင္ရႈ၊
နံဆဲခဏ၊ နံရံုမွ် ၊ က်နသိေအာင္ရႈ၊
စားဆဲခဏ ၊ စားရံုမွ် ၊က်နသိေအာင္ရႈ၊
ထိဆဲခဏ၊ ထိရံုမွ် ၊ က်နသိေအာင္ရႈ၊
ႀကံဆဲခဏ ၊ ႀကံရံုမွ်၊ က်နသိေအာင္ရႈ…………..။
ျမင္မႈ၊ၾကားမႈ၊နံမႈ၊စားမႈ၊ထိမႈ၊သိမႈတို႔၌ ျဖစ္ဆဲတြင္ ျမင္တယ္၊ၾကားတယ္၊နံတယ္၊စားတယ္၊ ထိတယ္၊သိတယ္ ဟု ရႈမွတ္သြားမည္ဆိုပါက ရႈမွတ္္တိုင္း သာယာမႈ မႏွစ္သက္မႈစသည္မ်ားကုိ တဒဂၤပယ္သတ္ေနသည့္အတြက္ ပုထုဇဥ္ပင္ျဖစ္ေစကာမူ အရိယာတို႔ႏွင့္ တူေအာင္က်င့္ေနသည္ မည္ပါေပ၏။
တတိယစံအိမ္ေတာ္ႀကီး
ဧကရေကၡာ- သတိ တည္းဟူေသာ အေစာင့္အေရွာက္ႏွင့္ ျပည့္စံုျခင္းသည္ တတိယစံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြးတစ္ခုျဖစ္ ပါသည္။
အိမ္ႀကီးတစ္လံုးတြင္ တံခါးေပါက္မလံုလွ်င္ သူခိုး ဓါးျပ ၊စသည့္ ေဘးအႏၲရာယ္ေတြႏွင့္ ႀကံဳရတတ္ပါသည္။ ေဘးအႏၲရာယ္က လြတ္ကင္း ေစရန္ အ၀င္တံခါးမႀကီးတြင္ အေစာင့္အေရွာက္ခ်ထားရပါသည္။
ထို႔အတူ သတိတည္းဟူေသာ အေစာင့္အေရွာက္မရွိလွ်င္္ အေပါက္ေျခာက္ေပါက္မွေန၍ ေလာဘစေသာ ကိေလသာ ရန္သူမ်ား ၀င္လာနိုင္ပါသည္။ ကိေလသာရန္သူမ်ားမ၀င္နုိ္င္ေစရန္ ဒြါရ (၆)ပါး၌ သတိဆိုသည့္ အေစာင့္အေရွာက္ထားရပါသည္။ သတိအေစာင့္အရွာက္ႏွင့္ျပည့္စံုလွ်င္ အက်ဳိးတရားမ်ားစြာရရွိသည့္အျပင္ ကိေလသာမ်ားလည္း ကင္းစင္နိုင္ေပသည္။
သတိမေတာ သဒါမေတာ - သတိႏွင့္ျပည့္စံုေသာသူတို႔အတြက္ ကိေလသာမွွကင္းေနေသာေၾကာင့္ လက္ရွိဘ၀မွာပင္ လွ်င္ အၿမဲတမ္း အခါခပ္သိမ္း ေကာင္းေနပါသည္။ သတိ မံ သုခံ ေမဒတိ- သတိစိုက္လွ်က္ ရႈမွတ္ေနေသာ ပုဂၢဳလ္သည္ ေသလြန္လွ်င္ လူခ်မ္းသာ၊နတ္ခ်မ္းသာ၊ နိဗၺာန္ ခ်မ္းသာတိုင္ေအာင္ ရရွိခံစားနိုင္ပါေပသည္။ သတိတရားျဖင့္ ရႈမွတ္ေနေသာသူသည္ မနက္ျဖန္အတြက္ ျမတ္ေနပါသည္။ သတိထား၍ ေပၚရာေပၚရာကို ရႈမွတ္ၾကကုန္ေသာသူတို႔သည္ အို ၊ နာ ၊ေသ စေသာ အလံုးစံုေသာ ေဘးဒုကၡအေပါင္းမွ လြတ္ေျမာက္နုိင္၏ ဟု ျမတ္ဗုဒၶေဟာေတာ္မူခဲ့သည့္အျပင္ သတိႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ရနိုင္ေသာ အက်ဳိးတရားမ်ားသည္ မ်ားစြာရွိေသးရကား အလ်ဥ္းသင့္က ေနာင္တြင္ ေဖၚျပေပးပါဦးမည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ပုထုဇဥ္ပင္ျဖစ္ေသာ္လည္း သတိတရားျဖင့္ ေနနိုင္လွ်င္ ကိေလသာေတြနည္းရာကေန ေခါင္းပါးသြားမည္၊ ေခါင္းပါး ရာကေန အၿပီးသတ္ပယ္သတ္နိုင္မည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သတိရွိေစရန္ က်င့္သံုးေနျခင္းသည္ပင္လွ်င္ အရိယာမဟုတ္ေသာ္လည္း အရိယာတို႔ႏွင့္တူေအာင္ က်င့္ေနသည္မည္ပါေပေတာ့သတည္း။
စိတ္ေနသန္႔ရွင္း ၊ ေဘးရန္ကင္း ၊ လြန္မင္းခ်မ္းသာၾကပါေစ
ဦးေကာ၀ိဒ(ၿမိတ္)
31.3.2008 တနလၤာေန႔
တုႏႈိင္းမမီ(၆)
ေလာက၌ အေဆာက္အဦး တုိက္တာ အိမ္စသည္မ်ားသည္ လူသားတို႔အတြက္ နားခိုရာ၊ အပန္းေျဖရာျဖစ္သည့္အျပင္ ေနပူ မိုးရြာ အပူဒဏ္၊အေအးဒဏ္စသည့္ သဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္တို႔မွ ကင္းေ၀းရာေနရာလည္း ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ လူသားမ်ားအား မရွိမျဖစ္လိုအပ္ ေသာ အရာတစ္ခု ျဖစ္္ေပသည္။
