This is default featured post 1 title

Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these sentences with your own descriptions.This theme is Bloggerized by Lasantha Bandara - Premiumbloggertemplates.com.

This is default featured post 2 title

Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these sentences with your own descriptions.This theme is Bloggerized by Lasantha Bandara - Premiumbloggertemplates.com.

This is default featured post 3 title

Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these sentences with your own descriptions.This theme is Bloggerized by Lasantha Bandara - Premiumbloggertemplates.com.

This is default featured post 4 title

Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these sentences with your own descriptions.This theme is Bloggerized by Lasantha Bandara - Premiumbloggertemplates.com.

This is default featured post 5 title

Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these sentences with your own descriptions.This theme is Bloggerized by Lasantha Bandara - Premiumbloggertemplates.com.

Thursday, May 29, 2008

ႏွစ္ငါးဆယ္ျပည့္ ေရႊရတု ပ်ားရည္ဆြမ္းေလာင္းလွဴပြဲႀကီး


ကတန္ကၽြန္းသည္ ၿမိတ္ကၽြန္းေပါင္း (၈၀၀)ခန္႔ရွိသည့္အနက္ အလ်ား(၁၈)မိုင္၊ အနံ(၁၂)မိုင္ ရွိသည့္ အႀကီးမားဆံုးေသာ ကၽြန္းျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ထိုကတန္ကၽြန္းကို ကၽြန္းဘုရင္ ဟု ေခၚၾကသကဲ့သုိ႔ ကၽြန္းစု ဟုလည္း ေခၚခဲ့ၾကေပသည္။ ယခုအခါ ထိုကတန္ကၽြန္းႀကီးတြင္ ရြာေပါင္း (၂၀)ခန္႔ရွိၿပီး ကတန္ကၽြန္းကို မူတည္၍ ကၽြန္းစုၿမိဳ႕နယ္ဟု ေခၚ ၾကပါသည္။ ထိုကၽြန္းစုၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ထိန္းေခ်ာင္းအမည္ရွိ ေက်းရြာတစ္ရြာလည္းရွိေပသည္။ ထိုရြာတြင္ ေအာင္ေတာ္မူသာသနာ့ရိပ္သာ ရြာဦးဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း၌ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ကဆုန္လျပည့္ေန႔တြင္ ပ်ားရည္ဆြမ္းေလာင္းလွဴလာခဲ့ၾကရာ (၁၉၅၈)ခုႏွစ္မွသည္ (၂၀၀၈)ခုႏွစ္အထိ ႏွစ္ငါးဆယ္တုိင္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ယခုအခါ ႏွစ္ငါးဆယ္ ေရႊရတု အထိမ္းအမွတ္ျဖင့္ ပ်ားရည္ဆြမ္းေလာင္းလွဴပြဲ ကို စည္းကားသိုက္ၿမိဳက္စြာက်င္းပခဲ့ပါသည္။ ထိုပြဲတြင္ ပ်ားရည္လာေရာက္အလွဴခံေတာ္မူၾကေသာ သံဃာေတာ္မ်ားမွာ (၁၃၀)ပါး အေရအတြက္ရွိၿပီး၊ သီလရွင္မ်ားမွာ (၄၀)ခန္႔ ၊ စုစုေပါင္း (၁၇၀)ခန္႔ ရွိပါသည္ ။ ထုိပြဲတြင္ ပတ္၀န္းက်င္မွ ရြာမ်ားျဖစ္ၾကေသာ ကတၱလူရြာ၊ မရမ္းေခ်ာင္းရြာ၊မအိုင္ရြာ၊ ပန္းဆြတ္ရြာ၊ ေရခပ္ဆိပ္ရြာ၊ ဆားဖိုရြာ၊ သႏၲာကၽြန္း(ယခင္ကုလားကၽြန္း)၊ကၽြန္းစုၿမိဳ႕တို႔မွ ေစတနာရွင္မ်ားက ပ်ားရည္ဆြမ္းလာ ေရာက္ေလာင္းလွဴၾကေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။

Type the rest of your post here.

ႏွစ္ငါးဆယ္ျပည့္ ေရႊရတု ပ်ားရည္ဆြမ္းေလာင္းလွဴပြဲႀကီး


ကတန္ကၽြန္းသည္ ၿမိတ္ကၽြန္းေပါင္း (၈၀၀)ခန္႔ရွိသည့္အနက္ အလ်ား(၁၈)မိုင္၊ အနံ(၁၂)မိုင္ ရွိသည့္ အႀကီးမားဆံုးေသာ ကၽြန္းျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ထိုကတန္ကၽြန္းကို ကၽြန္းဘုရင္ ဟု ေခၚၾကသကဲ့သုိ႔ ကၽြန္းစု ဟုလည္း ေခၚခဲ့ၾကေပသည္။ ယခုအခါ ထိုကတန္ကၽြန္းႀကီးတြင္ ရြာေပါင္း (၂၀)ခန္႔ရွိၿပီး ကတန္ကၽြန္းကို မူတည္၍ ကၽြန္းစုၿမိဳ႕နယ္ဟု ေခၚ ၾကပါသည္။ ထိုကၽြန္းစုၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ထိန္းေခ်ာင္းအမည္ရွိ ေက်းရြာတစ္ရြာလည္းရွိေပသည္။ ထိုရြာတြင္ ေအာင္ေတာ္မူသာသနာ့ရိပ္သာ ရြာဦးဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း၌ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ကဆုန္လျပည့္ေန႔တြင္ ပ်ားရည္ဆြမ္းေလာင္းလွဴလာခဲ့ၾကရာ (၁၉၅၈)ခုႏွစ္မွသည္ (၂၀၀၈)ခုႏွစ္အထိ ႏွစ္ငါးဆယ္တုိင္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ယခုအခါ ႏွစ္ငါးဆယ္ ေရႊရတု အထိမ္းအမွတ္ျဖင့္ ပ်ားရည္ဆြမ္းေလာင္းလွဴပြဲ ကို စည္းကားသိုက္ၿမိဳက္စြာက်င္းပခဲ့ပါသည္။ ထိုပြဲတြင္ ပ်ားရည္လာေရာက္အလွဴခံေတာ္မူၾကေသာ သံဃာေတာ္မ်ားမွာ (၁၃၀)ပါး အေရအတြက္ရွိၿပီး၊ သီလရွင္မ်ားမွာ (၄၀)ခန္႔ ၊ စုစုေပါင္း (၁၇၀)ခန္႔ ရွိပါသည္ ။ ထုိပြဲတြင္ ပတ္၀န္းက်င္မွ ရြာမ်ားျဖစ္ၾကေသာ ကတၱလူရြာ၊ မရမ္းေခ်ာင္းရြာ၊မအိုင္ရြာ၊ ပန္းဆြတ္ရြာ၊ ေရခပ္ဆိပ္ရြာ၊ ဆားဖိုရြာ၊ သႏၲာကၽြန္း(ယခင္ကုလားကၽြန္း)၊ကၽြန္းစုၿမိဳ႕တို႔မွ ေစတနာရွင္မ်ားက ပ်ားရည္ဆြမ္းလာ ေရာက္ေလာင္းလွဴၾကေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။

Type the rest of your post here.

Wednesday, May 28, 2008

info ေလးေတာင္မွ ခ်မ္းသာမေပးဘူး၊ အပိတ္ခံလိုက္ရပီ၊ အလကားေန အားေနသလားမသိဘူး၊ ပိတ္ပဲပိတ္နိုင္လြန္းတယ္။

Type your summary here.

Type the rest of your post here.

info ေလးေတာင္မွ ခ်မ္းသာမေပးဘူး၊ အပိတ္ခံလိုက္ရပီ၊ အလကားေန အားေနသလားမသိဘူး၊ ပိတ္ပဲပိတ္နိုင္လြန္းတယ္။

Type your summary here.

Type the rest of your post here.

တစ္ခါတုန္းကၾသ၀ါဒ

ၿမိတ္ၿမိဳ႕-မဟာဂႏၶာရံုတိုက္ခြဲ ဘုရားငါးဆူပရိယတၱိစာသင္တိုက္ ပဓာနနာယကဆရာေတာ္အ၀င္အပါ ဆရာေတာ္(၃)ပါး၏ ဂုဏ၀ိသိ႒ပူဇာ အထိမ္းအမွတ္ထုတ္ စာအုပ္၌ စာမူခ်ီးျမွင့္ေပးပါရန္ ေတာင္းခံလာသည့္အတြက္ ေအာက္ပါေဆာင္းပါးကို ေရးသားၿပီးသည္နွင့္ online စာဖတ္ပရိသတ္မ်ား ဖတ္နိုင္ေစရန္အတြက္ တစ္ခါတုန္းကၾသ၀ါဒ ဟူသည့္ ေဆာင္းပါးကုိ ပို႔စ္တင္ေပးလိုက္ပါေၾကာင္း ၊ စာရႈသူမ်ား က်န္းမာခ်မ္းသာစြာျဖင့္ လိုရာဆႏၵျပည့္၀ၾကပါေစ။
တစ္ေန႔ စာေရးသူထံ လူတစ္ေယာက္ ေရာက္ရွိလာကာ “ အရွင္ဘုရား…..တပည့္ေတာ္ အရွင္ဘုရားကို ေတြ႕ခ်င္ေနတာန႔ဲအေတာ္ပဲ၊ ဒီမွာ ဦးက၀ိသာရက အရွင္ဘုရားကုိ စာေပးခုိင္းလိုက္လို႔ပါဘုရား” ဟုေျပာကာ စာတစ္ေစာင္ ထုတ္ေပးပါသည္။ စာေရးသူလည္း ဘာမ်ားပါလိမ့္ ဟု ေပးစာကို ဖြင့္ၾကည့္ရာ ဘုရားငါးဆူစာသင္တိုက္မွ ပဓာနနာယက ဆရာေတာ္ထံမွ စာေရးသူအား စာမူေတာင္းခံလာေသာ စာျဖစ္ေနပါသည္။
သုိ႔ႏွင့္က်ရာ၀န္တာ မေနသာ ဟုဆိုသကဲ့သုိ႔ စာေရးသူအား ေက်းဇူးမ်ားခဲ့သည့္ မိခင္ေက်ာင္းေတာ္ႀကီးျဖစ္သည့္အျပင္ ဘြဲ႕ရရွိခဲ့သည့္ ဆရာေတာ္သံုးပါးအနက္ နိုင္ငံေတာ္မွ အဂၢမဟာဂႏၳ၀ါစကပ႑ိတဘြဲ႕တံဆိပ္ ခ်ီးျမွင့္ျခင္းခံခဲ့ရေသာ ပဓာနနာယကဆရာေတာ္ ဦးက၀ိသာရာလကၤာရထံတြင္ သာမေဏသက်သီဟစာ၀ါမ်ားႏွင့္ပထမျပန္စာ၀ါမ်ားပါ လိုက္ခဲ့ရ၍လည္း ဆရာေတာ္ႏွင့္ ဘုရားငါးဆူေက်ာင္းတိုက္ဆိုလွ်င္ စာေရးသူအတြက္ အလြန္ေက်းဇူးမ်ားလွပါသည္။


ယခုအခါ ဆရာေတာ္ဦးစီးေသာ ဘုရားငါးဆူပရိယတၱိစာသင္တိုက္ႀကီးသည္ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္မဟာဂႏၶာရံုဆရာေတာ္ဘုရား ႀကီး၏ မူ၀ါဒအတိုင္း စာေပမ်ားကုိ အေျခခံကစ၍ ပို႔ခ်ေပးခဲ့သည္မွာ ယေန႔အထိတိုင္ပင္၊ ယခုလည္း စာေပမ်ားကို ပုိ႔ခ်ဆဲ ေနာင္လည္း ပို႔ခ်ေနဦးမည္မွာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သာသနာေတာ္အတြက္ အားတက္ဖြယ္ရာေကာင္းလွပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း၊ ပရိယတၱိသာသနာ၊ ပဋိပတၱိသာသနာ၊ ပဋိေ၀ဓသာသနာဟု သာသနာသံုးရပ္ရွိရာတြင္ သာသနာေတာ္ေႏွာင္ေရး စိတ္ေအးေစရန္မွာ ပရိယတၱိသာသနာသာျဖစ္ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ပဋိပတၱိ ကင္းလွ်က္ ပရိယတၱိျပဳလုပ္မည္ဆိုပါက ထိုပရိယတၱိသည္ အေျခခိုင္ေသာ ပရိယတၱိ မျဖစ္လာနိုင္ေပ။ ပဋိပတၱိတြင္ က်င့္သံုးမႈသီလတရားလည္းပါေနေသာေၾကာင့္ သီလအေျခခံထားသည့္ ပရိယတၱိသာလွ်င္ သာသနာအရွည္တည္နိုင္ေသာေၾကာင့္ ပဋိပတၱိမကင္းသည့္ပရိယတၱိျဖစ္ဖို႔ လိုအပ္လွေပသည္။ ထုိ႔အတူ ပရိယတၱိအေျခခံ မရွိေသာ ပဋိပတၱိသည္လည္း တာရွည္ခံနိုင္ျခင္းမရွိေပ။ (ေလာကတြင္ လြဲမွားေသာ ဆန္းျပားေသာ နည္းနိႆယမ်ား ေပၚထြန္းေနသည္ကို သတိျပဳပါ)။ ထို႔ေၾကာင့္ ပဋိပတၱိသည္လည္း ပရိယတိၱမကင္းသည့္ ပဋိပတၱိျဖစ္ရန္ အေရးႀကီးေပသည္။
ဤေနရာ၌ ပရိယတၱိသာသနာႏွင့္ပတ္သက္၍ သင္ၾကားမႈစနစ္( Education system) ကို တင္ျပလိုပါေသးသည္။
ယေန႔ေခတ္ စာသင္နည္းတို႔သည္ အမ်ဳိးမ်ဳိးအဖံုဖံု ရွိသည့္အနက္ မဟာဂႏၶာရံုဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ စာသင္နည္းသည္ သာမေဏငယ္မ်ား ရဟန္းငယ္မ်ား သေဘာေပါက္လြယ္သည့္အျပင္ ပါဠိအေျခခံစာေပကို အပိုအလိုမရွိ သင္ၾကားပို႔ခ်ေတာ္မူခဲ့ၾကသည့္အတြက္ အခ်ိန္တိုအတြင္း ဖတ္နိုင္၊ေရးနိုင္၊အ႒ကထာမ်ားကုိ ပိုင္နိုင္စြာၾကည့္ရႈလာနိုင္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ စာသင္နည္းသည္ ေခတ္လူငယ္မ်ားအတြက္ အေကာင္းဆံုးေသာ စာသင္နည္းစနစ္တစ္ခု (The best education system) ဟု တင္စားေျပာဆိုလိုက္ရပါသည္။
တစ္ေန႔သ၌ စာအံေနသည့္ သီလရွင္ေလးတစ္ပါးကို အကဲခတ္ၾကည့္မိပါသည္၊ သူမသည္ သဒၵါႀကီးပါဠိ ၀ုတၱိ ဥဒါဟရုဏ္မ်ားကို ပင္ပမ္းစြာ က်က္ေနရသည့္အျပင္ စာလုပ္ေနသည္မွာ ၾကာၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း သဒၵါရုပ္တြက္မ်ား ရုပ္ၿပီးပံုမ်ားကို ေသေသခ်ာခ်ာ ဂဃနဏ မသိေသး၊ နာမ္ဂုဏ္းစဥ္ဆိုလွ်င္လည္း ေ၀လာေ၀း၊ မည္သည့္၀ိဘတ္က မည္သည့္အနက္အဓိပၸါယ္ထြက္သည္ကိုလည္း သိသလိုလိုႏွင့္၀ိုးတ၀ါး က်က္သာက်က္ေနရသည္ အျဖဴအမဲ မသဲကြဲေပ။ သူမကုိမဆုိထားဘိ တစ္ခ်ဳိ႕ စာသင္ငယ္မ်ားပင္ ေသေသခ်ာခ်ာ မသိေသးေပ။
ဤေနရာတြင္ မဟာဂႏၶာရံုတိုက္ခြဲတစ္ခုျဖစ္သည့္ ၿမိတ္ၿမိဳ႕-ဘုရားငါးဆူစာသင္တိုက္ႀကီး၏ ပါဠိစာေပအေျခခံ သင္ယူနည္းစနစ္သည္ကား မဟာဂႏၶာရံုဆရာေတာ္ ဦးဇနကာဘိ၀ံသ၏ နည္းစနစ္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အလြန္ေကာင္းသည္ဟု ဆိုရေပမည္၊ အဘယ့္ေၾကာင့္နည္းဟူမူ- ေရွးဦးစြာ စတင္သင္ယူၾကေသာ စာသင္ငယ္မ်ားအတြက္ တြဲဖက္အေျချပဳသဒၵါ စာအုပ္မွ နာမ္ဂုိဏ္းအားလံုးကို ဂိုဏ္းစဥ္ႏွင့္တကြ ၀ိဘတ္အနက္အဓိပၸါယ္ပါမက်န္ သင္ယူၾကရသည့္အျပင္ ထိုနာမ္ဂိုဏ္းျပီးပါက ၀ါက်တစ္ေၾကာင္း၏ ႀကိယာေနရာတြင္ အသံုးျပဳရေသာ အာခ်တ္ဂိုဏ္းစဥ္မ်ားကိုလည္း အနက္အဓိပၸါယ္နွင့္တကြ သင္ယူရပါသည္။ ထို တြဲဖက္အေျချပဳသဒၵါ ေက်ညက္လွ်င္ ပါဠိသိကၡာ စာအုပ္ျဖင့္ ပါဠိ၀ါက်စီ ေလ့က်င့္နည္းတို႔ကိုပါ သင္ယူရ၍ ေက်ညက္ေသာအခါ သဒၵါႀကီး္ကို မသင္ရေသးေပမယ့္ ထုိစာသင္ငယ္တို႔သည္ အလိုရွိသလို ပါဠိ၀ါက်မ်ားကို က်မ္းဂန္တတ္ပုဂၢိဳလ္အလား ေရးတတ္ဖတ္တတ္ေနသည္မွာ ၀မ္းေျမာက္အားရဖြယ္ရာ ေကာင္းလွေသာေၾကာင့္ မဟာဂႏၶာရံုတိုက္ခြဲ ဘုရားငါးဆူစာသင္တိုက္၏ သင္ၾကားေရးနည္းစနစ္သည္ ေခတ္မီေသာ ပညာသင္ၾကားေရးစနစ္ (Modern High Education System) ျဖစ္ပါသည္။
“သဒတ္မတာ စပ္မတာ, သဒၵါမတတ္ စာမတတ္” ဟူသည့္ ဆိုရိုးစကားအတိုင္း သဒၵါတတ္မွ စာတတ္ရကား သဒၵါသည္ ပိဋကတ္စာေပသင္ယူရာ၌ အဓိကက်ေသာ အခန္းက႑မွ ပါ၀င္ေနေပသည္။
သို႔ေသာ္လည္း သဒၵါဘာသာရပ္ကို သင္ယူရာ၀ယ္ သဒၵါႀကီးပါဠိကို က်က္တူေရြး စာက်က္နည္းျဖင့္ က်က္ေနမည္ဆို ပါက အခ်ိန္သာကုန္၍ အက်ဳိးမရွိသည္ကို ေတြ႕ျမင္ရေပမည္။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္းဟူမူ သဒၵါႀကီးပါဠိ (၀ုတၱိ ဥဒါဟရုဏ္)မ်ားကုိ ပင္ပမ္းစြာက်က္ေနျခင္းျဖင့္ စာသင္သားသာမေဏငယ္၊သီလရွင္ငယ္မ်ားအဖို႔မူကား သေဘာအဓိပၸါယ္ကို လြယ္လြယ္ျဖင့္မသိျမင္နိင္ေပ။ စာသင္သည္ဆိုရာ၀ယ္ ထိုစာ၏ အနက္အဓိပၸါယ္ကို အေျခက်က် သိျမင္လွ်င္ ေကာင္းပါသည္။ ထိုသုိ႔မဟုတ္ပါက က်က္တူေရြးစာက်က္နည္းျဖင့္ က်က္ေနမည္ဆိုပါက ဦးေႏွာက္ကို အလကားျဖဳန္းတီးရာ ေရာက္ေနေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ “လိုအပ္တာထက္ ပိုၿပီးေတာ့ အာဂုံ က်က္ျခင္းဟာ ဦးေႏွာက္ကို အလကားျဖဳန္းတီးျခင္းပါပဲ” ဟု အထင္ကရာ ဆရာေတာ္ႀကီးတစ္ပါးကလည္း မိန္႔ၾကားဖူးပါသည္။
ဆိုလိုသည္မွာ မဟာဂႏၶာရံုဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ စာသင္နည္းကား ယေန႔ေခတ္ စာသင္ပ်ဳိတို႔အတြက္ အမွန္တကယ္ စာတတ္ေသာ စာသင္နည္းတစ္ခု ျဖစ္ေနသည္ကို ယေန႔ေခတ္ အျမင္ျဖင့္ သတိထားသင့္ေပသည္။
ယေန႔ေခတ္ ပါဂ်ဲရိုး ပါရာဒိုစသည့္ ေခတ္မီကားမ်ားၾကား၀ယ္ မင္းတုန္းမင္းလက္ထက္မွ ဘိဳြင္လာျဖင့္အသံုးျပဳရသည့္ ကားအိုေလးမွာ အသံုးမ၀င္လွသကဲ့သုိ႔ နန္းေက်ာင္းမူနိႆယတို႔သည္ “အေျချပဳသဒၵါ” စေသာ ေခတ္ေပၚက်မ္းစာတို႔ အလယ္၌ အို၍ ေရွးရိုးက်ေနသည္ျဖစ္ရာ ရိုးအႀကီး ျဖစ္ေနေပေတာ့သည္။
ေခတ္ေပၚက်မ္းစာမ်ားဟု တင္စားေျပာဆိုရသည့္ မဟာဂႏၶာရံုဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးဦးဇနကာဘိ၀ံသ၏ တြဲဖက္အေျချပဳ သဒၵါ၊ ပါဠိသိကၡာ၊ အေျချပဳသဒၵါ ၊ ကထာသလႅာပသိကၡာ၊အ႒ကထာအေျချပဳ စသည္မ်ားကုိ မဟာဂႏၶာရံုတိုက္ခြဲတစ္ခုျဖစ္သည့္ ၿမိတ္ၿမိဳ႕၊ ဘုရားငါးဆူစာသင္တိုက္တြင္ သင္ၾကားပို႔ခ်ေပးခဲ့ၾကသည့္ ပဓာနနာယကဆရာေတာ္ ဦးက၀ိသာရာလကၤာရ ႏွင့္တကြ စာခ်ဆရာေတာ္မ်ား၏ ေမတၱာ၊ေစတနာ၊ အနစ္နာခံမႈမ်ားကို အရင္းအႏွီးျပဳကာ သင္ၾကားပို႔ခ်ေပးလာခဲ့သည္မွာ (၂၅)ႏွစ္ေက်ာ္ခဲ့ေပၿပီ၊ ယေန႔လည္း ပို႔ခ်ေနဆဲ ေနာင္လည္း ပို႔ခ်ေနဦးမည္မွာ ေသခ်ာလွေပသည္။ ထိုကဲ့သုိ႔ သင္အံပို႔ခ်လာခဲ့ရာက စာသင္သားရဟန္းသာမေဏမ်ားသည္ ငယ္၊လတ္၊ႀကီး၊ ဓမၼာစရိယတန္း စာေမးပြဲမ်ား ကိုလည္း မ်ားစြာေအာင္ျမင္ခဲ့ၾကသည့္အျပင္္ ရန္ကုန္ပရိယတၱိတကၠသိုလ္သို႔ ပို႔လြတ္ကာ ပညာသင္ၾကားေစ၍ B.A (Buddhism) , M.A (Buddhism) စသည့္ ဘြဲ႕မ်ားကုိ လည္း အထိုက္အေလ်ာက္ဆြတ္ခူးနိုင္ခဲ့ၾကသည္မွာ ဘုရားငါးဆူပရိယတၱိ စာသင္တိုက္၏ ေအာင္ျမင္မႈျဖစ္သျဖင့္ ၀မ္းေျမာက္ဂုဏ္ယူဖြယ္ရာ ေကာင္းလွပါသည္။ ထိုကဲ့သုိ႔ ႀကိဳးစား၍ သာသနာျပဳခဲ့မႈတို႔ေၾကာင့္လည္း ဆရာတစ္ဆူျဖစ္ခဲ့သည့္ ပဓာနနာယဆရာေတာ္ ဦးက၀ိသာရာလကၤာရ မေထရ္သည္ နိင္ငံေတာ္က အဂၢမဟာဂႏၳ၀ါစကပ႑ိတ ဘြဲ႕တံဆိပ္ေတာ္ကုိ ထိုက္ထိုက္တန္တန္ ခ်ီးျမွင့္ျခင္း ခံခဲ့ရသည့္အျပင္ စာခ်ဆရာေတာ္ႏွစ္ပါးမွာလည္း နိုင္ငံေတာ္က ခ်ီးျမွင့္ေသာ ဘြဲ႕အသီးသီးရရွိေတာ္မူခဲ့ၾကသည္မွာ ၿမိတ္ၿမိဳ႕-ဘုရားငါးဆူေက်ာင္းတိုက္အတြက္ ဂုဏ္ယူ၀မ္းေျမာက္ဖြယ္ရာပါေပ။ ထိုသို႔ ေအာင္ျမင္မႈရရွိရန္လည္း အသီးသီးက်ရာတာ၀န္ကို ဦးလည္မသုန္ သာသနာ့တာ၀န္ကို ထမ္း ရြက္ခဲ့ၾကသည္ မဟုတ္ပါေလာ။ မွတ္မိပါေသးသည္…
စာေရးသူတို႔ စာသင္သားဘ၀က ေန႔စဥ္နံနက္ အာရုဏ္ဆြမ္းစားၿပီးတိုင္း ၾသ၀ါဒတက္ရပါသည္။ ထိုစဥ္က ၾသ၀ါဒေပးေသာဆရာေတာ္မွာ ထီးေဆာင္းဆရာေတာ္ႀကီးျဖစ္္ပါသည္။ ဆရာေတာ္ႀကီးေပးေတာ္မူသည့္ ၾသ၀ါဒမွာ မွတ္သားစရာေကာင္းလွပါသည္။
မင္းမပါ ဘယ္ဟာမၿပီး၊မင္းခ်ည္းေတာ့လည္း ဘယ္ဟာမၿပီး။
သူ မပါ ဘယ္ဟာမၿပီး၊ သူခ်ည္းေတာ့လည္း ဘယ္ဟာမၿပီး။
ငါ မပါ ဘယ္ဟာမၿပီး၊ ငါခ်ည္းေတာ့လည္း ဘယ္ဟာမၿပီး……။
“သာသနာျပဳသည္ဆိုရာ၀ယ္ မင္းမပါလွ်င္ သာသနာျပဳကိစၥမၿပီးဘူး ဆိုေပမယ့္လို႔ မင္းခ်ည္းသက္သက္ တစ္ေယာက္တည္းျဖင့္ သာသနာျပဳလုိ႔ မရနိုင္ပါဘူး။ ထို႔အတူ သူမပါလွ်င္လည္း မည္သည့္ကိစၥျဖစ္ပါေစ မၿပီးဆံုးနိုင္ေပ၊ သို႔ေပမယ့္ သူခ်ည္းသက္သက္ျဖင့္ ကိစၥမၿပီးနိုင္ေပ၊ ငါ မပါလွ်င္လည္း မည္သည့္အရာမွ် မၿပီးနိုင္ေပမယ့္ ငါခ်ည္းလုပ္ေနလို႔လည္း အလုပ္မတြင္နိုင္၊ကိစၥမၿပီးနိုင္ေပ။ မင္း ၊ သူ၊ ငါ အားလံုးညီညြတ္စြာ ၀ိုင္း၀န္း၍ ခိုကပ္မႈမရွိ အားႀကိဳးမာန္တက္ ၾကိဳးစားသြားၾကရမွာ ျဖစ္သကဲ့သို႔ ဘုရားငါးဆူေက်ာင္းမဟာဂႏၶာရံုတိုက္ခြဲမွာလည္း ဒီလိုပါပဲ စာခ်ဆရာေတာ္မ်ား ၊ စာသင္သားငယ္မ်ား ၊ ပစၥည္းေလးပါးေထာက္ပံ့ေနၾကသည့္ဒကာမ်ားသည္ မိမိက်ရာက႑ကေန သစၥာရွိရွိ တာ၀န္သိသိျဖင့္ ႀကိဳးစားကာသာသနာျပဳၾကရေပမည္။ ေက်ာင္းတိုက္တြင္ စာသင္စာခ်မ်ားက အားႀကိဳးမာန္တက္ျပဳလုပ္ေန ၾကေသာ္လည္း ဒါယကာမ်ားဘက္က ပစၥည္းေလးပါးလွဴဒါန္းေထာက္ပံ့မႈ မရွိဘူးဆိုပါရင္ အဆင္ေျပမႈမရွိေသာေၾကာင့္ စာသင္/စာခ်မ်ား ခ်ည္းသက္သက္ သာသနာျပဳ၍မရသလို၊ ေက်ာင္းတိုက္အေပၚၾသဇာလြမ္းမိုးကာ အတၱမာနျဖင့္ ငါလုပ္ရင္ျဖစ္တယ္ဟုဆိုကာ ဒါယကာခ်ည္းသက္သက္လည္း သာသနာျပဳလို႔ မရနို္င္ပါဘူး။ ဆရာကတစ္မ်ဳိး၊တပည့္ကတဖံု၊ ဒါယကာကတေမွာက္ ဆိုသည့္အတိုင္း သူတစ္လူ ငါတစ္မင္း ဗိုလ္က်ကာ ညီညြတ္မႈမရွိဘဲ ေနက်မည္ဆိုလွ်င္ မိမိတို႔ေက်ာင္းတိုက္တြင္ တိုးတက္မႈ မရွိသည့္အျပင္ ၾကာေလ ဆုတ္ယုတ္ေလ ျဖစ္ေနေပေတာ့မည္။
စာခ်သည့္ပုဂၢိဳလ္ကလည္း စာခ်သည့္တာ၀န္ ၊ စာသင္ငယ္မ်ားကလည္း စာသင္သည့္တာ၀န္၊ ဒါယကာမ်ားကလည္း စာသင္/စာခ်မ်ား အမွန္တကယ္လိုအပ္ေနသည့္ ပစၥည္းေလးပါးတို႔ကို အခါအားေလ်ာ္စြာ ေထာက္ပံ့လွဴဒါန္းၾကသည့္ တာ၀န္၊ ဘက္စံု က႑စံုအသီးသီးကေန တာ၀န္ယူႀကိဳးစားသြားမယ္ဆိုရင္ ဘုရားငါးဆူသာသနာႀကီးဟာ ေနလိုလလို အစဥ္ထြန္းေျပာင္ေနမွာ ျဖစ္သလို ျမတ္ဗုဒၶသာသနာေတာ္ႀကီးဟာလည္း အစဥ္ဆက္မျပတ္ တည္တံ့ေနမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ယခုဒီမွာ ၾသ၀ါဒနာယူေနၾကတဲ့ ဦးဇင္း ကုိရင္မ်ားကလည္း စာခ်ပုဂၢိဳလ္မ်ားရဲ႕ ေစတနာေမတၱာျဖင့္ သြန္သင္ဆံုးမသည့္အတို္င္း တေသြမတိမ္းလိုက္နာကာ မိမိတိုးတက္ေရး ေက်ာင္းတိုက္တိုးတက္ေရးကို ေရွးရႈလွ်က္ သာသနာျပဳ သြားၾကဖို႔ တိုက္တြန္းရင္းနဲ႔ ဒီမွာပဲ ၾသ၀ါဒအဆံုးသတ္ပါတယ္” ဟု ထီးေဆာင္းဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ နံနက္ခင္းၾသ၀ါဒေပးေတာ္မူခဲ့သည္တို႔ကုိ ယေန႔ထက္တိုင္ေအာင္နားထဲၾကားေယာင္ဆဲျဖစ္ ပါသည္။
ထိုၾသ၀ါဒေတာ္အတိုင္း က်င့္သံုးခဲ့၍ေလာမသိ၊ အသီးအပြင့္ေ၀ေ၀ဆာဆာတို႔ျဖင့္ တင့္တယ္လွပေသာ သစ္ပင္ႀကီးတစ္ပင္ကဲ့သုိ႔ ၿမိတ္ၿမိဳ႕၊ ဘုရားငါးဆူပရိယတၱိစာသင္တိုက္ မဟာဂႏၶာရံုတိုက္ခြဲသည္လည္း ယခုအခါ၀ယ္ စာေအာင္သံဃာမ်ား၊သာသနာ့အာဇာနည္ မ်ားျဖင့္္ ေ၀ေ၀ဆာဆာလွပတင့္တယ္ေနေတာ့သည္ျဖစ္ရာ စာေရးသူႏွင့္တကြ စာသင္ပ်ဳိမ်ားအား ေမြးထုတ္ေပးရာ အမိေက်ာင္းေတာ္ႀကီး အတြက္္ ဂုဏ္ယူ၀မ္းေျမာက္ရပါေၾကာင္း ဤေဆာင္းပါးျဖင့္ ဂုဏ္ျပဳေရးသားလိုက္ရပါေတာ့သတည္း။
အရွင္ေဒ၀ိႏၵာဘိ၀ံသ၏ ရာစုႏွစ္ဒႆနကို မွီညမ္းပါသည္။

တစ္ခါတုန္းကၾသ၀ါဒ

ၿမိတ္ၿမိဳ႕-မဟာဂႏၶာရံုတိုက္ခြဲ ဘုရားငါးဆူပရိယတၱိစာသင္တိုက္ ပဓာနနာယကဆရာေတာ္အ၀င္အပါ ဆရာေတာ္(၃)ပါး၏ ဂုဏ၀ိသိ႒ပူဇာ အထိမ္းအမွတ္ထုတ္ စာအုပ္၌ စာမူခ်ီးျမွင့္ေပးပါရန္ ေတာင္းခံလာသည့္အတြက္ ေအာက္ပါေဆာင္းပါးကို ေရးသားၿပီးသည္နွင့္ online စာဖတ္ပရိသတ္မ်ား ဖတ္နိုင္ေစရန္အတြက္ တစ္ခါတုန္းကၾသ၀ါဒ ဟူသည့္ ေဆာင္းပါးကုိ ပို႔စ္တင္ေပးလိုက္ပါေၾကာင္း ၊ စာရႈသူမ်ား က်န္းမာခ်မ္းသာစြာျဖင့္ လိုရာဆႏၵျပည့္၀ၾကပါေစ။
တစ္ေန႔ စာေရးသူထံ လူတစ္ေယာက္ ေရာက္ရွိလာကာ “ အရွင္ဘုရား…..တပည့္ေတာ္ အရွင္ဘုရားကို ေတြ႕ခ်င္ေနတာန႔ဲအေတာ္ပဲ၊ ဒီမွာ ဦးက၀ိသာရက အရွင္ဘုရားကုိ စာေပးခုိင္းလိုက္လို႔ပါဘုရား” ဟုေျပာကာ စာတစ္ေစာင္ ထုတ္ေပးပါသည္။ စာေရးသူလည္း ဘာမ်ားပါလိမ့္ ဟု ေပးစာကို ဖြင့္ၾကည့္ရာ ဘုရားငါးဆူစာသင္တိုက္မွ ပဓာနနာယက ဆရာေတာ္ထံမွ စာေရးသူအား စာမူေတာင္းခံလာေသာ စာျဖစ္ေနပါသည္။
သုိ႔ႏွင့္က်ရာ၀န္တာ မေနသာ ဟုဆိုသကဲ့သုိ႔ စာေရးသူအား ေက်းဇူးမ်ားခဲ့သည့္ မိခင္ေက်ာင္းေတာ္ႀကီးျဖစ္သည့္အျပင္ ဘြဲ႕ရရွိခဲ့သည့္ ဆရာေတာ္သံုးပါးအနက္ နိုင္ငံေတာ္မွ အဂၢမဟာဂႏၳ၀ါစကပ႑ိတဘြဲ႕တံဆိပ္ ခ်ီးျမွင့္ျခင္းခံခဲ့ရေသာ ပဓာနနာယကဆရာေတာ္ ဦးက၀ိသာရာလကၤာရထံတြင္ သာမေဏသက်သီဟစာ၀ါမ်ားႏွင့္ပထမျပန္စာ၀ါမ်ားပါ လိုက္ခဲ့ရ၍လည္း ဆရာေတာ္ႏွင့္ ဘုရားငါးဆူေက်ာင္းတိုက္ဆိုလွ်င္ စာေရးသူအတြက္ အလြန္ေက်းဇူးမ်ားလွပါသည္။