လူသားမ်ားသည္ မိသားစုႏွင့္ေပ်ာ္ရႊင္စြာေနထိုင္နိုင္ရန္ အိမ္ တိုက္ စသည့္ အေဆာက္အဦမ်ားကုိ ေငြေၾကးတတ္နိုင္သူမ်ားက ကိုယ္ပိုင္၀ယ္ယူကာ အိမ္ပိုင္ႏွင့္ ေနထိုင္သူမ်ား ရွိသကဲ့သုိ႔ ေငြေၾကးမတတ္နိုင္သူမ်ားက မိသားစုေနထိုင္မႈ အဆင္ေျပေစရန္ စေဘာ္ေပး၍ ငွားရမ္းကာ အိမ္ငွားျဖင့္ ေနထိုင္ၾကရပါသည္။ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ လူသားမ်ားေနထိုင္ရာ အေဆာက္အဦမ်ားသည္ သဘာ၀ေဘးအႏၲ ရာယ္က ထိုက္သည့္အားေလ်ာ္စြာ ကင္းလြတ္ပါေသာ္လည္း တစ္ခါတစ္ရံ မိုးသက္ေလျပင္းက်ကာ ေရထဲေမ်ာပါသြားျခင္း၊ တစ္ခါတစ္ရံ အဖ်က္မီးေၾကာင့္ အိမ္မ်ား မီးထဲပါသြားျခင္း၊ ဆိုးေသာမင္းမ်ားက အခြန္ဘ႑ာအျဖစ္သိမ္းေသာေၾကာင့္လည္း ဆံုးရံႈးသြားနိုင္ျခင္း၊ အေမြႊခံစားသားသမီးမ်ားေၾကာင့္လည္း ပ်က္စီးရျခင္း၊ သူခိုးမ်ားေၾကာင့္လည္း အိမ္ရွိအတြင္းပစၥည္းမ်ား ကုန္သြားနုိင္ျခင္းစသျဖင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိး
ပ်က္စီး ရႈံးဆံုးနိုင္ပါသည္။ ထိုကဲ့သုိ႔ ဆံုးရံႈးမႈ မရွိဟု ဆိုေစဦးေတာ့၊ ႏွစ္ပရိေစၧဒ ၾကာျမင့္လွ်င္ ၿပိဳက်ပ်က္စီးရမည္မွာ ေသခ်ာလွေသာ သဘာ၀နိယာမတရားတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။
သို႔ေသာ္လည္းသဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္ကုိ ေက်ာ္လႊားနိုင္သည့္အျပင္ ေရ၊မီး၊မင္ဆိုး၊သူခိုး၊သားဆိုးသမီးဆိုး ဟူသည့္ ငါးဦးရွယ္ ယာ ကြန္ယက္မွ လြတ္ကင္းေသာ အိမ္ႀကီးတစ္လံုး ေပၚေပါက္ခဲ့ပါသည္။ ဤကား အရိယာမ်ားရဲ႕ ျမင့္ျမတ္ေသာ စံအိမ္ေတာ္ျဖစ္ပါသည္။
ထို စံအိမ္ေတာ္ႀကီးသည္ ယခုမွေပၚေပါက္ခဲ့သည္မဟုတ္၊ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ ေက်ာ္က ေပၚေပါက္ခဲ့ၿပီး ယခုထက္တိုင္ မပ်က္မစီးဘဲ တည္ရွိကာ ေနာင္တြင္လည္း ဘယ္ေတာ့မွ ပ်က္စီးျခင္းသို႔ မေရာက္နိုင္ေသာေၾကာင့္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးဟု ေခၚေ၀ၚတင္စားမည္ဆိုလွ်င္ လြန္အံ့မထင္၊ ထိုစံအိမ္ေတာ္ႀကီးကုိ တည္ေဆာက္ေပးခဲ့သူကား အတုမရွိ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ပင္ျဖစ္ပါသည္။ အတုမရွိ ျမတ္စြာဘုရားသည္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးကို ကုိယ္ေတာ္တိုင္သိျမင္ေတာ္မူ၍ နတ္လူမ်ားအား စံအိမ္ေတာ္ႀကီးတည္ရွိရာသုိ႔ လမ္းညြန္ေပးေတာ္မူခဲ့ေပသည္။
ျမတ္ေသာစံအိမ္ေတာ္ႀကီးတြင္ အရိယာပုဂၢဳိလ္မ်ားသည္ ေရွးပေ၀သဏီက ေနထိုင္ခဲ့ၾကသကဲ့သုိ႔ ယခုလည္းေနထိုင္ၾကဆဲ၊ ေနာင္ကိုလည္း ေနထိုင္ၾကေပလိမ့္ဦးမည္။ ျမတ္ေသာ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးကား ဆယ္မ်ဳိးရွိပါသည္။
ပထမစံအိမ္ေတာ္ႀကီး
ပဥၥဂၤ ၀ိပၸဟီေနာ၊ နိ၀ရဏတရားငါးပါးကုိ ပယ္သတ္ၿပီးျခင္းသည္ ပထမစံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြးတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။
နိ၀ရဏတရားငါးပါးကို အရိယာပုဂၢိဳလ္မ်ား၌ ပယ္သတ္ၿပီးၿပီ ဤသည္ကုိပင္လွ်င္ ပထမစံအိမ္ေတာ္ႀကီးဟု ေခၚဆိုရပါသည္။
ရွင္းပါဦးအံ့-
ပုထုဇဥ္ျဖစ္ၾကေသာ လူသားမ်ားသည္ လိုခ်င္ဖြယ္ရာအာရံုေတြႏွင့္ ေတြ႕ႀကံဳရလွ်င္ လိုခ်င္မႈဆႏၵက မဖိတ္ေခၚဘဲ ေရာက္ရွိလာ စၿမဲပင္ျဖစ္သည္။ ၀ိသဘာဂ ဆန္႔က်င္ဘက္အာရံု(မိန္းမကေယာကၤ်ားကုိ ေယာကၤ်ားကမိန္းမကုိ)ႏွင့္ေတြ႕ျမင္ရ၍ ႏွစ္သက္လိုခ်င္မႈမ်ား ျဖစ္လာသည္။ ထို႔အတူ ၾကားမႈ၊နံမႈ၊စားမႈ၊ထိေတြ႕မႈႀကံသိမႈစသည့္ ႏွစ္သက္ဖြယ္ရာအာရံုမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ႀကံဳေသာအခါ ေကာင္းသည္ဟုထင္ရေသာ အာရံုမ်ားအေပၚ လုိခ်င္မႈဆႏၵမ်ား ျဖစ္ေပၚရေလသည္။ ထိုတရားကုိ ကာမစၧႏၵနိ၀ရဏ ဟုေခၚပါသည္။