ယခုအခါ ဆရာေတာ္ဦးစီးေသာ ဘုရားငါးဆူပရိယတၱိစာသင္တိုက္ႀကီးသည္ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္မဟာဂႏၶာရံုဆရာေတာ္ဘုရား ႀကီး၏ မူ၀ါဒအတိုင္း စာေပမ်ားကုိ အေျခခံကစ၍ ပို႔ခ်ေပးခဲ့သည္မွာ ယေန႔အထိတိုင္ပင္၊ ယခုလည္း စာေပမ်ားကို ပုိ႔ခ်ဆဲ ေနာင္လည္း ပို႔ခ်ေနဦးမည္မွာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သာသနာေတာ္အတြက္ အားတက္ဖြယ္ရာေကာင္းလွပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း၊ ပရိယတၱိသာသနာ၊ ပဋိပတၱိသာသနာ၊ ပဋိေ၀ဓသာသနာဟု သာသနာသံုးရပ္ရွိရာတြင္ သာသနာေတာ္ေႏွာင္ေရး စိတ္ေအးေစရန္မွာ ပရိယတၱိသာသနာသာျဖစ္ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ပဋိပတၱိ ကင္းလွ်က္ ပရိယတၱိျပဳလုပ္မည္ဆိုပါက ထိုပရိယတၱိသည္ အေျခခိုင္ေသာ ပရိယတၱိ မျဖစ္လာနိုင္ေပ။ ပဋိပတၱိတြင္ က်င့္သံုးမႈသီလတရားလည္းပါေနေသာေၾကာင့္ သီလအေျခခံထားသည့္ ပရိယတၱိသာလွ်င္ သာသနာအရွည္တည္နိုင္ေသာေၾကာင့္ ပဋိပတၱိမကင္းသည့္ပရိယတၱိျဖစ္ဖို႔ လိုအပ္လွေပသည္။ ထုိ႔အတူ ပရိယတၱိအေျခခံ မရွိေသာ ပဋိပတၱိသည္လည္း တာရွည္ခံနိုင္ျခင္းမရွိေပ။ (ေလာကတြင္ လြဲမွားေသာ ဆန္းျပားေသာ နည္းနိႆယမ်ား ေပၚထြန္းေနသည္ကို သတိျပဳပါ)။ ထို႔ေၾကာင့္ ပဋိပတၱိသည္လည္း ပရိယတိၱမကင္းသည့္ ပဋိပတၱိျဖစ္ရန္ အေရးႀကီးေပသည္။
ဤေနရာ၌ ပရိယတၱိသာသနာႏွင့္ပတ္သက္၍ သင္ၾကားမႈစနစ္( Education system) ကို တင္ျပလိုပါေသးသည္။
ယေန႔ေခတ္ စာသင္နည္းတို႔သည္ အမ်ဳိးမ်ဳိးအဖံုဖံု ရွိသည့္အနက္ မဟာဂႏၶာရံုဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ စာသင္နည္းသည္ သာမေဏငယ္မ်ား ရဟန္းငယ္မ်ား သေဘာေပါက္လြယ္သည့္အျပင္ ပါဠိအေျခခံစာေပကို အပိုအလိုမရွိ သင္ၾကားပို႔ခ်ေတာ္မူခဲ့ၾကသည့္အတြက္ အခ်ိန္တိုအတြင္း ဖတ္နိုင္၊ေရးနိုင္၊အ႒ကထာမ်ားကုိ ပိုင္နိုင္စြာၾကည့္ရႈလာနိုင္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ စာသင္နည္းသည္ ေခတ္လူငယ္မ်ားအတြက္ အေကာင္းဆံုးေသာ စာသင္နည္းစနစ္တစ္ခု (The best education system) ဟု တင္စားေျပာဆိုလိုက္ရပါသည္။
တစ္ေန႔သ၌ စာအံေနသည့္ သီလရွင္ေလးတစ္ပါးကို အကဲခတ္ၾကည့္မိပါသည္၊ သူမသည္ သဒၵါႀကီးပါဠိ ၀ုတၱိ ဥဒါဟရုဏ္မ်ားကို ပင္ပမ္းစြာ က်က္ေနရသည့္အျပင္ စာလုပ္ေနသည္မွာ ၾကာၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း သဒၵါရုပ္တြက္မ်ား ရုပ္ၿပီးပံုမ်ားကို ေသေသခ်ာခ်ာ ဂဃနဏ မသိေသး၊ နာမ္ဂုဏ္းစဥ္ဆိုလွ်င္လည္း ေ၀လာေ၀း၊ မည္သည့္၀ိဘတ္က မည္သည့္အနက္အဓိပၸါယ္ထြက္သည္ကိုလည္း သိသလိုလိုႏွင့္၀ိုးတ၀ါး က်က္သာက်က္ေနရသည္ အျဖဴအမဲ မသဲကြဲေပ။ သူမကုိမဆုိထားဘိ တစ္ခ်ဳိ႕ စာသင္ငယ္မ်ားပင္ ေသေသခ်ာခ်ာ မသိေသးေပ။
ဤေနရာတြင္ မဟာဂႏၶာရံုတိုက္ခြဲတစ္ခုျဖစ္သည့္ ၿမိတ္ၿမိဳ႕-ဘုရားငါးဆူစာသင္တိုက္ႀကီး၏ ပါဠိစာေပအေျခခံ သင္ယူနည္းစနစ္သည္ကား မဟာဂႏၶာရံုဆရာေတာ္ ဦးဇနကာဘိ၀ံသ၏ နည္းစနစ္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အလြန္ေကာင္းသည္ဟု ဆိုရေပမည္၊ အဘယ့္ေၾကာင့္နည္းဟူမူ- ေရွးဦးစြာ စတင္သင္ယူၾကေသာ စာသင္ငယ္မ်ားအတြက္ တြဲဖက္အေျချပဳသဒၵါ စာအုပ္မွ နာမ္ဂုိဏ္းအားလံုးကို ဂိုဏ္းစဥ္ႏွင့္တကြ ၀ိဘတ္အနက္အဓိပၸါယ္ပါမက်န္ သင္ယူၾကရသည့္အျပင္ ထိုနာမ္ဂိုဏ္းျပီးပါက ၀ါက်တစ္ေၾကာင္း၏ ႀကိယာေနရာတြင္ အသံုးျပဳရေသာ အာခ်တ္ဂိုဏ္းစဥ္မ်ားကိုလည္း အနက္အဓိပၸါယ္နွင့္တကြ သင္ယူရပါသည္။ ထို တြဲဖက္အေျချပဳသဒၵါ ေက်ညက္လွ်င္ ပါဠိသိကၡာ စာအုပ္ျဖင့္ ပါဠိ၀ါက်စီ ေလ့က်င့္နည္းတို႔ကိုပါ သင္ယူရ၍ ေက်ညက္ေသာအခါ သဒၵါႀကီး္ကို မသင္ရေသးေပမယ့္ ထုိစာသင္ငယ္တို႔သည္ အလိုရွိသလို ပါဠိ၀ါက်မ်ားကို က်မ္းဂန္တတ္ပုဂၢိဳလ္အလား ေရးတတ္ဖတ္တတ္ေနသည္မွာ ၀မ္းေျမာက္အားရဖြယ္ရာ ေကာင္းလွေသာေၾကာင့္ မဟာဂႏၶာရံုတိုက္ခြဲ ဘုရားငါးဆူစာသင္တိုက္၏ သင္ၾကားေရးနည္းစနစ္သည္ ေခတ္မီေသာ ပညာသင္ၾကားေရးစနစ္ (Modern High Education System) ျဖစ္ပါသည္။
“သဒတ္မတာ စပ္မတာ, သဒၵါမတတ္ စာမတတ္” ဟူသည့္ ဆိုရိုးစကားအတိုင္း သဒၵါတတ္မွ စာတတ္ရကား သဒၵါသည္ ပိဋကတ္စာေပသင္ယူရာ၌ အဓိကက်ေသာ အခန္းက႑မွ ပါ၀င္ေနေပသည္။
သို႔ေသာ္လည္း သဒၵါဘာသာရပ္ကို သင္ယူရာ၀ယ္ သဒၵါႀကီးပါဠိကို က်က္တူေရြး စာက်က္နည္းျဖင့္ က်က္ေနမည္ဆို ပါက အခ်ိန္သာကုန္၍ အက်ဳိးမရွိသည္ကို ေတြ႕ျမင္ရေပမည္။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္းဟူမူ သဒၵါႀကီးပါဠိ (၀ုတၱိ ဥဒါဟရုဏ္)မ်ားကုိ ပင္ပမ္းစြာက်က္ေနျခင္းျဖင့္ စာသင္သားသာမေဏငယ္၊သီလရွင္ငယ္မ်ားအဖို႔မူကား သေဘာအဓိပၸါယ္ကို လြယ္လြယ္ျဖင့္မသိျမင္နိင္ေပ။ စာသင္သည္ဆိုရာ၀ယ္ ထိုစာ၏ အနက္အဓိပၸါယ္ကို အေျခက်က် သိျမင္လွ်င္ ေကာင္းပါသည္။ ထိုသုိ႔မဟုတ္ပါက က်က္တူေရြးစာက်က္နည္းျဖင့္ က်က္ေနမည္ဆိုပါက ဦးေႏွာက္ကို အလကားျဖဳန္းတီးရာ ေရာက္ေနေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ “လိုအပ္တာထက္ ပိုၿပီးေတာ့ အာဂုံ က်က္ျခင္းဟာ ဦးေႏွာက္ကို အလကားျဖဳန္းတီးျခင္းပါပဲ” ဟု အထင္ကရာ ဆရာေတာ္ႀကီးတစ္ပါးကလည္း မိန္႔ၾကားဖူးပါသည္။
ဆိုလိုသည္မွာ မဟာဂႏၶာရံုဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ စာသင္နည္းကား ယေန႔ေခတ္ စာသင္ပ်ဳိတို႔အတြက္ အမွန္တကယ္ စာတတ္ေသာ စာသင္နည္းတစ္ခု ျဖစ္ေနသည္ကို ယေန႔ေခတ္ အျမင္ျဖင့္ သတိထားသင့္ေပသည္။
ယေန႔ေခတ္ ပါဂ်ဲရိုး ပါရာဒိုစသည့္ ေခတ္မီကားမ်ားၾကား၀ယ္ မင္းတုန္းမင္းလက္ထက္မွ ဘိဳြင္လာျဖင့္အသံုးျပဳရသည့္ ကားအိုေလးမွာ အသံုးမ၀င္လွသကဲ့သုိ႔ နန္းေက်ာင္းမူနိႆယတို႔သည္ “အေျချပဳသဒၵါ” စေသာ ေခတ္ေပၚက်မ္းစာတို႔ အလယ္၌ အို၍ ေရွးရိုးက်ေနသည္ျဖစ္ရာ ရိုးအႀကီး ျဖစ္ေနေပေတာ့သည္။
ေခတ္ေပၚက်မ္းစာမ်ားဟု တင္စားေျပာဆိုရသည့္ မဟာဂႏၶာရံုဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးဦးဇနကာဘိ၀ံသ၏ တြဲဖက္အေျချပဳ သဒၵါ၊ ပါဠိသိကၡာ၊ အေျချပဳသဒၵါ ၊ ကထာသလႅာပသိကၡာ၊အ႒ကထာအေျချပဳ စသည္မ်ားကုိ မဟာဂႏၶာရံုတိုက္ခြဲတစ္ခုျဖစ္သည့္ ၿမိတ္ၿမိဳ႕၊ ဘုရားငါးဆူစာသင္တိုက္တြင္ သင္ၾကားပို႔ခ်ေပးခဲ့ၾကသည့္ ပဓာနနာယကဆရာေတာ္ ဦးက၀ိသာရာလကၤာရ ႏွင့္တကြ စာခ်ဆရာေတာ္မ်ား၏ ေမတၱာ၊ေစတနာ၊ အနစ္နာခံမႈမ်ားကို အရင္းအႏွီးျပဳကာ သင္ၾကားပို႔ခ်ေပးလာခဲ့သည္မွာ (၂၅)ႏွစ္ေက်ာ္ခဲ့ေပၿပီ၊ ယေန႔လည္း ပို႔ခ်ေနဆဲ ေနာင္လည္း ပို႔ခ်ေနဦးမည္မွာ ေသခ်ာလွေပသည္။ ထိုကဲ့သုိ႔ သင္အံပို႔ခ်လာခဲ့ရာက စာသင္သားရဟန္းသာမေဏမ်ားသည္ ငယ္၊လတ္၊ႀကီး၊ ဓမၼာစရိယတန္း စာေမးပြဲမ်ား ကိုလည္း မ်ားစြာေအာင္ျမင္ခဲ့ၾကသည့္အျပင္္ ရန္ကုန္ပရိယတၱိတကၠသိုလ္သို႔ ပို႔လြတ္ကာ ပညာသင္ၾကားေစ၍ B.A (Buddhism) , M.A (Buddhism) စသည့္ ဘြဲ႕မ်ားကုိ လည္း အထိုက္အေလ်ာက္ဆြတ္ခူးနိုင္ခဲ့ၾကသည္မွာ ဘုရားငါးဆူပရိယတၱိ စာသင္တိုက္၏ ေအာင္ျမင္မႈျဖစ္သျဖင့္ ၀မ္းေျမာက္ဂုဏ္ယူဖြယ္ရာ ေကာင္းလွပါသည္။ ထိုကဲ့သုိ႔ ႀကိဳးစား၍ သာသနာျပဳခဲ့မႈတို႔ေၾကာင့္လည္း ဆရာတစ္ဆူျဖစ္ခဲ့သည့္ ပဓာနနာယဆရာေတာ္ ဦးက၀ိသာရာလကၤာရ မေထရ္သည္ နိင္ငံေတာ္က အဂၢမဟာဂႏၳ၀ါစကပ႑ိတ ဘြဲ႕တံဆိပ္ေတာ္ကုိ ထိုက္ထိုက္တန္တန္ ခ်ီးျမွင့္ျခင္း ခံခဲ့ရသည့္အျပင္ စာခ်ဆရာေတာ္ႏွစ္ပါးမွာလည္း နိုင္ငံေတာ္က ခ်ီးျမွင့္ေသာ ဘြဲ႕အသီးသီးရရွိေတာ္မူခဲ့ၾကသည္မွာ ၿမိတ္ၿမိဳ႕-ဘုရားငါးဆူေက်ာင္းတိုက္အတြက္ ဂုဏ္ယူ၀မ္းေျမာက္ဖြယ္ရာပါေပ။ ထိုသို႔ ေအာင္ျမင္မႈရရွိရန္လည္း အသီးသီးက်ရာတာ၀န္ကို ဦးလည္မသုန္ သာသနာ့တာ၀န္ကို ထမ္း ရြက္ခဲ့ၾကသည္ မဟုတ္ပါေလာ။ မွတ္မိပါေသးသည္…
စာေရးသူတို႔ စာသင္သားဘ၀က ေန႔စဥ္နံနက္ အာရုဏ္ဆြမ္းစားၿပီးတိုင္း ၾသ၀ါဒတက္ရပါသည္။ ထိုစဥ္က ၾသ၀ါဒေပးေသာဆရာေတာ္မွာ ထီးေဆာင္းဆရာေတာ္ႀကီးျဖစ္္ပါသည္။ ဆရာေတာ္ႀကီးေပးေတာ္မူသည့္ ၾသ၀ါဒမွာ မွတ္သားစရာေကာင္းလွပါသည္။
မင္းမပါ ဘယ္ဟာမၿပီး၊မင္းခ်ည္းေတာ့လည္း ဘယ္ဟာမၿပီး။
သူ မပါ ဘယ္ဟာမၿပီး၊ သူခ်ည္းေတာ့လည္း ဘယ္ဟာမၿပီး။
ငါ မပါ ဘယ္ဟာမၿပီး၊ ငါခ်ည္းေတာ့လည္း ဘယ္ဟာမၿပီး……။
“သာသနာျပဳသည္ဆိုရာ၀ယ္ မင္းမပါလွ်င္ သာသနာျပဳကိစၥမၿပီးဘူး ဆိုေပမယ့္လို႔ မင္းခ်ည္းသက္သက္ တစ္ေယာက္တည္းျဖင့္ သာသနာျပဳလုိ႔ မရနိုင္ပါဘူး။ ထို႔အတူ သူမပါလွ်င္လည္း မည္သည့္ကိစၥျဖစ္ပါေစ မၿပီးဆံုးနိုင္ေပ၊ သို႔ေပမယ့္ သူခ်ည္းသက္သက္ျဖင့္ ကိစၥမၿပီးနိုင္ေပ၊ ငါ မပါလွ်င္လည္း မည္သည့္အရာမွ် မၿပီးနိုင္ေပမယ့္ ငါခ်ည္းလုပ္ေနလို႔လည္း အလုပ္မတြင္နိုင္၊ကိစၥမၿပီးနိုင္ေပ။ မင္း ၊ သူ၊ ငါ အားလံုးညီညြတ္စြာ ၀ိုင္း၀န္း၍ ခိုကပ္မႈမရွိ အားႀကိဳးမာန္တက္ ၾကိဳးစားသြားၾကရမွာ ျဖစ္သကဲ့သို႔ ဘုရားငါးဆူေက်ာင္းမဟာဂႏၶာရံုတိုက္ခြဲမွာလည္း ဒီလိုပါပဲ စာခ်ဆရာေတာ္မ်ား ၊ စာသင္သားငယ္မ်ား ၊ ပစၥည္းေလးပါးေထာက္ပံ့ေနၾကသည့္ဒကာမ်ားသည္ မိမိက်ရာက႑ကေန သစၥာရွိရွိ တာ၀န္သိသိျဖင့္ ႀကိဳးစားကာသာသနာျပဳၾကရေပမည္။ ေက်ာင္းတိုက္တြင္ စာသင္စာခ်မ်ားက အားႀကိဳးမာန္တက္ျပဳလုပ္ေန ၾကေသာ္လည္း ဒါယကာမ်ားဘက္က ပစၥည္းေလးပါးလွဴဒါန္းေထာက္ပံ့မႈ မရွိဘူးဆိုပါရင္ အဆင္ေျပမႈမရွိေသာေၾကာင့္ စာသင္/စာခ်မ်ား ခ်ည္းသက္သက္ သာသနာျပဳ၍မရသလို၊ ေက်ာင္းတိုက္အေပၚၾသဇာလြမ္းမိုးကာ အတၱမာနျဖင့္ ငါလုပ္ရင္ျဖစ္တယ္ဟုဆိုကာ ဒါယကာခ်ည္းသက္သက္လည္း သာသနာျပဳလို႔ မရနို္င္ပါဘူး။ ဆရာကတစ္မ်ဳိး၊တပည့္ကတဖံု၊ ဒါယကာကတေမွာက္ ဆိုသည့္အတိုင္း သူတစ္လူ ငါတစ္မင္း ဗိုလ္က်ကာ ညီညြတ္မႈမရွိဘဲ ေနက်မည္ဆိုလွ်င္ မိမိတို႔ေက်ာင္းတိုက္တြင္ တိုးတက္မႈ မရွိသည့္အျပင္ ၾကာေလ ဆုတ္ယုတ္ေလ ျဖစ္ေနေပေတာ့မည္။
စာခ်သည့္ပုဂၢိဳလ္ကလည္း စာခ်သည့္တာ၀န္ ၊ စာသင္ငယ္မ်ားကလည္း စာသင္သည့္တာ၀န္၊ ဒါယကာမ်ားကလည္း စာသင္/စာခ်မ်ား အမွန္တကယ္လိုအပ္ေနသည့္ ပစၥည္းေလးပါးတို႔ကို အခါအားေလ်ာ္စြာ ေထာက္ပံ့လွဴဒါန္းၾကသည့္ တာ၀န္၊ ဘက္စံု က႑စံုအသီးသီးကေန တာ၀န္ယူႀကိဳးစားသြားမယ္ဆိုရင္ ဘုရားငါးဆူသာသနာႀကီးဟာ ေနလိုလလို အစဥ္ထြန္းေျပာင္ေနမွာ ျဖစ္သလို ျမတ္ဗုဒၶသာသနာေတာ္ႀကီးဟာလည္း အစဥ္ဆက္မျပတ္ တည္တံ့ေနမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ယခုဒီမွာ ၾသ၀ါဒနာယူေနၾကတဲ့ ဦးဇင္း ကုိရင္မ်ားကလည္း စာခ်ပုဂၢိဳလ္မ်ားရဲ႕ ေစတနာေမတၱာျဖင့္ သြန္သင္ဆံုးမသည့္အတို္င္း တေသြမတိမ္းလိုက္နာကာ မိမိတိုးတက္ေရး ေက်ာင္းတိုက္တိုးတက္ေရးကို ေရွးရႈလွ်က္ သာသနာျပဳ သြားၾကဖို႔ တိုက္တြန္းရင္းနဲ႔ ဒီမွာပဲ ၾသ၀ါဒအဆံုးသတ္ပါတယ္” ဟု ထီးေဆာင္းဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ နံနက္ခင္းၾသ၀ါဒေပးေတာ္မူခဲ့သည္တို႔ကုိ ယေန႔ထက္တိုင္ေအာင္နားထဲၾကားေယာင္ဆဲျဖစ္ ပါသည္။
ထိုၾသ၀ါဒေတာ္အတိုင္း က်င့္သံုးခဲ့၍ေလာမသိ၊ အသီးအပြင့္ေ၀ေ၀ဆာဆာတို႔ျဖင့္ တင့္တယ္လွပေသာ သစ္ပင္ႀကီးတစ္ပင္ကဲ့သုိ႔ ၿမိတ္ၿမိဳ႕၊ ဘုရားငါးဆူပရိယတၱိစာသင္တိုက္ မဟာဂႏၶာရံုတိုက္ခြဲသည္လည္း ယခုအခါ၀ယ္ စာေအာင္သံဃာမ်ား၊သာသနာ့အာဇာနည္ မ်ားျဖင့္္ ေ၀ေ၀ဆာဆာလွပတင့္တယ္ေနေတာ့သည္ျဖစ္ရာ စာေရးသူႏွင့္တကြ စာသင္ပ်ဳိမ်ားအား ေမြးထုတ္ေပးရာ အမိေက်ာင္းေတာ္ႀကီး အတြက္္ ဂုဏ္ယူ၀မ္းေျမာက္ရပါေၾကာင္း ဤေဆာင္းပါးျဖင့္ ဂုဏ္ျပဳေရးသားလိုက္ရပါေတာ့သတည္း။
အရွင္ေဒ၀ိႏၵာဘိ၀ံသ၏ ရာစုႏွစ္ဒႆနကို မွီညမ္းပါသည္။

Saturday, May 24, 2008

က်န္းမာေရးမေကာင္းလို႔ ပို႔္စ္မတင္နိုင္တဲ့အတြက္ စာဖတ္သူမ်ားကို ေတာင္းပန္ပါရေစ.......
ဘေလာဂါ ေမာင္ေ၀ရဲ႕အေဖအေမမ်ား ေလေဘးမွာ ေပ်ာက္ေနတယ္ၾကားလို႔ စိတ္မေကာင္းဘူး........
မိသားစုနဲ႔ အျမန္ျပန္ေတြ႔ပါေစလို႔ ဆုေတာင္းေမတၱာပို႔ေပးေနပါတယ္........
ဒီတစ္ပတ္ေတာ့..........ေတြးလို႔ရသမွ် ဓမၼစာစုမ်ားကုိ ေရးေပးလိုက္ပါတယ္.........

--လူ႔ဘ၀ဆိုတာ တုိေတာင္းလြန္းလွပါတယ္၊
ဒါေၾကာင့္ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေတြနဲ႔ အခိ်န္မကုန္သင့္ဘူး။

--လူ႔ဘ၀ဟာ ဘာမွ မေသခ်ာတဲ့အတြက္...
ေကာင္းတာေတြပဲ ျပဳသင့္ ၊ ေျပာသင့္ပါတယ္။

--ယံုၾကည္မႈတိုင္းဟာ အမွန္တရားလို႔ မဆိုနိုင္ပါဘူး၊
ဒါေပမယ့္ အမွန္တရားတိုင္းကိုေတာ့ ယံုၾကည္ရပါမယ္။

--ျပာဒါးသည္ လက္ျဖင့္ အထိမခံသလို....
ေလာဘစိတ္၊ေဒါသစိတ္တို႔သည္ သတိဥာဏ္ျဖင့္ အထိမခံေပ။

--စားခ်င္ပါတယ္ဆိုတဲ့ အရသာမ်ားဟာ......
ေရွးယခင္က စားခဲ့ဖူးေပါင္း မ်ားေလၿပီ။

Type the rest of your post here.

က်န္းမာေရးမေကာင္းလို႔ ပို႔္စ္မတင္နိုင္တဲ့အတြက္ စာဖတ္သူမ်ားကို ေတာင္းပန္ပါရေစ.......
ဘေလာဂါ ေမာင္ေ၀ရဲ႕အေဖအေမမ်ား ေလေဘးမွာ ေပ်ာက္ေနတယ္ၾကားလို႔ စိတ္မေကာင္းဘူး........
မိသားစုနဲ႔ အျမန္ျပန္ေတြ႔ပါေစလို႔ ဆုေတာင္းေမတၱာပို႔ေပးေနပါတယ္........
ဒီတစ္ပတ္ေတာ့..........ေတြးလို႔ရသမွ် ဓမၼစာစုမ်ားကုိ ေရးေပးလိုက္ပါတယ္.........

--လူ႔ဘ၀ဆိုတာ တုိေတာင္းလြန္းလွပါတယ္၊
ဒါေၾကာင့္ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေတြနဲ႔ အခိ်န္မကုန္သင့္ဘူး။

--လူ႔ဘ၀ဟာ ဘာမွ မေသခ်ာတဲ့အတြက္...
ေကာင္းတာေတြပဲ ျပဳသင့္ ၊ ေျပာသင့္ပါတယ္။

--ယံုၾကည္မႈတိုင္းဟာ အမွန္တရားလို႔ မဆိုနိုင္ပါဘူး၊
ဒါေပမယ့္ အမွန္တရားတိုင္းကိုေတာ့ ယံုၾကည္ရပါမယ္။

--ျပာဒါးသည္ လက္ျဖင့္ အထိမခံသလို....
ေလာဘစိတ္၊ေဒါသစိတ္တို႔သည္ သတိဥာဏ္ျဖင့္ အထိမခံေပ။

--စားခ်င္ပါတယ္ဆိုတဲ့ အရသာမ်ားဟာ......
ေရွးယခင္က စားခဲ့ဖူးေပါင္း မ်ားေလၿပီ။

Type the rest of your post here.

Thursday, May 15, 2008

တုုႏိႈင္းမမီ(၁၂)

ျမတ္ဗုဒၶသည္ တရားေဒသနာ ေဟာေဖၚညြန္ၾကားရာတြင္ လူတို႔၏ အဇၥ်ာသယႏွင့္ေလ်ာ္ညီစြာ လူ၊နတ္၊ျဗဟၼာမ်ား နားလည္သေဘာ ေပါက္ေစရန္ ျမင္းသမားလာလွ်င္ ျမင္းဥပမာ၊ ႏြားသမားလာလွ်င္ ႏြားဥပမာ၊ တံငါသည္လာလွ်င္ တံငါဥပမာ၊ ဇနီးေမာင္နံႏွင့္ပတ္သက္သာလွ်င္ အိမ္ေထာင္ေရး အဆင္ေျပေစရန္ ဓမၼႏွင့္ေလ်ာ္ညီစြာအမ်ဳိးမ်ဳိးအဖံုဖံုျဖင့္ ဓမၼေရးရာမ်ားကုိ ကၽြမ္းက်င္ေျပာင္ေျမာက္စြာ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သည့္အျပင္ ဓမၼႏွင့္ပတ္သက္လာလွ်င္ အက်ဳိးရွိမည္ဆိုပါက လူူနတ္ျဗဟၼာ မည္သူပင္ျဖစ္ေစ သားေတာ္ရာဟုလာ ပမာကဲ့သုိ႔မျခား စိတ္ေတာ္ထားကာ ေဟာၾကားဆံုးမ ေခ်ခၽြတ္ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။

ထိုသုိ႔ ျမတ္ဗုဒၶဆံုးမေတာ္မူခ်က္မ်ားကုိပင္လွ်င္ “သာသနာ” ဟုေခၚတြင္ၾကေပသည္။ ထိုသာသနာကို လိုက္နာက်င့္သံုးသူ လူနတ္ျဗဟၼာမ်ားသည္ အိုနာေသ ေဘးဆိုးႀကီးမ်ားမွ လြတ္ေျမာက္နိုင္သည့္အျပင္ ေရွးကမၻာေပါင္းမ်ားစြာကလည္း ထိုေဘးဆိုးမ်ားက လြတ္ေျမာက္ခဲ့သူမ်ားရွိခဲ့ပါသည္။ ယခုဘဒၵကမၻာတြင္လည္း လြန္ခဲ့သည့္ႏွစ္ေပါင္း(၂၅၀၀)က ပြင့္ေတာ္မူခဲ့သည့္ ေဂါတမျမတ္စြာဘုရားလက္ထက္ေတာ္တြင္ အိုနာေသေဘးက လြတ္ကင္းကာ ကၽြတ္တမ္း၀င္ေတာ္မူခဲ့ၾကသည္မွာ ျမတ္ဗုဒၶ၏ ပိဋကတ္ေတာ္ မွတ္တမ္းအရ အေရအတြက္မ်ားလွပါၿပီ။ ျမတ္ဗုဒၶအဆံုးအမကုိ လိုက္နာက်င့္သံုးသူမ်ားသည္ ယခုလည္း ထိုေဘးဆိုးႀကီးမ်ားမွ လြတ္ေျမာက္ဆဲ၊ ေနာင္လည္း လြတ္ေျမာက္ၾကဦးမည္မွာ ေသခ်ာလွပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေလာကတြင္ တစ္ျခားမည္သည့္ အဆံုးအမပင္ျဖစ္ေစ ျမတ္ဗုဒၶ၏ အဆံုးအမျဖစ္သည့္ သာသနာေတာ္ႀကီးကို္ ယွဥ္နိုင္သည္(တုႏိူင္းမီသည္)ဟူ၍ မရွိခဲ့ဖူးသကဲ့သုိ႔ ယခုလည္းရွိမည္မဟုတ္ ေနာင္လည္းရွိမည္မဟုတ္ပါေခ်။
ထုိသာသနာေတာ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ျမတ္ဗုဒၶလက္ထက္ေတာ္အခါက အျဖစ္အပ်က္တစ္ခု ရွိခဲ့ဖူးပါသည္။ အခါတစ္ပါး ျမတ္စြာဘုရားသည္ နေဠရု အမည္ရွိသည့္ တမာပင္ရင္းတြင္ သီတင္းသံုးေနေတာ္မူစဥ္ မဟာရာဒ အသူရာက “ အရွင္ဘုရား………အရွင္ဘုရားရဲ႕ သာသနာေတာ္အတြင္းမွာ အရွင္ဘုရားရဲ႕တပည့္သာ၀ကေတြဟာ ဘာေၾကာင့္မ်ား ေပ်ာ္ေမြ႕ေနၾကတာလဲ ဘုရား” ဟု ေမးေလွ်ာက္ပါ သည္။ ထိုအခါ ျမတ္စြာဘုရားက “ မဟာရာဒ………အံ့ဖြယ္(၈)ပါးႏွင့္ျပည့္ႏွက္ေနသည့္ မဟာသမုဒၵရာႀကီးမွာ သင့္ရဲ႕ အသူရာမ်ား ေပ်ာ္ ေမြ႕ေနနိုင္ၾကသလုိ အံ့ဖြယ္(၈)ပါးႏွင့္ျပည့္စံုေနတဲ့ ငါဘုရားရဲ႕ သာသနာေတာ္မွာ တပည့္သာ၀ကေတြဟာ ေပ်ာ္ေမြ႔ေနနုိင္ၾကေပတယ္” ဟု မိန္႔ေတာ္မူကာ ထိုအေၾကာင္းကုိ အဂၤုတၱရနိကာယ္ အ႒ကနိပါတ္တြင္ ျမတ္စြာဘုရားေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါသည္။
အံ့ဖြယ္(၈)ျဖာ မဟာသမုဒၵရာ
အစဥ္နက္၀ွမ္း
၁။ မဟာသမုဒၵရာႀကီးသည္ ကမ္းပါးအစပ္ကစၿပီး အစဥ္အတိုင္း တစ္လက္မ ႏွစ္လက္မ တစ္ေပ ႏွစ္ေပ တစ္ကိုက္ ႏွစ္ကိုက္ တစ္မိုင္ႏွစ္မိုင္စသည္ တေျဖးေျဖး နက္ရိႈင္း နက္ရိႈင္း လာပါသည္။ ထုိသုိ႔ နက္ရိႈင္းလာရာမွ မဟာသမုဒၵရာႀကီး၏ အလယ္ဗဟိုခ်က္မ(centre) ေနရာတြင္ သမုဒၵရာေရျပင္ေပၚမွ သမုဒၵရာေအာက္ၾကမ္းျပင္အထိ နက္ရိႈင္းမႈသည္ ယူဇနာေပါင္း ၈၄၀၀၀ အတိအက်ရွိပါသည္။ (American Dictionary တြင္ တစ္ယူဇနာ (၈)မိုင္ႏႈန္းဆိုသျဖင့္ မိုင္ေပါင္း(၆၇၂၀၀၀)မိုင္ အထိ နက္ရိႈင္းမႈရွိသည္ဟု ဆိုရေပမည္)။ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ တေျဖးေျဖး နက္ရိႈင္း နက္ရိႈင္း၍ သြားျခင္းသည္ပင္လွ်င္ မဟာသမုဒၵရာႀကီး၏ ပထမ အ့ံဖြယ္တစ္ပါး ျဖစ္ပါသည္။
ကမ္းကုိမလြန္
၂။ ဒုတိယအံ့ဖြယ္ကား မဟာသမုဒၵရာေရသည္ မည္သည့္အခါမွ် ကမ္းစပ္ကို ေက်ာ္လြန္ျခင္းမရွိေပ။
ရြံဖြယ္ဆယ္ပစ္
၃။ မဟာသမုဒၵရာႀကီးတြင္ ေခြးေသေကာင္ပုပ္၊ ျမင္းေသေကာင္ပုပ္၊ဆင္ေသေကာင္ပုပ္၊ လူေသေကာင္ပုပ္စသည့္ အညစ္အေၾကးမ်ားသည္ မဟာသမုဒၵရာ အလယ္သို႔ ေရာက္ေနမည္ဆိုလွ်င္ လိႈင္းလံုးႀကီးမ်ားက ပုတ္ခတ္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ ထိုအညစ္အေၾကးမ်ား ကမ္းစပ္သို႔ ေရာက္ရွိသြားရပါသည္။ မည္သည့္အညစ္ေၾကးပင္ျဖစ္ေစ မဟာသမုဒၵရာေရျပင္တြင္ မရွိနိုင္ေပ၊ ထိုကဲ့သုိ႔ အညစ္ေၾကးမ်ားသည္ မဟာသမုဒၵရာထဲေရာက္လွ်င္ လိုင္းလံုးႀကီးမ်ား၏ ရိုက္ပုတ္မႈေၾကာင့္ အလယ္တြင္ တာရွည္္ရပ္တည္ေနနုိင္စြမ္းမရွိဘဲ ကမ္းစပ္သို႔ ေရာက္ၾကရျခင္းသည္ပင္လွ်င္ မဟာသမုဒၵရာ၏ တတိယေျမာက္ အံ့ဖြယ္တစ္ပါးျဖစ္ပါသည္။
တစ္မည္ျဖစ္ျခင္း
၄။ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားစြာမွ စီးဆင္းလာေသာ ေရမ်ားသည္ ေနာက္ဆံုး မဟာသမုဒၵရာထဲသို႔သာ ေရာက္ရွိၾကပါသည္။ ထိုသို႔ ေရာက္ရွိေသာအခါ ဤေရက ဧရာ၀တိျမစ္ေရ၊ သံလြင္ျမစ္ေရ၊ စစ္ေတာင္းျမစ္ေရ၊ ေမခ ျမစ္ေရ၊ ေမလိခ ျမစ္ေရဟု ေခၚေ၀ၚ၍မရနိုင္ေတာ့ပါေခ်။ အဘယ့္ေၾကာင့္နည္းဟူမူ သမုဒၵရာထဲသို႔ ေရာက္ရွိေသာအခါ ထိုထိုျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားမွ စီးဆင္းေသာ ေရမ်ားသည္ ေရာေႏွာသြားကာ “သမုဒၵရာေရ” ဟု အမည္တစ္ခုသာ တြင္ရပါေတာ့သည္။
ဤသည္ပင္လွ်င္ မဟာသမုဒၵရာ၏ စတုတၳေျမာက္ အံ့ဖြယ္တစ္ပါးျဖစ္ပါသည္။
မယြင္းမတိုး
၅။ မဟာသမုဒၵရာႀကီးသည္ မိုးမ်ား အဆက္မျပတ္ရြာသြန္းမႈေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ ျမစ္ေခ်ာင္းအင္းအိုင္မ်ားမွ အဆက္မျပတ္စီးဆင္းေန၍ျဖစ္ေစ မည္သည့္အခါမွ် ျပည့္လွ်ံသြားသည္ဟူ၍ မရွိခဲ့ေပ၊ ထို႔အျပင္ မိုးေခါင္၍ျဖစ္ေစ၊ မိုးေခါင္ေသာေၾကာင့္ ျမစ္ေခ်ာင္းအင္းအိုင္မ်ားမွ ေရမစီးဆင္းနိုင္သည့္ အေျခအေနတြင္လည္း မဟာသမုဒၵရာေရမ်ားသည္ မည္သည့္အခါမွ် ေလ်ာ့သြားျခင္းမရွိေပ။ ဤကဲ့သုိ႔ ေရမ်ား တုိးျခင္း၊ေလ်ာ့ျခင္း မရွိျခင္းသည္ပင္လွ်င္ မဟာသမုဒၵရာ၏ ပဥၥမေျမာက္ အံ့ဖြယ္တစ္ပါးျဖစ္ပါသည္။
ဆယ္မ်ဳိးရတနာ
၆။ ဆ႒မေျမာက္အံ့ဖြယ္ကား မဟာသမုဒၵရာႀကီး၏ နက္ရိႈင္းေသာ ေနရာမ်ားတြင္ ေရႊေငြ၊စိန္၊ေၾကာင္၊ပုလဲ၊ သႏၲာ၊နီလာ၊ ေဂၚမုတ္၊ျမ၊ ပတၱျမား၊ ဥႆဖရား ဟူသည့္ ရတနာဆယ္ပါး အေျမာက္အမ်ား ရွိပါသည္။
ရသာဆားတူး
၇။ ပင္လယ္ျမစ္ေခ်ာင္းအင္းအိုင္မ်ားမွ စီးဆင္းလာေသာေရမ်ား၏ အရသာကား အမ်ဳိးမ်ဳိးအဖံုဖံုျဖစ္ေပမယ့္ ထိုေရမ်ား မဟာသမုဒၵရာထဲ ေရာက္ရွိေသာအခါ ငံေသာအရသာတစ္မ်ဳိးတည္းသာရွိေခ်ေတာ့သည္။ ဤကဲ့သုိ႔ အရသာတစ္မ်ဳိးတည္းသာ ရွိျခင္းသည္ပင္လွ်င္ မဟာသမုဒၵရာ၏ သတၱမေျမာက္ အံ့ဖြယ္တစ္ပါးျဖစ္ပါသည္။
ႀကီးသူေနရာ
၈။ မဟာသမုဒၵရာထဲတြင္ အလြန္ႀကီးမားေသာ ငါးႀကီးမ်ားသာ ေနထိုင္ရာျဖစ္ေပသည္။ ငါးႀကီးႏွင့္ပတ္သက္၍ မဟာ သမုဒၵရာထဲ ေနထိုင္ေသာ ငါးႀကီးမ်ားမွာ (၆)စင္းရွိသည္ဟု စာေပက ေဖၚျပသည့္အတြက္ ဗဟုႆုတအလို႔ငွါ ေဖၚျပေပးလိုက္ပါသည္။ (၁)တိမိရ အမည္ရွိငါးႀကီးျဖစ္သည္၊ ထိုငါး၏ အရွည္မွာ ယူဇနာတစ္ေထာင္၊ မိုင္၈၀၀၀ ရွည္လ်ားသည္။ (၂)တိပိဂၤလ အမည္ရွိငါးႀကီးသည္လည္း တိမိရငါးကဲ့သို႔ပင္ အလ်ားတူညီၾကသည္။(၃) တိမိရတိပိဂၤလ အမည္ရွိငါးႀကီးသည္လည္း အထက္ပါငါးႀကီးမ်ားႏွင့္ အလ်ားတူညီၾကေပသည္။ (၄)အာနႏၵာ အမည္ရွိငါးႀကီးသည္ အလ်ား ယူဇနာငါးရာ မိုင္(၄၀၀၀)ရွည္လ်ားပါသည္။(၅)တိမိအာနႏၵ အမည္ရွိငါးႀကီး၏ အလ်ားမွာလည္း ထို႔အတူ မိုင္(၄၀၀၀)ရွည္လ်ားသည္။(၆)အေဇၨာရဟ အမည္ရွိငါးႀကီး ၏ အလ်ားမွာလည္း ထို႔အတူ ရွည္လ်ားပါသည္။ ဤကား မဟာသမုဒၵရာထဲတြင္ ေနထိုင္ၾကသည့္ ငါးႀကီး (၆)စင္းျဖစ္ ပါသည္။ ထို႔အျပင္ အသူရာ ၊ နဂါး ၊ ဂႏၶဗၺနတ္ ဆိုတာေတြလည္း ရွိၾကေပေသးသည္။ ဤကဲ့သုိ႔ ႀကီးသူတို႔၏ ေနရာျဖစ္ျခင္းသည္ မဟာသမုဒၵရာႀကီး၏ အ႒မေျမာက္ အံ့ဖြယ္တစ္ပါး ျဖစ္ပါသည္။ ဤကားမဟာသမုဒၵရာ၏ အ့ံဖြယ္(၈)ပါးျဖစ္ပါး ျဖစ္ပါေပေတာ့သည္။
ထိုအေၾကာင္းကို မွတ္မိလြယ္ေစရန္ေဆာင္ပုဒ္ေလးျဖင့္ အက်ဥ္းမွတ္ထားေစခ်င္ပါသည္။
ေဆာင္ပုဒ္
အစဥ္နက္၀ွမ္း၊ ကမ္းကိုမလြန္၊
ရြံဖြယ္ဆယ္ပစ္၊ တစ္မည္ျဖစ္ျခင္း
မယြင္းမတိုး၊ ဆယ္မ်ဳိးရတနာ၊
ရသာဆားတူး၊ ႀကီးသူေနရာ အံ့ရွစ္ျဖာ မွတ္ပါ သမုဒၵရာ(မွတ္ပါသာသနာ)။
အံ့ဖြယ္(၈)ပါးႏွင့္ျပည့္စံုသည့္ သမုဒၵရာကဲ့သို႔ သာသနာေတာ္ႀကီးသည္လည္း အံ့ဖြယ္(၈)ပါးႏွင့္ျပည့္စံုေနေလသည္။
သာသနာ အံ့ဖြယ္(၈)ပါး
၁။ သမုဒၵရာသည္ အစဥ္နက္ရိႈင္းသကဲ့သုိ႔ ဘုရားသာသနာေတာ္အတြင္း တည္ရွိၾကသည့္ အက်င့္ဓမၼမ်ားသည္လည္း တေျဖး တေျဖး နက္ရႈိင္းသြားပါသည္။ ငါးပါးသီလထက္ ရွစ္ပါးသီလက နက္နဲပါသည္၊ ရွစ္ပါးသီလထက္ ဆယ္ပါးသီလက ပို၍နက္နဲသည္၊ ဆယ္ပါးသီလထက္ သာမေဏသီလက ပို၍ နက္နဲပါသည္၊ သာမေဏသီလထက္ ရဟန္းသီလက ပို၍ ပို၍ နက္နဲပါသည္။ ထို႔အတူ တစ္ရက္ေစာင့္ထိန္းသည့္သီလကုသိုလ္ထက္ ႏွစ္ရက္ေစာင့္ထိန္းသည့္ သီလကုသိုလ္က သာလြန္နက္နဲသကဲ့သုိ႔ တစ္လေစာင့္ထိန္းသည့္ သီလကုသိုလ္ထက္ တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး ေစာင့္ထိန္းသည့္ သီလကုသိုလ္က ပို၍ ေလးနက္ေပသည္။ ထိုသီလအက်င့္ကေန ဓူတင္အက်င့္ စသည္ တေျဖးတေျဖး နက္ရိႈင္း နက္ရိႈင္းသြားပါသည္။
သီလအေျခခံ၍ သမထဘာ၀နာတစ္ခုတစ္ခု အားထုတ္သည့္အတြက္ သမထကုသိုလ္ရရွိလာေသာေၾကာင့္ သီလကုသိုလ္ထက္ သမထကုသိုလ္က ပို၍ နက္ရိႈင္းပါသည္။ ထိုမွတဆင့္ သမထအားေကာင္းလွ်င္ ပထမစ်ာန္ကေန ဒုတိယစ်ာန္၊ ဒုတိယစ်ာန္ကေန တတိယစ်ာန္၊ တတိယစ်ာန္ကေန စတုတၳစ်ာန္ စသည္ ေရာက္ရွိလွ်င္ တေျဖးေေျဖး နက္ရႈင္း နက္ရိႈင္းလာျခင္းျဖစ္ပါသည္။
၀ိပႆနာတရားအားထုတ္ေနသည့္ ေယာဂီမ်ားသည္ သတိပ႒ာန္တရားကို အစဥ္ဆက္မျပတ္ ရႈမွတ္ပြားမ်ားစဥ္ တစ္ရက္ၿပီး တစ္ရက္ ဘာ၀နာကုသိုလ္တရားရရွိလာေပမည္။ ရက္မ်ားစြာၾကာလာသည္ႏွင့္အမွ် ေယာဂီ၏ ရႈမွတ္မႈသည္လည္း အစဥ္ဆက္မျပတ္ရႈမွတ္ မည္ဆိုပါက စိတ္တည္ၿငိမ္မႈ အားေကာင္းလာေပလိမ့္မည္၊ ထိုမွတဆင့္ စိတ္တည္ၿငိမ္မႈ စြမ္းအားျမင့္မားလာလွ်င္ ၀ိပႆနာဥာဏ္မ်ား ျဖစ္လာေပမည္။ ၀ိပႆနာဥာဏ္မ်ား ရင့္က်က္လာလွ်င္ မဂ္ဥာဏ္ဖိုလ္ဥာဏ္တိုင္ ေရာက္ရွိကာ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳနုိင္ေပသည္။ ဤသည္ပင္လွ်င္ သီလကေန သမာဓိ ၊သမာဓိကေန ပညာ ၊ပညာကေန ၀ိမုတၱိရသ ဆိုသည့္ လြတ္ေျမာက္မႈ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္တိုင္ေအာင္ တေျဖးေျဖး နက္ရိႈင္း နက္ရိႈင္း၍ လာပါသည္၊
ထိုကဲ့သုိ႔ ကုသိုလ္တရားမ်ား တေျဖးေျဖး နက္ရိႈင္းလာျခင္းသည္ပင္လွ်င္ သာသနာေတာ္၏ ပထမအံ့ဖြယ္တစ္ပါးျဖစ္ပါသည္။
၂။ သမုဒၵရာေရသည္ ကမ္းစပ္ကေန လြန္ျခင္း(ေက်ာ္တက္ျခင္း)မရွိသကဲ့သုိ႔ တပည့္သာ၀ကမ်ားသည္ ျမတ္ဘုရားပညတ္ေတာ္မူခဲ့သည့္ ၀ိနည္းသိကၡာပုဒ္ စည္းကမ္းေဘာင္ကို လြန္၍ မက်င့္ၾကေပ။ ျမတ္ဘုရား၏ တပည့္သာ၀ကမ်ား ျဖစ္ေတာ္မူၾကေသာ ေသာတာပန္စေသာ အရိယာပုဂၢိဳလ္ မ်ားသည္ အသက္ဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ပညတ္ေတာ္မူထားသည့္ သိကၡာပုဒ္ကုိ မည္သည့္အခါမွ် မက်ဴးလြန္ၾကေပ။ ၀ိနည္းေတာ္ သည္ သာသနာေတာ္၏အသက္ဟု ဆိုသကဲ့သုိ႔ အသက္နွင့္လဲျပီး သိကၡာပုဒ္ေတာ္ဆိုသည့္ စည္းကမ္းေဘာင္ကို မလြန္ဘဲ ေစာင့္ထိန္း ေတာ္မူၾကေပသည္။
ထိုကဲ့သို႔ စည္းကမ္းေဘာင္ကို မလြန္ဘဲ ေစာင့္ထိန္းျခင္းသည္ပင္လွ်င္ ဒုတိယေျမာက္ သာသနာေတာ္၏ အံ့ဖြယ္တစ္ပါး ျဖစ္ပါ သည္။
၃။ သမုဒၵရာေရအလယ္တြင္ လိႈင္းလံုးႀကီးမ်ားက ရိုက္ပုတ္ထုတ္မႈေၾကာင့္ အညစ္အေၾကးမွန္သမွ် မရွိသကဲ့သုိ႔ ေခြးေသေကာင္ပုပ္ႏွင့္တူသည့္ ဒုႆီလ(သီလမရွိ)ပုဂၢိဳလ္မ်ားကိုလည္း သီလရွိသည့္ ရဟန္းေကာင္း ရဟန္းျမတ္မ်ားက သာသနာထဲတြင္ မထားေတာ့ဘဲ ထုတ္ပယ္ပစ္လိုက္ၾကပါသည္၊ ထို႔ေၾကာင့္သာသနာေတာ္တြင္ ဒုႆီလပုဂၢိဳလ္ဟူေသာ အညစ္အေၾကးမ်ားသည္ မည္သည့္အခါမွ် မရွိေပ၊
ထိုကဲ့သုိ႔ အညစ္အေၾကးႏွင့္တူသည့္ သီလမရွိသည့္ပုဂၢိဳလ္မ်ား သာသနာေတာ္တြင္ မရွိျခင္းသည္လည္း သာသနာေတာ္၏ တတိယေျမာက္ အံ့ဖြယ္တစ္ပါး ျဖစ္ပါသည္။
၄။ မ်ားစြာေသာ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားက စီးဆင္းလာေသာေရပင္ျဖစ္ေသာ္လည္း သမုဒၵရာထဲသုိ႔ေရာက္လွ်င္ သမုဒၵရာေရ ဟု အမည္တစ္မ်ဳိးသာရသကဲ့သုိ႔ မင္း၊ ပုဏၰား၊ သူေ႒း၊သူၾကြယ္၊ ဆင္းရဲသား၊ကုန္သည္စသည္မ်ား သာသနာေတာ္အတြင္း ၀င္ေရာက္၍ ရဟန္းျပဳၾကေသာအခါ မည္သူသည္ မင္းရဟန္း၊ ပုဏၰားရဟန္း၊ သူေ႒းသားရဟန္း၊ သူၾကြယ္ရဟန္းစသည္ အမည္အမ်ဳိးမ်ဳိးမကြဲေတာ့ဘဲ (အလႊာအသီးသီးခြဲျခားမႈမရွိဘဲ) “သာကီ၀င္မင္းသား ဘုရားသားေတာ္” ဟူသည့္ အမည္တစ္မ်ဳိးသာ ျဖစ္သြားၾကရေပသည္။
ထိုကဲ့သုိ႔ မည္သည့္အမ်ဳိးကပဲလာလာ သာသနာေတာ္တြင္းေရာက္လွ်င္ အမည္တစ္မ်ဳိးသာ ျဖစ္သြားရျခင္းသည္ပင္လွ်င္ သာသနာေတာ္၏ စတုတၳေျမာက္ အံ့ဖြယ္တစ္ပါး ျဖစ္ပါသည္။
၅။ သမုဒၵရာေရသည္ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားက အဆမတန္စီးဆင္း၍လည္း မည္သည့္အခါမွ် မတိုးလာသည့္အျပင္ မိုးေခါင္၍လည္း မည္သည့္အခါမွ် ေလ်ာ့သြားျခင္း မရွိသကဲ့သုိ႔ သာသနာေတာ္ႀကီးသည္လည္း ထို႔အတူပင္ နိဗၺာန္မ်က္ေမွာက္ျပဳၿပီး အၿငိမ္းဓါတ္ကုိ ရယူသြားၾကသည့္ သူေတာ္ေကာင္းႀကီးမ်ားသည္ မေရမတြက္နို္င္ေအာင္ မ်ားျပားလြန္းလွပါေသာ္လည္း နိဗၺာန္သည္ မည္သည့္အခါမွ် ျပည့္လွ်ံသြားျခင္းမရွိသကဲ့သုိ႔ ေလ်ာ့သြားျခင္း(ကြက္လပ္ျဖစ္ေနျခင္း)မရွိခဲ့ေပ။
ဤသည္ပင္လွ်င္ သာသနာေတာ္၏ ပဥၥမေျမာက္ အံ့ဖြယ္တစ္ပါးျဖစ္ပါသည္။
၆။ သမုဒၵရာေရ နက္ရိႈင္းေသာ ေနရာမ်ားတြင္ ရတနာဆယ္မ်ဳိးရွိသကဲ့သို႔ သာသနာေတာ္ႀကီးတြင္လည္း ဗုဒၶရတနာ၊ဓမၼရတနာ၊ သံဃာ့ရတနာ၊ ဆိုၿပီး ရတနာမ်ား ရွိေပသည္။ သမုဒၵရာအတြင္းရွိ ရတနာမ်ားမွာ မည္မွ်မ်ားျပားေစကာမူ တန္ဖိုးျဖတ္နိုင္ပါေသာ္လည္း သာသနာအတြင္း ရတနာျမတ္သံုးပါးမွာမူကား တန္ဖိုးျဖတ္၍မရနိုင္ေလာက္ေအာင္ တန္ဖိုးႀကီးမားလွေပသည္။ ထိုရတနာျမတ္သံုးပါးရွိ ဓမၼရတနာသည္လည္း သတိပ႒ာန္ေလးပါး၊ သမၼပၸဓါန္ေလးပါး၊ ဣဒၶိပါဒ္ေလးပါး၊ေဗာဇၥ်င္ခုႏွစ္ပါး၊ ဗိုလ္ငါးပါး၊ မဂၢင္ရွစ္ပါးစသည့္ တန္ဖိုးမျဖတ္နိုင္သည့္ ရတနာေတြလည္း ရွိေပသည္။
ထိုကဲ့သုိ႔ သာသနာေတာ္အတြင္း တန္ဖိုးမျဖတ္နိုင္သည့္ ရတနာမ်ားရွိေနျခင္းသည္ပင္လွ်င္ သာသနာေတာ္၏ ဆ႒မေျမာက္ အံ့ဖြယ္တစ္ပါး ျဖစ္ပါသည္။
၇။ သမုဒၵရာေရ၏ ထုထယ္ပမာဏသည္ မည္မွ်မ်ားျပားေစကာမူ ထိုေရ၏အရသာကား ငံံ ေသာအရသာ တစ္မ်ဳိးသာ ရွိသကဲ့သုိ႔ ျမတ္ဘုရား၏ သာသနာေတာ္တြင္လည္း ပိဋကတ္သံုးပုံ နိယာယ္ငါးရပ္ ဓမၼကၡႏၶာေပါင္း ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္စသည့္ မည္မွ်မ်ားျပားေစကာမူ ၀ိမုတိၱအရသာ တစ္မ်ဳိးသာ ဲရွိေပသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ သာသနာေတာ္အတြင္း ဓမၼသည္ အေရအတြက္မ်ားျပားလွေသာ္လည္း အရသာကား ၀ိမုတၱိရသ ဆိုသည့္ လြတ္ေျမာက္မႈအရသာ တစ္ခုတည္းပင္ျဖစ္ပါသည္။
ထိုအေၾကာင္းႏွင့္စပ္၍ ယခုေခတ္တြင္ မဟာစည္နည္း၊ မုိးကုတ္နည္း၊ စြန္းလြန္းနည္း၊ လယ္တီနည္း၊ အနာဂါမ္ဆရာသက္ႀကီးနည္း၊ သဲအင္းဂူနည္းစသည့္ နည္းေပါင္းမ်ားစြာရွိၾကပါေသာ္လည္း ထိုနည္းနာနိႆယမ်ားစြာ၏ ဦးတည္ခ်က္ကား နိဗၺာန္ဟူသည့္ ၀ိမုတၱိရသာ ပင္ျဖစ္ၾကေပသည္။ သို႔ေသာ္ နိဗၺာန္ဦးတည္ခ်က္ရွိသည္ကားမွန္၏ လမ္းေၾကာင္းက မွန္ကန္မႈမရွိလွ်င္လည္း ထိုနည္းလမ္းသည္ မွားေသာအက်င့္လမ္းသာလွ်င္ျဖစ္ေခ်မည္။ ထိုထိုနည္းနာနိႆယမ်ားကုိ လူတို႔အတြက္ အမွား အမွန္ ခြဲျခားသိေစရန္ မည္သည့္ ေပတံျဖင့္ တိုင္းထြာ ဆံုးျဖတ္မည္နည္း။
အေမးရွိက အေျဖရွိရမည္၊ ဥပမာ Computer မ်ားတြင္ ဆိုင္ရာ Software, Program မ်ားျဖင့္ ျပႆနာမ်ဳိးစံုကို ေျဖရွင္းၾကရသကဲ့သုိ႔ ယခုေခတ္ေပၚထြန္းေနသည့္ နည္းနာနိႆယမ်ားစြာတို႔၏ ျပႆနာမ်ားကုိ “သတိပ႒ာန္”ဆိုသည့္ Dhamma software ျဖင့္ ေျဖရွင္းနိုင္ေပသည္။ မည္သည့္နည္းပင္ျဖစ္ေစကာမူ သတိပ႒ာန္ထဲ အက်ဳံးမ၀င္လွ်င္(သတိပ႒ာန္မပါလွ်င္) ထိုနည္းမွာ မွားသည္ဟု ဆိုရေပမည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္နည္းဟူမူ သတိပ႒ာန္ပါဠိေတာ္ နိဒါန္းတြင္ “ဧကယာေနာ မေဂၢါ”နိဗၺာန္ေရာက္နိုင္သည့္ တစ္ေၾကာင္းတည္းေသာ လမ္းမွာ သတိပ႒ာန္ေလးပါး ျဖစ္သည္ဟု ဆိုထားေသာေၾကာင့္ မည္သည့္နည္းပင္ ျဖစ္ေစ အမွန္အမွားျပႆနာကုိ သတိပ႒ာန္ ဆိုသည့္ ေပတံျဖင့္ တိုင္းထြာနိုင္ပါသည္။ ထိုေၾကာင့္သတိပ႒ာန္တရားေလးပါးကို အေျခတည္ထား ေသာ တရားနည္းလမ္းမွန္သမွ်သည္ နိဗၺာန္ေရာက္နိုင္သည္ခ်ည္းဟု မွတ္ယူရေပမည္။
ထိုသို႔ သိနိုင္ေစရန္ စာရႈသူမ်ား သတိပ႒ာန္ေလးပါးကုိ အေရးတႀကီးေလ့လာသင့္ေၾကာင္း တိုက္တြန္းလိုပါသည္။ အခ်ဴပ္ဆိုရေသာ္ ျမတ္ဗုဒၶေဟာၾကားေတာ္မူသည့္တရားမ်ားစြာရွိေသာ္လည္း ထိုတရားမ်ား၏ ပန္းတိုင္မွာ ၀ိမုတၱအရသာ တစ္ခုတည္းသာ ရွိျခင္းသည္ပင္လွ်င္ သာသနာေတာ္၏ သတၱမေျမာက္အံ့ဖြယ္တစ္ပါးပင္ ျဖစ္ပါသည္။
၈။ သမုဒၵရာထဲတြင္ အလြန္ႀကီးေသာ ငါးမ်ားေနထိုင္သကဲ့သုိ႔ သာသနာေတာ္အတြင္းတြင္လည္း ေသာတာပန္၊သကဒါဂါမ္၊အနာဂါမ္ ရဟႏၲာ ဟုဆိုအပ္ေသာ အရိယာပုဂၢိဳလ္မ်ား ေနထိုင္ၾကပါသည္၊ ရဟႏၲာပုဂၢိဳလ္ဟူသည္ အႀကီးဆံုး ငါး ပင္ျဖစ္သည္၊ ထိုကဲ့သုိ႔ အရိယာ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ားသာ ေနထိုင္နုိ္င္ျခင္းသည္ပင္လွ်င္ သာသနာေတာ္၏ အ႒မေျမာက္ ေနာက္ဆံုး အံ့ဖြယ္တစ္ပါး ပင္ျဖစ္ပါသည္။
ျမတ္ဗုဒၶ၏ သာသနာေတာ္ကား အံ့ဖြယ္မ်ဳိးစံု ဂုဏ္ေပါင္းစံုလွေသာေၾကာင့္ မည္သည့္အဆံုးအမပင္ျဖစ္ေစကာမူ ျမတ္ဗုဒၶ၏ အဆံုးအမကုိ ယွဥ္နိုင္သည့္ အဆံုအမဟူ၍ မေပၚေပါက္ခဲ့ဖူးသည့္အျပင္ ေနာင္လည္းေပၚေပါက္လာနိုင္မွာ မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ တုႏိႈင္းမမီ သာသနာေတာ္ႀကီးဟု သာသနာေတာ္ကုိ ၾကည္ညိဳတတ္လာၾကေစရန္ ဆႏၵမြန္ျဖင့္ ေရးသားတင္ျပလိုက္ရပါေတာ့သတည္း။ ။


တုုႏိႈင္းမမီ(၁၂)

ျမတ္ဗုဒၶသည္ တရားေဒသနာ ေဟာေဖၚညြန္ၾကားရာတြင္ လူတို႔၏ အဇၥ်ာသယႏွင့္ေလ်ာ္ညီစြာ လူ၊နတ္၊ျဗဟၼာမ်ား နားလည္သေဘာ ေပါက္ေစရန္ ျမင္းသမားလာလွ်င္ ျမင္းဥပမာ၊ ႏြားသမားလာလွ်င္ ႏြားဥပမာ၊ တံငါသည္လာလွ်င္ တံငါဥပမာ၊ ဇနီးေမာင္နံႏွင့္ပတ္သက္သာလွ်င္ အိမ္ေထာင္ေရး အဆင္ေျပေစရန္ ဓမၼႏွင့္ေလ်ာ္ညီစြာအမ်ဳိးမ်ဳိးအဖံုဖံုျဖင့္ ဓမၼေရးရာမ်ားကုိ ကၽြမ္းက်င္ေျပာင္ေျမာက္စြာ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သည့္အျပင္ ဓမၼႏွင့္ပတ္သက္လာလွ်င္ အက်ဳိးရွိမည္ဆိုပါက လူူနတ္ျဗဟၼာ မည္သူပင္ျဖစ္ေစ သားေတာ္ရာဟုလာ ပမာကဲ့သုိ႔မျခား စိတ္ေတာ္ထားကာ ေဟာၾကားဆံုးမ ေခ်ခၽြတ္ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။