တဖန္ လိုခ်င္တာမရလွ်င္ အလိုမက် စိတ္ဆိုး ေဒါသထြက္ျခင္း ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္လိမ့္မည္။ ေဒါသအၿခံအရံမ်ားျဖစ္သည့္ သူတစ္ပါးေကာင္းစားသည္ကို မနာလိုမႈ၊ ရွိသည့္ပစၥည္းေပးရမည္ကို နေျမာာတြန္႔တိုသည့္ ၀န္တိုမႈ၊ ေနာင္တတဖန္ ပူပန္မႈ စသည္မ်ားကုိ ေဒါသအေျခခံသည့္ ဗ်ာပါဒနိ၀ရဏ ဟုေခၚပါသည္။
တစ္ခါတစ္ရံ စိတ္ထဲ ရွင္းလင္းၾကည္လင္မႈမရွိ မည္သို႔မွ် ေတြးေတာစဥ္းစား၍မရ ေတြေတြေ၀ေ၀ႀကီး ျဖစ္ေနတတ္ပါသည္။ တစ္ခါတေလ ဘယ္လိုမွ ထိန္းလို႔မရေအာင္ ငိုက္ျမည္းလာသည္။ ထိုင္းထိုင္းမိုင္းမိုင္းျဖစ္ကာ ပ်င္းရိေျခာက္ေသြ႔ၿပီး ကုသိုလ္တရားမ်ား ျဖစ္နိုင္ရန္ ထၾကြလံုးလမႈမရွိ တြန္႔ဆုတ္ေနတတ္ပါသည္။ ထိုတရားမ်ဳိးကို ထိနမိဒၶနိ၀ရဏ ဟုေခၚပါသည္။
တစ္ခါတစ္ရံ စိတ္စုစည္း၍လည္းမရ စိတ္မတည္ၿငိမ္ဘဲ ဟိုေရာက္ဒီေရာက္ျဖစ္ကာ စိတ္ေတြ ပ်ံ႕လြင့္ေနသည့္အခါမ်ဳိးလည္းရွိ ေပသည္။ ထို႔အျပင္ ယခင္က ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီးေသာ ကိစၥတို႔၌ အမွားျပဳလုပ္မိ၍ ေနာင္တတဖန္ပူပန္မႈမ်ားလည္းရွိတတ္သည္၊ ထိုတရားမ်ဳိးကို ဥဒၶစၥ ကုကၠဳစၥ နိ၀ရဏ ဟုေခၚပါသည္။
တစ္ခါတစ္ရံ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုအေပၚ သံသယမ်ားလြမ္းမိုး၍ ပိုင္ပို္င္နိုင္နိုင္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်၍မရ၊ ကိုယ့္ကိုယ့္ကို စိတ္ခ် ယံုၾကည္မႈမရွိ၊ ဆံုးျဖတ္ရမည္ကို ခ်ီတံုခ်တံု ျဖစ္ကာ ဒြိဟျဖစ္ေနေသာစိတ္မ်ား သံသယျဖစ္ေနေသာ စိတ္မ်ားကုိ ၀ိစိကိစၧာ နိ၀ရဏဟု ေခၚပါသည္။
ထိုဆိုခဲ့ၿပီးေသာ နိ၀ရဏတရားငါးပါးသည္ ပုထုဇဥ္တို႔သ႑ာန္၀ယ္ တစ္ခုမဟုတ္တစ္ခု ၀င္ေရာက္ေနၾကပါသည္။ နိ၀ရဏတရားမ်ား ရွိေနသည့္ ကာလပတ္လုံး စိတ္၏ ၿငိမ္ေအးမႈကုိ မရရွိဘဲ အေႏွာင္အဖြဲ႕ခံေနရသည့္ပမာ စိတ္သည္ လြပ္လပ္မႈမွ ကင္းလွ်က္ ရႈပ္ေထြးက်ဥ္းၾကပ္လွ်က္ရွိသည္။ ရႈပ္ေထြးက်ဥ္းၾကပ္လွ်က္ရွိေသာစိတ္သည္ မည္သည့္အခါမွ် ကုသိုလ္စိတ္မျဖစ္နုိင္ ကုသိုလ္မျဖစ္ေအာင္လည္း တားဆီးတတ္သည့္အတြက္ ထိုတရားမ်ားကုိ နိ၀ရဏ တရားဟု ေခၚဆိုရပါသည္။
ဥပမာ- ေရႊထည္မ်ားတြင္အမ်ားအားျဖင့္္ သံ ၊ ေၾကး ၊ဂၽြတ္၊ခဲ၊ေဘာ္စေသာ အညစ္အေၾကး (၅)မ်ဳိးပါ၀င္ေန သည္။ထိုအညစ္အေၾကးမ်ား ပါ၀င္္ေနေသာ ေရႊထည္ကို တန္ဆာျပဳလုပ္လွ်င္ ထိုတန္ဆာသည္ ၾကမ္းတမ္းျခင္း၊ ပ်က္လြယ္ျခင္း၊ ကၽြတ္ဆတ္ျခင္း၊ က်ဳိးလြယ္ျခင္း၊ မၾကာမီ အေရာက္ပ်ယ္ျခင္းမ်ား ျဖစ္တတ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တန္ဆာမျပဳလုပ္မီ ေရႊထဲပါ၀င္ေနေသာ အညစ္အေၾကး (၅)မ်ဳိးကုိ ဖားဖိုေပၚတင္၍ သန္႔စဥ္လိုက္ေသာအခါ စင္ၾကယ္ေသာ ေရႊကို ရရွိေလသည္။
ထို႔အတူ စိတ္တြင္ နိ၀ရဏတရားဟူေသာ အညစ္အေၾကး(၅)မ်ဳိး ရွိေနသည့္ကာလပတ္လံုး စိတ္သည္မစင္ၾကယ္ေပ။ စိတ္ထဲတြင္ ရွိေနေသာ ထိုအညစ္အေၾကး (၅)မ်ဳိးကုိ ၀ိပႆနာဖားဖိုေပၚတင္လိုက္ေသာအခါ မၾကာမီ အရည္အေသြးေကာင္းေသာ စိတ္သန္႔္႔ေလးမ်ားျဖစ္လာရသည္္။