ထိုသုိ႔ ျမတ္ဗုဒၶဆံုးမေတာ္မူခ်က္မ်ားကုိပင္လွ်င္ “သာသနာ” ဟုေခၚတြင္ၾကေပသည္။ ထိုသာသနာကို လိုက္နာက်င့္သံုးသူ လူနတ္ျဗဟၼာမ်ားသည္ အိုနာေသ ေဘးဆိုးႀကီးမ်ားမွ လြတ္ေျမာက္နိုင္သည့္အျပင္ ေရွးကမၻာေပါင္းမ်ားစြာကလည္း ထိုေဘးဆိုးမ်ားက လြတ္ေျမာက္ခဲ့သူမ်ားရွိခဲ့ပါသည္။ ယခုဘဒၵကမၻာတြင္လည္း လြန္ခဲ့သည့္ႏွစ္ေပါင္း(၂၅၀၀)က ပြင့္ေတာ္မူခဲ့သည့္ ေဂါတမျမတ္စြာဘုရားလက္ထက္ေတာ္တြင္ အိုနာေသေဘးက လြတ္ကင္းကာ ကၽြတ္တမ္း၀င္ေတာ္မူခဲ့ၾကသည္မွာ ျမတ္ဗုဒၶ၏ ပိဋကတ္ေတာ္ မွတ္တမ္းအရ အေရအတြက္မ်ားလွပါၿပီ။ ျမတ္ဗုဒၶအဆံုးအမကုိ လိုက္နာက်င့္သံုးသူမ်ားသည္ ယခုလည္း ထိုေဘးဆိုးႀကီးမ်ားမွ လြတ္ေျမာက္ဆဲ၊ ေနာင္လည္း လြတ္ေျမာက္ၾကဦးမည္မွာ ေသခ်ာလွပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေလာကတြင္ တစ္ျခားမည္သည့္ အဆံုးအမပင္ျဖစ္ေစ ျမတ္ဗုဒၶ၏ အဆံုးအမျဖစ္သည့္ သာသနာေတာ္ႀကီးကို္ ယွဥ္နိုင္သည္(တုႏိူင္းမီသည္)ဟူ၍ မရွိခဲ့ဖူးသကဲ့သုိ႔ ယခုလည္းရွိမည္မဟုတ္ ေနာင္လည္းရွိမည္မဟုတ္ပါေခ်။
ထုိသာသနာေတာ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ျမတ္ဗုဒၶလက္ထက္ေတာ္အခါက အျဖစ္အပ်က္တစ္ခု ရွိခဲ့ဖူးပါသည္။ အခါတစ္ပါး ျမတ္စြာဘုရားသည္ နေဠရု အမည္ရွိသည့္ တမာပင္ရင္းတြင္ သီတင္းသံုးေနေတာ္မူစဥ္ မဟာရာဒ အသူရာက “ အရွင္ဘုရား………အရွင္ဘုရားရဲ႕ သာသနာေတာ္အတြင္းမွာ အရွင္ဘုရားရဲ႕တပည့္သာ၀ကေတြဟာ ဘာေၾကာင့္မ်ား ေပ်ာ္ေမြ႕ေနၾကတာလဲ ဘုရား” ဟု ေမးေလွ်ာက္ပါ သည္။ ထိုအခါ ျမတ္စြာဘုရားက “ မဟာရာဒ………အံ့ဖြယ္(၈)ပါးႏွင့္ျပည့္ႏွက္ေနသည့္ မဟာသမုဒၵရာႀကီးမွာ သင့္ရဲ႕ အသူရာမ်ား ေပ်ာ္ ေမြ႕ေနနိုင္ၾကသလုိ အံ့ဖြယ္(၈)ပါးႏွင့္ျပည့္စံုေနတဲ့ ငါဘုရားရဲ႕ သာသနာေတာ္မွာ တပည့္သာ၀ကေတြဟာ ေပ်ာ္ေမြ႔ေနနုိင္ၾကေပတယ္” ဟု မိန္႔ေတာ္မူကာ ထိုအေၾကာင္းကုိ အဂၤုတၱရနိကာယ္ အ႒ကနိပါတ္တြင္ ျမတ္စြာဘုရားေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါသည္။
အံ့ဖြယ္(၈)ျဖာ မဟာသမုဒၵရာ
အစဥ္နက္၀ွမ္း
၁။ မဟာသမုဒၵရာႀကီးသည္ ကမ္းပါးအစပ္ကစၿပီး အစဥ္အတိုင္း တစ္လက္မ ႏွစ္လက္မ တစ္ေပ ႏွစ္ေပ တစ္ကိုက္ ႏွစ္ကိုက္ တစ္မိုင္ႏွစ္မိုင္စသည္ တေျဖးေျဖး နက္ရိႈင္း နက္ရိႈင္း လာပါသည္။ ထုိသုိ႔ နက္ရိႈင္းလာရာမွ မဟာသမုဒၵရာႀကီး၏ အလယ္ဗဟိုခ်က္မ(centre) ေနရာတြင္ သမုဒၵရာေရျပင္ေပၚမွ သမုဒၵရာေအာက္ၾကမ္းျပင္အထိ နက္ရိႈင္းမႈသည္ ယူဇနာေပါင္း ၈၄၀၀၀ အတိအက်ရွိပါသည္။ (American Dictionary တြင္ တစ္ယူဇနာ (၈)မိုင္ႏႈန္းဆိုသျဖင့္ မိုင္ေပါင္း(၆၇၂၀၀၀)မိုင္ အထိ နက္ရိႈင္းမႈရွိသည္ဟု ဆိုရေပမည္)။ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ တေျဖးေျဖး နက္ရိႈင္း နက္ရိႈင္း၍ သြားျခင္းသည္ပင္လွ်င္ မဟာသမုဒၵရာႀကီး၏ ပထမ အ့ံဖြယ္တစ္ပါး ျဖစ္ပါသည္။
ကမ္းကုိမလြန္
၂။ ဒုတိယအံ့ဖြယ္ကား မဟာသမုဒၵရာေရသည္ မည္သည့္အခါမွ် ကမ္းစပ္ကို ေက်ာ္လြန္ျခင္းမရွိေပ။
ရြံဖြယ္ဆယ္ပစ္
၃။ မဟာသမုဒၵရာႀကီးတြင္ ေခြးေသေကာင္ပုပ္၊ ျမင္းေသေကာင္ပုပ္၊ဆင္ေသေကာင္ပုပ္၊ လူေသေကာင္ပုပ္စသည့္ အညစ္အေၾကးမ်ားသည္ မဟာသမုဒၵရာ အလယ္သို႔ ေရာက္ေနမည္ဆိုလွ်င္ လိႈင္းလံုးႀကီးမ်ားက ပုတ္ခတ္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ ထိုအညစ္အေၾကးမ်ား ကမ္းစပ္သို႔ ေရာက္ရွိသြားရပါသည္။ မည္သည့္အညစ္ေၾကးပင္ျဖစ္ေစ မဟာသမုဒၵရာေရျပင္တြင္ မရွိနိုင္ေပ၊ ထိုကဲ့သုိ႔ အညစ္ေၾကးမ်ားသည္ မဟာသမုဒၵရာထဲေရာက္လွ်င္ လိုင္းလံုးႀကီးမ်ား၏ ရိုက္ပုတ္မႈေၾကာင့္ အလယ္တြင္ တာရွည္္ရပ္တည္ေနနုိင္စြမ္းမရွိဘဲ ကမ္းစပ္သို႔ ေရာက္ၾကရျခင္းသည္ပင္လွ်င္ မဟာသမုဒၵရာ၏ တတိယေျမာက္ အံ့ဖြယ္တစ္ပါးျဖစ္ပါသည္။
တစ္မည္ျဖစ္ျခင္း
၄။ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားစြာမွ စီးဆင္းလာေသာ ေရမ်ားသည္ ေနာက္ဆံုး မဟာသမုဒၵရာထဲသို႔သာ ေရာက္ရွိၾကပါသည္။ ထိုသို႔ ေရာက္ရွိေသာအခါ ဤေရက ဧရာ၀တိျမစ္ေရ၊ သံလြင္ျမစ္ေရ၊ စစ္ေတာင္းျမစ္ေရ၊ ေမခ ျမစ္ေရ၊ ေမလိခ ျမစ္ေရဟု ေခၚေ၀ၚ၍မရနိုင္ေတာ့ပါေခ်။ အဘယ့္ေၾကာင့္နည္းဟူမူ သမုဒၵရာထဲသို႔ ေရာက္ရွိေသာအခါ ထိုထိုျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားမွ စီးဆင္းေသာ ေရမ်ားသည္ ေရာေႏွာသြားကာ “သမုဒၵရာေရ” ဟု အမည္တစ္ခုသာ တြင္ရပါေတာ့သည္။
ဤသည္ပင္လွ်င္ မဟာသမုဒၵရာ၏ စတုတၳေျမာက္ အံ့ဖြယ္တစ္ပါးျဖစ္ပါသည္။
မယြင္းမတိုး
၅။ မဟာသမုဒၵရာႀကီးသည္ မိုးမ်ား အဆက္မျပတ္ရြာသြန္းမႈေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ ျမစ္ေခ်ာင္းအင္းအိုင္မ်ားမွ အဆက္မျပတ္စီးဆင္းေန၍ျဖစ္ေစ မည္သည့္အခါမွ် ျပည့္လွ်ံသြားသည္ဟူ၍ မရွိခဲ့ေပ၊ ထို႔အျပင္ မိုးေခါင္၍ျဖစ္ေစ၊ မိုးေခါင္ေသာေၾကာင့္ ျမစ္ေခ်ာင္းအင္းအိုင္မ်ားမွ ေရမစီးဆင္းနိုင္သည့္ အေျခအေနတြင္လည္း မဟာသမုဒၵရာေရမ်ားသည္ မည္သည့္အခါမွ် ေလ်ာ့သြားျခင္းမရွိေပ။ ဤကဲ့သုိ႔ ေရမ်ား တုိးျခင္း၊ေလ်ာ့ျခင္း မရွိျခင္းသည္ပင္လွ်င္ မဟာသမုဒၵရာ၏ ပဥၥမေျမာက္ အံ့ဖြယ္တစ္ပါးျဖစ္ပါသည္။
ဆယ္မ်ဳိးရတနာ
၆။ ဆ႒မေျမာက္အံ့ဖြယ္ကား မဟာသမုဒၵရာႀကီး၏ နက္ရိႈင္းေသာ ေနရာမ်ားတြင္ ေရႊေငြ၊စိန္၊ေၾကာင္၊ပုလဲ၊ သႏၲာ၊နီလာ၊ ေဂၚမုတ္၊ျမ၊ ပတၱျမား၊ ဥႆဖရား ဟူသည့္ ရတနာဆယ္ပါး အေျမာက္အမ်ား ရွိပါသည္။
ရသာဆားတူး
၇။ ပင္လယ္ျမစ္ေခ်ာင္းအင္းအိုင္မ်ားမွ စီးဆင္းလာေသာေရမ်ား၏ အရသာကား အမ်ဳိးမ်ဳိးအဖံုဖံုျဖစ္ေပမယ့္ ထိုေရမ်ား မဟာသမုဒၵရာထဲ ေရာက္ရွိေသာအခါ ငံေသာအရသာတစ္မ်ဳိးတည္းသာရွိေခ်ေတာ့သည္။ ဤကဲ့သုိ႔ အရသာတစ္မ်ဳိးတည္းသာ ရွိျခင္းသည္ပင္လွ်င္ မဟာသမုဒၵရာ၏ သတၱမေျမာက္ အံ့ဖြယ္တစ္ပါးျဖစ္ပါသည္။
ႀကီးသူေနရာ
၈။ မဟာသမုဒၵရာထဲတြင္ အလြန္ႀကီးမားေသာ ငါးႀကီးမ်ားသာ ေနထိုင္ရာျဖစ္ေပသည္။ ငါးႀကီးႏွင့္ပတ္သက္၍ မဟာ သမုဒၵရာထဲ ေနထိုင္ေသာ ငါးႀကီးမ်ားမွာ (၆)စင္းရွိသည္ဟု စာေပက ေဖၚျပသည့္အတြက္ ဗဟုႆုတအလို႔ငွါ ေဖၚျပေပးလိုက္ပါသည္။ (၁)တိမိရ အမည္ရွိငါးႀကီးျဖစ္သည္၊ ထိုငါး၏ အရွည္မွာ ယူဇနာတစ္ေထာင္၊ မိုင္၈၀၀၀ ရွည္လ်ားသည္။ (၂)တိပိဂၤလ အမည္ရွိငါးႀကီးသည္လည္း တိမိရငါးကဲ့သို႔ပင္ အလ်ားတူညီၾကသည္။(၃) တိမိရတိပိဂၤလ အမည္ရွိငါးႀကီးသည္လည္း အထက္ပါငါးႀကီးမ်ားႏွင့္ အလ်ားတူညီၾကေပသည္။ (၄)အာနႏၵာ အမည္ရွိငါးႀကီးသည္ အလ်ား ယူဇနာငါးရာ မိုင္(၄၀၀၀)ရွည္လ်ားပါသည္။(၅)တိမိအာနႏၵ အမည္ရွိငါးႀကီး၏ အလ်ားမွာလည္း ထို႔အတူ မိုင္(၄၀၀၀)ရွည္လ်ားသည္။(၆)အေဇၨာရဟ အမည္ရွိငါးႀကီး ၏ အလ်ားမွာလည္း ထို႔အတူ ရွည္လ်ားပါသည္။ ဤကား မဟာသမုဒၵရာထဲတြင္ ေနထိုင္ၾကသည့္ ငါးႀကီး (၆)စင္းျဖစ္ ပါသည္။ ထို႔အျပင္ အသူရာ ၊ နဂါး ၊ ဂႏၶဗၺနတ္ ဆိုတာေတြလည္း ရွိၾကေပေသးသည္။ ဤကဲ့သုိ႔ ႀကီးသူတို႔၏ ေနရာျဖစ္ျခင္းသည္ မဟာသမုဒၵရာႀကီး၏ အ႒မေျမာက္ အံ့ဖြယ္တစ္ပါး ျဖစ္ပါသည္။ ဤကားမဟာသမုဒၵရာ၏ အ့ံဖြယ္(၈)ပါးျဖစ္ပါး ျဖစ္ပါေပေတာ့သည္။
ထိုအေၾကာင္းကို မွတ္မိလြယ္ေစရန္ေဆာင္ပုဒ္ေလးျဖင့္ အက်ဥ္းမွတ္ထားေစခ်င္ပါသည္။
ေဆာင္ပုဒ္
အစဥ္နက္၀ွမ္း၊ ကမ္းကိုမလြန္၊
ရြံဖြယ္ဆယ္ပစ္၊ တစ္မည္ျဖစ္ျခင္း
မယြင္းမတိုး၊ ဆယ္မ်ဳိးရတနာ၊
ရသာဆားတူး၊ ႀကီးသူေနရာ အံ့ရွစ္ျဖာ မွတ္ပါ သမုဒၵရာ(မွတ္ပါသာသနာ)။
အံ့ဖြယ္(၈)ပါးႏွင့္ျပည့္စံုသည့္ သမုဒၵရာကဲ့သို႔ သာသနာေတာ္ႀကီးသည္လည္း အံ့ဖြယ္(၈)ပါးႏွင့္ျပည့္စံုေနေလသည္။
သာသနာ အံ့ဖြယ္(၈)ပါး
၁။ သမုဒၵရာသည္ အစဥ္နက္ရိႈင္းသကဲ့သုိ႔ ဘုရားသာသနာေတာ္အတြင္း တည္ရွိၾကသည့္ အက်င့္ဓမၼမ်ားသည္လည္း တေျဖး တေျဖး နက္ရႈိင္းသြားပါသည္။ ငါးပါးသီလထက္ ရွစ္ပါးသီလက နက္နဲပါသည္၊ ရွစ္ပါးသီလထက္ ဆယ္ပါးသီလက ပို၍နက္နဲသည္၊ ဆယ္ပါးသီလထက္ သာမေဏသီလက ပို၍ နက္နဲပါသည္၊ သာမေဏသီလထက္ ရဟန္းသီလက ပို၍ ပို၍ နက္နဲပါသည္။ ထို႔အတူ တစ္ရက္ေစာင့္ထိန္းသည့္သီလကုသိုလ္ထက္ ႏွစ္ရက္ေစာင့္ထိန္းသည့္ သီလကုသိုလ္က သာလြန္နက္နဲသကဲ့သုိ႔ တစ္လေစာင့္ထိန္းသည့္ သီလကုသိုလ္ထက္ တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး ေစာင့္ထိန္းသည့္ သီလကုသိုလ္က ပို၍ ေလးနက္ေပသည္။ ထိုသီလအက်င့္ကေန ဓူတင္အက်င့္ စသည္ တေျဖးတေျဖး နက္ရိႈင္း နက္ရိႈင္းသြားပါသည္။
သီလအေျခခံ၍ သမထဘာ၀နာတစ္ခုတစ္ခု အားထုတ္သည့္အတြက္ သမထကုသိုလ္ရရွိလာေသာေၾကာင့္ သီလကုသိုလ္ထက္ သမထကုသိုလ္က ပို၍ နက္ရိႈင္းပါသည္။ ထိုမွတဆင့္ သမထအားေကာင္းလွ်င္ ပထမစ်ာန္ကေန ဒုတိယစ်ာန္၊ ဒုတိယစ်ာန္ကေန တတိယစ်ာန္၊ တတိယစ်ာန္ကေန စတုတၳစ်ာန္ စသည္ ေရာက္ရွိလွ်င္ တေျဖးေေျဖး နက္ရႈင္း နက္ရိႈင္းလာျခင္းျဖစ္ပါသည္။
၀ိပႆနာတရားအားထုတ္ေနသည့္ ေယာဂီမ်ားသည္ သတိပ႒ာန္တရားကို အစဥ္ဆက္မျပတ္ ရႈမွတ္ပြားမ်ားစဥ္ တစ္ရက္ၿပီး တစ္ရက္ ဘာ၀နာကုသိုလ္တရားရရွိလာေပမည္။ ရက္မ်ားစြာၾကာလာသည္ႏွင့္အမွ် ေယာဂီ၏ ရႈမွတ္မႈသည္လည္း အစဥ္ဆက္မျပတ္ရႈမွတ္ မည္ဆိုပါက စိတ္တည္ၿငိမ္မႈ အားေကာင္းလာေပလိမ့္မည္၊ ထိုမွတဆင့္ စိတ္တည္ၿငိမ္မႈ စြမ္းအားျမင့္မားလာလွ်င္ ၀ိပႆနာဥာဏ္မ်ား ျဖစ္လာေပမည္။ ၀ိပႆနာဥာဏ္မ်ား ရင့္က်က္လာလွ်င္ မဂ္ဥာဏ္ဖိုလ္ဥာဏ္တိုင္ ေရာက္ရွိကာ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳနုိင္ေပသည္။ ဤသည္ပင္လွ်င္ သီလကေန သမာဓိ ၊သမာဓိကေန ပညာ ၊ပညာကေန ၀ိမုတၱိရသ ဆိုသည့္ လြတ္ေျမာက္မႈ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္တိုင္ေအာင္ တေျဖးေျဖး နက္ရိႈင္း နက္ရိႈင္း၍ လာပါသည္၊
ထိုကဲ့သုိ႔ ကုသိုလ္တရားမ်ား တေျဖးေျဖး နက္ရိႈင္းလာျခင္းသည္ပင္လွ်င္ သာသနာေတာ္၏ ပထမအံ့ဖြယ္တစ္ပါးျဖစ္ပါသည္။
၂။ သမုဒၵရာေရသည္ ကမ္းစပ္ကေန လြန္ျခင္း(ေက်ာ္တက္ျခင္း)မရွိသကဲ့သုိ႔ တပည့္သာ၀ကမ်ားသည္ ျမတ္ဘုရားပညတ္ေတာ္မူခဲ့သည့္ ၀ိနည္းသိကၡာပုဒ္ စည္းကမ္းေဘာင္ကို လြန္၍ မက်င့္ၾကေပ။ ျမတ္ဘုရား၏ တပည့္သာ၀ကမ်ား ျဖစ္ေတာ္မူၾကေသာ ေသာတာပန္စေသာ အရိယာပုဂၢိဳလ္ မ်ားသည္ အသက္ဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ပညတ္ေတာ္မူထားသည့္ သိကၡာပုဒ္ကုိ မည္သည့္အခါမွ် မက်ဴးလြန္ၾကေပ။ ၀ိနည္းေတာ္ သည္ သာသနာေတာ္၏အသက္ဟု ဆိုသကဲ့သုိ႔ အသက္နွင့္လဲျပီး သိကၡာပုဒ္ေတာ္ဆိုသည့္ စည္းကမ္းေဘာင္ကို မလြန္ဘဲ ေစာင့္ထိန္း ေတာ္မူၾကေပသည္။
ထိုကဲ့သို႔ စည္းကမ္းေဘာင္ကို မလြန္ဘဲ ေစာင့္ထိန္းျခင္းသည္ပင္လွ်င္ ဒုတိယေျမာက္ သာသနာေတာ္၏ အံ့ဖြယ္တစ္ပါး ျဖစ္ပါ သည္။
၃။ သမုဒၵရာေရအလယ္တြင္ လိႈင္းလံုးႀကီးမ်ားက ရိုက္ပုတ္ထုတ္မႈေၾကာင့္ အညစ္အေၾကးမွန္သမွ် မရွိသကဲ့သုိ႔ ေခြးေသေကာင္ပုပ္ႏွင့္တူသည့္ ဒုႆီလ(သီလမရွိ)ပုဂၢိဳလ္မ်ားကိုလည္း သီလရွိသည့္ ရဟန္းေကာင္း ရဟန္းျမတ္မ်ားက သာသနာထဲတြင္ မထားေတာ့ဘဲ ထုတ္ပယ္ပစ္လိုက္ၾကပါသည္၊ ထို႔ေၾကာင့္သာသနာေတာ္တြင္ ဒုႆီလပုဂၢိဳလ္ဟူေသာ အညစ္အေၾကးမ်ားသည္ မည္သည့္အခါမွ် မရွိေပ၊
ထိုကဲ့သုိ႔ အညစ္အေၾကးႏွင့္တူသည့္ သီလမရွိသည့္ပုဂၢိဳလ္မ်ား သာသနာေတာ္တြင္ မရွိျခင္းသည္လည္း သာသနာေတာ္၏ တတိယေျမာက္ အံ့ဖြယ္တစ္ပါး ျဖစ္ပါသည္။
၄။ မ်ားစြာေသာ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားက စီးဆင္းလာေသာေရပင္ျဖစ္ေသာ္လည္း သမုဒၵရာထဲသုိ႔ေရာက္လွ်င္ သမုဒၵရာေရ ဟု အမည္တစ္မ်ဳိးသာရသကဲ့သုိ႔ မင္း၊ ပုဏၰား၊ သူေ႒း၊သူၾကြယ္၊ ဆင္းရဲသား၊ကုန္သည္စသည္မ်ား သာသနာေတာ္အတြင္း ၀င္ေရာက္၍ ရဟန္းျပဳၾကေသာအခါ မည္သူသည္ မင္းရဟန္း၊ ပုဏၰားရဟန္း၊ သူေ႒းသားရဟန္း၊ သူၾကြယ္ရဟန္းစသည္ အမည္အမ်ဳိးမ်ဳိးမကြဲေတာ့ဘဲ (အလႊာအသီးသီးခြဲျခားမႈမရွိဘဲ) “သာကီ၀င္မင္းသား ဘုရားသားေတာ္” ဟူသည့္ အမည္တစ္မ်ဳိးသာ ျဖစ္သြားၾကရေပသည္။
ထိုကဲ့သုိ႔ မည္သည့္အမ်ဳိးကပဲလာလာ သာသနာေတာ္တြင္းေရာက္လွ်င္ အမည္တစ္မ်ဳိးသာ ျဖစ္သြားရျခင္းသည္ပင္လွ်င္ သာသနာေတာ္၏ စတုတၳေျမာက္ အံ့ဖြယ္တစ္ပါး ျဖစ္ပါသည္။
၅။ သမုဒၵရာေရသည္ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားက အဆမတန္စီးဆင္း၍လည္း မည္သည့္အခါမွ် မတိုးလာသည့္အျပင္ မိုးေခါင္၍လည္း မည္သည့္အခါမွ် ေလ်ာ့သြားျခင္း မရွိသကဲ့သုိ႔ သာသနာေတာ္ႀကီးသည္လည္း ထို႔အတူပင္ နိဗၺာန္မ်က္ေမွာက္ျပဳၿပီး အၿငိမ္းဓါတ္ကုိ ရယူသြားၾကသည့္ သူေတာ္ေကာင္းႀကီးမ်ားသည္ မေရမတြက္နို္င္ေအာင္ မ်ားျပားလြန္းလွပါေသာ္လည္း နိဗၺာန္သည္ မည္သည့္အခါမွ် ျပည့္လွ်ံသြားျခင္းမရွိသကဲ့သုိ႔ ေလ်ာ့သြားျခင္း(ကြက္လပ္ျဖစ္ေနျခင္း)မရွိခဲ့ေပ။
ဤသည္ပင္လွ်င္ သာသနာေတာ္၏ ပဥၥမေျမာက္ အံ့ဖြယ္တစ္ပါးျဖစ္ပါသည္။
၆။ သမုဒၵရာေရ နက္ရိႈင္းေသာ ေနရာမ်ားတြင္ ရတနာဆယ္မ်ဳိးရွိသကဲ့သို႔ သာသနာေတာ္ႀကီးတြင္လည္း ဗုဒၶရတနာ၊ဓမၼရတနာ၊ သံဃာ့ရတနာ၊ ဆိုၿပီး ရတနာမ်ား ရွိေပသည္။ သမုဒၵရာအတြင္းရွိ ရတနာမ်ားမွာ မည္မွ်မ်ားျပားေစကာမူ တန္ဖိုးျဖတ္နိုင္ပါေသာ္လည္း သာသနာအတြင္း ရတနာျမတ္သံုးပါးမွာမူကား တန္ဖိုးျဖတ္၍မရနိုင္ေလာက္ေအာင္ တန္ဖိုးႀကီးမားလွေပသည္။ ထိုရတနာျမတ္သံုးပါးရွိ ဓမၼရတနာသည္လည္း သတိပ႒ာန္ေလးပါး၊ သမၼပၸဓါန္ေလးပါး၊ ဣဒၶိပါဒ္ေလးပါး၊ေဗာဇၥ်င္ခုႏွစ္ပါး၊ ဗိုလ္ငါးပါး၊ မဂၢင္ရွစ္ပါးစသည့္ တန္ဖိုးမျဖတ္နိုင္သည့္ ရတနာေတြလည္း ရွိေပသည္။
ထိုကဲ့သုိ႔ သာသနာေတာ္အတြင္း တန္ဖိုးမျဖတ္နိုင္သည့္ ရတနာမ်ားရွိေနျခင္းသည္ပင္လွ်င္ သာသနာေတာ္၏ ဆ႒မေျမာက္ အံ့ဖြယ္တစ္ပါး ျဖစ္ပါသည္။
၇။ သမုဒၵရာေရ၏ ထုထယ္ပမာဏသည္ မည္မွ်မ်ားျပားေစကာမူ ထိုေရ၏အရသာကား ငံံ ေသာအရသာ တစ္မ်ဳိးသာ ရွိသကဲ့သုိ႔ ျမတ္ဘုရား၏ သာသနာေတာ္တြင္လည္း ပိဋကတ္သံုးပုံ နိယာယ္ငါးရပ္ ဓမၼကၡႏၶာေပါင္း ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္စသည့္ မည္မွ်မ်ားျပားေစကာမူ ၀ိမုတိၱအရသာ တစ္မ်ဳိးသာ ဲရွိေပသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ သာသနာေတာ္အတြင္း ဓမၼသည္ အေရအတြက္မ်ားျပားလွေသာ္လည္း အရသာကား ၀ိမုတၱိရသ ဆိုသည့္ လြတ္ေျမာက္မႈအရသာ တစ္ခုတည္းပင္ျဖစ္ပါသည္။
ထိုအေၾကာင္းႏွင့္စပ္၍ ယခုေခတ္တြင္ မဟာစည္နည္း၊ မုိးကုတ္နည္း၊ စြန္းလြန္းနည္း၊ လယ္တီနည္း၊ အနာဂါမ္ဆရာသက္ႀကီးနည္း၊ သဲအင္းဂူနည္းစသည့္ နည္းေပါင္းမ်ားစြာရွိၾကပါေသာ္လည္း ထိုနည္းနာနိႆယမ်ားစြာ၏ ဦးတည္ခ်က္ကား နိဗၺာန္ဟူသည့္ ၀ိမုတၱိရသာ ပင္ျဖစ္ၾကေပသည္။ သို႔ေသာ္ နိဗၺာန္ဦးတည္ခ်က္ရွိသည္ကားမွန္၏ လမ္းေၾကာင္းက မွန္ကန္မႈမရွိလွ်င္လည္း ထိုနည္းလမ္းသည္ မွားေသာအက်င့္လမ္းသာလွ်င္ျဖစ္ေခ်မည္။ ထိုထိုနည္းနာနိႆယမ်ားကုိ လူတို႔အတြက္ အမွား အမွန္ ခြဲျခားသိေစရန္ မည္သည့္ ေပတံျဖင့္ တိုင္းထြာ ဆံုးျဖတ္မည္နည္း။
အေမးရွိက အေျဖရွိရမည္၊ ဥပမာ Computer မ်ားတြင္ ဆိုင္ရာ Software, Program မ်ားျဖင့္ ျပႆနာမ်ဳိးစံုကို ေျဖရွင္းၾကရသကဲ့သုိ႔ ယခုေခတ္ေပၚထြန္းေနသည့္ နည္းနာနိႆယမ်ားစြာတို႔၏ ျပႆနာမ်ားကုိ “သတိပ႒ာန္”ဆိုသည့္ Dhamma software ျဖင့္ ေျဖရွင္းနိုင္ေပသည္။ မည္သည့္နည္းပင္ျဖစ္ေစကာမူ သတိပ႒ာန္ထဲ အက်ဳံးမ၀င္လွ်င္(သတိပ႒ာန္မပါလွ်င္) ထိုနည္းမွာ မွားသည္ဟု ဆိုရေပမည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္နည္းဟူမူ သတိပ႒ာန္ပါဠိေတာ္ နိဒါန္းတြင္ “ဧကယာေနာ မေဂၢါ”နိဗၺာန္ေရာက္နိုင္သည့္ တစ္ေၾကာင္းတည္းေသာ လမ္းမွာ သတိပ႒ာန္ေလးပါး ျဖစ္သည္ဟု ဆိုထားေသာေၾကာင့္ မည္သည့္နည္းပင္ ျဖစ္ေစ အမွန္အမွားျပႆနာကုိ သတိပ႒ာန္ ဆိုသည့္ ေပတံျဖင့္ တိုင္းထြာနိုင္ပါသည္။ ထိုေၾကာင့္သတိပ႒ာန္တရားေလးပါးကို အေျခတည္ထား ေသာ တရားနည္းလမ္းမွန္သမွ်သည္ နိဗၺာန္ေရာက္နိုင္သည္ခ်ည္းဟု မွတ္ယူရေပမည္။
ထိုသို႔ သိနိုင္ေစရန္ စာရႈသူမ်ား သတိပ႒ာန္ေလးပါးကုိ အေရးတႀကီးေလ့လာသင့္ေၾကာင္း တိုက္တြန္းလိုပါသည္။ အခ်ဴပ္ဆိုရေသာ္ ျမတ္ဗုဒၶေဟာၾကားေတာ္မူသည့္တရားမ်ားစြာရွိေသာ္လည္း ထိုတရားမ်ား၏ ပန္းတိုင္မွာ ၀ိမုတၱအရသာ တစ္ခုတည္းသာ ရွိျခင္းသည္ပင္လွ်င္ သာသနာေတာ္၏ သတၱမေျမာက္အံ့ဖြယ္တစ္ပါးပင္ ျဖစ္ပါသည္။
၈။ သမုဒၵရာထဲတြင္ အလြန္ႀကီးေသာ ငါးမ်ားေနထိုင္သကဲ့သုိ႔ သာသနာေတာ္အတြင္းတြင္လည္း ေသာတာပန္၊သကဒါဂါမ္၊အနာဂါမ္ ရဟႏၲာ ဟုဆိုအပ္ေသာ အရိယာပုဂၢိဳလ္မ်ား ေနထိုင္ၾကပါသည္၊ ရဟႏၲာပုဂၢိဳလ္ဟူသည္ အႀကီးဆံုး ငါး ပင္ျဖစ္သည္၊ ထိုကဲ့သုိ႔ အရိယာ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ားသာ ေနထိုင္နုိ္င္ျခင္းသည္ပင္လွ်င္ သာသနာေတာ္၏ အ႒မေျမာက္ ေနာက္ဆံုး အံ့ဖြယ္တစ္ပါး ပင္ျဖစ္ပါသည္။
ျမတ္ဗုဒၶ၏ သာသနာေတာ္ကား အံ့ဖြယ္မ်ဳိးစံု ဂုဏ္ေပါင္းစံုလွေသာေၾကာင့္ မည္သည့္အဆံုးအမပင္ျဖစ္ေစကာမူ ျမတ္ဗုဒၶ၏ အဆံုးအမကုိ ယွဥ္နိုင္သည့္ အဆံုအမဟူ၍ မေပၚေပါက္ခဲ့ဖူးသည့္အျပင္ ေနာင္လည္းေပၚေပါက္လာနိုင္မွာ မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ တုႏိႈင္းမမီ သာသနာေတာ္ႀကီးဟု သာသနာေတာ္ကုိ ၾကည္ညိဳတတ္လာၾကေစရန္ ဆႏၵမြန္ျဖင့္ ေရးသားတင္ျပလိုက္ရပါေတာ့သတည္း။ ။


Sunday, May 11, 2008

မုန္တိုင္းၾကားက ဘုန္းတန္ခိုးရွင္

(၂.၅.၂၀၀၈) ေန႔ ည(၁၂)နာရီအခ်ိန္ခန္႔သည္ ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္း ဧရာ၀တီတိုင္း၊ ရန္ကုန္တုိင္း၊မြန္ျပည္နယ္၊ကရင္ ျပည္နယ္၊ မ်ားမွာ ျပည္သူအမ်ားအတြက္ ကံဆိုးမိုးေမွာင္က်ေရာက္ခဲ့ရေသာအခ်ိန္အခါျဖစ္ေပသည္။
တစ္နာရီမိုင္၁၂၀ႏႈန္းတိုက္ခတ္ေနေသာ ေလျပင္းမုန္တိုင္းသည္ အဆိုပါ တိုင္းႏွင့္ျပည္နယ္မ်ားတြင္ ေနထိုင္ေသာ လူမ်ား၏ အသက္အိုးအိမ္မ်ားကုိ ရက္စက္စြာ ၀ါးမ်ဳိပစ္ခဲ့သည္မွာ (၁၁.၅.၂၀၀၈)ေန႔ဆိုလွ်င္ ၉ ရက္တိတိရွိခဲ့ေပၿပီ။


နာဂစ္မုန္တိုင္းဒါဏ္ေၾကာင့္ လူသိန္းႏွင့္ခ်ီ၍ ေသဆံုးခဲ့သည္ဟု အြန္လိုင္းဂ်ာနယ္တစ္ေစာင္တြင္ ဖတ္ခဲ့ရသည္။ မၾကာေသးမီက E-mail ျဖင့္ ပို႔လိုက္ေသာ ဓါတ္ပံုကို ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ ေသဆံုးသူမ်ားအနက္ ကေလးငယ္မ်ားလည္း အလြန္မ်ား ေၾကာင္း သိသာနိုင္ေပသည္။ ျပည္သူမ်ား အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္မ်ား ဆံုးရႈံးၾကရျခင္းအေပၚ မည္သူေၾကာင့္ မည္၀ါေၾကာင့္ ဟု ကရုဏာေဒါသျဖင့္ တရားခံရွာၾက အျပစ္ရွာၾကေပမယ့္ “မည္သူမျပဳ မိမိမႈ” ဆိုသည့္အတိုင္း အမွန္အားျဖင့္ အတိတ္က ကုိယ္ျပဳခဲ့ေသာ မေကာင္းမႈကံမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည္ ဟုဆိုလွ်င္ ဗုဒၶ၀ါဒအရ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ျငင္းဆိုနုိင္မည္ မထင္ေပ။
ေရေဘးႏွင့္ရင္ဆုိင္ရေသာအခါ ရတနာသံုးပါးဂုဏ္ေက်းဇူးေၾကာင့္ ၀တ္ျဖဴစင္ၾကယ္ႏွင့္လူသူေတာ္မ်ား လာေရာက္ကယ္မသည့္အတြက္ အသက္ခ်မ္းသာရာရၾကသည္ဟု စာေရးဆရာမ်ားေရး၍ ဖတ္ၾကရေပလိမ့္မည္၊ နာဂစ္မုန္တိုင္းေၾကာင့္ လူေပါင္းမ်ားစြာေသဆံုးၾကေသာ္လည္း ထိုေသဆံုးသူမ်ားထဲတြင္ အသက္မေသပဲ အသက္ရွင္သန္ခဲ့သည့္ စိ္တ္၀င္စားဖြယ္ရာ အံ့ၾသဖြယ္ရာ ဘုန္းကံရွင္တစ္ဦး လည္းရွိခဲ့ေပသည္။ ထိုျဖစ္ရပ္မွန္ကို တယ္လီဖုန္းျဖင့္ ေျပာလာေသာေၾကာင့္ တင္ျပေပးလိုက္ ရပါသည္။ ျဖစ္ပံုမွာ-
နာဂစ္မုန္တိုင္းက်ေရာက္သည့္ေန႔မွစ၍ ေရတြက္လွ်င္ တစ္ပတ္တင္းတင္းျပည့္သည့္ေန႔တြင္ ေမာ္လၿမိဳင္ကၽြန္းၿမိဳ႕အနီးတစ္၀ိုက္ ကယ္ဆယ္ေရးမ်ား လိုက္လံကယ္ဆယ္ေနၾကရာ တစ္ေနရာတြင္ ေသဆံုးေနေသာ အေလာင္းမ်ားၾကား၀ယ္ တစ္လႈပ္လႈပ္ျဖင့္လုပ္ရွားေနသည္ကုိ ေတြ႕ရေသာေၾကာင့္ ဘာမ်ားပါလိမ့္ ဟု လူမ်ားသြားေရာက္ ၾကည့္ရႈရာ လူမမယ္ခေလးငယ္တစ္ဦး ျဖစ္ေနသည္ကို အံ့ၾသစြာေတြ႔ရွိခဲ့ၾကသည္။ ခေလးသည္ အရြယ္အားျဖင့္ (၈)လသား အရြယ္ခန္႔သာ ရွိေသးသည္၊ ခုႏွစ္ရက္ပတ္လံုး ႏို႕ငတ္သည့္ဒါဏ္ေၾကာင့္ ေမ့ေျမာသေယာင္ေယာင္ အေျခအေနတြင္ ရွိေနသည့္အျပင္ ကေလး၏ ခႏၶာကိုယ္ေလးသည္ ေရတြင္ တစ္ပတ္တိတိ စိမ္ေနခဲ့သည့္အတြက္ ႏႈတ္ခမ္းေလးေတြ ျပာနမ္းနမ္း ျဖစ္ေနသည္၊ သို႔ႏွင့္လူအမ်ားက အသက္ရွင္ေနေသာ ကေလးအား ကယ္ဆယ္ကာ ရန္ကုန္သို႔ ပို႔လိုက္ပါသည္၊ ယခုအခါ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ (၈)မိုင္ထိပ္က ေမာ္ကၽြန္းဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းတြင္ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ထားရာ အခ်ိန္အနည္းငယ္အတြင္း ရယ္ေမာလာနိုင္သည္ဟု ဆိုသျဖင့္ တကယ့္ဘုန္းရွင္ကံရွင္ေပပဲဟု ေျပာဆိုရေပမည္။
နာဂစ္မုန္တိုင္းႀကီးဟာ လူမ်ားစြာ၏ အသက္ကို ၀ါးမ်ဳိနိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း (၈)လသားအရြယ္ ဘုန္းကံရွင္ကေလး၏ အသက္ကုိေတာ့ မ၀ါးမ်ဳိနိုင္ခဲ့ေပ၊ ဘုန္းကံရွိေသာ ကုသိုလ္ကံအားႀကီးၾကေသာသူမ်ားသည္ မည္သည့္ အႏၲရာယ္ေဘးဆိုးျဖင့္ ရင္ဆိုင္ရပါေစ အသက္အႏၲရာယ္မွ လြတ္ကင္းၾကရသည္သာ မဟုတ္ပါေလာ။

မုန္တိုင္းၾကားက ဘုန္းတန္ခိုးရွင္

(၂.၅.၂၀၀၈) ေန႔ ည(၁၂)နာရီအခ်ိန္ခန္႔သည္ ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္း ဧရာ၀တီတိုင္း၊ ရန္ကုန္တုိင္း၊မြန္ျပည္နယ္၊ကရင္ ျပည္နယ္၊ မ်ားမွာ ျပည္သူအမ်ားအတြက္ ကံဆိုးမိုးေမွာင္က်ေရာက္ခဲ့ရေသာအခ်ိန္အခါျဖစ္ေပသည္။
တစ္နာရီမိုင္၁၂၀ႏႈန္းတိုက္ခတ္ေနေသာ ေလျပင္းမုန္တိုင္းသည္ အဆိုပါ တိုင္းႏွင့္ျပည္နယ္မ်ားတြင္ ေနထိုင္ေသာ လူမ်ား၏ အသက္အိုးအိမ္မ်ားကုိ ရက္စက္စြာ ၀ါးမ်ဳိပစ္ခဲ့သည္မွာ (၁၁.၅.၂၀၀၈)ေန႔ဆိုလွ်င္ ၉ ရက္တိတိရွိခဲ့ေပၿပီ။


နာဂစ္မုန္တိုင္းဒါဏ္ေၾကာင့္ လူသိန္းႏွင့္ခ်ီ၍ ေသဆံုးခဲ့သည္ဟု အြန္လိုင္းဂ်ာနယ္တစ္ေစာင္တြင္ ဖတ္ခဲ့ရသည္။ မၾကာေသးမီက E-mail ျဖင့္ ပို႔လိုက္ေသာ ဓါတ္ပံုကို ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ ေသဆံုးသူမ်ားအနက္ ကေလးငယ္မ်ားလည္း အလြန္မ်ား ေၾကာင္း သိသာနိုင္ေပသည္။ ျပည္သူမ်ား အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္မ်ား ဆံုးရႈံးၾကရျခင္းအေပၚ မည္သူေၾကာင့္ မည္၀ါေၾကာင့္ ဟု ကရုဏာေဒါသျဖင့္ တရားခံရွာၾက အျပစ္ရွာၾကေပမယ့္ “မည္သူမျပဳ မိမိမႈ” ဆိုသည့္အတိုင္း အမွန္အားျဖင့္ အတိတ္က ကုိယ္ျပဳခဲ့ေသာ မေကာင္းမႈကံမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည္ ဟုဆိုလွ်င္ ဗုဒၶ၀ါဒအရ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ျငင္းဆိုနုိင္မည္ မထင္ေပ။
ေရေဘးႏွင့္ရင္ဆုိင္ရေသာအခါ ရတနာသံုးပါးဂုဏ္ေက်းဇူးေၾကာင့္ ၀တ္ျဖဴစင္ၾကယ္ႏွင့္လူသူေတာ္မ်ား လာေရာက္ကယ္မသည့္အတြက္ အသက္ခ်မ္းသာရာရၾကသည္ဟု စာေရးဆရာမ်ားေရး၍ ဖတ္ၾကရေပလိမ့္မည္၊ နာဂစ္မုန္တိုင္းေၾကာင့္ လူေပါင္းမ်ားစြာေသဆံုးၾကေသာ္လည္း ထိုေသဆံုးသူမ်ားထဲတြင္ အသက္မေသပဲ အသက္ရွင္သန္ခဲ့သည့္ စိ္တ္၀င္စားဖြယ္ရာ အံ့ၾသဖြယ္ရာ ဘုန္းကံရွင္တစ္ဦး လည္းရွိခဲ့ေပသည္။ ထိုျဖစ္ရပ္မွန္ကို တယ္လီဖုန္းျဖင့္ ေျပာလာေသာေၾကာင့္ တင္ျပေပးလိုက္ ရပါသည္။ ျဖစ္ပံုမွာ-
နာဂစ္မုန္တိုင္းက်ေရာက္သည့္ေန႔မွစ၍ ေရတြက္လွ်င္ တစ္ပတ္တင္းတင္းျပည့္သည့္ေန႔တြင္ ေမာ္လၿမိဳင္ကၽြန္းၿမိဳ႕အနီးတစ္၀ိုက္ ကယ္ဆယ္ေရးမ်ား လိုက္လံကယ္ဆယ္ေနၾကရာ တစ္ေနရာတြင္ ေသဆံုးေနေသာ အေလာင္းမ်ားၾကား၀ယ္ တစ္လႈပ္လႈပ္ျဖင့္လုပ္ရွားေနသည္ကုိ ေတြ႕ရေသာေၾကာင့္ ဘာမ်ားပါလိမ့္ ဟု လူမ်ားသြားေရာက္ ၾကည့္ရႈရာ လူမမယ္ခေလးငယ္တစ္ဦး ျဖစ္ေနသည္ကို အံ့ၾသစြာေတြ႔ရွိခဲ့ၾကသည္။ ခေလးသည္ အရြယ္အားျဖင့္ (၈)လသား အရြယ္ခန္႔သာ ရွိေသးသည္၊ ခုႏွစ္ရက္ပတ္လံုး ႏို႕ငတ္သည့္ဒါဏ္ေၾကာင့္ ေမ့ေျမာသေယာင္ေယာင္ အေျခအေနတြင္ ရွိေနသည့္အျပင္ ကေလး၏ ခႏၶာကိုယ္ေလးသည္ ေရတြင္ တစ္ပတ္တိတိ စိမ္ေနခဲ့သည့္အတြက္ ႏႈတ္ခမ္းေလးေတြ ျပာနမ္းနမ္း ျဖစ္ေနသည္၊ သို႔ႏွင့္လူအမ်ားက အသက္ရွင္ေနေသာ ကေလးအား ကယ္ဆယ္ကာ ရန္ကုန္သို႔ ပို႔လိုက္ပါသည္၊ ယခုအခါ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ (၈)မိုင္ထိပ္က ေမာ္ကၽြန္းဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းတြင္ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ထားရာ အခ်ိန္အနည္းငယ္အတြင္း ရယ္ေမာလာနိုင္သည္ဟု ဆိုသျဖင့္ တကယ့္ဘုန္းရွင္ကံရွင္ေပပဲဟု ေျပာဆိုရေပမည္။
နာဂစ္မုန္တိုင္းႀကီးဟာ လူမ်ားစြာ၏ အသက္ကို ၀ါးမ်ဳိနိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း (၈)လသားအရြယ္ ဘုန္းကံရွင္ကေလး၏ အသက္ကုိေတာ့ မ၀ါးမ်ဳိနိုင္ခဲ့ေပ၊ ဘုန္းကံရွိေသာ ကုသိုလ္ကံအားႀကီးၾကေသာသူမ်ားသည္ မည္သည့္ အႏၲရာယ္ေဘးဆိုးျဖင့္ ရင္ဆိုင္ရပါေစ အသက္အႏၲရာယ္မွ လြတ္ကင္းၾကရသည္သာ မဟုတ္ပါေလာ။

Saturday, May 10, 2008

တုႏိႈင္းမမီ(၁၁)

ခ်ဳိ,ခ်ဥ္, စပ္, ဖန္,အငန္, အခါး ဟူေသာ အရသာ (၆)မ်ဳိးသည္ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု တြဲယွဥ္ေပါင္းစပ္ထားလွ်င္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အဆာစသည္တို႔ႏွင့္ တြဲစပ္ေပါင္းထည့္မွေသာ္လည္းေကာင္း ႏွစ္သက္ဖြယ္အရသာကုိ ျဖစ္ေစတတ္ၾက၏။ တန္ေဆး လြန္ေဘး ဟူသည့္အတိုင္း ႏွစ္သက္လြန္း၍ လိုအပ္သည္ထက္ပို၍ စားမိလွ်င္လည္းေကာင္း၊ ထားသင့္သည့္အခ်ိန္ထက္ ပိုလြန္ကာ ထားမိ၍ေသာ္လည္းေကာင္း လူကိုု ေဘးဥပါဒ္ အႏၲရာယ္ကို ျဖစ္ေစတတ္သည္။

သစၥာဆိုသည့္ အရသာကား ထိုသုိ႔မဟုတ္ အျခားအဆာေတြကို တြဲယွဥ္ေပါင္းထည့္စရာမလို ပကတိပင္ကိုယ္က ေကာင္းၿမဲေကာင္းေနပါသည္။ မည္မွ်ေလာက္မ်ားမ်ား မည္မွ်ပင္ၾကာေစကာမူ အႏၲရာယ္မျဖစ္တတ္သည့္အျပင္ ၾကာေလ ေကာင္းေလ ေဟာင္းေလသစ္ေလပင္ျဖစ္ပါသည္။ ဤတြင္ ေလာကနယ္ပယ္၌ ျပန္႔ႏွံ႔ေနသည့္ သစၥာတရားရွိသကဲ့သုိ႔ ဓမၼနယ္ပယ္တြင္လည္း သစၥာတရားမ်ား ျပန္႔ႏွံ႕၍ေနေပသည္။
ေလာကနယ္ပယ္တြင္ ျပန္႔ႏွံ႕ေနေသာ သစၥာသည္ “ကတိသစၥာ တည္ေသာအခါ ႏြယ္ျမစ္သစ္ပင္ ေဆးဖက္၀င္” ဟူသည့္အတိုင္း ကတိသစၥာတည္ ေသာအခါ တန္ဖိုးမရွိသည့္ ႏြယ္ျမက္သက္ပင္ မ်ားသည္ပင္လွ်င္ ေဆးဖက္၀င္နိုင္ကာ အနာေရာဂါေပ်ာက္နုိင္ေပသည္။
သစၥာအရသာ၌ တည္ခဲ့လွ်င္ တသြင္သြင္ စီးဆင္းေနေသာ ျမစ္ႀကီးအတြင္းက ေရအလ်ဥ္သည္ ရပ္သြားကာ ေရကုိ ေျမႀကီးသဖြယ္ျပဳကာ တစ္ဖက္ကမ္းသို႔ ကူးေျမာက္နိုင္ေသး၏။
ျမတ္စြာဘုရားလက္ထက္ေတာ္အခါက မဟာကပၸိနမင္းႏွင့္ေနာက္ပါအမတ္တစ္ေထာင္တို႔သည္ ကုကၠဳဋ၀တီျပည္ကေန သာ၀တၳိျပည္သို႔ ဘုရားဖူးရန္သြားၾကရာတြင္ လမ္းခရီး၌ အပရစၧာျမစ္ကိို ေရာက္ရွိေသာအခါ မဟာကပၸိနမင္းက “ရတနာသံုးပါးဂုဏ္ေက်းဇူးေၾကာင့္ ေရသည္ ေရမဟုတ္သကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ေစသတည္း” ဟု သစၥာအဓိ႒ာန္ကာ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ကို ႏွလံုးသြင္း၍ ထိုျမစ္ကုိကူးေသာအခါ၀ယ္ ျမင္း၏ ခြါကုိေတာင္မွ ေရမစိုဘဲ တစ္ဖက္ကမ္းသို႔ ကူးေျမာက္နုိင္ခဲ့ၾကေပသည္၊ တစ္ဖန္ နီလ၀ါဟနာျမစ္ကုိ ေရာက္ေသာအခါတြင္လည္း ေရွးနည္းအတိုင္း သစၥာအဓိ႒ာန္၍ တရားဂုဏ္ေတာ္ႏွလံုးသြင္းကာ ေအာင္ျမင္စြာျဖတ္ေက်ာ္ခဲ့သလို ေနာက္ဆံုး စႏၵဘာဂျမစ္ကို ကူးျဖတ္ေသာအခါတြင္လည္း သစၥာအဓိ႒ာန္ျဖင့္ သံဃဂုဏ္ေတာ္ပြား၍ ေအာင္ျမင္စြာျဖတ္ကူးနိုင္ခဲ့ပါသည္။ ျမစ္ကို ကူးျဖတ္ရာ၌ ေဖါင္မပါ သေဘၤာမပါဘဲ အဆင္ေျပစြာ ျမစ္သံုးစင္းကုိ ျဖတ္ကူးနိုင္ျခင္းသည္ မဟာကပၸိနမင္း၏ သစၥာအဓိ႒ာန္အရသာအစြမ္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။
ထိုမွ်သာမက ပရိတ္ေတာ္လာ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ ငံုးမင္း၏ သစၥာအရသာကလည္း ၾကားရသူအဖို႔ သနားစရာေကာင္းလွသလို ၾကည္ညိဳစရာ၊ အံ့ၾသစရာလည္းေကာင္းလွေပသည္။ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ ငံုးမင္းျဖစ္စဥ္က ေတာမီးႀကီးေလာင္ကၽြမ္းစဥ္ မိခင္ဖခင္မ်ားက အသက္ေဘးကုိ ေၾကာက္ရြံ႕သျဖင့္ မီးေဘးလြတ္ရာသုိ႔ ထြက္ေျပးသြားခဲ့ေလၿပီ၊ အေလာင္းေတာ္ ငံုးမင္းတစ္ေကာင္တည္းသာ ေတာထဲ၌ က်န္ခဲ့ပါသည္။ သူေနသည့္ ပတ္၀န္းက်င္္တြင္ ေတာမီးႀကီးေလာင္လွ်က္ရွိရာ ေျပးမလြတ္ျဖစ္ေနစဥ္ ငံုးမင္းက “ ငါ၏ မိခင္ဖခင္မ်ားသည္ အသက္ေဘးကို ေၾကာက္လွသျဖင့္ မီးႏွင့္ေ၀းရာ အျခားသို႔ ထြက္ေျပးသြားၾကခဲ့ေလၿပီ၊ ငါ့မွာ ငယ္ေသး၍ ပ်ံလည္းမပ်ံနိုင္၊ ငယ္ေသး၍ သြားလည္းမသြားနုိင္ေပ၊ ဤမွန္ကန္ေသာ သစၥာစကားေၾကာင့္ ေတာမီးႀကီး ၿငိမ္းေပ်ာက္ပါေစသတည္း” ဟု အဓိ႒ာန္လိုက္ရာ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ ငံုးမင္း၏ သစၥာအရသာေၾကာင့္ စကားနားလည္သည့္ပမာ ေတာမီးႀကီးသည္ တစ္ခဏခ်င္းပင္္ ၿငိမ္းေပ်ာက္သြားေလေတာ့၏ ၊ ထိုသစၥာအရသာေၾကာင့္ အေလာင္းေတာ္ ငံုးမင္းသစၥာဆိုခဲ့သည့္ ေနရာတြင္ ကမၻာတည္သမွ်ကာလပတ္လံုး မီးေဘးမွ လြတ္ကင္းလွ်က္ ရွိပါသည္။
ေနာက္သစၥာအရသာတစ္ခုကား ဘုရားေလာင္းေတာ္ ေမ်ာက္မင္းျဖစ္စဥ္က ျဖစ္ရပ္မွန္တစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ ထိုစဥ္က ဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ ေမ်ာက္ေပါင္း ရွစ္ေသာင္းကို ေရွ႕သြားေခါင္းေဆာင္ျပဳ၍ အုပ္ခ်ဴပ္ရေသာ ေမ်ာက္မင္း ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါသည္၊ တစ္ေန႔သ၌ သူတို႔ေနထိုင္က်က္စားရာ ေတာတစ္ေနရာတြင္ ေရကန္ႀကီးတစ္ခုကို ျမင္ေသာအခါ ေမ်ာက္အေပါင္းသည္ ကန္ေရကို မေသာက္ၾကေသးဘဲ သူတို႔၏ေခါင္းေဆာင္ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ေမ်ာက္မင္းအလာကို ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနၾကပါသည္။ ေမ်ာက္မင္းေရာက္ရွိလာေသာအခါ ေရကန္၏ အေျခအေနကို စံုစမ္းပါသည္။ ေရကန္ထဲသို႔ အဆင္းေျခရာသာျမင္ရၿပီး အတက္ေျခရာ မျမင္ရေသာေၾကာင့္ “ဧကႏၱ ဒီေရကန္သည္ ဘီးလူးေစာင့္ေသာ ကန္ျဖစ္ရမည္” ဟုေတြးကာ ကန္ထဲသုိ႔ ေမ်ာက္မ်ားကို မဆင္းခိုင္းခဲ့ေပ၊ သို႔ႏွင့္ ေရကန္ေစာင့္ေသာ ဘီလူးသည္ ေမ်ာက္မ်ား မဆင္းလာေသာေၾကာင့္ ႏွလံုးမသာမယာျဖစ္ကာ ေရကို ႏွစ္ျခမ္းခြဲ၍ ကုန္းေပၚတက္လာၿပီး ေမ်ာက္မ်ားအား“ဘာျပဳလုိ႔မ်ား ေရကန္ထဲမဆင္းရတာလဲ” ဟုေမးရာ “က်ဳပ္တို႔ဆင္းရင္ သင္စားတာခံရလိမ့္မယ္ ဒါေၾကာင့္ က်ဳပ္တို႔ ကန္ထဲမဆင္းျခင္းျဖစ္ပါတယ္” ဟုေမ်ာက္မင္းက ျပန္ေျဖေသာအခါ ဘီလူးက “ေရကန္ထဲဆင္းလာတဲ့သတၱ၀ါမွန္သမွ် တစ္ေကာင္မွ အလြတ္မေပးခဲ့ဖူးဘူး၊သင္တို႔ဆင္းရင္လည္း စားရမွာပဲ” ဟုေျပာရာ အသင္ ဘီလူးမစားနိုင္ေအာင္ က်ဳပ္တို႔ ေရကန္ထဲမဆင္းဘဲ ေရကို ေသာက္နိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားမယ္” ဟုဆိုကာ ျဖည့္က်င့္ခဲ့ေသာ ပါရမီသစၥာအဓိ႒ာန္ျဖင့္ သစၥာဆိုကာ ေရကန္အနီး အဆစ္ပါသည့္ က်ဳရိုးကို ယူ၍ ပါးစပ္ျဖင့္ မႈတ္ထုတ္လိုက္ရာ က်ဳရိုးအတြင္း၌ အဆစ္မရွိေတာ့ပဲ တစ္ေပါက္္တည္းျဖစ္သြားရေလေတာ့သည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ေမ်ာက္အေပါင္းတို႔သည္ က်ဴရိုးတို႔ႏွင့္ ကုန္းေပၚ္ကေန၍ ကန္ထဲရွိေရကို ေသာက္သံုးၾကရသည့္အျပင္ ဘီလူးစားမည့္ အႏၲရာယ္မွလည္း လြတ္ကင္းခဲ့ပါသည္။
ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ဒကရကၡဘီလူးေစာင့္ေသာ ေရကန္အနီးမွ က်ဴပင္ က်ဴရိုးတို႔သည္ ဤဘဒၵကမၻာပတ္လံုး အဆစ္မပါ အေခါင္းတစ္ခုတည္း တည္ရွိၾကပါသည္။
ကမၻာတည္သ၍ တည္ရွိမည့္ ကပၸ႒ိတိ ေလးမ်ဳိးကုိ ဤေနရာတြင္ ဗဟုႆုတအလို႔ငွါ ေဖၚျပေပးလိုပါသည္။ ထိုေလးမ်ဳိးမွာ-
(၁)။ လဗိမာန္၌ သိၾကားမင္း ႏွိပ္ခဲ့သည့္ ယုန္ရိပ္သည္ ဤကမၻာပတ္လံုး တည္ေနမည္။
(၂)။ ဘုရားအေလာင္းငံုးမင္း သစၥာျပဳရာအရပ္တြင္ တစ္ကမၻာပတ္လံုး မီးမေလာင္ေပ။
(၃)။ ဃဋိကာရအိုးထိန္းသည္ႏွင့္ မိ+ဘတို႔ေနသည့္ အိမ္ေနရာတြင္ ဤကမၻာပတ္လံုး မိုး ဘယ္ေလာက္ရြာရြာ မိုးမစိုေပ။(အက်ယ္ကုိ တုႏိႈင္းမမီ ၁၀)တြင္ေဖၚျပၿပီး။
(၄)။ ဒကရကၡဘီလူးေစာင့္ေသာ ေရကန္ကို ၀န္းရံ၍ ေပါက္ေနေသာက်ဴရိုးတို႔သည္ တစ္ခုတည္းေသာ အေပါက္ရွိျခင္း တို႔ျဖစ္ပါသည္။
သစၥာအရသာ၏ အစြမ္းထက္ျမက္မႈသည္ ယခင္ကသာမဟုတ္ေသး ယခုမၾကာေသးမီ အင္း၀ေခတ္အတြင္းတြင္ သစၥာႏွင့္ပတ္ သက္၍ ထင္ရွားေသာ သမိုင္းမွတ္တိုင္တစ္ခု ရွိခဲ့ဖူးပါသည္။ စိတ္၀င္စားဖြယ္ရာ ေကာင္းလြန္းလွ၍ တင္ျပပါဦးမည္။
အင္း၀ေခတ္ သာလြန္မင္းတရားႀကီးလက္ထက္တြင္ ေတာင္ဖီလာဆရာေတာ္ ဟူ၍ ထင္ရွားေပၚထြန္းခဲ့ဖူးပါသည္။ ထိုမေထရ္သည္ ေတာင္ဖီလာေတာရ၌ သီတင္းသံုးေတာ္မူစဥ္ စစ္ကိုင္း၊ပင္းယ၊ အင္း၀ တစ္ေၾကာတြင္ ထိုအခ်ိန္က မိုးအလြန္ေခါင္ကာ အစာေရစာမ်ား ငတ္ျပတ္ခဲ့ၾကေသာေၾကာင့္ ထိုနယ္တစ္၀ိုက္တြင္ မေကာင္းမႈဒုစရိုက္မ်ား အလြန္ေပါမ်ားေနသည့္အတြက္ အခ်ိန္မေတာ္ သြားလာရဲသူ မရွိသေလာက္ပါေပ။
တစ္ေန႔ ေန၀င္ရီတေယာအခ်ိန္ အကာလအခါမဲ့တြင္္ ဆံပင္ဖားလ်ားခ်ျဖင့္ ၀တ္ထားေသာ အ၀တ္မ်ား စုတ္ျပတ္ကာ ဒုကၡအပူမီးမ်ားေတာက္ေလာင္ေနေသာ ဒကာမတစ္ဦး ဆရာေတာ္ထံ ေရာက္ရွိလာပါသည္။ သူမက လမ္းခရီးတြင္ ဒုကၡျဖစ္လာေသာေၾကာင့္ ေက်ာင္းတြင္ တစ္ညတာ တည္းခိုခြင့္ျပဳပါရန္ ေလွ်ာက္ထားေသာအခါ ဆရာေတာ္သည္ မာတုဂါမႏွင့္ တစ္ညတာ အတူေနမည့္အေရးကို ၀ိနည္းေတာ္အရ အလြန္၀န္ေလးေသာ္လည္း ဒုကၡျဖစ္သူကို ႏွင္လြတ္ရန္မွာလည္း ခက္ေနသည္ျဖစ္၍ ေက်ာင္းတြင္ မာတုဂါမႏွင့္ တစ္မိုးတစ္ယံတည္းတြင္ အတူေန၍ မျဖစ္နိုင္ေၾကာင္း ေျပာေသာအခါ သူမ၏ အားကိုးလြန္းေသာ မ်က္ႏွာကို ေတြ႕ျမင္ရေသာေၾကာင့္ မတတ္သာဘဲ ေက်ာင္း၏ အျပင္ဘက္ စႀကန္တြင္ တစ္ညတာ ေနခြင့္ျပဳလုိက္ေပသည္။ ညအခ်ိန္တြင္ ဆရာေတာ္သည္ တစ္မိုးတစ္ယံတည္းျဖစ္ေန၍ လံုး၀မအိပ္ဘဲ သူမေၾကာင့္ ငါသည္ ဘာ၀နာအလုပ္ကို ညလံုးေပါက္ ရႈမွတ္ရေပသည္ ဟု ေတြးကာ တစ္ညလံုး တရားရႈမွတ္ေနေလေတာ့သည္။(သူေတာ္ေကာင္းႀကီးမ်ား၏ စိတ္ေနသေဘာထားသည္ အတုယူဖြယ္ေကာင္းေလစြ)
မၾကာမီ သူမသည္ အျပင္ဘက္တြင္ ေနရသည္မွာ ေၾကာက္စရာေကာင္းလွ၍ ေက်ာင္းခန္းအထဲတြင္ ေနခြင့္ေပးပါမည့္အေၾကာင္း အျပင္ကေန ပိတ္ထားေသာ တံခါးကို လက္ျဖင့္ေခါက္ကာ သနားစဖြယ္အကူအညီေတာင္းလာေသာေၾကာင့္ မတတ္သာရကား သူမအား ေက်ာင္းခမ္းအထဲသို႔ ၀င္ခြင့္ေပးကာ ဆရာေတာ္သည္ ေက်ာင္းအျပင္ဖက္တြင္ တစ္ဖန္သီတင္းသံုးေတာ္မူပါ ေတာ့သည္။ မနက္ပိုင္း မိုးေသာက္ယံေရာက္လုနီးနီးအခ်ိန္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ သူမသည္ ဆရာေတာ္အနည္းသို႔ကပ္ကာ ယခုပင္ ေျခသလံုးကို သိုင္းဖက္ေတာ့မည္ဟန္ျဖင့္ “ကယ္ေတာ္မူပါ” ဟုသနားစဖြယ္ေတာင္းပန္ေနျပန္ေသာေၾကာင့္ ဆရာေတာ္သည္ အႀကံရကာေက်ာင္းနံရံတြင္ ထိုးစိုက္ထားသည့္ ဒန္ပူသတ္သည့္ ဓါးမကိုယူကာ သူ႔ေျခသလံုးကုိ ဓါးျဖင့္ မြန္းပါေလေတာ့သည္။ ေျခသလံုးတြင္ ေသြးမ်ားျဖာထြက္လာသည္ကို ျမင္ရေသာအခါတြင္မွ “ ဆရာေတာ္ဘုရား…..တပည့္ေတာ္မ မွားပါၿပီဘုရား၊ ထိုအမႈကိစၥအတြက္ ခြင့္လြတ္ေတာ္မူပါဘုရား” ဟု ေလွ်ာက္ကာ မနက္လင္းသည္ႏွင့္ သူမထြက္ခြါသြားပါေလေတာ့သည္။
သူမသည္ မင္းသမီးတစ္ေယာက္ျဖစ္ကာ ရွင္ဘုရင္ထံေရာက္လွ်င္ “ မွန္လွပါဘုရား……..အရွင္မင္းႀကီး ေစခိုင္းသည့္အတိုင္း ဆရာေတာ္၏ အက်င့္သီလကို တပည့္ေတာ္မ ဖ်က္ဆီးခဲ့ပါၿပီဘုရား” ဟု ေၾကာက္လွေသာေၾကာင့္ အမွန္အတိုင္းမေျပာဘဲ လိမ္လည္၍ ေလွ်ာက္တင္ေလေတာ့သည္။ ထိုသတင္းသည္ တစ္ခဏခ်င္း လွ်င္ျမန္စြာ ေတာမီးပမာပ်ံ႕ႏွံ႕သြားေလရာ မၾကာမီ မင္းႀကီးသည္ ေနာက္ပါ မူးႀကီးမတ္ရာ ေမာင္းမမိႆံမ်ားႏွင့္အတူ အလွဴေပးေလဟန္ ျပဳကာ ဆရာေတာ္ေက်ာင္းအနီးသို႔ ေရာက္ရွိလာပါေတာ့သည္။ သုိ႔ႏွင့္ ဆရာေတာ္သည္ ေရာက္ရွိလာေသာ ပရိသတ္မ်ား၏ သံသယကို ေျဖေဖ်ာက္နိုင္ရန္ “ယခုအခ်ိန္တြင္ ငါ့အား သစၥာမွတစ္ပါးအျခား အားကိုးစရာဟူ၍ မရွိေတာ့”ဟု ေတြးကာ “ ငါ၏ သီလပ်က္စီးခဲ့ပါမူ ဤဓါးမသည္ ခ်ေသာခဏတြင္ ေရ၌ ျမဳပ္ပါေစသား၊ သီလစင္ၾကယ္ပါမူ ဓါးမသည္ ေရေပၚတြင္ ကူးေစသား” ဟု သစၥာအဓိ႒ာန္ျပဳ၍ ဓါးမကို ေရတြင္ခ်လိုက္ရာ ဓါးမသည္ လူစကားနားလည္သည့္ပမာ ေရေပၚတြင္ေပၚကာ ငါးတစ္ ေကာင္ကဲ့သုိ႔ ကူးခတ္သြားေလေတာ့သည္။ ယခုအခ်ိန္အထိ ေတာင္ဖီလာေတာရအနီးတြင္ ဓါးမကူးကန္ ဟူ၍ ရွိေနေပေသးသည္။ ဆရာေတာ္၏ သစၥာအစြမ္းထက္ပံုမွာ အံ့မခမ္းရံုမွ်မက မည္သည့္အရာႏွင့္မွ်လည္း တုႏိႈင္း၍မမီနိုင္ပါေခ်။ ဤသို႔ျဖင့္ တုႏိႈင္းမမီသစၥာအရသာ၏ အစြမ္းပကားကား ထူးဆန္းအံ့ၾသဘြယ္ရာ ေကာင္းလွေပသည္။
ထို႔အတူ ဓမၼအင္ပါယာႀကီးတြင္လည္း ျမတ္ဗုဒၶ ထုတ္ေဖၚေတာ္မူခဲ့ေသာ တုႏိႈင္းမမီ ဓမၼသစၥာတရားမ်ားလည္း ယခုထက္တိုင္ ထင္ရွားရွိေနဆဲျဖစ္သည္။ ဓမၼသစၥာတရားမ်ားအား အမွန္တကယ္ ဓမၼကုိ အသံုးျပဳသူတိုင္း ေတြ႕ျမင္ခဲ့ၾကသည္မွာ ယခုထိတိုင္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။
ဓမၼသစၥာတရား၏ အဓိပၸါယ္မွာ သဘာ၀အမွန္တရားျဖစ္၏။ ထုိတရားမ်ားသည္ ဤကမၻာတြင္မက ေရွးကမၻာမ်ားစြာကတည္းက ရွိႏွင့္ေနၿပီးျဖစ္သည့္အျပင္ ထိုတရားတို႔သည္ မည္သည့္အခါမွ် ေဟာင္းႏြမ္းသြားသည္ဟူ၍ မရွိဘဲ အၿမဲတမ္း သစ္လြင္ေတာက္ပေနသည့္အျပင္ မည့္သည့္အခါမွ် update လုပ္စရာမလိုေပ။
ကမၻာအဆက္ဆက္ ျမတ္ဗုဒၶဘုရားရွင္တို႔၏ ႀကိဳးပမ္းေတာ္မူခ်က္ျဖင့္ ျပန္လည္ေဖၚထုတ္ေတာ္မူခဲ့ၾကကာ ဤယခုအခါတြင္လည္း ေဂါတမျမတ္စြာဘုရားရွင္က ျပန္လည္ေဖၚထုတ္ေတာ္မူခဲ့သျဖင့္ ယခုလို လူနတ္ျဗဟၼာမ်ားသိခြင့္ရေနၾကေပသည္။ သိခြင့္ရသည္ႏွင့္အမွ် ဆင္းရဲအဆံုးသုိ႔ေရာက္ရွိကာ ေလာကမွ ထြက္ေျမာက္ေတာ္မူခဲ့ၾကသည့္ သူေတာ္ေကာင္းႀကီးမ်ား၏ အေရအတြက္သည္လည္း မနည္းလွေတာ့ေပ။ ထိုေၾကာင့္ ေလာကလူသားမ်ားအတြက္ တကယ့္ တုႏိႈင္းမမီ သဘာ၀အမွန္တရား ဟုေျပာလွ်င္ မွားနုိင္မည္မထင္ေပ။ ထိုသဘာ၀အမွန္တရားကား အေရအတြက္အားျဖင့္ ေလးမ်ဳိးရိွပါသည္။