၀ိပႆနာဟူသည္ ျဖစ္ေပၚဆဲခဏ၌ သခၤါရတရားမ်ားကုိ ရႈမွတ္ရသည္ျဖစ္ရာ ရႈမွတ္မႈအားမ်ား တိုးတက္လာလွ်င္ ရႈမွတ္တိုင္း၌ နိ၀ရဏတရားမ်ားကုိ တဒဂၤ(တစ္ခဏ)ပယ္သတ္ေနေပသည္။ ထိုသို႔ နိ၀ရဏတရားမ်ားကို ရႈမွတ္မႈတို႔ျဖင့္ပယ္သတ္ေနလွ်င္ အရိယာႏွင့္တူေအာင္ က်င့္သံုးေနသည္ဟု ေခၚဆိုနိုင္ပါသည္။ တစ္ခ်က္ရႈမွတ္လွ်င္ တစ္ခ်က္ ျမင့္ျမတ္ေသာ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးသို႔ ေရာက္ေနရပါသည္။ မရႈမွတ္လွ်င္ ေရာက္မည္ မဟုတ္ေပ။ အိမ္မပိုင္ေသာ္လည္း အငွားအိမ္နဲ႕ေနရသကဲ့သုိ႔ ပုထုဇဥ္မ်ား တရားရႈမွတ္ၿပီး ေလာဘစေသာ ကိေလသာမ်ားကုိ တဒဂၤပယ္ေဖ်ာက္ေနလွ်င္ အရိယာတို႔၏ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးတြင္ ေခတၱခဏငွားရမ္းၿပီး ေနသည္ႏွင့္တူလွပါသည္။ ထိုမွတဆင့္ အဆက္မျပတ္ရႈမွတ္၍ ေလးမဂ္ေလးဖိုလ္ အစဥ္အတိုင္းမ်က္ေမွာက္ျပဳနိုင္ၿပီဆိုပါက အရိယာတို႔၏စံအိမ္ေတာ္ႀကီးတြင္ အၿပီးအပိုင္ေနရမည္ျဖစ္ရာ အိမ္ပိုင္ႏွင့္ေနရသည္ႏွင့္တူလွေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စာဖတ္သူမ်ားသည္ အရိယာအစစ္မျဖစ္ေသးေသာ္လည္း ျဖစ္ေအာင္အားမထုတ္နုိင္ေသးေသာ္လည္း အရိယာအတုႏွင့္တူေအာင္ အလုပ္မအားလပ္သည့္ၾကားကေန မျဖစ္ျဖစ္သည့္နည္းႏွင့္ အခ်ိန္ေပးကာ ၀ိပႆနာတရားကုိ ႀကိဳးစားအားထုတ္ေစခ်င္လွသည္။ ဤသည္မွာ စာေရးသူ၏ ရင္တြင္းစကားပါ။
ဒုတိယစံအိမ္ေတာ္ႀကီး
ဆဠဂၤသမၸႏၷာဂေတာ- အဂၤါ ၆ ပါးႏွင့္ျပည့္စုံျခင္းသည္ ဒုတိယစံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြးတစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။
အဂၤါ ၆ ပါးဆိုသည္မွာ မ်က္စိ၊နား၊ႏွာ၊လွ်ာ၊ကိုယ္၊စိတ္ ဒြါရေျခာက္ပါးကုိ ေျပာပါသည္။ ျပည့္စံုျခင္းဟူသည္ကား ထိုဒြါရ ၆ ပါးႏွင့္္ အဆင္း၊အသံ၊အနံ႕၊အရသာ၊ အထိအေတြ႕၊ ဓမၼာရံုစသည့္ အာရံု ၆ ပါးတို႔ (အာရံုႏွင့္ဒြါရတို႔) ေတြ႕ႀကံဳေသာအခါ ခ်စ္ျခင္းမုန္းျခင္း မရွိေတာ့လွ်င္ (အရိယာရဟႏၲာျဖစ္လွ်င္)အဂၤါ (၆)ပါးႏွင့္ျပည့္စံုသည္ဟုေခၚပါသည္။
ပုထုဇဥ္လူသားမ်ားတြင္ အာရံု ဒြါရ ဆံုခိုက္တြင္ ေကာင္းတာေလးျမင္ရလွ်င္ သာယာမည္၊ ခ်စ္ခင္မည္။ မေကာင္းတာေလးျမင္ရ လွ်င္ မႏွစ္သက္ အလုိမက် စိတ္ဆိုး ေဒါသထြက္ ေတြ႕ႀကံဳရသည့္အေပၚတြင္ မုန္းလာသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ပုထုဇဥ္လူသားမ်ားသည္ အရိယပုဂၢိဳလ္တို႔ႏွင့္တူေစရန္
`ဒိေ႒ ဒိ႒မတၱံ သမၸဇာနကာရီေဟာတိ သုေတ သုတၱမတၱံ၊
မုေတ မုတမတၱံ၊ ၀ိဥာေတ ၀ိဥာတမတၱံ သမၸဇာန ကာရီ ေဟာတိ´ ။
ျမတ္ဗုဒၶက ျမင္ဆဲခဏ ၊ ျမင္ရံုမွ် ၊ က်နသိေအာင္ရႈ၊
ၾကားဆဲခဏ ၊ ၾကားရံုမွ်၊ က်နသိေအာင္ရႈ၊
နံဆဲခဏ၊ နံရံုမွ် ၊ က်နသိေအာင္ရႈ၊
စားဆဲခဏ ၊ စားရံုမွ် ၊က်နသိေအာင္ရႈ၊
ထိဆဲခဏ၊ ထိရံုမွ် ၊ က်နသိေအာင္ရႈ၊
ႀကံဆဲခဏ ၊ ႀကံရံုမွ်၊ က်နသိေအာင္ရႈ…………..။
ျမင္မႈ၊ၾကားမႈ၊နံမႈ၊စားမႈ၊ထိမႈ၊သိမႈတို႔၌ ျဖစ္ဆဲတြင္ ျမင္တယ္၊ၾကားတယ္၊နံတယ္၊စားတယ္၊ ထိတယ္၊သိတယ္ ဟု ရႈမွတ္သြားမည္ဆိုပါက ရႈမွတ္္တိုင္း သာယာမႈ မႏွစ္သက္မႈစသည္မ်ားကုိ တဒဂၤပယ္သတ္ေနသည့္အတြက္ ပုထုဇဥ္ပင္ျဖစ္ေစကာမူ အရိယာတို႔ႏွင့္ တူေအာင္က်င့္ေနသည္ မည္ပါေပ၏။
တတိယစံအိမ္ေတာ္ႀကီး
ဧကရေကၡာ- သတိ တည္းဟူေသာ အေစာင့္အေရွာက္ႏွင့္ ျပည့္စံုျခင္းသည္ တတိယစံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြးတစ္ခုျဖစ္ ပါသည္။
အိမ္ႀကီးတစ္လံုးတြင္ တံခါးေပါက္မလံုလွ်င္ သူခိုး ဓါးျပ ၊စသည့္ ေဘးအႏၲရာယ္ေတြႏွင့္ ႀကံဳရတတ္ပါသည္။ ေဘးအႏၲရာယ္က လြတ္ကင္း ေစရန္ အ၀င္တံခါးမႀကီးတြင္ အေစာင့္အေရွာက္ခ်ထားရပါသည္။
ထို႔အတူ သတိတည္းဟူေသာ အေစာင့္အေရွာက္မရွိလွ်င္္ အေပါက္ေျခာက္ေပါက္မွေန၍ ေလာဘစေသာ ကိေလသာ ရန္သူမ်ား ၀င္လာနိုင္ပါသည္။ ကိေလသာရန္သူမ်ားမ၀င္နုိ္င္ေစရန္ ဒြါရ (၆)ပါး၌ သတိဆိုသည့္ အေစာင့္အေရွာက္ထားရပါသည္။ သတိအေစာင့္အရွာက္ႏွင့္ျပည့္စံုလွ်င္ အက်ဳိးတရားမ်ားစြာရရွိသည့္အျပင္ ကိေလသာမ်ားလည္း ကင္းစင္နိုင္ေပသည္။
သတိမေတာ သဒါမေတာ - သတိႏွင့္ျပည့္စံုေသာသူတို႔အတြက္ ကိေလသာမွွကင္းေနေသာေၾကာင့္ လက္ရွိဘ၀မွာပင္ လွ်င္ အၿမဲတမ္း အခါခပ္သိမ္း ေကာင္းေနပါသည္။ သတိ မံ သုခံ ေမဒတိ- သတိစိုက္လွ်က္ ရႈမွတ္ေနေသာ ပုဂၢဳလ္သည္ ေသလြန္လွ်င္ လူခ်မ္းသာ၊နတ္ခ်မ္းသာ၊ နိဗၺာန္ ခ်မ္းသာတိုင္ေအာင္ ရရွိခံစားနိုင္ပါေပသည္။ သတိတရားျဖင့္ ရႈမွတ္ေနေသာသူသည္ မနက္ျဖန္အတြက္ ျမတ္ေနပါသည္။ သတိထား၍ ေပၚရာေပၚရာကို ရႈမွတ္ၾကကုန္ေသာသူတို႔သည္ အို ၊ နာ ၊ေသ စေသာ အလံုးစံုေသာ ေဘးဒုကၡအေပါင္းမွ လြတ္ေျမာက္နုိင္၏ ဟု ျမတ္ဗုဒၶေဟာေတာ္မူခဲ့သည့္အျပင္ သတိႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ရနိုင္ေသာ အက်ဳိးတရားမ်ားသည္ မ်ားစြာရွိေသးရကား အလ်ဥ္းသင့္က ေနာင္တြင္ ေဖၚျပေပးပါဦးမည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ပုထုဇဥ္ပင္ျဖစ္ေသာ္လည္း သတိတရားျဖင့္ ေနနိုင္လွ်င္ ကိေလသာေတြနည္းရာကေန ေခါင္းပါးသြားမည္၊ ေခါင္းပါး ရာကေန အၿပီးသတ္ပယ္သတ္နိုင္မည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သတိရွိေစရန္ က်င့္သံုးေနျခင္းသည္ပင္လွ်င္ အရိယာမဟုတ္ေသာ္လည္း အရိယာတို႔ႏွင့္တူေအာင္ က်င့္ေနသည္မည္ပါေပေတာ့သတည္း။
စိတ္ေနသန္႔ရွင္း ၊ ေဘးရန္ကင္း ၊ လြန္မင္းခ်မ္းသာၾကပါေစ
ဦးေကာ၀ိဒ(ၿမိတ္)
31.3.2008 တနလၤာေန႔
လူသားမ်ားသည္ မိသားစုႏွင့္ေပ်ာ္ရႊင္စြာေနထိုင္နိုင္ရန္ အိမ္ တိုက္ စသည့္ အေဆာက္အဦမ်ားကုိ ေငြေၾကးတတ္နိုင္သူမ်ားက ကိုယ္ပိုင္၀ယ္ယူကာ အိမ္ပိုင္ႏွင့္ ေနထိုင္သူမ်ား ရွိသကဲ့သုိ႔ ေငြေၾကးမတတ္နိုင္သူမ်ားက မိသားစုေနထိုင္မႈ အဆင္ေျပေစရန္ စေဘာ္ေပး၍ ငွားရမ္းကာ အိမ္ငွားျဖင့္ ေနထိုင္ၾကရပါသည္။ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ လူသားမ်ားေနထိုင္ရာ အေဆာက္အဦမ်ားသည္ သဘာ၀ေဘးအႏၲ ရာယ္က ထိုက္သည့္အားေလ်ာ္စြာ ကင္းလြတ္ပါေသာ္လည္း တစ္ခါတစ္ရံ မိုးသက္ေလျပင္းက်ကာ ေရထဲေမ်ာပါသြားျခင္း၊ တစ္ခါတစ္ရံ အဖ်က္မီးေၾကာင့္ အိမ္မ်ား မီးထဲပါသြားျခင္း၊ ဆိုးေသာမင္းမ်ားက အခြန္ဘ႑ာအျဖစ္သိမ္းေသာေၾကာင့္လည္း ဆံုးရံႈးသြားနိုင္ျခင္း၊ အေမြႊခံစားသားသမီးမ်ားေၾကာင့္လည္း ပ်က္စီးရျခင္း၊ သူခိုးမ်ားေၾကာင့္လည္း အိမ္ရွိအတြင္းပစၥည္းမ်ား ကုန္သြားနုိင္ျခင္းစသျဖင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိး
ပ်က္စီး ရႈံးဆံုးနိုင္ပါသည္။ ထိုကဲ့သုိ႔ ဆံုးရံႈးမႈ မရွိဟု ဆိုေစဦးေတာ့၊ ႏွစ္ပရိေစၧဒ ၾကာျမင့္လွ်င္ ၿပိဳက်ပ်က္စီးရမည္မွာ ေသခ်ာလွေသာ သဘာ၀နိယာမတရားတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။
သို႔ေသာ္လည္းသဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္ကုိ ေက်ာ္လႊားနိုင္သည့္အျပင္ ေရ၊မီး၊မင္ဆိုး၊သူခိုး၊သားဆိုးသမီးဆိုး ဟူသည့္ ငါးဦးရွယ္ ယာ ကြန္ယက္မွ လြတ္ကင္းေသာ အိမ္ႀကီးတစ္လံုး ေပၚေပါက္ခဲ့ပါသည္။ ဤကား အရိယာမ်ားရဲ႕ ျမင့္ျမတ္ေသာ စံအိမ္ေတာ္ျဖစ္ပါသည္။