(၁) ဆင္းရဲျခင္း အမွန္တရား၊
ထုိသစၥာတရားကို သိရန္အတြက္ ဦးစြာ မိမိရရွိထားသည့္ ဘ၀ခႏၶာကုိ မိမိကုိယ္တိုင္ သုေတသနျပဳလုပ္ကာ သဘာ၀ တရားမ်ားကို ေတြ႕ျမင္ရန္ ေလ့လာရပါသည္။ ဤသည္ကုိပင္ တရားအားထုတ္သည္ဟုေခၚၾကပါသည္။ ေယာဂီသည္ တရားရႈမွတ္မႈ အခ်ိန္ကာလ ၾကာလာေသာအခါ ရႈသိစရာအာရံုႏွင့္ ထိုအာရံုကုိရႈသိေသာစိတ္ ဤအရာႏွစ္ခုမွတစ္ပါး မည္သည့္အရာကိုမွ် မေတြ႕ ရေပ၊ သြားသည့္အခါတြင္ သြားသည့္အာရံုႏွင့္ ထိုအာရံုအေပၚသိစိတ္၊ ထိုင္သည့္အခါတြင္ ထိုင္သည့္အာရံုႏွင့္ ထိုင္သိစိတ္၊ ရပ္သည့္အခါတြင္လည္း ရပ္သည့္အာရံုႏွင့္ရပ္သည့္စိတ္၊ေလ်ာင္းသည့္အခါတြင္လည္း ေလ်ာင္းသည့္အာရံုႏွင့္ေလ်ာင္းသိစိတ္၊ စားသည့္အခါတြင္ စားသည့္အာရံုႏွင့္စားသိစိတ္၊ ျမင္သိအခါတြင္ျမင္သည့္အာရံုႏွင့္ျမင္သိစိတ္၊ ၾကားသည့္အခါတြင္ ၾကားသည့္အာရံုႏွင့္ၾကားသိစိတ္၊ မည္သည့္အခ်ိန္မွာပင္ျဖစ္ေစ ရႈသိစရာအာရံုႏွင့္ ထိုအာရံံုအေပၚရႈသိစိတ္ ဤႏွစ္မ်ဳိးမွလြဲ၍ ငါ၊သူတစ္ပါး၊ေယာကၤ်ား၊မိန္းမဟူ၍ မရွိေပ၊ ဤတြင္ ရႈသိစရာအာရံုကား ရုပ္တရားျဖစ္ၿပီး၊ ရႈသိစိတ္က နာမ္တရားျဖစ္ပါသည္။ ထိုရုပ္နာမ္တရားကုိပင္ ဘ၀ ဟုေခၚၾကပါသည္။ ထိုအမွတဆင့္ ရႈမွတ္မႈအား ျမင့္တက္လာေသာအခါ ျဖစ္ေပၚလာေသာ အာရံုမွန္သမွ်ကို ရႈမွတ္ေနေသာ ေယာဂီမွာ အာရံုတည္းဟူေသာ အေၾကာင္းတရားေၾကာင့္ ရႈသိစိတ္ ဟူသည့္ အက်ဳိးတရားျဖစ္ေပၚလာရတာပဲ ဟု ရုပ္နာမ္ေၾကာင္းက်ဳိးကုိ ရႈသိဆဲတြင္ သိျမင္လာရေပသည္။(စဥ္းစားေတြးေတာ၍ သိသည့္ သုတမယဥာဏ္မဟုတ္သည္ကို သတိျပဳပါ)။
ထိုမွတစ္ဆင့္ ရႈမွတ္မႈစြမ္းရည္ ျမင့္မားလာေသာအခါ ရုပ္နာမ္တရားတို႔၏ အစ၊အလယ္၊အဆံုး သံုးပါးလံုးကုိ ေတြ႕ျမင္လာကာ ျဖစ္ေပၚသမွ်သည္ ကုန္သြားသည္ခ်ည္းျဖစ္၍ မည္သည့္အရာမွ် မတည္ၿမဲျခင္း၊ ေပၚၿပီးေနာက္ေပ်ာက္ေနသည့္အတြက္ ဆင္းရဲျခင္း၊ သူ႔အလိုလိုေပၚၿပီး သူ႔အလိုလိုေပ်ာက္သြားသည့္အတြက္ ကိုယ့္အလိုသို႔မလိုက္ျခင္း ဟု သိျမင္ရာကေန ရုပ္နာမ္သဘာ၀တရားမ်ားသည္ မျပတ္ဒလပ္စပ္ ျဖစ္ပ်က္ေနရာ မည္သည့္အခါတြင္ ရပ္စဲသြားမည္ကို မသိနိုင္ေပ ။ ေယာဂီသည္ ရုပ္နာမ္တရားတို႔၏ မျပတ္ျဖစ္ပ်က္မႈကုိ မ်ားမ်ားသိျမင္ေလေလ ဘ၀ဆင္းရဲကို သိျမင္ေလေလျဖစ္ေပသည္။ ထိုဘ၀ဆင္းရဲျခင္းအမွန္တရားသည္ ရုပ္နာမ္တရားတို႔၏ မျပတ္ျဖစ္ပ်က္မႈပင္ျဖစ္ေပေတာ့သည္။ ဘ၀ဆင္းရဲမႈကို မ်ားမ်ားသိျမင္ေလေလ ဆင္းရဲျခင္းမွ လြတ္ဖို႔ရာနီးေလေလ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဆင္းရဲသည့္ သဘာ၀အမွန္တရားကုိ သိခ်င္သပဆိုလွ်င္ တရားရႈမွတ္ျခင္းျဖင့္ ဘ၀ကုိ ဓမၼျဖင့္ သုေတသနျပဳရမည္ဟု သတိခ်ပ္သင့္ေပသည္။
၂။ ဆင္းရဲေၾကာင္းအမွန္တရား
ဆင္းရဲေၾကာင္းတရားဆိုသည္မွာ ဘ၀ခႏၶာအသစ္ျဖစ္ေပၚေၾကာင္း သမုဒယတဏွာ ပင္ျဖစ္၏ “ယာယံ တဏွာ ေပါေနာဗၻ၀ိကာ” တဏွာ ေလာဘတရားသည္ ဘ၀အသစ္ကို တစ္ဖန္ျဖစ္ေစတတ္၏ ဟုျပဆိုထားရာ ဘ၀ခႏၶာအသစ္ျဖစ္ေၾကာင္း ဆင္းရဲေၾကာင္းအမွန္တရားမွာ တဏွာေလာဘ ပင္ျဖစ္ပါသည္၊ ထိုေလာဘကိုပင္လွ်င္ သမုဒယသစၥာ ဆင္းရဲေၾကာင္းအမွန္တရားဟုေခၚပါ သည္။
၃။ ဆင္းရဲခ်ဴပ္ျခင္းအမွန္တရား
ဆင္းရဲျဖစ္ေၾကာင္း တဏွာတရားကုိ ဓမၼႏွင့္ ပယ္သတ္ျခင္းျဖင့္ တဏွာခ်ဴပ္လွ်င္ ဆင္းရဲခ်ဴပ္ၿငိမ္းသည္ ။ ဤသည္ကိုပင္ နိေရာဓ သစၥာ ဆင္းရဲခ်ဴပ္ျခင္းအမွန္တရားဟု ေခၚပါသည္။
၄။ ဆင္းရဲခ်ဳပ္ေၾကာင္းအမွန္တရား
ထိုအမွန္တရားကား ဆင္းရဲ ခ်ဴပ္ၿငိမ္းေၾကာင္းျဖစ္သည့္ ပုဗၺဘာဂပဋိပဒါ မဂၢင္ကုိ ေခၚပါသည္၊ ပုဗၺဘာဂ- မဂ္၏ေရွးအဖို႔၊ ပဋိပဒါ -က်င့္ရမည့္၊ မဂၢ-လမ္းျဖစ္သည္။ မဂ္၏ေရွးအဖို႔ က်င့္ရမည့္ အက်င့္တရားမွာ မဂၢင္(၈)ပါး အက်င့္တရား ျဖစ္ပါသည္။ ထိုမဂၢင္(၈)ပါး အက်င့္တရားကို မည္သုိ႔ အသံုးျပဳမည္နည္း။ အသံုးျပဳပံုကား သတိပ႒ာန္တရားကို လက္ေတြ႕က်င့္သံုးျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။ ဤေနရာ၌ အက်ဥ္းခ်ဴံးကာ နားလည္ေလာက္ရံုမွ် ေဖၚျပေပးပါမည္။
ေယာဂီသည္ တရားရႈမွတ္မည္ႀကံေသာအခါ လူဆိုလွ်င္ ငါးပါး၊ရွစ္ပါး၊သီလေဆာက္တည္ရသကဲ့သုိ႔၊ သာမေဏဆိုလွ်င္ သာမေဏသီလ၊ရဟန္းဆိုလွ်င္ ရဟန္းသီလ လံုၿခံဳေအာင္ ေစာင့္ထိန္းၾကရပါမည္။ ထိုေစာင့္ထိန္းေသာ သီလတရားမ်ားသည္ သီလမဂၢင္မည္၏။
ေယာဂီသည္ ရႈမွတ္ရမည့္ အာရံုထင္ရွားျဖစ္ေပၚလာေသာအခါ ထိုအာရံုကို ရႈမွတ္နိုင္ေစရန္ ေၾကာင့္ၾကစိုက္ေပးျခင္းသည္ သမၼာ၀ါယာမ မဂၢင္မည္၏၊ အာရံုေပၚတိုင္း အမွတ္ရေနျခင္းသည္ သမၼာသတိမဂၢင္ မည္၏။ အာရံုအေပၚတြင္ ရႈသိစိတ္ကပ္၍ တည္ေနျခင္း သည္ သမၼာသမာဓိမဂၢင္ မည္၏၊ ဤကား သမာဓိမဂၢင္သံုးပါးျဖစ္ပါသည္။
တရားရႈမွတ္ေသာအခါ ရႈမွတ္စိတ္ကို အာရံုေပၚသုိ႔ ေရာက္ေအာင္ တင္ေပးရပါသည္၊ ဤသည္ကုိပင္ သမၼာသကၤပၸမဂၢင္ ဟုေခၚ၏။ အာရံုႏွင့္ရႈသိစိတ္ေတြ႕ဆံုတိုင္း အမွန္အတိုင္းသိတာက သမၼာဒိ႒ိမဂၢင္မည္၏။
အခ်ဴပ္ဆိုရေသာ္ သတိပ႒ာန္တရားပြားမ်ားျခင္းသည္ပင္လွ်င္ မဂၢင္ရွစ္ပါးအက်င့္ဟုေခၚ္ပါသည္။ ထိုအက်င့္တရားမ်ားကို က်င့္သံုးျခင္းျဖင့္ သဘာ၀အမွန္တရားမ်ားကို အဆင့္ဆင့္ သိျမင္မ်က္ေမွာက္ျပဳကာ ေလာကအဆံုး(ဆင္းရဲအဆံုး)ကို ေရာက္ၾကရေသာ ေၾကာင့္ သဘာ၀အမွန္တရားဆိုသည့္ အရိယာသစၥာတရားသည္ သစၥာတရားမွန္သမွ်တို႔တြင္ တုႏိႈင္းမမီေသာ သစၥာတရားျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပေရးသားလိုက္ရပါေတာ့သတည္း။

တုႏိႈင္းမမီ(၁၁)

ခ်ဳိ,ခ်ဥ္, စပ္, ဖန္,အငန္, အခါး ဟူေသာ အရသာ (၆)မ်ဳိးသည္ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု တြဲယွဥ္ေပါင္းစပ္ထားလွ်င္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အဆာစသည္တို႔ႏွင့္ တြဲစပ္ေပါင္းထည့္မွေသာ္လည္းေကာင္း ႏွစ္သက္ဖြယ္အရသာကုိ ျဖစ္ေစတတ္ၾက၏။ တန္ေဆး လြန္ေဘး ဟူသည့္အတိုင္း ႏွစ္သက္လြန္း၍ လိုအပ္သည္ထက္ပို၍ စားမိလွ်င္လည္းေကာင္း၊ ထားသင့္သည့္အခ်ိန္ထက္ ပိုလြန္ကာ ထားမိ၍ေသာ္လည္းေကာင္း လူကိုု ေဘးဥပါဒ္ အႏၲရာယ္ကို ျဖစ္ေစတတ္သည္။

သစၥာဆိုသည့္ အရသာကား ထိုသုိ႔မဟုတ္ အျခားအဆာေတြကို တြဲယွဥ္ေပါင္းထည့္စရာမလို ပကတိပင္ကိုယ္က ေကာင္းၿမဲေကာင္းေနပါသည္။ မည္မွ်ေလာက္မ်ားမ်ား မည္မွ်ပင္ၾကာေစကာမူ အႏၲရာယ္မျဖစ္တတ္သည့္အျပင္ ၾကာေလ ေကာင္းေလ ေဟာင္းေလသစ္ေလပင္ျဖစ္ပါသည္။ ဤတြင္ ေလာကနယ္ပယ္၌ ျပန္႔ႏွံ႔ေနသည့္ သစၥာတရားရွိသကဲ့သုိ႔ ဓမၼနယ္ပယ္တြင္လည္း သစၥာတရားမ်ား ျပန္႔ႏွံ႕၍ေနေပသည္။
ေလာကနယ္ပယ္တြင္ ျပန္႔ႏွံ႕ေနေသာ သစၥာသည္ “ကတိသစၥာ တည္ေသာအခါ ႏြယ္ျမစ္သစ္ပင္ ေဆးဖက္၀င္” ဟူသည့္အတိုင္း ကတိသစၥာတည္ ေသာအခါ တန္ဖိုးမရွိသည့္ ႏြယ္ျမက္သက္ပင္ မ်ားသည္ပင္လွ်င္ ေဆးဖက္၀င္နိုင္ကာ အနာေရာဂါေပ်ာက္နုိင္ေပသည္။
သစၥာအရသာ၌ တည္ခဲ့လွ်င္ တသြင္သြင္ စီးဆင္းေနေသာ ျမစ္ႀကီးအတြင္းက ေရအလ်ဥ္သည္ ရပ္သြားကာ ေရကုိ ေျမႀကီးသဖြယ္ျပဳကာ တစ္ဖက္ကမ္းသို႔ ကူးေျမာက္နိုင္ေသး၏။
ျမတ္စြာဘုရားလက္ထက္ေတာ္အခါက မဟာကပၸိနမင္းႏွင့္ေနာက္ပါအမတ္တစ္ေထာင္တို႔သည္ ကုကၠဳဋ၀တီျပည္ကေန သာ၀တၳိျပည္သို႔ ဘုရားဖူးရန္သြားၾကရာတြင္ လမ္းခရီး၌ အပရစၧာျမစ္ကိို ေရာက္ရွိေသာအခါ မဟာကပၸိနမင္းက “ရတနာသံုးပါးဂုဏ္ေက်းဇူးေၾကာင့္ ေရသည္ ေရမဟုတ္သကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ေစသတည္း” ဟု သစၥာအဓိ႒ာန္ကာ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ကို ႏွလံုးသြင္း၍ ထိုျမစ္ကုိကူးေသာအခါ၀ယ္ ျမင္း၏ ခြါကုိေတာင္မွ ေရမစိုဘဲ တစ္ဖက္ကမ္းသို႔ ကူးေျမာက္နုိင္ခဲ့ၾကေပသည္၊ တစ္ဖန္ နီလ၀ါဟနာျမစ္ကုိ ေရာက္ေသာအခါတြင္လည္း ေရွးနည္းအတိုင္း သစၥာအဓိ႒ာန္၍ တရားဂုဏ္ေတာ္ႏွလံုးသြင္းကာ ေအာင္ျမင္စြာျဖတ္ေက်ာ္ခဲ့သလို ေနာက္ဆံုး စႏၵဘာဂျမစ္ကို ကူးျဖတ္ေသာအခါတြင္လည္း သစၥာအဓိ႒ာန္ျဖင့္ သံဃဂုဏ္ေတာ္ပြား၍ ေအာင္ျမင္စြာျဖတ္ကူးနိုင္ခဲ့ပါသည္။ ျမစ္ကို ကူးျဖတ္ရာ၌ ေဖါင္မပါ သေဘၤာမပါဘဲ အဆင္ေျပစြာ ျမစ္သံုးစင္းကုိ ျဖတ္ကူးနိုင္ျခင္းသည္ မဟာကပၸိနမင္း၏ သစၥာအဓိ႒ာန္အရသာအစြမ္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။
ထိုမွ်သာမက ပရိတ္ေတာ္လာ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ ငံုးမင္း၏ သစၥာအရသာကလည္း ၾကားရသူအဖို႔ သနားစရာေကာင္းလွသလို ၾကည္ညိဳစရာ၊ အံ့ၾသစရာလည္းေကာင္းလွေပသည္။ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ ငံုးမင္းျဖစ္စဥ္က ေတာမီးႀကီးေလာင္ကၽြမ္းစဥ္ မိခင္ဖခင္မ်ားက အသက္ေဘးကုိ ေၾကာက္ရြံ႕သျဖင့္ မီးေဘးလြတ္ရာသုိ႔ ထြက္ေျပးသြားခဲ့ေလၿပီ၊ အေလာင္းေတာ္ ငံုးမင္းတစ္ေကာင္တည္းသာ ေတာထဲ၌ က်န္ခဲ့ပါသည္။ သူေနသည့္ ပတ္၀န္းက်င္္တြင္ ေတာမီးႀကီးေလာင္လွ်က္ရွိရာ ေျပးမလြတ္ျဖစ္ေနစဥ္ ငံုးမင္းက “ ငါ၏ မိခင္ဖခင္မ်ားသည္ အသက္ေဘးကို ေၾကာက္လွသျဖင့္ မီးႏွင့္ေ၀းရာ အျခားသို႔ ထြက္ေျပးသြားၾကခဲ့ေလၿပီ၊ ငါ့မွာ ငယ္ေသး၍ ပ်ံလည္းမပ်ံနိုင္၊ ငယ္ေသး၍ သြားလည္းမသြားနုိင္ေပ၊ ဤမွန္ကန္ေသာ သစၥာစကားေၾကာင့္ ေတာမီးႀကီး ၿငိမ္းေပ်ာက္ပါေစသတည္း” ဟု အဓိ႒ာန္လိုက္ရာ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ ငံုးမင္း၏ သစၥာအရသာေၾကာင့္ စကားနားလည္သည့္ပမာ ေတာမီးႀကီးသည္ တစ္ခဏခ်င္းပင္္ ၿငိမ္းေပ်ာက္သြားေလေတာ့၏ ၊ ထိုသစၥာအရသာေၾကာင့္ အေလာင္းေတာ္ ငံုးမင္းသစၥာဆိုခဲ့သည့္ ေနရာတြင္ ကမၻာတည္သမွ်ကာလပတ္လံုး မီးေဘးမွ လြတ္ကင္းလွ်က္ ရွိပါသည္။
ေနာက္သစၥာအရသာတစ္ခုကား ဘုရားေလာင္းေတာ္ ေမ်ာက္မင္းျဖစ္စဥ္က ျဖစ္ရပ္မွန္တစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ ထိုစဥ္က ဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ ေမ်ာက္ေပါင္း ရွစ္ေသာင္းကို ေရွ႕သြားေခါင္းေဆာင္ျပဳ၍ အုပ္ခ်ဴပ္ရေသာ ေမ်ာက္မင္း ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါသည္၊ တစ္ေန႔သ၌ သူတို႔ေနထိုင္က်က္စားရာ ေတာတစ္ေနရာတြင္ ေရကန္ႀကီးတစ္ခုကို ျမင္ေသာအခါ ေမ်ာက္အေပါင္းသည္ ကန္ေရကို မေသာက္ၾကေသးဘဲ သူတို႔၏ေခါင္းေဆာင္ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ေမ်ာက္မင္းအလာကို ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနၾကပါသည္။ ေမ်ာက္မင္းေရာက္ရွိလာေသာအခါ ေရကန္၏ အေျခအေနကို စံုစမ္းပါသည္။ ေရကန္ထဲသို႔ အဆင္းေျခရာသာျမင္ရၿပီး အတက္ေျခရာ မျမင္ရေသာေၾကာင့္ “ဧကႏၱ ဒီေရကန္သည္ ဘီးလူးေစာင့္ေသာ ကန္ျဖစ္ရမည္” ဟုေတြးကာ ကန္ထဲသုိ႔ ေမ်ာက္မ်ားကို မဆင္းခိုင္းခဲ့ေပ၊ သို႔ႏွင့္ ေရကန္ေစာင့္ေသာ ဘီလူးသည္ ေမ်ာက္မ်ား မဆင္းလာေသာေၾကာင့္ ႏွလံုးမသာမယာျဖစ္ကာ ေရကို ႏွစ္ျခမ္းခြဲ၍ ကုန္းေပၚတက္လာၿပီး ေမ်ာက္မ်ားအား“ဘာျပဳလုိ႔မ်ား ေရကန္ထဲမဆင္းရတာလဲ” ဟုေမးရာ “က်ဳပ္တို႔ဆင္းရင္ သင္စားတာခံရလိမ့္မယ္ ဒါေၾကာင့္ က်ဳပ္တို႔ ကန္ထဲမဆင္းျခင္းျဖစ္ပါတယ္” ဟုေမ်ာက္မင္းက ျပန္ေျဖေသာအခါ ဘီလူးက “ေရကန္ထဲဆင္းလာတဲ့သတၱ၀ါမွန္သမွ် တစ္ေကာင္မွ အလြတ္မေပးခဲ့ဖူးဘူး၊သင္တို႔ဆင္းရင္လည္း စားရမွာပဲ” ဟုေျပာရာ အသင္ ဘီလူးမစားနိုင္ေအာင္ က်ဳပ္တို႔ ေရကန္ထဲမဆင္းဘဲ ေရကို ေသာက္နိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားမယ္” ဟုဆိုကာ ျဖည့္က်င့္ခဲ့ေသာ ပါရမီသစၥာအဓိ႒ာန္ျဖင့္ သစၥာဆိုကာ ေရကန္အနီး အဆစ္ပါသည့္ က်ဳရိုးကို ယူ၍ ပါးစပ္ျဖင့္ မႈတ္ထုတ္လိုက္ရာ က်ဳရိုးအတြင္း၌ အဆစ္မရွိေတာ့ပဲ တစ္ေပါက္္တည္းျဖစ္သြားရေလေတာ့သည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ေမ်ာက္အေပါင္းတို႔သည္ က်ဴရိုးတို႔ႏွင့္ ကုန္းေပၚ္ကေန၍ ကန္ထဲရွိေရကို ေသာက္သံုးၾကရသည့္အျပင္ ဘီလူးစားမည့္ အႏၲရာယ္မွလည္း လြတ္ကင္းခဲ့ပါသည္။
ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ဒကရကၡဘီလူးေစာင့္ေသာ ေရကန္အနီးမွ က်ဴပင္ က်ဴရိုးတို႔သည္ ဤဘဒၵကမၻာပတ္လံုး အဆစ္မပါ အေခါင္းတစ္ခုတည္း တည္ရွိၾကပါသည္။
ကမၻာတည္သ၍ တည္ရွိမည့္ ကပၸ႒ိတိ ေလးမ်ဳိးကုိ ဤေနရာတြင္ ဗဟုႆုတအလို႔ငွါ ေဖၚျပေပးလိုပါသည္။ ထိုေလးမ်ဳိးမွာ-
(၁)။ လဗိမာန္၌ သိၾကားမင္း ႏွိပ္ခဲ့သည့္ ယုန္ရိပ္သည္ ဤကမၻာပတ္လံုး တည္ေနမည္။
(၂)။ ဘုရားအေလာင္းငံုးမင္း သစၥာျပဳရာအရပ္တြင္ တစ္ကမၻာပတ္လံုး မီးမေလာင္ေပ။
(၃)။ ဃဋိကာရအိုးထိန္းသည္ႏွင့္ မိ+ဘတို႔ေနသည့္ အိမ္ေနရာတြင္ ဤကမၻာပတ္လံုး မိုး ဘယ္ေလာက္ရြာရြာ မိုးမစိုေပ။(အက်ယ္ကုိ တုႏိႈင္းမမီ ၁၀)တြင္ေဖၚျပၿပီး။
(၄)။ ဒကရကၡဘီလူးေစာင့္ေသာ ေရကန္ကို ၀န္းရံ၍ ေပါက္ေနေသာက်ဴရိုးတို႔သည္ တစ္ခုတည္းေသာ အေပါက္ရွိျခင္း တို႔ျဖစ္ပါသည္။
သစၥာအရသာ၏ အစြမ္းထက္ျမက္မႈသည္ ယခင္ကသာမဟုတ္ေသး ယခုမၾကာေသးမီ အင္း၀ေခတ္အတြင္းတြင္ သစၥာႏွင့္ပတ္ သက္၍ ထင္ရွားေသာ သမိုင္းမွတ္တိုင္တစ္ခု ရွိခဲ့ဖူးပါသည္။ စိတ္၀င္စားဖြယ္ရာ ေကာင္းလြန္းလွ၍ တင္ျပပါဦးမည္။
အင္း၀ေခတ္ သာလြန္မင္းတရားႀကီးလက္ထက္တြင္ ေတာင္ဖီလာဆရာေတာ္ ဟူ၍ ထင္ရွားေပၚထြန္းခဲ့ဖူးပါသည္။ ထိုမေထရ္သည္ ေတာင္ဖီလာေတာရ၌ သီတင္းသံုးေတာ္မူစဥ္ စစ္ကိုင္း၊ပင္းယ၊ အင္း၀ တစ္ေၾကာတြင္ ထိုအခ်ိန္က မိုးအလြန္ေခါင္ကာ အစာေရစာမ်ား ငတ္ျပတ္ခဲ့ၾကေသာေၾကာင့္ ထိုနယ္တစ္၀ိုက္တြင္ မေကာင္းမႈဒုစရိုက္မ်ား အလြန္ေပါမ်ားေနသည့္အတြက္ အခ်ိန္မေတာ္ သြားလာရဲသူ မရွိသေလာက္ပါေပ။
တစ္ေန႔ ေန၀င္ရီတေယာအခ်ိန္ အကာလအခါမဲ့တြင္္ ဆံပင္ဖားလ်ားခ်ျဖင့္ ၀တ္ထားေသာ အ၀တ္မ်ား စုတ္ျပတ္ကာ ဒုကၡအပူမီးမ်ားေတာက္ေလာင္ေနေသာ ဒကာမတစ္ဦး ဆရာေတာ္ထံ ေရာက္ရွိလာပါသည္။ သူမက လမ္းခရီးတြင္ ဒုကၡျဖစ္လာေသာေၾကာင့္ ေက်ာင္းတြင္ တစ္ညတာ တည္းခိုခြင့္ျပဳပါရန္ ေလွ်ာက္ထားေသာအခါ ဆရာေတာ္သည္ မာတုဂါမႏွင့္ တစ္ညတာ အတူေနမည့္အေရးကို ၀ိနည္းေတာ္အရ အလြန္၀န္ေလးေသာ္လည္း ဒုကၡျဖစ္သူကို ႏွင္လြတ္ရန္မွာလည္း ခက္ေနသည္ျဖစ္၍ ေက်ာင္းတြင္ မာတုဂါမႏွင့္ တစ္မိုးတစ္ယံတည္းတြင္ အတူေန၍ မျဖစ္နိုင္ေၾကာင္း ေျပာေသာအခါ သူမ၏ အားကိုးလြန္းေသာ မ်က္ႏွာကို ေတြ႕ျမင္ရေသာေၾကာင့္ မတတ္သာဘဲ ေက်ာင္း၏ အျပင္ဘက္ စႀကန္တြင္ တစ္ညတာ ေနခြင့္ျပဳလုိက္ေပသည္။ ညအခ်ိန္တြင္ ဆရာေတာ္သည္ တစ္မိုးတစ္ယံတည္းျဖစ္ေန၍ လံုး၀မအိပ္ဘဲ သူမေၾကာင့္ ငါသည္ ဘာ၀နာအလုပ္ကို ညလံုးေပါက္ ရႈမွတ္ရေပသည္ ဟု ေတြးကာ တစ္ညလံုး တရားရႈမွတ္ေနေလေတာ့သည္။(သူေတာ္ေကာင္းႀကီးမ်ား၏ စိတ္ေနသေဘာထားသည္ အတုယူဖြယ္ေကာင္းေလစြ)
မၾကာမီ သူမသည္ အျပင္ဘက္တြင္ ေနရသည္မွာ ေၾကာက္စရာေကာင္းလွ၍ ေက်ာင္းခန္းအထဲတြင္ ေနခြင့္ေပးပါမည့္အေၾကာင္း အျပင္ကေန ပိတ္ထားေသာ တံခါးကို လက္ျဖင့္ေခါက္ကာ သနားစဖြယ္အကူအညီေတာင္းလာေသာေၾကာင့္ မတတ္သာရကား သူမအား ေက်ာင္းခမ္းအထဲသို႔ ၀င္ခြင့္ေပးကာ ဆရာေတာ္သည္ ေက်ာင္းအျပင္ဖက္တြင္ တစ္ဖန္သီတင္းသံုးေတာ္မူပါ ေတာ့သည္။ မနက္ပိုင္း မိုးေသာက္ယံေရာက္လုနီးနီးအခ်ိန္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ သူမသည္ ဆရာေတာ္အနည္းသို႔ကပ္ကာ ယခုပင္ ေျခသလံုးကို သိုင္းဖက္ေတာ့မည္ဟန္ျဖင့္ “ကယ္ေတာ္မူပါ” ဟုသနားစဖြယ္ေတာင္းပန္ေနျပန္ေသာေၾကာင့္ ဆရာေတာ္သည္ အႀကံရကာေက်ာင္းနံရံတြင္ ထိုးစိုက္ထားသည့္ ဒန္ပူသတ္သည့္ ဓါးမကိုယူကာ သူ႔ေျခသလံုးကုိ ဓါးျဖင့္ မြန္းပါေလေတာ့သည္။ ေျခသလံုးတြင္ ေသြးမ်ားျဖာထြက္လာသည္ကို ျမင္ရေသာအခါတြင္မွ “ ဆရာေတာ္ဘုရား…..တပည့္ေတာ္မ မွားပါၿပီဘုရား၊ ထိုအမႈကိစၥအတြက္ ခြင့္လြတ္ေတာ္မူပါဘုရား” ဟု ေလွ်ာက္ကာ မနက္လင္းသည္ႏွင့္ သူမထြက္ခြါသြားပါေလေတာ့သည္။
သူမသည္ မင္းသမီးတစ္ေယာက္ျဖစ္ကာ ရွင္ဘုရင္ထံေရာက္လွ်င္ “ မွန္လွပါဘုရား……..အရွင္မင္းႀကီး ေစခိုင္းသည့္အတိုင္း ဆရာေတာ္၏ အက်င့္သီလကို တပည့္ေတာ္မ ဖ်က္ဆီးခဲ့ပါၿပီဘုရား” ဟု ေၾကာက္လွေသာေၾကာင့္ အမွန္အတိုင္းမေျပာဘဲ လိမ္လည္၍ ေလွ်ာက္တင္ေလေတာ့သည္။ ထိုသတင္းသည္ တစ္ခဏခ်င္း လွ်င္ျမန္စြာ ေတာမီးပမာပ်ံ႕ႏွံ႕သြားေလရာ မၾကာမီ မင္းႀကီးသည္ ေနာက္ပါ မူးႀကီးမတ္ရာ ေမာင္းမမိႆံမ်ားႏွင့္အတူ အလွဴေပးေလဟန္ ျပဳကာ ဆရာေတာ္ေက်ာင္းအနီးသို႔ ေရာက္ရွိလာပါေတာ့သည္။ သုိ႔ႏွင့္ ဆရာေတာ္သည္ ေရာက္ရွိလာေသာ ပရိသတ္မ်ား၏ သံသယကို ေျဖေဖ်ာက္နိုင္ရန္ “ယခုအခ်ိန္တြင္ ငါ့အား သစၥာမွတစ္ပါးအျခား အားကိုးစရာဟူ၍ မရွိေတာ့”ဟု ေတြးကာ “ ငါ၏ သီလပ်က္စီးခဲ့ပါမူ ဤဓါးမသည္ ခ်ေသာခဏတြင္ ေရ၌ ျမဳပ္ပါေစသား၊ သီလစင္ၾကယ္ပါမူ ဓါးမသည္ ေရေပၚတြင္ ကူးေစသား” ဟု သစၥာအဓိ႒ာန္ျပဳ၍ ဓါးမကို ေရတြင္ခ်လိုက္ရာ ဓါးမသည္ လူစကားနားလည္သည့္ပမာ ေရေပၚတြင္ေပၚကာ ငါးတစ္ ေကာင္ကဲ့သုိ႔ ကူးခတ္သြားေလေတာ့သည္။ ယခုအခ်ိန္အထိ ေတာင္ဖီလာေတာရအနီးတြင္ ဓါးမကူးကန္ ဟူ၍ ရွိေနေပေသးသည္။ ဆရာေတာ္၏ သစၥာအစြမ္းထက္ပံုမွာ အံ့မခမ္းရံုမွ်မက မည္သည့္အရာႏွင့္မွ်လည္း တုႏိႈင္း၍မမီနိုင္ပါေခ်။ ဤသို႔ျဖင့္ တုႏိႈင္းမမီသစၥာအရသာ၏ အစြမ္းပကားကား ထူးဆန္းအံ့ၾသဘြယ္ရာ ေကာင္းလွေပသည္။
ထို႔အတူ ဓမၼအင္ပါယာႀကီးတြင္လည္း ျမတ္ဗုဒၶ ထုတ္ေဖၚေတာ္မူခဲ့ေသာ တုႏိႈင္းမမီ ဓမၼသစၥာတရားမ်ားလည္း ယခုထက္တိုင္ ထင္ရွားရွိေနဆဲျဖစ္သည္။ ဓမၼသစၥာတရားမ်ားအား အမွန္တကယ္ ဓမၼကုိ အသံုးျပဳသူတိုင္း ေတြ႕ျမင္ခဲ့ၾကသည္မွာ ယခုထိတိုင္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။
ဓမၼသစၥာတရား၏ အဓိပၸါယ္မွာ သဘာ၀အမွန္တရားျဖစ္၏။ ထုိတရားမ်ားသည္ ဤကမၻာတြင္မက ေရွးကမၻာမ်ားစြာကတည္းက ရွိႏွင့္ေနၿပီးျဖစ္သည့္အျပင္ ထိုတရားတို႔သည္ မည္သည့္အခါမွ် ေဟာင္းႏြမ္းသြားသည္ဟူ၍ မရွိဘဲ အၿမဲတမ္း သစ္လြင္ေတာက္ပေနသည့္အျပင္ မည့္သည့္အခါမွ် update လုပ္စရာမလိုေပ။
ကမၻာအဆက္ဆက္ ျမတ္ဗုဒၶဘုရားရွင္တို႔၏ ႀကိဳးပမ္းေတာ္မူခ်က္ျဖင့္ ျပန္လည္ေဖၚထုတ္ေတာ္မူခဲ့ၾကကာ ဤယခုအခါတြင္လည္း ေဂါတမျမတ္စြာဘုရားရွင္က ျပန္လည္ေဖၚထုတ္ေတာ္မူခဲ့သျဖင့္ ယခုလို လူနတ္ျဗဟၼာမ်ားသိခြင့္ရေနၾကေပသည္။ သိခြင့္ရသည္ႏွင့္အမွ် ဆင္းရဲအဆံုးသုိ႔ေရာက္ရွိကာ ေလာကမွ ထြက္ေျမာက္ေတာ္မူခဲ့ၾကသည့္ သူေတာ္ေကာင္းႀကီးမ်ား၏ အေရအတြက္သည္လည္း မနည္းလွေတာ့ေပ။ ထိုေၾကာင့္ ေလာကလူသားမ်ားအတြက္ တကယ့္ တုႏိႈင္းမမီ သဘာ၀အမွန္တရား ဟုေျပာလွ်င္ မွားနုိင္မည္မထင္ေပ။ ထိုသဘာ၀အမွန္တရားကား အေရအတြက္အားျဖင့္ ေလးမ်ဳိးရိွပါသည္။