ထို စံအိမ္ေတာ္ႀကီးသည္ ယခုမွေပၚေပါက္ခဲ့သည္မဟုတ္၊ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ ေက်ာ္က ေပၚေပါက္ခဲ့ၿပီး ယခုထက္တိုင္ မပ်က္မစီးဘဲ တည္ရွိကာ ေနာင္တြင္လည္း ဘယ္ေတာ့မွ ပ်က္စီးျခင္းသို႔ မေရာက္နိုင္ေသာေၾကာင့္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးဟု ေခၚေ၀ၚတင္စားမည္ဆိုလွ်င္ လြန္အံ့မထင္၊ ထိုစံအိမ္ေတာ္ႀကီးကုိ တည္ေဆာက္ေပးခဲ့သူကား အတုမရွိ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ပင္ျဖစ္ပါသည္။ အတုမရွိ ျမတ္စြာဘုရားသည္ တုႏိႈင္းမမီ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးကို ကုိယ္ေတာ္တိုင္သိျမင္ေတာ္မူ၍ နတ္လူမ်ားအား စံအိမ္ေတာ္ႀကီးတည္ရွိရာသုိ႔ လမ္းညြန္ေပးေတာ္မူခဲ့ေပသည္။
ျမတ္ေသာစံအိမ္ေတာ္ႀကီးတြင္ အရိယာပုဂၢဳိလ္မ်ားသည္ ေရွးပေ၀သဏီက ေနထိုင္ခဲ့ၾကသကဲ့သုိ႔ ယခုလည္းေနထိုင္ၾကဆဲ၊ ေနာင္ကိုလည္း ေနထိုင္ၾကေပလိမ့္ဦးမည္။ ျမတ္ေသာ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးကား ဆယ္မ်ဳိးရွိပါသည္။
ပထမစံအိမ္ေတာ္ႀကီး
ပဥၥဂၤ ၀ိပၸဟီေနာ၊ နိ၀ရဏတရားငါးပါးကုိ ပယ္သတ္ၿပီးျခင္းသည္ ပထမစံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြးတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။
နိ၀ရဏတရားငါးပါးကို အရိယာပုဂၢိဳလ္မ်ား၌ ပယ္သတ္ၿပီးၿပီ ဤသည္ကုိပင္လွ်င္ ပထမစံအိမ္ေတာ္ႀကီးဟု ေခၚဆိုရပါသည္။
ရွင္းပါဦးအံ့-
ပုထုဇဥ္ျဖစ္ၾကေသာ လူသားမ်ားသည္ လိုခ်င္ဖြယ္ရာအာရံုေတြႏွင့္ ေတြ႕ႀကံဳရလွ်င္ လိုခ်င္မႈဆႏၵက မဖိတ္ေခၚဘဲ ေရာက္ရွိလာ စၿမဲပင္ျဖစ္သည္။ ၀ိသဘာဂ ဆန္႔က်င္ဘက္အာရံု(မိန္းမကေယာကၤ်ားကုိ ေယာကၤ်ားကမိန္းမကုိ)ႏွင့္ေတြ႕ျမင္ရ၍ ႏွစ္သက္လိုခ်င္မႈမ်ား ျဖစ္လာသည္။ ထို႔အတူ ၾကားမႈ၊နံမႈ၊စားမႈ၊ထိေတြ႕မႈႀကံသိမႈစသည့္ ႏွစ္သက္ဖြယ္ရာအာရံုမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ႀကံဳေသာအခါ ေကာင္းသည္ဟုထင္ရေသာ အာရံုမ်ားအေပၚ လုိခ်င္မႈဆႏၵမ်ား ျဖစ္ေပၚရေလသည္။ ထိုတရားကုိ ကာမစၧႏၵနိ၀ရဏ ဟုေခၚပါသည္။
တဖန္ လိုခ်င္တာမရလွ်င္ အလိုမက် စိတ္ဆိုး ေဒါသထြက္ျခင္း ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္လိမ့္မည္။ ေဒါသအၿခံအရံမ်ားျဖစ္သည့္ သူတစ္ပါးေကာင္းစားသည္ကို မနာလိုမႈ၊ ရွိသည့္ပစၥည္းေပးရမည္ကို နေျမာာတြန္႔တိုသည့္ ၀န္တိုမႈ၊ ေနာင္တတဖန္ ပူပန္မႈ စသည္မ်ားကုိ ေဒါသအေျခခံသည့္ ဗ်ာပါဒနိ၀ရဏ ဟုေခၚပါသည္။
တစ္ခါတစ္ရံ စိတ္ထဲ ရွင္းလင္းၾကည္လင္မႈမရွိ မည္သို႔မွ် ေတြးေတာစဥ္းစား၍မရ ေတြေတြေ၀ေ၀ႀကီး ျဖစ္ေနတတ္ပါသည္။ တစ္ခါတေလ ဘယ္လိုမွ ထိန္းလို႔မရေအာင္ ငိုက္ျမည္းလာသည္။ ထိုင္းထိုင္းမိုင္းမိုင္းျဖစ္ကာ ပ်င္းရိေျခာက္ေသြ႔ၿပီး ကုသိုလ္တရားမ်ား ျဖစ္နိုင္ရန္ ထၾကြလံုးလမႈမရွိ တြန္႔ဆုတ္ေနတတ္ပါသည္။ ထိုတရားမ်ဳိးကို ထိနမိဒၶနိ၀ရဏ ဟုေခၚပါသည္။
တစ္ခါတစ္ရံ စိတ္စုစည္း၍လည္းမရ စိတ္မတည္ၿငိမ္ဘဲ ဟိုေရာက္ဒီေရာက္ျဖစ္ကာ စိတ္ေတြ ပ်ံ႕လြင့္ေနသည့္အခါမ်ဳိးလည္းရွိ ေပသည္။ ထို႔အျပင္ ယခင္က ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီးေသာ ကိစၥတို႔၌ အမွားျပဳလုပ္မိ၍ ေနာင္တတဖန္ပူပန္မႈမ်ားလည္းရွိတတ္သည္၊ ထိုတရားမ်ဳိးကို ဥဒၶစၥ ကုကၠဳစၥ နိ၀ရဏ ဟုေခၚပါသည္။
တစ္ခါတစ္ရံ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုအေပၚ သံသယမ်ားလြမ္းမိုး၍ ပိုင္ပို္င္နိုင္နိုင္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်၍မရ၊ ကိုယ့္ကိုယ့္ကို စိတ္ခ် ယံုၾကည္မႈမရွိ၊ ဆံုးျဖတ္ရမည္ကို ခ်ီတံုခ်တံု ျဖစ္ကာ ဒြိဟျဖစ္ေနေသာစိတ္မ်ား သံသယျဖစ္ေနေသာ စိတ္မ်ားကုိ ၀ိစိကိစၧာ နိ၀ရဏဟု ေခၚပါသည္။
ထိုဆိုခဲ့ၿပီးေသာ နိ၀ရဏတရားငါးပါးသည္ ပုထုဇဥ္တို႔သ႑ာန္၀ယ္ တစ္ခုမဟုတ္တစ္ခု ၀င္ေရာက္ေနၾကပါသည္။ နိ၀ရဏတရားမ်ား ရွိေနသည့္ ကာလပတ္လုံး စိတ္၏ ၿငိမ္ေအးမႈကုိ မရရွိဘဲ အေႏွာင္အဖြဲ႕ခံေနရသည့္ပမာ စိတ္သည္ လြပ္လပ္မႈမွ ကင္းလွ်က္ ရႈပ္ေထြးက်ဥ္းၾကပ္လွ်က္ရွိသည္။ ရႈပ္ေထြးက်ဥ္းၾကပ္လွ်က္ရွိေသာစိတ္သည္ မည္သည့္အခါမွ် ကုသိုလ္စိတ္မျဖစ္နုိင္ ကုသိုလ္မျဖစ္ေအာင္လည္း တားဆီးတတ္သည့္အတြက္ ထိုတရားမ်ားကုိ နိ၀ရဏ တရားဟု ေခၚဆိုရပါသည္။
ဥပမာ- ေရႊထည္မ်ားတြင္အမ်ားအားျဖင့္္ သံ ၊ ေၾကး ၊ဂၽြတ္၊ခဲ၊ေဘာ္စေသာ အညစ္အေၾကး (၅)မ်ဳိးပါ၀င္ေန သည္။ထိုအညစ္အေၾကးမ်ား ပါ၀င္္ေနေသာ ေရႊထည္ကို တန္ဆာျပဳလုပ္လွ်င္ ထိုတန္ဆာသည္ ၾကမ္းတမ္းျခင္း၊ ပ်က္လြယ္ျခင္း၊ ကၽြတ္ဆတ္ျခင္း၊ က်ဳိးလြယ္ျခင္း၊ မၾကာမီ အေရာက္ပ်ယ္ျခင္းမ်ား ျဖစ္တတ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တန္ဆာမျပဳလုပ္မီ ေရႊထဲပါ၀င္ေနေသာ အညစ္အေၾကး (၅)မ်ဳိးကုိ ဖားဖိုေပၚတင္၍ သန္႔စဥ္လိုက္ေသာအခါ စင္ၾကယ္ေသာ ေရႊကို ရရွိေလသည္။
ထို႔အတူ စိတ္တြင္ နိ၀ရဏတရားဟူေသာ အညစ္အေၾကး(၅)မ်ဳိး ရွိေနသည့္ကာလပတ္လံုး စိတ္သည္မစင္ၾကယ္ေပ။ စိတ္ထဲတြင္ ရွိေနေသာ ထိုအညစ္အေၾကး (၅)မ်ဳိးကုိ ၀ိပႆနာဖားဖိုေပၚတင္လိုက္ေသာအခါ မၾကာမီ အရည္အေသြးေကာင္းေသာ စိတ္သန္႔္႔ေလးမ်ားျဖစ္လာရသည္္။
၀ိပႆနာဟူသည္ ျဖစ္ေပၚဆဲခဏ၌ သခၤါရတရားမ်ားကုိ ရႈမွတ္ရသည္ျဖစ္ရာ ရႈမွတ္မႈအားမ်ား တိုးတက္လာလွ်င္ ရႈမွတ္တိုင္း၌ နိ၀ရဏတရားမ်ားကုိ တဒဂၤ(တစ္ခဏ)ပယ္သတ္ေနေပသည္။ ထိုသို႔ နိ၀ရဏတရားမ်ားကို ရႈမွတ္မႈတို႔ျဖင့္ပယ္သတ္ေနလွ်င္ အရိယာႏွင့္တူေအာင္ က်င့္သံုးေနသည္ဟု ေခၚဆိုနိုင္ပါသည္။ တစ္ခ်က္ရႈမွတ္လွ်င္ တစ္ခ်က္ ျမင့္ျမတ္ေသာ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးသို႔ ေရာက္ေနရပါသည္။ မရႈမွတ္လွ်င္ ေရာက္မည္ မဟုတ္ေပ။ အိမ္မပိုင္ေသာ္လည္း အငွားအိမ္နဲ႕ေနရသကဲ့သုိ႔ ပုထုဇဥ္မ်ား တရားရႈမွတ္ၿပီး ေလာဘစေသာ ကိေလသာမ်ားကုိ တဒဂၤပယ္ေဖ်ာက္ေနလွ်င္ အရိယာတို႔၏ စံအိမ္ေတာ္ႀကီးတြင္ ေခတၱခဏငွားရမ္းၿပီး ေနသည္ႏွင့္တူလွပါသည္။ ထိုမွတဆင့္ အဆက္မျပတ္ရႈမွတ္၍ ေလးမဂ္ေလးဖိုလ္ အစဥ္အတိုင္းမ်က္ေမွာက္ျပဳနိုင္ၿပီဆိုပါက အရိယာတို႔၏စံအိမ္ေတာ္ႀကီးတြင္ အၿပီးအပိုင္ေနရမည္ျဖစ္ရာ အိမ္ပိုင္ႏွင့္ေနရသည္ႏွင့္တူလွေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စာဖတ္သူမ်ားသည္ အရိယာအစစ္မျဖစ္ေသးေသာ္လည္း ျဖစ္ေအာင္အားမထုတ္နုိင္ေသးေသာ္လည္း အရိယာအတုႏွင့္တူေအာင္ အလုပ္မအားလပ္သည့္ၾကားကေန မျဖစ္ျဖစ္သည့္နည္းႏွင့္ အခ်ိန္ေပးကာ ၀ိပႆနာတရားကုိ ႀကိဳးစားအားထုတ္ေစခ်င္လွသည္။ ဤသည္မွာ စာေရးသူ၏ ရင္တြင္းစကားပါ။
ဒုတိယစံအိမ္ေတာ္ႀကီး
ဆဠဂၤသမၸႏၷာဂေတာ- အဂၤါ ၆ ပါးႏွင့္ျပည့္စုံျခင္းသည္ ဒုတိယစံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြးတစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။
အဂၤါ ၆ ပါးဆိုသည္မွာ မ်က္စိ၊နား၊ႏွာ၊လွ်ာ၊ကိုယ္၊စိတ္ ဒြါရေျခာက္ပါးကုိ ေျပာပါသည္။ ျပည့္စံုျခင္းဟူသည္ကား ထိုဒြါရ ၆ ပါးႏွင့္္ အဆင္း၊အသံ၊အနံ႕၊အရသာ၊ အထိအေတြ႕၊ ဓမၼာရံုစသည့္ အာရံု ၆ ပါးတို႔ (အာရံုႏွင့္ဒြါရတို႔) ေတြ႕ႀကံဳေသာအခါ ခ်စ္ျခင္းမုန္းျခင္း မရွိေတာ့လွ်င္ (အရိယာရဟႏၲာျဖစ္လွ်င္)အဂၤါ (၆)ပါးႏွင့္ျပည့္စံုသည္ဟုေခၚပါသည္။