(၁) ဆင္းရဲျခင္း အမွန္တရား၊
ထုိသစၥာတရားကို သိရန္အတြက္ ဦးစြာ မိမိရရွိထားသည့္ ဘ၀ခႏၶာကုိ မိမိကုိယ္တိုင္ သုေတသနျပဳလုပ္ကာ သဘာ၀ တရားမ်ားကို ေတြ႕ျမင္ရန္ ေလ့လာရပါသည္။ ဤသည္ကုိပင္ တရားအားထုတ္သည္ဟုေခၚၾကပါသည္။ ေယာဂီသည္ တရားရႈမွတ္မႈ အခ်ိန္ကာလ ၾကာလာေသာအခါ ရႈသိစရာအာရံုႏွင့္ ထိုအာရံုကုိရႈသိေသာစိတ္ ဤအရာႏွစ္ခုမွတစ္ပါး မည္သည့္အရာကိုမွ် မေတြ႕ ရေပ၊ သြားသည့္အခါတြင္ သြားသည့္အာရံုႏွင့္ ထိုအာရံုအေပၚသိစိတ္၊ ထိုင္သည့္အခါတြင္ ထိုင္သည့္အာရံုႏွင့္ ထိုင္သိစိတ္၊ ရပ္သည့္အခါတြင္လည္း ရပ္သည့္အာရံုႏွင့္ရပ္သည့္စိတ္၊ေလ်ာင္းသည့္အခါတြင္လည္း ေလ်ာင္းသည့္အာရံုႏွင့္ေလ်ာင္းသိစိတ္၊ စားသည့္အခါတြင္ စားသည့္အာရံုႏွင့္စားသိစိတ္၊ ျမင္သိအခါတြင္ျမင္သည့္အာရံုႏွင့္ျမင္သိစိတ္၊ ၾကားသည့္အခါတြင္ ၾကားသည့္အာရံုႏွင့္ၾကားသိစိတ္၊ မည္သည့္အခ်ိန္မွာပင္ျဖစ္ေစ ရႈသိစရာအာရံုႏွင့္ ထိုအာရံံုအေပၚရႈသိစိတ္ ဤႏွစ္မ်ဳိးမွလြဲ၍ ငါ၊သူတစ္ပါး၊ေယာကၤ်ား၊မိန္းမဟူ၍ မရွိေပ၊ ဤတြင္ ရႈသိစရာအာရံုကား ရုပ္တရားျဖစ္ၿပီး၊ ရႈသိစိတ္က နာမ္တရားျဖစ္ပါသည္။ ထိုရုပ္နာမ္တရားကုိပင္ ဘ၀ ဟုေခၚၾကပါသည္။ ထိုအမွတဆင့္ ရႈမွတ္မႈအား ျမင့္တက္လာေသာအခါ ျဖစ္ေပၚလာေသာ အာရံုမွန္သမွ်ကို ရႈမွတ္ေနေသာ ေယာဂီမွာ အာရံုတည္းဟူေသာ အေၾကာင္းတရားေၾကာင့္ ရႈသိစိတ္ ဟူသည့္ အက်ဳိးတရားျဖစ္ေပၚလာရတာပဲ ဟု ရုပ္နာမ္ေၾကာင္းက်ဳိးကုိ ရႈသိဆဲတြင္ သိျမင္လာရေပသည္။(စဥ္းစားေတြးေတာ၍ သိသည့္ သုတမယဥာဏ္မဟုတ္သည္ကို သတိျပဳပါ)။
ထိုမွတစ္ဆင့္ ရႈမွတ္မႈစြမ္းရည္ ျမင့္မားလာေသာအခါ ရုပ္နာမ္တရားတို႔၏ အစ၊အလယ္၊အဆံုး သံုးပါးလံုးကုိ ေတြ႕ျမင္လာကာ ျဖစ္ေပၚသမွ်သည္ ကုန္သြားသည္ခ်ည္းျဖစ္၍ မည္သည့္အရာမွ် မတည္ၿမဲျခင္း၊ ေပၚၿပီးေနာက္ေပ်ာက္ေနသည့္အတြက္ ဆင္းရဲျခင္း၊ သူ႔အလိုလိုေပၚၿပီး သူ႔အလိုလိုေပ်ာက္သြားသည့္အတြက္ ကိုယ့္အလိုသို႔မလိုက္ျခင္း ဟု သိျမင္ရာကေန ရုပ္နာမ္သဘာ၀တရားမ်ားသည္ မျပတ္ဒလပ္စပ္ ျဖစ္ပ်က္ေနရာ မည္သည့္အခါတြင္ ရပ္စဲသြားမည္ကို မသိနိုင္ေပ ။ ေယာဂီသည္ ရုပ္နာမ္တရားတို႔၏ မျပတ္ျဖစ္ပ်က္မႈကုိ မ်ားမ်ားသိျမင္ေလေလ ဘ၀ဆင္းရဲကို သိျမင္ေလေလျဖစ္ေပသည္။ ထိုဘ၀ဆင္းရဲျခင္းအမွန္တရားသည္ ရုပ္နာမ္တရားတို႔၏ မျပတ္ျဖစ္ပ်က္မႈပင္ျဖစ္ေပေတာ့သည္။ ဘ၀ဆင္းရဲမႈကို မ်ားမ်ားသိျမင္ေလေလ ဆင္းရဲျခင္းမွ လြတ္ဖို႔ရာနီးေလေလ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဆင္းရဲသည့္ သဘာ၀အမွန္တရားကုိ သိခ်င္သပဆိုလွ်င္ တရားရႈမွတ္ျခင္းျဖင့္ ဘ၀ကုိ ဓမၼျဖင့္ သုေတသနျပဳရမည္ဟု သတိခ်ပ္သင့္ေပသည္။
၂။ ဆင္းရဲေၾကာင္းအမွန္တရား
ဆင္းရဲေၾကာင္းတရားဆိုသည္မွာ ဘ၀ခႏၶာအသစ္ျဖစ္ေပၚေၾကာင္း သမုဒယတဏွာ ပင္ျဖစ္၏ “ယာယံ တဏွာ ေပါေနာဗၻ၀ိကာ” တဏွာ ေလာဘတရားသည္ ဘ၀အသစ္ကို တစ္ဖန္ျဖစ္ေစတတ္၏ ဟုျပဆိုထားရာ ဘ၀ခႏၶာအသစ္ျဖစ္ေၾကာင္း ဆင္းရဲေၾကာင္းအမွန္တရားမွာ တဏွာေလာဘ ပင္ျဖစ္ပါသည္၊ ထိုေလာဘကိုပင္လွ်င္ သမုဒယသစၥာ ဆင္းရဲေၾကာင္းအမွန္တရားဟုေခၚပါ သည္။
၃။ ဆင္းရဲခ်ဴပ္ျခင္းအမွန္တရား
ဆင္းရဲျဖစ္ေၾကာင္း တဏွာတရားကုိ ဓမၼႏွင့္ ပယ္သတ္ျခင္းျဖင့္ တဏွာခ်ဴပ္လွ်င္ ဆင္းရဲခ်ဴပ္ၿငိမ္းသည္ ။ ဤသည္ကိုပင္ နိေရာဓ သစၥာ ဆင္းရဲခ်ဴပ္ျခင္းအမွန္တရားဟု ေခၚပါသည္။
၄။ ဆင္းရဲခ်ဳပ္ေၾကာင္းအမွန္တရား
ထိုအမွန္တရားကား ဆင္းရဲ ခ်ဴပ္ၿငိမ္းေၾကာင္းျဖစ္သည့္ ပုဗၺဘာဂပဋိပဒါ မဂၢင္ကုိ ေခၚပါသည္၊ ပုဗၺဘာဂ- မဂ္၏ေရွးအဖို႔၊ ပဋိပဒါ -က်င့္ရမည့္၊ မဂၢ-လမ္းျဖစ္သည္။ မဂ္၏ေရွးအဖို႔ က်င့္ရမည့္ အက်င့္တရားမွာ မဂၢင္(၈)ပါး အက်င့္တရား ျဖစ္ပါသည္။ ထိုမဂၢင္(၈)ပါး အက်င့္တရားကို မည္သုိ႔ အသံုးျပဳမည္နည္း။ အသံုးျပဳပံုကား သတိပ႒ာန္တရားကို လက္ေတြ႕က်င့္သံုးျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။ ဤေနရာ၌ အက်ဥ္းခ်ဴံးကာ နားလည္ေလာက္ရံုမွ် ေဖၚျပေပးပါမည္။
ေယာဂီသည္ တရားရႈမွတ္မည္ႀကံေသာအခါ လူဆိုလွ်င္ ငါးပါး၊ရွစ္ပါး၊သီလေဆာက္တည္ရသကဲ့သုိ႔၊ သာမေဏဆိုလွ်င္ သာမေဏသီလ၊ရဟန္းဆိုလွ်င္ ရဟန္းသီလ လံုၿခံဳေအာင္ ေစာင့္ထိန္းၾကရပါမည္။ ထိုေစာင့္ထိန္းေသာ သီလတရားမ်ားသည္ သီလမဂၢင္မည္၏။
ေယာဂီသည္ ရႈမွတ္ရမည့္ အာရံုထင္ရွားျဖစ္ေပၚလာေသာအခါ ထိုအာရံုကို ရႈမွတ္နိုင္ေစရန္ ေၾကာင့္ၾကစိုက္ေပးျခင္းသည္ သမၼာ၀ါယာမ မဂၢင္မည္၏၊ အာရံုေပၚတိုင္း အမွတ္ရေနျခင္းသည္ သမၼာသတိမဂၢင္ မည္၏။ အာရံုအေပၚတြင္ ရႈသိစိတ္ကပ္၍ တည္ေနျခင္း သည္ သမၼာသမာဓိမဂၢင္ မည္၏၊ ဤကား သမာဓိမဂၢင္သံုးပါးျဖစ္ပါသည္။
တရားရႈမွတ္ေသာအခါ ရႈမွတ္စိတ္ကို အာရံုေပၚသုိ႔ ေရာက္ေအာင္ တင္ေပးရပါသည္၊ ဤသည္ကုိပင္ သမၼာသကၤပၸမဂၢင္ ဟုေခၚ၏။ အာရံုႏွင့္ရႈသိစိတ္ေတြ႕ဆံုတိုင္း အမွန္အတိုင္းသိတာက သမၼာဒိ႒ိမဂၢင္မည္၏။
အခ်ဴပ္ဆိုရေသာ္ သတိပ႒ာန္တရားပြားမ်ားျခင္းသည္ပင္လွ်င္ မဂၢင္ရွစ္ပါးအက်င့္ဟုေခၚ္ပါသည္။ ထိုအက်င့္တရားမ်ားကို က်င့္သံုးျခင္းျဖင့္ သဘာ၀အမွန္တရားမ်ားကို အဆင့္ဆင့္ သိျမင္မ်က္ေမွာက္ျပဳကာ ေလာကအဆံုး(ဆင္းရဲအဆံုး)ကို ေရာက္ၾကရေသာ ေၾကာင့္ သဘာ၀အမွန္တရားဆိုသည့္ အရိယာသစၥာတရားသည္ သစၥာတရားမွန္သမွ်တို႔တြင္ တုႏိႈင္းမမီေသာ သစၥာတရားျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပေရးသားလိုက္ရပါေတာ့သတည္း။

တုႏိႈင္းမမီ(၁၀)

ေနာက္တစ္ခု တုႏႈိင္းမမီ ဥစၥာပစၥည္းကား လူသားတို႔၏ အရည္အေသြးတစ္ခုျဖစ္သည့္ ကုိယ္က်င့္တရားျဖစ္ပါသည္။ ထိုကိုယ္က်င့္တရားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ တုႏိႈင္းမမီ(၃)တြင္ သီလအရိပ္ ဆိုၿပီး ေရးသားခဲ့ၿပီးပါၿပီ၊ သို႔ေသာ္ ပို၍ျပည့္စံုသြားေအာင္ က်န္တာေလးေတြကို ဆက္လက္ေရးသားေပးပါဦးမည္။

ကုိယ္က်င့္တရားသည္ ၀ါရိတၱသီလႏွင့္စာရိတၱသီလ ဟုႏွစ္မ်ဳိးရွိေပသည္။ ၀ါရိတၱဆိုသည္မွာ တားျမစ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ တားျမစ္ရပါသနည္းဟူမူ ဥပမာ- မီးကို ကုိင္လွ်င္ ပူလိမ့္မည္၊ ပူမွာစိုး၍ မကိုင္ပါႏွင့္ ဟု တားျမစ္ထားသလို သူတစ္ပါးအသက္ မသတ္ပါနဲ႔ သတ္လို႔ရွိလွ်င္ ပါဏာတိပါတ၏ ခါးသီးေသာ တုံ႔ျပန္မႈကုိ ခံရေပလိမ့္မည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ပါဏာတိပါတ စတာေတြကို မလုပ္ပါနွင့္ ဟုတားျမစ္ထားတာကို ၀ါရိတၱသီလ ဟုေခၚေပသည္။ စာရိတၱသီလဟူသည္ က်င့္ရမည္ဟု သတ္မွတ္ထားသည့္ လူသားတို႔၏ ဆရာ၀တ္၊ သားသမီး၀တ္၊ မိဘ၀တ္၊ တပည့္၀တ္၊ လင္က်င့္၀တ္၊မယားက်င့္၀တ္စသည့္ က်င့္၀တ္ဆိုင္ရာမ်ားကို က်င့္သံုးျခင္းသည္ စာရိတၱသီလျဖစ္ပါသည္။
ဤတြင္ ၀ါရိတၱသီလႏွင့္ပတ္သက္၍ (ပါဏာတိပါတ ေ၀ရာမဏိ) သူတစ္ပါးအသက္ကို သတ္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ၏ ဟု ေဆာက္တည္ရံုမွ်ႏွင့္ မျပည့့္စံုနိုင္ေပ၊ အဘယ့္ေၾကာင့္နည္း သီလေဆာက္တည္ထားေသာ္လည္း အသက္အႏၲရာယ္ကို အကာအကြယ္ယူရန္ဟုဆိုကာ အသက္ေသေစနိုင္သည့္ လက္နက္ေတြကို မိမိလက္၀ယ္ ထားရွိမည္ဆိုပါကလည္း ပါဏာတိပါတ သီလ မျပည့္စံုနိုင္သည္ကို သတိထားရေပမည္။ အဒိႏၷဒါနာ သူတစ္ပါးပစၥည္းကို ခုိးျခင္းမွွေရွာင္ၾကဥ္ပါသည္္ဟု ေစာင့္ထိမ္းထားေသာ္လည္း အရွင္မေပးေသာ ပစၥည္းကို အပ္တစ္ေခ်ာင္းမွ်ပင္ျဖစ္ေစ မသိဘဲ ရယူလိုေသာစိတ္ျဖင္ ကိုင္ေရႊ႕လိုက္မည္ဆိုက အဒိႏၷဒါနာ သိကၡာပုဒ္ မျပည့္စံုနိုင္သည္ကုိ သတိထားရပါမည္။ ကာေမသုမိစၧာစာရ ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ေယာက်ၤားဆိုလွ်င္ သတ္မွတ္ထားေသာ အမ်ဳိးသမီး(၂၀)ကို မသြားလာဘဲ ေရွာင္ၾကဥ္မွသာလွ်င္ ကာေမသုမိစၧာစာရသိကၡာပုဒ္ျပည့္စံုနိုင္ေပသည္။ အမ်ဳိးသမီးဆိုလွ်င္ တစ္ျခားေယာကၤ်ားကို စိတ္ႏွင့္မွ် မျပစ္မွားမွသာလွ်င္ဲ ကာေမသုမိစၧာစာရ သိကၡာပုဒ္ ပို၍ ျပည့္စံုပါသည္။ လိမ္ေျပာျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ေသာ မုသာ၀ါဒသိကၡာပုဒ္ကုိ ေစာင့္ထိမ္းထားရံုမွ်မက (သစၥ၀ါဒီ) မွန္၍အက်ဳိးရွိေသာစကားကုိ ေျပာဆိုမွသာလွ်င္ မုသာ၀ါဒသိကၡပုဒ္ ျပည့္စံုနိုင္ေပသည္။ အရက္ေသစာေသာက္စားျခင္းသည္လည္း ေစာင့္ထိမ္းရံုမွ်မဟုတ္ ကုိယ္တိုင္လည္း မူးယစ္ေစတတ္သည့္ အရာမ်ားကို္၊ ထမင္းစားခါနီး ဟုဆိုကာ အေၾကာင္းျပ၍ ေဆးျဖစ္၀ါးျဖစ္ေလာက္လည္း မမီွ၀ဲသင့္ေပ။ နည္းနည္းေသာက္လွ်င္ ဘာမွမျဖစ္နိုင္ပါဘူးဆိုသူေတြဟာ မမူးေသာ္လည္း ကုိယ္က်င့္္သိကၡာက်သြားျခင္း စိတ္ေထြျပားစျပဳလာျခင္း၊ အမွန္ကိုမဆံုးျဖတ္နိုင္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ကိုယ့္အရည္အေသြးေတြ က်ဆင္းသြားရေလေတာ့သည္။
ဆိုလိုသည္မွာ သီလ (morality) ကုိေဆာင္တည္ရံုမွ်ျဖင့္ မျပည့္စံုနိုင္၊ ကိုယ္တိုင္လည္း သီလတရားကို က်င့္သံုးမွသာလွ်င္ ျပည့္စံုနိုင္ေပသည္။ ကိုယ္က်င့္တရား ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္မႈကာလ ၾကာျမင့္လာေလေလ ကုိယ္အရည္ေသြး ျမင့္မားလာေလေလျဖစ္ေပသည္၊ ထိုမွတစ္ဆင့္ ျမင့္မားလာသည့္ ကိုယ္အရည္အေသြးကုိ အေျခခံကာ ၀ိပႆနာဘာ၀နာတရားကုိ လက္ေတြ႔ ပြားမ်ားျခင္းျဖင့္ ၀ိမုတၱိရသ ဟူသည့္ ပန္းတိုင္သို႔ ေရာက္ရွိနိုင္မည္မွာ မလြဲေပ၊ ထို႔ေၾကာင့္ လူေတာ္လူေကာင္းတစ္ေယာက္ ျဖစ္ ေစရန္(အရည္အေသြးျမင့္မားသည့္လူတစ္ေယာက္ျဖစ္ေစရန္) ကိုယ္က်င့္တရားႏွင့္ျပည့္စံုရပါမည္။
ဟိရီ ၾသတၱပၸ (Shame to do evil, hiri ) (Fear to do evil, attapa)
လူ႔အရည္အေသြးကို ျမင့္မားလာေစနိုင္ေသာ ကိုယ္က်င့္တရားမ်ား လံုၿခံဳျပည့္စံုေစရန္အတြက္ ဟိရီ ၾသတၱပၸ တို႔သည္ အေျခခံက်ေသာ တရားမ်ားျဖစ္ေပသည္။ မေကာင္းမႈျပဳရမွာ ကိုယ့္ကို္ယ္ကို ရွက္ေနျခင္းသည္ ဟိရီ မည္၏ ထိုဟိရီ တရားထားျခင္းသည္ မိမိကိုယ္္ကို ေလးစားျခင္းျဖစ္၏။ အရွက္တရားေၾကာင့္ မေကာင္းမႈျပဳလုပ္ျခင္းမွ ေ၀းကြာသြားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ၾသတၱပၸတရားသည္ မေကာင္းမႈျပဳလုပ္လွွ်င္ ပတ္၀န္းက်င္၏ ကဲ့ရဲ႕ ရႈတ္ခ်မႈ အျပစ္တင္မႈကို စိုးရိမ္ေၾကာက္လန္႔ေနသည္၊ ထိုၾသတၱပၸတရား ထားျခင္းသည္ ပတ္၀န္းက်င္ကို ေလးစားျခင္းျဖစ္၏။ ဤသို႔ျဖင့္ စိုးရိမ္ေၾကာက္လန္႔မႈတို႔ေၾကာင့္ မေကာင္းမႈျပဳလုပ္ျခင္းမွ ေ၀းကြာသြား ျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။
ထိုတရားႏွစ္ပါးသည္ ေလာကလူသားမ်ားအား အရွက္၊အေၾကာက္ဟူေသာ စည္းကမ္းေဘာင္အတြင္းကေန မေက်ာ္လြန္မိေစရန္ ေစာင့္ေရွာက္သည့္အျပင္ မေကာင္းမႈမ်ားမွ ေရွာင္ၾကဥ္ကာ လူသားေလာကကို မပ်က္စီးရေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ေပးတတ္္ေသာေၾကာင့္ ေလာကပါလတရား (GUARDIAN OF THE WORLD) ဟုေခၚပါသည္။ ေလာကတြင္ အေမႏွင့္သား၊ အေဖႏွင့္သမီး၊ ေမာင္ႏွင့္ႏွမ၊ သားႏွင့္ သမီး မ်ားအျဖစ္ျဖင့္ ေနရာမွန္ရပ္တည္ေနနိုင္ၾကသည္မွာ ထိုေလာကပါလတရားႏွစ္ပါးေၾကာင့္ပင္၊ အကယ္၍ ထိုေလာကပါလတရားမ်ား မရွိလွ်င္ လူသားတုိ႔သည္ မေတြး၀ံ့သည့္ အျပဳအမူမ်ားကုိ ျပဳလုပ္္လာနိုင္သည္ ၊ တိရစၧာန္ေလာကတြင္ ေလာကပါလတရား မရွိေသာေၾကာင့္ အေမႏွင့္သား၊ အေဖႏွင့္သမီး၊ ေမာင္ႏွင့္ႏွမ၊ သားႏွင့္ သမီး မွန္းမသိၾကဘဲ ေဖါက္လြဲေဖါက္ျပန္ ျဖစ္ေနၾကသည္၊ ထိုေၾကာင့္ လူသားမ်ားပင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ထိုတရားႏွစ္ပါးမရွိလွ်င္ တိရစၧာန္ႏွင့္မည္သို႔မွ် ထူးျခားမည္ မဟုတ္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ေလာကႀကီးကို သာယာစိုေျပစြာ အလွဆင္ေပးနိုင္ၿပီး လူသားမ်ားအား လူေတာ္လူေကာင္းတစ္ ေယာက္ျဖစ္ေစရန္ အေထာက္အပံ့ေပးနိုင္ေသာေၾကာင့္ ထိုေလာကပါလတရားႏွစ္ပါးသည္ လူသားမ်ားအတြက္ မရွိမျဖစ္ ျပည့္စံုရမည့္ တရားျဖစ္ပါသည္။ ေနာက္တစ္ခုျပည့္စံုရမွာက သုတ ဆုိသည့္ အၾကားအျမင္ပါ။
သုတ အၾကားအျမင္နဲ႔ပတ္သက္၍ တုႏိႈင္းမမီ(၄)တြင္ အက်ယ္တ၀င့္ေဖၚျပၿပီးျဖစ္၍ ဤတြင္ မေဖၚျပေတာ့ၿပီ။
စာဂ (Charity)
စာဂဟူသည္ စြန႔္ႀကဲျခင္း လွဴဒါန္းျခင္းတို႔ျဖစ္သည္၊ စြန္႔ႀကဲျခင္းႏွင့္လွဴဒါန္းျခင္းသည္စြန္႔လြတ္တာျခင္းအတူတူပင္ျဖစ္ေသာ္လည္း သံုးစြဲသည့္ေနရာဌာနအားျဖင့္ မတူညီၾကေပ၊ သိကၡာ၀ါေတာ္ႀကီးေသာ ပုဂၢိဳလ္က မိမိေအာက္ငယ္ေသာ သူအား ေပးကမ္းလွ်င္ စြန္႔ႀကဲေပးကမ္းသည္ဟု သံုးစြဲသကဲ့သုိ႔ သိကၡာ၀ါေတာ္ငယ္ေသာသူက ႀကီးေသာသူအား ေပးကမ္းလွ်င္ လွဴဒါန္းသည္ဟု ေခၚေ၀ါသံုးစြဲၾကသည္။ လူမ်ားက သံဃာေတာ္မ်ားကုိ ဆိုလွ်င္ လွဴဒါန္းသည္ဟု ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲၾကသလို လူသားအခ်င္းခ်င္းဆိုလွ်င္ ေပးကမ္းစြန႔္ႀကဲ သည္ဟု ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲၾကသည္၊ မည္သို႔ပင္ဆိုေစ စာဂတရား၏ သေဘာကား စြန္႔လြတ္မႈပင္ျဖစ္ပါသည္။
စာဂတရားႏွင့္ျပည့္စံုေသာ လူတစ္ေယာက္ကို ပတ္၀န္းက်င္ မိတ္ေဆြသဂၤဟမ်ားက ခ်စ္ခင္ၾကပါသည္၊ အားကိုးၾကပါသည္။ လူတစ္ေယာက္ဟာ ရပ္ကြက္အတြက္ျဖစ္ေစ၊ ၿမိဳ႕ရြာအတြက္ျဖစ္ေစ လိုအပ္ရာရာ ပစၥည္းမ်ားကို စြန္႔လြတ္ လွဴဒါန္းေနလွ်င္ ထိုသူ႕ကို ၿမိဳ႕ရြာေနလူမ်ားက ခ်စ္ခင္ၾကသည္သည့္အျပင္ ကိုယ္ေျပာလိုက္သည့္စကားကိုလည္း ရိုေသစြာလိုက္နာၾကကာ ၾသဇာတိကၠမ ရွိသည္။ စာဂတရားမရွိဘူးဆိုပါလွ်င္ ‘ ဒီလူ ကပ္စီးနွဲလိုက္တာ’ ဟုဆိုကာ မည္သူမွ မိတ္ေဆြမဖြဲ႕ၾကသည့္အျပင္ လူခ်စ္လူခင္လည္း မရွိေတာ့ေပ။ ေျပာလိုက္ေသာစကားသည္လည္း အခြန္းတစ္ရာေျပာ၍ တစ္ခြန္းအရာမထင္္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ စာဂတရားသည္ လူသားတို႔အလယ္တြင္ အစြမ္းထက္ျမက္လွေပ သည္။
စာဂႏွင့္ပတ္သက္၍ စိတ္၀င္း၀င္စားဖြယ္ရာ အျဖစ္အပ်က္တစ္ခုေျပာပါဦးမယ္၊ ကႆပဘုရားရွင္ လက္ထက္ေတာ္က ဃဋိကာရ အမည္ရွိ အိုးဖုတ္သမားသည္ ဘုရားသာသနာႏွင့္ လြန္စြာရင္းႏွီးခဲ့ပါသည္။ တစ္ေန႔သ၌ ေက်ာင္းေတာ္တြင္ ျမက္မိုးကုဋီေက်ာင္း တစ္ေဆာင္ ေဆာက္လုပ္ရာ သက္ငယ္အမိုး လိုေနသည့္အတြက္ ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ ဃဋိကာရအိုးဖုတ္သမား၏ အိမ္က သက္ငယ္အမိုးကုိ သြားေရာက္ျဖဳတ္ၾကစဥ္ မ်က္မျမင္ မိဘႏွစ္ပါးက “ ဒို႔အိမ္ အမိုးေတြလာျဖဳတ္ၾကတာ ဘယ္သူေတြလဲ” ဟု ေမးေသာအခါ “ ေက်ာင္းက ကုိယ္ေတာ္ေတြပါ ဒကာႀကီး ဒကာမႀကီး” ရဟန္းေတာ္မ်ားက ျပန္ေျဖပါသည္။ မ်က္မျမင္မိဘႏွစ္ပါးက “ ေက်ာင္းက ကိုယ္ေတာ္ေတြဆို ျဖဳတ္ၾက……..ျဖဳတ္ၾက” ဟု ေျပာၾကပါသည္။ ဃဋိကာရအိုးဖုတ္သမားသည္ ေတာထဲက ျပန္လာ ေသာအခါ “ သားေရ…..မင္းေက်ာင္းက ကိုယ္ေတာ္ေတြ ျမက္မုိးကုဋီေက်ာင္း ေဆာက္လုပ္ရာမွာ သက္ငယ္အမိုး မေလာက္သည့္ အတြက္ မင္းအိမ္က အမိုးကို လာျဖဳတ္ၾကပါတယ္” ဟုမိဘမ်ားကေျပာေသာအခါ ဃဋိကာရလည္း လြန္စြာ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ ျဖစ္ရပါသည္။ ထိုကဲ့သုိ႔ သူတို႔ မိသားစု၏ ထက္သန္ေသာေစတနာျဖင့္ စြန္႔လွဴလိုက္ရေသာေၾကာင့္ ဤဘဒၵကမၻာပတ္လံုး ဃဋိကာရအိုးထိန္းသည္ မိသားစု ေနခဲ့သည့္အိမ္ေနရာတြင္ အျပင္ဘက္က မည္မွ်ပင္ မိုးရြာရြာ ယခုအခ်ိန္အထိ မိုးမစိုဘူး။ ဤကား စာဂတရား၏ စြမ္းအားျမင့္မားပံုအျခင္းရာ ျဖစ္ပါသည္။
ထို႔ျပင္ ဒါနေတာ ေဘာဂ ၀ါ ေဟာတိ - စြန္႔ႀကံေပးကမ္းလွဴဒါန္းေ၀ငွ ျမတ္ဒါနေၾကာင့္ ျဖစ္ေလရာဘ၀ မ်က္ႏွာမငယ္ဘဲ အထက္တန္းက်က် ျဖစ္ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ နိဗၺာနံ ပါပကံ မူလံ = စြန္႔ႀကဲေပးကမ္းလွဴဒါန္းမႈသည္ နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း မူလအစ တရားေကာင္းတစ္ခုျဖစ္ေပသည္၊ ဘ၀ သံသရာက်င္လည္ရာတြင္ ထိုစာဂတရား ေခါင္းပါးေသာေၾကာင့္ အမ်ားႏွင့္မတူ ျဖစ္ေလရာဘ၀ အဆင့္အတန္းနိမ့္က်စြာေနရသည့္အျပင္ ပစၧိမဘ၀ိက ဟူသည့္ ေနာက္ဆံုးဘ၀ေရာက္သည့္တိုင္ နိမ့္က်ေသာဘ၀ျဖင့္ အရိယာရဟႏၲာျဖစ္ေတာ္မူရေပသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ စာဂသည္ ဘ၀သံသရာတြင္ အမ်ားႏွင့္မတူ အဆင့္အတန္းျမင့္မားၿပီး နိဗၺာန္တိုင္ေအာင္ ေပါက္ေျမာက္ေစနိုင္ေၾကာင္း အေထာက္အပံ့ေကာင္း ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ တုႏႈိင္းမမီသည့္ ဥစၥာတစ္ခုဟု ေရးသားလုိက္ရပါသည္။
ပညာ (Knowledge)
ပညာသည္ အမွားအမွန္ကို ေ၀ဖန္ပိုင္းျခားတတ္ေသာ အသိဥာဏ္ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအသိဥာဏ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဤေနရာတြင္ သမၸဇဥ္တရား ေလးပါးကို ေျပာခ်င္ပါသည္။ သမၸဇည ၏ လိုရင္း အဓိပၸါယ္မွာ “အသိဥာဏ္” ပင္ျဖစ္ေၾကာင္း မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရား ႀကီး ေရးသားေတာ္မူခဲ့သည့္ မဟာသတိပ႒ာနသုတ္နိႆယ စာမ်က္ႏွာ (၈၃-၈၄) မွတ္ခ်က္အဓိပၸါယ္တြင္ ေဖၚျပထားပါသည္။ (သမၸဇည) အသိဥာဏ္သည္ (၄)မ်ဳိးရွိပါသည္။
၁။ အေျပာအဆို အျပဳအမူ စိတ္အႀကံမ်ားအနက္ တစ္ခုခုသည္ အက်ဳိးရွိ/မရွိ ဆိုသည္ကုိ ဦးစြာ စဥ္းစားဆင္ျခင္ရပါသည္။ ဒီလုပ္ငန္းကို လုပ္လွ်င္ အက်ဳိးရွိနိုင္သည္ ဟု သိရွိပါက ထိုအလုပ္ကို ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ ကိုယ့္ဘ၀ ေကာင္းက်ဳိးခ်မ္းသာကုိ ျဖစ္ေစနိုင္ပါသည္။ အကယ္၍ အက်ဳိးမရွိဟု သိရွိပါက ထိုအလုပ္ကုိ မလုပ္ဘဲ ေနရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုသို႔ အက်ဳိးရွိ/မရွိကုိ စဥ္းစားေတြးေတာသည့္ အသိဥာဏ္ကို သတၳကသမၸဇဥ္ ဟုေခၚပါသည္။
၂။ အလုပ္တစ္ခုသည္ အက်ဳိးရွိေသာ္လည္း လုပ္သင့္/မလုပ္သင့္ စဥ္းစားဆင္ျခင္ရပါမည္။ အက်ဳိးျမတ္အမ်ားႀကီး ရရွိမည့္လုပ္ငန္းတစ္ခုျဖစ္ေသာ္လည္း အသက္အႏၲရာယ္ႏွင့္ မုခ်ေတြ႕ႀကံဳရနိုင္သည္ဟု သိလွ်င္ မည္မွ်ေကာင္းက်ဳိးရမည္ ဆိုေစဦးေတာ့ မလုပ္သင့္ ဟု ဆင္ျခင္စဥ္းစားၿပီး မလုပ္ပါႏွင့္၊ အမ်ဳီးသမီးတစ္ေယာက္အား တရားစကားေျပာေပးျခင္းျဖင့္ အက်ဳိးရွိမည္ဟု သိေသာ္လည္း တရားစကား ေျပာၾကမည့္ ထိုအမ်ဳိးသမီးႏွင့္ ဆိတ္ကြယ္ရာတြင္ ႏွစ္ေယာက္ထဲ ျဖစ္ခဲ့ပါက အက်ဳိးရွိသည္ကုိ သိေပမယ့္ မသင့္ေတာ္ေသာ ေၾကာင့္ မျပဳလုပ္ရေပ။ အက်ဳိးလည္းရွိမည္ လုပ္လည္းလုပ္သင့္သည့္အရာကိုေတာ့ အသိဥာဏ္ျဖင့္ စဥ္းစားကာ ျပဳလုပ္ရပါမည္။ ထိုသို႔ အက်ဳိးရွိေသာ္လည္း သင့္/မသင့္ ကို ဆင္ျခင္စဥ္းစားသည့္ အသိဥာဏ္သည္ သပၸာယသမၸဇဥ္ ဟုေခၚပါသည္။
ထိုတရားႏွစ္ပါးသည္ ေလာကေရးရာ /ဓမၼေရးရာ ႏွစ္ပါးစလံုး ေက်းဇူးမ်ားေပ၏ ထုိတရား (၂)ပါးႏွင့္ျပည့္စံုလွ်င္ ေလာကတြင္ ၾကီးပြားတိုးတက္ေစနိုင္၏၊ ဓမၼေရးရာတြင္ သမထ ၀ိပႆနာအရာ၌ သမဓိ ပညာ တို႔ကို လ်င္ျမန္စြာ ျပည့္စံုနိုင္ေပ၏၊ ထိုသမၸဇည တရား(၂)ပါး သည္ သမထလည္းမဟုတ္ ၀ိပႆနာလည္းမဟုတ္၊ သမထ၀ိပႆနာ၏ အေျခခံ အေထာက္အပံ့မွ်သာ ျဖစ္ေခ်၏ ထိုသမၸဇဥ္(၂)ပါးကုိ ပါရိဟာရိကပညာ ဟု ၀ိသုဒၶိမဂ္၌ ေခၚဆိုထားပါသည္။
၃။ ၀ိပႆနာတရားအားထုတ္ေနေသာ ေယာဂီမွာ ဥပါဒါနကၡႏၶာငါးပါးဟူေသာ ၀ိပႆနာ၏ အာရံု၌ မျပတ္ႏွလံုးသြင္းမႈ ရႈမွတ္မႈသည္ ေဂါစရသမၸဇဥ္ ဟုေခၚပါသည္။ သြားရပ္ထိုင္ေလ်ာင္းတို႔တြင္ မည္သည့္အမူအရာမ်ုိးကုိ မဆို သတိပ႒ာန္ေလးပါးတရားႏွင့္တကြ ထိုအာရံုေလးပါးကိုပင္ ေယာဂီ၏ က်က္စားရာနယ္ပယ္အပိုင္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေဂါစရ ဟုလည္းေကာင္း၊ ထုိေလပါး၌ မျပတ္သိမွတ္မႈ အသိဥာဏ္ကိုပင္ ေဂါစရသမၸဇဥ္ ဟု ေခၚဆိုရပါသည္။ အခ်ဴပ္ဆိုရေသာ္ ေယာဂီသည္ ၀ိပႆနာတရားအားထုတ္ရာတြင္ မျပတ္အမွတ္သတိျဖင့္ ရႈမွတ္မႈျဖင့္ ျပည့္စံုျခင္းသည္ပင္လွ်င္ ေဂါစရာသမၸဇဥ္ ႏွင့္ျပည့္စံုသည္ဟု ဆိုရပါသည္။ နိဗၺာန္လိုလား ေယာဂီမ်ား သည္ ဆုိခဲ့ၿပီးေသာ ေဂါစရသမၸဇဥ္ႏွင့္ ျပည့္စံုသထက္ျပည့္စံုေအာင္ ႀကိဳးစားမည္ဆိုပါလွ်င္ တရားထူးရနုိင္ပါေၾကာင္း အာဠိႏၵကေက်ာင္းေန မဟာဖုႆေဒ၀မေထရ္အေၾကာင္းကို အက်ဥ္းမွ် ေဖၚျပေပးပါမည္။
မဟာဖုႆေဒ၀မေထရ္သည္ ၁၉ ႏွစ္ပတ္လံုး ဆြမ္းခံၾကြေသာအခါ ရႈမွတ္မႈျဖင့္ၾကြေတာ္မူပါသည္၊ ရႈမွတ္မႈလြတ္သြားလွ်င္ ထိုလြတ္သြားေသာ ေနရာသို႔ တဖန္ျပန္လာၿပီး ရႈမွတ္မႈျဖင့္ တဖန္ျပန္သြားေလ၏ ထိုကဲ့သုိ႔ ရႈမွတ္မႈလြတ္ခဲ့သည္ထင္ရေသာ ေနရာတိုင္းတြင္ တဖန္ျပန္လာကာ ရႈမွတ္မႈ္(ေဂါစရသမၸဇဥ္)ျဖင့္ျပည့္စံုေစရန္ အထူးႀကိဳးစားလွ်က္ တရားရႈမွတ္လာရာ အႏွစ္(၂၀)ေျမာက္ အတြင္းမွာ ရဟႏၲာ ျဖစ္ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။
၄။ လမ္းမွား၍ မ်က္စိလည္ေနေသာသူသည္ အျမင္ရွင္းကာ လမ္းမွန္ေရာက္သကဲ့သုိ႔ ခႏၶာငါးပါးရုပ္နာမ္တရားအေပၚ၀ယ္ အသိရွင္းအျမင္ရွင္းသြားသည္ကိုပင္ အသေမၼာဟသမၸဇဥ္ ဟုေခၚေပသည္။
ရွင္းလင္းပါဦးအံ့၊
ေယာဂီသည္ သြား ရပ္ ထုိင္ ေလ်ာင္း စသည္တုိ႔၌ မျပတ္ႏွလံုးသြင္းရႈမွတ္လွ်က္ ကေန ရႈမွတ္မႈစြမ္းရည္ ျမင့္မားလာလွ်င္ ျဖစ္ေပၚသမွ်ေသာ သေဘာတရား အာရံုတစ္ခု၊ ထိုအာရံုကို သိေနတာကတစ္ခုဟု ခႏၶာတြင္ သိျမင္လာပါသည္၊
ထုိမွတစ္ဖန္ ရႈမွတ္မႈဥာဏ္စြမ္းအား ျမင့္မားလာေသာအခါ ျဖစ္ေပၚသမွ်ေသာ သေဘာတရားမ်ားသည္ ေပၚလာၿပီးေနာက္ ေပ်ာက္ပ်က္သြားသည္ဟု ရႈမွတ္ဆဲတြင္ တီဗြီဖန္သားျပင္၌္ ျမင္ရသလို ျပတ္သားစြာ အသိအျမင္ရွင္းသြားပါသည္။ ထိုသို႔ မျပတ္္ရႈမွတ္ဆဲတြင္ အသိရွင္းသြားသည္ကိုပင္ အသေမၼဟသမၸဇဥ္ ဟုေခၚဆိုရပါသည္။ ထိုအသိအျမင္ရွင္းသည့္ အသေမၼဟသမၸဇဥ္သည္ မျပတ္ရႈမွတ္မႈ (ေဂါစရသမၸဇဥ္)အတြင္းမွာသာ ျဖစ္နုိင္သည္၊ ေတြးေတာ၍ျဖစ္ေစ၊ ရႈမွတ္မႈကြာဟေန၍ျဖစ္ေစ အသိဥာဏ္မျဖစ္လာနိုင္ဟူလို။
အခ်ဳပ္ဆိုရေသာ္ အသိဥာဏ္ဟူသည့္ ပညာသည္ ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟ စေသာကိေလသာမ်ား မျဖစ္ေစရန္ ထိန္းခ်ဳပ္(Control) ေပးနုိင္ေသာေၾကာင့္ လူသားမ်ားအား စိတ္စြမ္းရည္ျမင့္မားေစပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အသိဥာဏ္သည္ လူသားမ်ားအတြက္ မည္သည့္အရာႏွင့္မွ် တုႏိႈင္း၍ မမီနိုင္ေအာင္ပင္ အစြမ္းထက္လွေပသည္။
ေဖၚျပခဲ့ၿပီးသည့္ ဥစၥာ (၇)မ်ဳိးသည္ လူ႔အရည္အေသြးကို ျမင့္မားေစၿပီး အထြဋ္အထိပ္သို႔ ေရာက္ေစနိုင္ေသာေၾကာင့္ စာဖတ္သူမ်ားသည္ ထိုတုႏိႈင္းမမီ ဥစၥာ (၇)မ်ဳိးကို ရယူသံုးစြဲျခင္းျဖင့္ အရည္အေသြးျမင့္မားသည့္ဘ၀တိုင္ ေလွ်ာက္လွမ္းနုိင္ၾကသည့္ လူေတာ္လူေကာင္းမ်ား ျဖစ္ၾကပါေစေၾကာင္း ေရးသားလိုက္ရပါေတာ့သတည္း။