ပုထုဇဥ္လူသားမ်ားတြင္ အာရံု ဒြါရ ဆံုခိုက္တြင္ ေကာင္းတာေလးျမင္ရလွ်င္ သာယာမည္၊ ခ်စ္ခင္မည္။ မေကာင္းတာေလးျမင္ရ လွ်င္ မႏွစ္သက္ အလုိမက် စိတ္ဆိုး ေဒါသထြက္ ေတြ႕ႀကံဳရသည့္အေပၚတြင္ မုန္းလာသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ပုထုဇဥ္လူသားမ်ားသည္ အရိယပုဂၢိဳလ္တို႔ႏွင့္တူေစရန္
`ဒိေ႒ ဒိ႒မတၱံ သမၸဇာနကာရီေဟာတိ သုေတ သုတၱမတၱံ၊
မုေတ မုတမတၱံ၊ ၀ိဥာေတ ၀ိဥာတမတၱံ သမၸဇာန ကာရီ ေဟာတိ´ ။
ျမတ္ဗုဒၶက ျမင္ဆဲခဏ ၊ ျမင္ရံုမွ် ၊ က်နသိေအာင္ရႈ၊
ၾကားဆဲခဏ ၊ ၾကားရံုမွ်၊ က်နသိေအာင္ရႈ၊
နံဆဲခဏ၊ နံရံုမွ် ၊ က်နသိေအာင္ရႈ၊
စားဆဲခဏ ၊ စားရံုမွ် ၊က်နသိေအာင္ရႈ၊
ထိဆဲခဏ၊ ထိရံုမွ် ၊ က်နသိေအာင္ရႈ၊
ႀကံဆဲခဏ ၊ ႀကံရံုမွ်၊ က်နသိေအာင္ရႈ…………..။
ျမင္မႈ၊ၾကားမႈ၊နံမႈ၊စားမႈ၊ထိမႈ၊သိမႈတို႔၌ ျဖစ္ဆဲတြင္ ျမင္တယ္၊ၾကားတယ္၊နံတယ္၊စားတယ္၊ ထိတယ္၊သိတယ္ ဟု ရႈမွတ္သြားမည္ဆိုပါက ရႈမွတ္္တိုင္း သာယာမႈ မႏွစ္သက္မႈစသည္မ်ားကုိ တဒဂၤပယ္သတ္ေနသည့္အတြက္ ပုထုဇဥ္ပင္ျဖစ္ေစကာမူ အရိယာတို႔ႏွင့္ တူေအာင္က်င့္ေနသည္ မည္ပါေပ၏။
တတိယစံအိမ္ေတာ္ႀကီး
ဧကရေကၡာ- သတိ တည္းဟူေသာ အေစာင့္အေရွာက္ႏွင့္ ျပည့္စံုျခင္းသည္ တတိယစံအိမ္ေတာ္ႀကီး၏ အရည္အေသြးတစ္ခုျဖစ္ ပါသည္။
အိမ္ႀကီးတစ္လံုးတြင္ တံခါးေပါက္မလံုလွ်င္ သူခိုး ဓါးျပ ၊စသည့္ ေဘးအႏၲရာယ္ေတြႏွင့္ ႀကံဳရတတ္ပါသည္။ ေဘးအႏၲရာယ္က လြတ္ကင္း ေစရန္ အ၀င္တံခါးမႀကီးတြင္ အေစာင့္အေရွာက္ခ်ထားရပါသည္။
ထို႔အတူ သတိတည္းဟူေသာ အေစာင့္အေရွာက္မရွိလွ်င္္ အေပါက္ေျခာက္ေပါက္မွေန၍ ေလာဘစေသာ ကိေလသာ ရန္သူမ်ား ၀င္လာနိုင္ပါသည္။ ကိေလသာရန္သူမ်ားမ၀င္နုိ္င္ေစရန္ ဒြါရ (၆)ပါး၌ သတိဆိုသည့္ အေစာင့္အေရွာက္ထားရပါသည္။ သတိအေစာင့္အရွာက္ႏွင့္ျပည့္စံုလွ်င္ အက်ဳိးတရားမ်ားစြာရရွိသည့္အျပင္ ကိေလသာမ်ားလည္း ကင္းစင္နိုင္ေပသည္။
သတိမေတာ သဒါမေတာ - သတိႏွင့္ျပည့္စံုေသာသူတို႔အတြက္ ကိေလသာမွွကင္းေနေသာေၾကာင့္ လက္ရွိဘ၀မွာပင္ လွ်င္ အၿမဲတမ္း အခါခပ္သိမ္း ေကာင္းေနပါသည္။ သတိ မံ သုခံ ေမဒတိ- သတိစိုက္လွ်က္ ရႈမွတ္ေနေသာ ပုဂၢဳလ္သည္ ေသလြန္လွ်င္ လူခ်မ္းသာ၊နတ္ခ်မ္းသာ၊ နိဗၺာန္ ခ်မ္းသာတိုင္ေအာင္ ရရွိခံစားနိုင္ပါေပသည္။ သတိတရားျဖင့္ ရႈမွတ္ေနေသာသူသည္ မနက္ျဖန္အတြက္ ျမတ္ေနပါသည္။ သတိထား၍ ေပၚရာေပၚရာကို ရႈမွတ္ၾကကုန္ေသာသူတို႔သည္ အို ၊ နာ ၊ေသ စေသာ အလံုးစံုေသာ ေဘးဒုကၡအေပါင္းမွ လြတ္ေျမာက္နုိင္၏ ဟု ျမတ္ဗုဒၶေဟာေတာ္မူခဲ့သည့္အျပင္ သတိႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ရနိုင္ေသာ အက်ဳိးတရားမ်ားသည္ မ်ားစြာရွိေသးရကား အလ်ဥ္းသင့္က ေနာင္တြင္ ေဖၚျပေပးပါဦးမည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ပုထုဇဥ္ပင္ျဖစ္ေသာ္လည္း သတိတရားျဖင့္ ေနနိုင္လွ်င္ ကိေလသာေတြနည္းရာကေန ေခါင္းပါးသြားမည္၊ ေခါင္းပါး ရာကေန အၿပီးသတ္ပယ္သတ္နိုင္မည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သတိရွိေစရန္ က်င့္သံုးေနျခင္းသည္ပင္လွ်င္ အရိယာမဟုတ္ေသာ္လည္း အရိယာတို႔ႏွင့္တူေအာင္ က်င့္ေနသည္မည္ပါေပေတာ့သတည္း။
စိတ္ေနသန္႔ရွင္း ၊ ေဘးရန္ကင္း ၊ လြန္မင္းခ်မ္းသာၾကပါေစ
ဦးေကာ၀ိဒ(ၿမိတ္)
31.3.2008 တနလၤာေန႔