တုႏိႈင္းမမီ(၁၀)

ေနာက္တစ္ခု တုႏႈိင္းမမီ ဥစၥာပစၥည္းကား လူသားတို႔၏ အရည္အေသြးတစ္ခုျဖစ္သည့္ ကုိယ္က်င့္တရားျဖစ္ပါသည္။ ထိုကိုယ္က်င့္တရားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ တုႏိႈင္းမမီ(၃)တြင္ သီလအရိပ္ ဆိုၿပီး ေရးသားခဲ့ၿပီးပါၿပီ၊ သို႔ေသာ္ ပို၍ျပည့္စံုသြားေအာင္ က်န္တာေလးေတြကို ဆက္လက္ေရးသားေပးပါဦးမည္။

ကုိယ္က်င့္တရားသည္ ၀ါရိတၱသီလႏွင့္စာရိတၱသီလ ဟုႏွစ္မ်ဳိးရွိေပသည္။ ၀ါရိတၱဆိုသည္မွာ တားျမစ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ တားျမစ္ရပါသနည္းဟူမူ ဥပမာ- မီးကို ကုိင္လွ်င္ ပူလိမ့္မည္၊ ပူမွာစိုး၍ မကိုင္ပါႏွင့္ ဟု တားျမစ္ထားသလို သူတစ္ပါးအသက္ မသတ္ပါနဲ႔ သတ္လို႔ရွိလွ်င္ ပါဏာတိပါတ၏ ခါးသီးေသာ တုံ႔ျပန္မႈကုိ ခံရေပလိမ့္မည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ပါဏာတိပါတ စတာေတြကို မလုပ္ပါနွင့္ ဟုတားျမစ္ထားတာကို ၀ါရိတၱသီလ ဟုေခၚေပသည္။ စာရိတၱသီလဟူသည္ က်င့္ရမည္ဟု သတ္မွတ္ထားသည့္ လူသားတို႔၏ ဆရာ၀တ္၊ သားသမီး၀တ္၊ မိဘ၀တ္၊ တပည့္၀တ္၊ လင္က်င့္၀တ္၊မယားက်င့္၀တ္စသည့္ က်င့္၀တ္ဆိုင္ရာမ်ားကို က်င့္သံုးျခင္းသည္ စာရိတၱသီလျဖစ္ပါသည္။
ဤတြင္ ၀ါရိတၱသီလႏွင့္ပတ္သက္၍ (ပါဏာတိပါတ ေ၀ရာမဏိ) သူတစ္ပါးအသက္ကို သတ္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ၏ ဟု ေဆာက္တည္ရံုမွ်ႏွင့္ မျပည့့္စံုနိုင္ေပ၊ အဘယ့္ေၾကာင့္နည္း သီလေဆာက္တည္ထားေသာ္လည္း အသက္အႏၲရာယ္ကို အကာအကြယ္ယူရန္ဟုဆိုကာ အသက္ေသေစနိုင္သည့္ လက္နက္ေတြကို မိမိလက္၀ယ္ ထားရွိမည္ဆိုပါကလည္း ပါဏာတိပါတ သီလ မျပည့္စံုနိုင္သည္ကို သတိထားရေပမည္။ အဒိႏၷဒါနာ သူတစ္ပါးပစၥည္းကို ခုိးျခင္းမွွေရွာင္ၾကဥ္ပါသည္္ဟု ေစာင့္ထိမ္းထားေသာ္လည္း အရွင္မေပးေသာ ပစၥည္းကို အပ္တစ္ေခ်ာင္းမွ်ပင္ျဖစ္ေစ မသိဘဲ ရယူလိုေသာစိတ္ျဖင္ ကိုင္ေရႊ႕လိုက္မည္ဆိုက အဒိႏၷဒါနာ သိကၡာပုဒ္ မျပည့္စံုနိုင္သည္ကုိ သတိထားရပါမည္။ ကာေမသုမိစၧာစာရ ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ေယာက်ၤားဆိုလွ်င္ သတ္မွတ္ထားေသာ အမ်ဳိးသမီး(၂၀)ကို မသြားလာဘဲ ေရွာင္ၾကဥ္မွသာလွ်င္ ကာေမသုမိစၧာစာရသိကၡာပုဒ္ျပည့္စံုနိုင္ေပသည္။ အမ်ဳိးသမီးဆိုလွ်င္ တစ္ျခားေယာကၤ်ားကို စိတ္ႏွင့္မွ် မျပစ္မွားမွသာလွ်င္ဲ ကာေမသုမိစၧာစာရ သိကၡာပုဒ္ ပို၍ ျပည့္စံုပါသည္။ လိမ္ေျပာျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ေသာ မုသာ၀ါဒသိကၡာပုဒ္ကုိ ေစာင့္ထိမ္းထားရံုမွ်မက (သစၥ၀ါဒီ) မွန္၍အက်ဳိးရွိေသာစကားကုိ ေျပာဆိုမွသာလွ်င္ မုသာ၀ါဒသိကၡပုဒ္ ျပည့္စံုနိုင္ေပသည္။ အရက္ေသစာေသာက္စားျခင္းသည္လည္း ေစာင့္ထိမ္းရံုမွ်မဟုတ္ ကုိယ္တိုင္လည္း မူးယစ္ေစတတ္သည့္ အရာမ်ားကို္၊ ထမင္းစားခါနီး ဟုဆိုကာ အေၾကာင္းျပ၍ ေဆးျဖစ္၀ါးျဖစ္ေလာက္လည္း မမီွ၀ဲသင့္ေပ။ နည္းနည္းေသာက္လွ်င္ ဘာမွမျဖစ္နိုင္ပါဘူးဆိုသူေတြဟာ မမူးေသာ္လည္း ကုိယ္က်င့္္သိကၡာက်သြားျခင္း စိတ္ေထြျပားစျပဳလာျခင္း၊ အမွန္ကိုမဆံုးျဖတ္နိုင္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ကိုယ့္အရည္အေသြးေတြ က်ဆင္းသြားရေလေတာ့သည္။
ဆိုလိုသည္မွာ သီလ (morality) ကုိေဆာင္တည္ရံုမွ်ျဖင့္ မျပည့္စံုနိုင္၊ ကိုယ္တိုင္လည္း သီလတရားကို က်င့္သံုးမွသာလွ်င္ ျပည့္စံုနိုင္ေပသည္။ ကိုယ္က်င့္တရား ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္မႈကာလ ၾကာျမင့္လာေလေလ ကုိယ္အရည္ေသြး ျမင့္မားလာေလေလျဖစ္ေပသည္၊ ထိုမွတစ္ဆင့္ ျမင့္မားလာသည့္ ကိုယ္အရည္အေသြးကုိ အေျခခံကာ ၀ိပႆနာဘာ၀နာတရားကုိ လက္ေတြ႔ ပြားမ်ားျခင္းျဖင့္ ၀ိမုတၱိရသ ဟူသည့္ ပန္းတိုင္သို႔ ေရာက္ရွိနိုင္မည္မွာ မလြဲေပ၊ ထို႔ေၾကာင့္ လူေတာ္လူေကာင္းတစ္ေယာက္ ျဖစ္ ေစရန္(အရည္အေသြးျမင့္မားသည့္လူတစ္ေယာက္ျဖစ္ေစရန္) ကိုယ္က်င့္တရားႏွင့္ျပည့္စံုရပါမည္။
ဟိရီ ၾသတၱပၸ (Shame to do evil, hiri ) (Fear to do evil, attapa)
လူ႔အရည္အေသြးကို ျမင့္မားလာေစနိုင္ေသာ ကိုယ္က်င့္တရားမ်ား လံုၿခံဳျပည့္စံုေစရန္အတြက္ ဟိရီ ၾသတၱပၸ တို႔သည္ အေျခခံက်ေသာ တရားမ်ားျဖစ္ေပသည္။ မေကာင္းမႈျပဳရမွာ ကိုယ့္ကို္ယ္ကို ရွက္ေနျခင္းသည္ ဟိရီ မည္၏ ထိုဟိရီ တရားထားျခင္းသည္ မိမိကိုယ္္ကို ေလးစားျခင္းျဖစ္၏။ အရွက္တရားေၾကာင့္ မေကာင္းမႈျပဳလုပ္ျခင္းမွ ေ၀းကြာသြားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ၾသတၱပၸတရားသည္ မေကာင္းမႈျပဳလုပ္လွွ်င္ ပတ္၀န္းက်င္၏ ကဲ့ရဲ႕ ရႈတ္ခ်မႈ အျပစ္တင္မႈကို စိုးရိမ္ေၾကာက္လန္႔ေနသည္၊ ထိုၾသတၱပၸတရား ထားျခင္းသည္ ပတ္၀န္းက်င္ကို ေလးစားျခင္းျဖစ္၏။ ဤသို႔ျဖင့္ စိုးရိမ္ေၾကာက္လန္႔မႈတို႔ေၾကာင့္ မေကာင္းမႈျပဳလုပ္ျခင္းမွ ေ၀းကြာသြား ျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။
ထိုတရားႏွစ္ပါးသည္ ေလာကလူသားမ်ားအား အရွက္၊အေၾကာက္ဟူေသာ စည္းကမ္းေဘာင္အတြင္းကေန မေက်ာ္လြန္မိေစရန္ ေစာင့္ေရွာက္သည့္အျပင္ မေကာင္းမႈမ်ားမွ ေရွာင္ၾကဥ္ကာ လူသားေလာကကို မပ်က္စီးရေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ေပးတတ္္ေသာေၾကာင့္ ေလာကပါလတရား (GUARDIAN OF THE WORLD) ဟုေခၚပါသည္။ ေလာကတြင္ အေမႏွင့္သား၊ အေဖႏွင့္သမီး၊ ေမာင္ႏွင့္ႏွမ၊ သားႏွင့္ သမီး မ်ားအျဖစ္ျဖင့္ ေနရာမွန္ရပ္တည္ေနနိုင္ၾကသည္မွာ ထိုေလာကပါလတရားႏွစ္ပါးေၾကာင့္ပင္၊ အကယ္၍ ထိုေလာကပါလတရားမ်ား မရွိလွ်င္ လူသားတုိ႔သည္ မေတြး၀ံ့သည့္ အျပဳအမူမ်ားကုိ ျပဳလုပ္္လာနိုင္သည္ ၊ တိရစၧာန္ေလာကတြင္ ေလာကပါလတရား မရွိေသာေၾကာင့္ အေမႏွင့္သား၊ အေဖႏွင့္သမီး၊ ေမာင္ႏွင့္ႏွမ၊ သားႏွင့္ သမီး မွန္းမသိၾကဘဲ ေဖါက္လြဲေဖါက္ျပန္ ျဖစ္ေနၾကသည္၊ ထိုေၾကာင့္ လူသားမ်ားပင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ထိုတရားႏွစ္ပါးမရွိလွ်င္ တိရစၧာန္ႏွင့္မည္သို႔မွ် ထူးျခားမည္ မဟုတ္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ေလာကႀကီးကို သာယာစိုေျပစြာ အလွဆင္ေပးနိုင္ၿပီး လူသားမ်ားအား လူေတာ္လူေကာင္းတစ္ ေယာက္ျဖစ္ေစရန္ အေထာက္အပံ့ေပးနိုင္ေသာေၾကာင့္ ထိုေလာကပါလတရားႏွစ္ပါးသည္ လူသားမ်ားအတြက္ မရွိမျဖစ္ ျပည့္စံုရမည့္ တရားျဖစ္ပါသည္။ ေနာက္တစ္ခုျပည့္စံုရမွာက သုတ ဆုိသည့္ အၾကားအျမင္ပါ။
သုတ အၾကားအျမင္နဲ႔ပတ္သက္၍ တုႏိႈင္းမမီ(၄)တြင္ အက်ယ္တ၀င့္ေဖၚျပၿပီးျဖစ္၍ ဤတြင္ မေဖၚျပေတာ့ၿပီ။
စာဂ (Charity)
စာဂဟူသည္ စြန႔္ႀကဲျခင္း လွဴဒါန္းျခင္းတို႔ျဖစ္သည္၊ စြန္႔ႀကဲျခင္းႏွင့္လွဴဒါန္းျခင္းသည္စြန္႔လြတ္တာျခင္းအတူတူပင္ျဖစ္ေသာ္လည္း သံုးစြဲသည့္ေနရာဌာနအားျဖင့္ မတူညီၾကေပ၊ သိကၡာ၀ါေတာ္ႀကီးေသာ ပုဂၢိဳလ္က မိမိေအာက္ငယ္ေသာ သူအား ေပးကမ္းလွ်င္ စြန္႔ႀကဲေပးကမ္းသည္ဟု သံုးစြဲသကဲ့သုိ႔ သိကၡာ၀ါေတာ္ငယ္ေသာသူက ႀကီးေသာသူအား ေပးကမ္းလွ်င္ လွဴဒါန္းသည္ဟု ေခၚေ၀ါသံုးစြဲၾကသည္။ လူမ်ားက သံဃာေတာ္မ်ားကုိ ဆိုလွ်င္ လွဴဒါန္းသည္ဟု ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲၾကသလို လူသားအခ်င္းခ်င္းဆိုလွ်င္ ေပးကမ္းစြန႔္ႀကဲ သည္ဟု ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲၾကသည္၊ မည္သို႔ပင္ဆိုေစ စာဂတရား၏ သေဘာကား စြန္႔လြတ္မႈပင္ျဖစ္ပါသည္။
စာဂတရားႏွင့္ျပည့္စံုေသာ လူတစ္ေယာက္ကို ပတ္၀န္းက်င္ မိတ္ေဆြသဂၤဟမ်ားက ခ်စ္ခင္ၾကပါသည္၊ အားကိုးၾကပါသည္။ လူတစ္ေယာက္ဟာ ရပ္ကြက္အတြက္ျဖစ္ေစ၊ ၿမိဳ႕ရြာအတြက္ျဖစ္ေစ လိုအပ္ရာရာ ပစၥည္းမ်ားကို စြန္႔လြတ္ လွဴဒါန္းေနလွ်င္ ထိုသူ႕ကို ၿမိဳ႕ရြာေနလူမ်ားက ခ်စ္ခင္ၾကသည္သည့္အျပင္ ကိုယ္ေျပာလိုက္သည့္စကားကိုလည္း ရိုေသစြာလိုက္နာၾကကာ ၾသဇာတိကၠမ ရွိသည္။ စာဂတရားမရွိဘူးဆိုပါလွ်င္ ‘ ဒီလူ ကပ္စီးနွဲလိုက္တာ’ ဟုဆိုကာ မည္သူမွ မိတ္ေဆြမဖြဲ႕ၾကသည့္အျပင္ လူခ်စ္လူခင္လည္း မရွိေတာ့ေပ။ ေျပာလိုက္ေသာစကားသည္လည္း အခြန္းတစ္ရာေျပာ၍ တစ္ခြန္းအရာမထင္္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ စာဂတရားသည္ လူသားတို႔အလယ္တြင္ အစြမ္းထက္ျမက္လွေပ သည္။
စာဂႏွင့္ပတ္သက္၍ စိတ္၀င္း၀င္စားဖြယ္ရာ အျဖစ္အပ်က္တစ္ခုေျပာပါဦးမယ္၊ ကႆပဘုရားရွင္ လက္ထက္ေတာ္က ဃဋိကာရ အမည္ရွိ အိုးဖုတ္သမားသည္ ဘုရားသာသနာႏွင့္ လြန္စြာရင္းႏွီးခဲ့ပါသည္။ တစ္ေန႔သ၌ ေက်ာင္းေတာ္တြင္ ျမက္မိုးကုဋီေက်ာင္း တစ္ေဆာင္ ေဆာက္လုပ္ရာ သက္ငယ္အမိုး လိုေနသည့္အတြက္ ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ ဃဋိကာရအိုးဖုတ္သမား၏ အိမ္က သက္ငယ္အမိုးကုိ သြားေရာက္ျဖဳတ္ၾကစဥ္ မ်က္မျမင္ မိဘႏွစ္ပါးက “ ဒို႔အိမ္ အမိုးေတြလာျဖဳတ္ၾကတာ ဘယ္သူေတြလဲ” ဟု ေမးေသာအခါ “ ေက်ာင္းက ကုိယ္ေတာ္ေတြပါ ဒကာႀကီး ဒကာမႀကီး” ရဟန္းေတာ္မ်ားက ျပန္ေျဖပါသည္။ မ်က္မျမင္မိဘႏွစ္ပါးက “ ေက်ာင္းက ကိုယ္ေတာ္ေတြဆို ျဖဳတ္ၾက……..ျဖဳတ္ၾက” ဟု ေျပာၾကပါသည္။ ဃဋိကာရအိုးဖုတ္သမားသည္ ေတာထဲက ျပန္လာ ေသာအခါ “ သားေရ…..မင္းေက်ာင္းက ကိုယ္ေတာ္ေတြ ျမက္မုိးကုဋီေက်ာင္း ေဆာက္လုပ္ရာမွာ သက္ငယ္အမိုး မေလာက္သည့္ အတြက္ မင္းအိမ္က အမိုးကို လာျဖဳတ္ၾကပါတယ္” ဟုမိဘမ်ားကေျပာေသာအခါ ဃဋိကာရလည္း လြန္စြာ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ ျဖစ္ရပါသည္။ ထိုကဲ့သုိ႔ သူတို႔ မိသားစု၏ ထက္သန္ေသာေစတနာျဖင့္ စြန္႔လွဴလိုက္ရေသာေၾကာင့္ ဤဘဒၵကမၻာပတ္လံုး ဃဋိကာရအိုးထိန္းသည္ မိသားစု ေနခဲ့သည့္အိမ္ေနရာတြင္ အျပင္ဘက္က မည္မွ်ပင္ မိုးရြာရြာ ယခုအခ်ိန္အထိ မိုးမစိုဘူး။ ဤကား စာဂတရား၏ စြမ္းအားျမင့္မားပံုအျခင္းရာ ျဖစ္ပါသည္။
ထို႔ျပင္ ဒါနေတာ ေဘာဂ ၀ါ ေဟာတိ - စြန္႔ႀကံေပးကမ္းလွဴဒါန္းေ၀ငွ ျမတ္ဒါနေၾကာင့္ ျဖစ္ေလရာဘ၀ မ်က္ႏွာမငယ္ဘဲ အထက္တန္းက်က် ျဖစ္ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ နိဗၺာနံ ပါပကံ မူလံ = စြန္႔ႀကဲေပးကမ္းလွဴဒါန္းမႈသည္ နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း မူလအစ တရားေကာင္းတစ္ခုျဖစ္ေပသည္၊ ဘ၀ သံသရာက်င္လည္ရာတြင္ ထိုစာဂတရား ေခါင္းပါးေသာေၾကာင့္ အမ်ားႏွင့္မတူ ျဖစ္ေလရာဘ၀ အဆင့္အတန္းနိမ့္က်စြာေနရသည့္အျပင္ ပစၧိမဘ၀ိက ဟူသည့္ ေနာက္ဆံုးဘ၀ေရာက္သည့္တိုင္ နိမ့္က်ေသာဘ၀ျဖင့္ အရိယာရဟႏၲာျဖစ္ေတာ္မူရေပသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ စာဂသည္ ဘ၀သံသရာတြင္ အမ်ားႏွင့္မတူ အဆင့္အတန္းျမင့္မားၿပီး နိဗၺာန္တိုင္ေအာင္ ေပါက္ေျမာက္ေစနိုင္ေၾကာင္း အေထာက္အပံ့ေကာင္း ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ တုႏႈိင္းမမီသည့္ ဥစၥာတစ္ခုဟု ေရးသားလုိက္ရပါသည္။
ပညာ (Knowledge)
ပညာသည္ အမွားအမွန္ကို ေ၀ဖန္ပိုင္းျခားတတ္ေသာ အသိဥာဏ္ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအသိဥာဏ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဤေနရာတြင္ သမၸဇဥ္တရား ေလးပါးကို ေျပာခ်င္ပါသည္။ သမၸဇည ၏ လိုရင္း အဓိပၸါယ္မွာ “အသိဥာဏ္” ပင္ျဖစ္ေၾကာင္း မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရား ႀကီး ေရးသားေတာ္မူခဲ့သည့္ မဟာသတိပ႒ာနသုတ္နိႆယ စာမ်က္ႏွာ (၈၃-၈၄) မွတ္ခ်က္အဓိပၸါယ္တြင္ ေဖၚျပထားပါသည္။ (သမၸဇည) အသိဥာဏ္သည္ (၄)မ်ဳိးရွိပါသည္။
၁။ အေျပာအဆို အျပဳအမူ စိတ္အႀကံမ်ားအနက္ တစ္ခုခုသည္ အက်ဳိးရွိ/မရွိ ဆိုသည္ကုိ ဦးစြာ စဥ္းစားဆင္ျခင္ရပါသည္။ ဒီလုပ္ငန္းကို လုပ္လွ်င္ အက်ဳိးရွိနိုင္သည္ ဟု သိရွိပါက ထိုအလုပ္ကို ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ ကိုယ့္ဘ၀ ေကာင္းက်ဳိးခ်မ္းသာကုိ ျဖစ္ေစနိုင္ပါသည္။ အကယ္၍ အက်ဳိးမရွိဟု သိရွိပါက ထိုအလုပ္ကုိ မလုပ္ဘဲ ေနရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုသို႔ အက်ဳိးရွိ/မရွိကုိ စဥ္းစားေတြးေတာသည့္ အသိဥာဏ္ကို သတၳကသမၸဇဥ္ ဟုေခၚပါသည္။
၂။ အလုပ္တစ္ခုသည္ အက်ဳိးရွိေသာ္လည္း လုပ္သင့္/မလုပ္သင့္ စဥ္းစားဆင္ျခင္ရပါမည္။ အက်ဳိးျမတ္အမ်ားႀကီး ရရွိမည့္လုပ္ငန္းတစ္ခုျဖစ္ေသာ္လည္း အသက္အႏၲရာယ္ႏွင့္ မုခ်ေတြ႕ႀကံဳရနိုင္သည္ဟု သိလွ်င္ မည္မွ်ေကာင္းက်ဳိးရမည္ ဆိုေစဦးေတာ့ မလုပ္သင့္ ဟု ဆင္ျခင္စဥ္းစားၿပီး မလုပ္ပါႏွင့္၊ အမ်ဳီးသမီးတစ္ေယာက္အား တရားစကားေျပာေပးျခင္းျဖင့္ အက်ဳိးရွိမည္ဟု သိေသာ္လည္း တရားစကား ေျပာၾကမည့္ ထိုအမ်ဳိးသမီးႏွင့္ ဆိတ္ကြယ္ရာတြင္ ႏွစ္ေယာက္ထဲ ျဖစ္ခဲ့ပါက အက်ဳိးရွိသည္ကုိ သိေပမယ့္ မသင့္ေတာ္ေသာ ေၾကာင့္ မျပဳလုပ္ရေပ။ အက်ဳိးလည္းရွိမည္ လုပ္လည္းလုပ္သင့္သည့္အရာကိုေတာ့ အသိဥာဏ္ျဖင့္ စဥ္းစားကာ ျပဳလုပ္ရပါမည္။ ထိုသို႔ အက်ဳိးရွိေသာ္လည္း သင့္/မသင့္ ကို ဆင္ျခင္စဥ္းစားသည့္ အသိဥာဏ္သည္ သပၸာယသမၸဇဥ္ ဟုေခၚပါသည္။
ထိုတရားႏွစ္ပါးသည္ ေလာကေရးရာ /ဓမၼေရးရာ ႏွစ္ပါးစလံုး ေက်းဇူးမ်ားေပ၏ ထုိတရား (၂)ပါးႏွင့္ျပည့္စံုလွ်င္ ေလာကတြင္ ၾကီးပြားတိုးတက္ေစနိုင္၏၊ ဓမၼေရးရာတြင္ သမထ ၀ိပႆနာအရာ၌ သမဓိ ပညာ တို႔ကို လ်င္ျမန္စြာ ျပည့္စံုနိုင္ေပ၏၊ ထိုသမၸဇည တရား(၂)ပါး သည္ သမထလည္းမဟုတ္ ၀ိပႆနာလည္းမဟုတ္၊ သမထ၀ိပႆနာ၏ အေျခခံ အေထာက္အပံ့မွ်သာ ျဖစ္ေခ်၏ ထိုသမၸဇဥ္(၂)ပါးကုိ ပါရိဟာရိကပညာ ဟု ၀ိသုဒၶိမဂ္၌ ေခၚဆိုထားပါသည္။
၃။ ၀ိပႆနာတရားအားထုတ္ေနေသာ ေယာဂီမွာ ဥပါဒါနကၡႏၶာငါးပါးဟူေသာ ၀ိပႆနာ၏ အာရံု၌ မျပတ္ႏွလံုးသြင္းမႈ ရႈမွတ္မႈသည္ ေဂါစရသမၸဇဥ္ ဟုေခၚပါသည္။ သြားရပ္ထိုင္ေလ်ာင္းတို႔တြင္ မည္သည့္အမူအရာမ်ုိးကုိ မဆို သတိပ႒ာန္ေလးပါးတရားႏွင့္တကြ ထိုအာရံုေလးပါးကိုပင္ ေယာဂီ၏ က်က္စားရာနယ္ပယ္အပိုင္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေဂါစရ ဟုလည္းေကာင္း၊ ထုိေလပါး၌ မျပတ္သိမွတ္မႈ အသိဥာဏ္ကိုပင္ ေဂါစရသမၸဇဥ္ ဟု ေခၚဆိုရပါသည္။ အခ်ဴပ္ဆိုရေသာ္ ေယာဂီသည္ ၀ိပႆနာတရားအားထုတ္ရာတြင္ မျပတ္အမွတ္သတိျဖင့္ ရႈမွတ္မႈျဖင့္ ျပည့္စံုျခင္းသည္ပင္လွ်င္ ေဂါစရာသမၸဇဥ္ ႏွင့္ျပည့္စံုသည္ဟု ဆိုရပါသည္။ နိဗၺာန္လိုလား ေယာဂီမ်ား သည္ ဆုိခဲ့ၿပီးေသာ ေဂါစရသမၸဇဥ္ႏွင့္ ျပည့္စံုသထက္ျပည့္စံုေအာင္ ႀကိဳးစားမည္ဆိုပါလွ်င္ တရားထူးရနုိင္ပါေၾကာင္း အာဠိႏၵကေက်ာင္းေန မဟာဖုႆေဒ၀မေထရ္အေၾကာင္းကို အက်ဥ္းမွ် ေဖၚျပေပးပါမည္။
မဟာဖုႆေဒ၀မေထရ္သည္ ၁၉ ႏွစ္ပတ္လံုး ဆြမ္းခံၾကြေသာအခါ ရႈမွတ္မႈျဖင့္ၾကြေတာ္မူပါသည္၊ ရႈမွတ္မႈလြတ္သြားလွ်င္ ထိုလြတ္သြားေသာ ေနရာသို႔ တဖန္ျပန္လာၿပီး ရႈမွတ္မႈျဖင့္ တဖန္ျပန္သြားေလ၏ ထိုကဲ့သုိ႔ ရႈမွတ္မႈလြတ္ခဲ့သည္ထင္ရေသာ ေနရာတိုင္းတြင္ တဖန္ျပန္လာကာ ရႈမွတ္မႈ္(ေဂါစရသမၸဇဥ္)ျဖင့္ျပည့္စံုေစရန္ အထူးႀကိဳးစားလွ်က္ တရားရႈမွတ္လာရာ အႏွစ္(၂၀)ေျမာက္ အတြင္းမွာ ရဟႏၲာ ျဖစ္ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။
၄။ လမ္းမွား၍ မ်က္စိလည္ေနေသာသူသည္ အျမင္ရွင္းကာ လမ္းမွန္ေရာက္သကဲ့သုိ႔ ခႏၶာငါးပါးရုပ္နာမ္တရားအေပၚ၀ယ္ အသိရွင္းအျမင္ရွင္းသြားသည္ကိုပင္ အသေမၼာဟသမၸဇဥ္ ဟုေခၚေပသည္။
ရွင္းလင္းပါဦးအံ့၊
ေယာဂီသည္ သြား ရပ္ ထုိင္ ေလ်ာင္း စသည္တုိ႔၌ မျပတ္ႏွလံုးသြင္းရႈမွတ္လွ်က္ ကေန ရႈမွတ္မႈစြမ္းရည္ ျမင့္မားလာလွ်င္ ျဖစ္ေပၚသမွ်ေသာ သေဘာတရား အာရံုတစ္ခု၊ ထိုအာရံုကို သိေနတာကတစ္ခုဟု ခႏၶာတြင္ သိျမင္လာပါသည္၊
ထုိမွတစ္ဖန္ ရႈမွတ္မႈဥာဏ္စြမ္းအား ျမင့္မားလာေသာအခါ ျဖစ္ေပၚသမွ်ေသာ သေဘာတရားမ်ားသည္ ေပၚလာၿပီးေနာက္ ေပ်ာက္ပ်က္သြားသည္ဟု ရႈမွတ္ဆဲတြင္ တီဗြီဖန္သားျပင္၌္ ျမင္ရသလို ျပတ္သားစြာ အသိအျမင္ရွင္းသြားပါသည္။ ထိုသို႔ မျပတ္္ရႈမွတ္ဆဲတြင္ အသိရွင္းသြားသည္ကိုပင္ အသေမၼဟသမၸဇဥ္ ဟုေခၚဆိုရပါသည္။ ထိုအသိအျမင္ရွင္းသည့္ အသေမၼဟသမၸဇဥ္သည္ မျပတ္ရႈမွတ္မႈ (ေဂါစရသမၸဇဥ္)အတြင္းမွာသာ ျဖစ္နုိင္သည္၊ ေတြးေတာ၍ျဖစ္ေစ၊ ရႈမွတ္မႈကြာဟေန၍ျဖစ္ေစ အသိဥာဏ္မျဖစ္လာနိုင္ဟူလို။
အခ်ဳပ္ဆိုရေသာ္ အသိဥာဏ္ဟူသည့္ ပညာသည္ ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟ စေသာကိေလသာမ်ား မျဖစ္ေစရန္ ထိန္းခ်ဳပ္(Control) ေပးနုိင္ေသာေၾကာင့္ လူသားမ်ားအား စိတ္စြမ္းရည္ျမင့္မားေစပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အသိဥာဏ္သည္ လူသားမ်ားအတြက္ မည္သည့္အရာႏွင့္မွ် တုႏိႈင္း၍ မမီနိုင္ေအာင္ပင္ အစြမ္းထက္လွေပသည္။
ေဖၚျပခဲ့ၿပီးသည့္ ဥစၥာ (၇)မ်ဳိးသည္ လူ႔အရည္အေသြးကို ျမင့္မားေစၿပီး အထြဋ္အထိပ္သို႔ ေရာက္ေစနိုင္ေသာေၾကာင့္ စာဖတ္သူမ်ားသည္ ထိုတုႏိႈင္းမမီ ဥစၥာ (၇)မ်ဳိးကို ရယူသံုးစြဲျခင္းျဖင့္ အရည္အေသြးျမင့္မားသည့္ဘ၀တိုင္ ေလွ်ာက္လွမ္းနုိင္ၾကသည့္ လူေတာ္လူေကာင္းမ်ား ျဖစ္ၾကပါေစေၾကာင္း ေရးသားလိုက္ရပါေတာ့သတည္း။

Twitter Delicious Facebook Digg Stumbleupon Favorites More