ဒြါရဂိုဏ္းႏွင့္ထိုမွခြဲထြက္ေသာဂိုဏ္းမ်ား

ရိုေသစြာ ေလွ်ာက္ထားအပ္ပါသည္ ဘုရား။တပည္႔ေတာ္ ့ျမန္မာျပည္က သံဃာ ဂိုဏ္းမ်ား အေၾကာင္း ဗဟုသုတ အေနနဲ႔ သိလိုပါတယ္ ဘုရား။ (၉)ဂိုဏ္းထဲက ေရႊက်င္နဲ႔ သုဓမၼာ ဂိုဏ္းမ်ားအေၾကာင္း ေရးထားသည္မ်ား ဖတ္မွတ္ရေသာ္လည္း ၊ ဒြာရ ဂိုဏ္း နဲ႔ ၄င္းမွ ထပ္ခြဲသြားေသာ ဂိုဏ္းမ်ားနဲ႔ ထူးျခားခ်က္မ်ားကို မဖတ္ဖူးေသးပါ။အရွင္ဘုရား အခ်ိန္ရရင္ ေျဖၾကားေပးပါ ဘုရား။ ဟု ေမးခြန္းတစ္ခုကုိ ပဒုမၼာဆိုက္္၌ အေျဖေပးထားပါသည္၊ ထုိအေျဖကို မဖတ္ရေသးေသာသူမ်ား ဖတ္နိင္ရန္အတြက္ ဒီမွာ တင္ေပး လိုက္ပါသည္။

ဒြါရဂိုဏ္းျဖစ္ေပၚလာပံုအက်ဥ္း--အုဂ္ဖိုရ္ဆရာေတာ္ အရွင္ဥကၠံ၀ံသမာလာ (၁၇)၀ါရခ်ိန္ ၁၂၁၇ ခုႏွစ္မွစ၍ အျငင္းပြားလာေသာ ကံ, ဒြါရ ကြဲျပားမႈသည္ တစ္စစ ျပင္းထန္ ရိုက္ခတ္လာခဲ့ရာ၊ ၁၂၂၄ ခုႏွစ္တြင္ ဦးသစ္ႏွင့္ ဦးေပၚလာ ႏွစ္ဦးတို႔ အေလာင္းအစားျပဳမႈမွစတင္ကာ ကံ,ဒါြရ အျငင္းပြားခဲ့ၾကပါသည္။ဤေနရာ၌ အက်ဥ္းခ်ဴပ္ဆိုရပါမူ အုဂ္ဖိုရ္(အဂၤပူ)ဆရာေတာ္ အရွင္ဥကံၠ၀ံသမာလာသည္ ၾသကာသကန္ေတာ့ခ်ဳိး၌ ကာယကံ,၀စီကံ, မေနာကံ ျဖင့္ ရွိခိုးကန္ေတာ့ျခင္းကုိ မွားယြင္းသည္ဟု ပစ္ပယ္ေတာ္မူၿပီး၊ ကာယဒြါရ ၊ ၀စီဒြါရ ၊ မေနာဒြါရ ျဖင့္ ရွိခိုးပူေဇာ္ ဖူးေမွ်ာ္ကန္ေတာ့ျခင္းသာ က်မ္းဂန္ႏွင့္ ညီသည္ဟု အခိုင္အမာ ယူေတာ္မူခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အုဂ္ဖိုရ္ဆရာေတာ္ႏွင့္ တပည့္သာ၀က သံဃာအစုကို “ဒြါရဂိုဏ္း”ဟု ေခၚခဲ့ၾကရာမွ ဒြါရဂုိဏ္းလည္း အထင္အရွား ျဖစ္ေပၚလာပါေတာ့သည္။အေနာက္ေခ်ာင္းဒြါရဂိုဏ္းျဖစ္ေပၚလာျခင္း-ဧရာ၀တီတို္င္း ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသတြင္ ဟသၤာတၿမိဳ႕အထက္မွ စတင္ခြဲထြက္၍ ပုသိမ္ၿမိဳ႕ေအာက္ ပင္လယ္အထိ စီးဆင္းေသာ ဧရာ၀တီျမစ္ခြဲတစ္ခုကို ပုသိမ္ျမစ္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ င၀န္ျမစ္ဟူ၍လည္းေကာင္း ေခၚသည္။ ဧရာ၀တီျမစ္ခြဲတို႔တြင္ အေနာက္ဘက္ အက်ဆံုး ျမစ္ခြဲျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ထိုျမစ္ရိုးတစ္ေလွ်ာက္ကို “အေနာက္ေခ်ာင္း” ဟူ၍လည္း ေခၚေ၀ၚၾကသည္။ဒြါရ၀ါဒီအုဂ္ဖိုရ္ဆရာေတာ္ႀကီးသည္ ဒြါရသာသနာကုိ ျပန္႔ပြားေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေတာ္မူခဲ့ရာ င၀န္ျမစ္ေပၚ အေနာက္ေခ်ာင္း တစ္ေလွ်ာက္ရွိ ေလးမ်က္ႏွာ ၊ ငါးသိုင္းေခ်ာင္း ၊ ပုသိမ္ၿမိဳ႕အထိ ၾကြခ်ီလွည့္လည္၍ ဒြါရသာသနာ ျပန္႔ပြားရန္ ျဖန႔္ခ်ိ ေဟာေျပာေတာ္မူခဲ့သည္။ထိုအခါ ငါးသို္င္းေခ်ာင္းၿမိဳ႕နယ္ င၀န္ျမစ္ (အေနာက္ေခ်ာင္း) ၀န္းက်င္ေဒသရွိ သီတင္းသံုးလွ်က္ ရွိေတာ္မူၾကေသာ ဆရာေတာ္ႀကီး (၆)ပါးႏွင့္ တကြ တပည့္သံဃာအေပါင္းတို႔က အုဂ္ဖိုရ္ဆရာေတာ္ႀကီး၏ ေထရ၀ါဒဒြါရသာသနာကို သေဘာက် ႏွစ္ၿခိဳက္ေတာ္မူၾကသျဖင့္ အုဂ္ဖိုရ္ ဆရာေတာ္ႀကီး၏ ၾသ၀ါဒကို ခံယူကာ ေပါင္းစည္းေတာ္မူခဲ့ၾကသည္။ဤဆရာေတာ္ဘုရား (၆)ပါးႏွင့္ တပည့္သံဃာေတာ္မ်ားသည္ ဒြါရ၀ါဒီ အုဂ္ဖိုရ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး အရွင္ဥကၠံ၀ံသမာလာ၏ ၾသ၀ါဒကို ခံယူလွ်က္ ဒြါရအယူအဆကို သေဘာက် လက္ခံေတာ္မူခဲ့ၾကသည္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍လည္းေကာင္း၊ ငါးသိုင္းေခ်ာင္းၿမိဳ႕နယ္ င၀န္ျမစ္ အေနာက္ေခ်ာင္းေဒသကို အစြဲျပဳ၍လည္းေကာင္း ယင္းဆရာေတာ္ႀကီး(၆)ပါးႏွင့္ တပည့္သံဃာေတာ္မ်ားကို “ အေနာက္ေခ်ာင္းဒြါရ၀ါဒီမ်ား” “အေနာက္ေခ်ာင္းဒါြရဂိုဏ္းသံဃာမ်ား” ဟုေခၚေ၀ၚခဲ့ၾကရာမွ “ အေနာက္ေခ်ာင္းဒါြရဂိုဏ္း” စတင္ေပၚေပါက္ခဲ့ရသည္။အေနာက္ေခ်ာင္းဒါြရ ႏွစ္ဂိုဏ္းကြဲပံု-အေနာက္ေခ်ာင္းဒါြရဂိုဏ္းျဖစ္ေပၚလာၿပီးေနာက္ မၾကာမီကာလအတြင္း၌ ငါးသိုင္းေခ်ာင္းၿမိဳ႕ေပၚရွိ ဒြါရ၀ါဒီဂိုဏ္း၀င္ေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္းတြင္ ေက်ာင္းေနရဟန္းတစ္ပါးကုိ အေၾကာင္းျပဳ၍ အာပတၱာဓိကရုဏ္း မႈခင္းတစ္ရပ္ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္၊ ယင္းမႈခင္းကုိ အုဂ္ဖိုရ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးကို္ယ္ေတာ္တိုင္ ၾကြေရာက္၍ ၀ိနိစၧယအဆံုးအျဖတ္ ျပဳေတာ္မူခဲ့သည္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ မေက်နပ္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာ သျဖင့္ အေနာက္ေခ်ာင္းဒြါရဂိုဏ္းသံဃာ မညီမညြတ္ျဖစ္ကာ ကြဲျပားသြားေတာ့သည္။အုဂ္ဖိုရ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ ၾသ၀ါဒခံ အာဒိကမၼိက ဆရာေတာ္(၆)ပါးႏွင့္ အေနာက္ေခ်ာင္းဒြါရဂိုဏ္း၀င္ သံဃာအ္ခ်ဳိ႕က တစ္ဘက္၊ အုဂ္ဖိုရ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးႏွင့္ အေနာက္ေခ်ာင္းဒြါရ၀ါဒီဂိုဏ္းသံဃာအခ်ဳိ႕က တစ္ဘက္ ဤသို႕အားျဖင့္ အေနာက္ေခ်ာင္းဒြါရဂိုဏ္း ႏွစ္ဂိုဏ္း ကြဲျပားသြားေတာ့သည္။ေရဒြါရ ၊ ကုန္းဒြါရအုဂ္ဖိုရ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး ပ်ံလြန္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ အေနာက္ေခ်ာင္းဒြါရဂိုဏ္း၀င္အခ်င္းခ်င္း ထိန္းသိမ္းကာ ေနလာခဲ့ၾကရာ ဟသၤာတ အေနာက္ ငါသိုင္းေခ်ာင္းၿမိဳ႕ ပထမေရတံခြန္ဆရာေတာ္ႀကီး ဦးေကာ႑ညသည္ ဟသၤတ၌ ေရတံခြန္တိုက္ကို တည္ေထာင္သည္။ ယင္းတိုက္အစြဲျပဳ၍ “ေရဒါြရ” ။ဟသၤာတအုဂ္ဖိုရ္ေန ဒါြရ၀ါဒီ သံဃာေတာ္မ်ားကို “ကုန္းဒြါရ” ဟု ေခၚခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။သို႔ရာတြင္ ယင္းအမည္အေခၚအေ၀ၚမ်ား မျပန႔္ပြားခဲ့ပါ။ ယေန႔လူတို႔ သိေနၾကသည္မွာ အေနာက္ေခ်ာင္းဒြါရ ၊ မဟာဒါြရ ၊ မူလဒြါရ ဟူ၍ သာ သိရွိေနၾကသည္။ ယေန႔ဂိုဏ္းႀကီးကိုးဂိုဏ္းကို သတ္မွတ္အတည္ျပဳရာ၌လည္း ဒြါရႏွင့္ပတ္သက္၍ ေဖၚျပပါ ဒါြရသံုးမ်ုဳိးကုိသာ သတ္မွတ္ အတည္ျပဳထားသည္။မဟာဒြါရဂိုဏ္း ၊ မူလဒြါရဂိုဏ္း ျဖစ္ေပၚျခင္းအုဂ္ဖိုရ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး ပ်ံလြန္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ (၁၃)ႏွစ္ေျမာက္ ၁၂၈၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ဟသၤာတကိ ဗဟိုျပဳ၍ ၀န္းးက်င္ဆက္စပ္ ရာ ဒြါရဂိုဏ္း၀င္သံဃာေတာ္မ်ားက စည္းေ၀းေတာ္မူၾကၿပီး ဟသၤာတၿမိဳ႕ ၊ ရန္ကုန္ေက်ာင္းတိုက္ ဆရာေတာ္ႀကီး ဦးသီရိမာလာဘိဓဇ ကို ဒုတိယေျမာက္ ဒြါရဂိုဏ္းသာသနာပိုင္ မဟာနာယကအျဖစ္ တင္ေျမာက္ေတာ္မူခဲ့ၾကသည္။ ဒြါရဂိုဏ္းႀကီးကိုလည္း “ဓမၼာႏုဓမၼ မဟာဒြါရနိကာယဂိုဏ္း” ဟု အမည္ေျပာင္း၍ သတ္မွတ္ေခၚေ၀ၚခဲ့ၾကသည္။ၿပီးေနာက္ ဟသၤာတႏွင့္ ဟသၤာတ၀န္းက်င္ရွိ ဒြါရဂိုဏ္း၀င္ သံဃာေတာ္မ်ားက စည္းေ၀း၍ ဒုတိယေျမာက္ ဒြါရဂိုဏ္း သာသနာပိုင္ကို တင္ေျမွာက္ၿပီး “ဓမၼာႏုဓမၼ မဟာဒြါရ နိကာယဂိုဏ္းအျဖစ္ ေျပာင္းလဲတည္ေထာင္လုိက္ေသာအခါ ပင္ကိုယ္ကပင္ ဟသၤာတဆရာေတာ္မ်ားႏွင့္ ပုဂၢိဳလ္ေရးအရ မသင့္မတင့္ ျဖစ္ခဲ့ေသာ အုဂ္ဖိုရ္(အဂၤပူ)ေန အဂၤပူဆရာေတာ္ႀကီးႏွင့္ တပည့္သံဃာေတာ္မ်ားကလည္း သံဃာ့သဘင္အစည္း အေ၀းႀကီး ဖိတ္ေခၚက်င္းပမႈ မျပဳဘဲ မိမိတို႔ အဂၤပူ (အုဂ္ဖိုရ္)ေန ဒြါရဂိုဏ္း၀င္ အစုအဖြဲ႕ကို “မဟာ၀ိနယာႏုေလာမ မူလဒြါရ နိကာယဂိုဏ္း” ဟု အမည္သတ္မွတ္ကာ မဟာဒြါရဂိုဏ္းႏွင့္ အၿပိဳင္ခြဲထြက္ကာ ရပ္တည္ခဲ့ပါသည္။ဤသို႔အားျဖင့္ ဒြါရဂိုဏ္း ႏွစ္ဂိုဏ္းကြဲျပားခဲ့ၿပီး အုဂ္ဖိုရ္ဆရာေတာ္ႀကီး သက္ရွိထင္ရွားရွိစဥ္ကပင္ ကြဲျပားတည္ရွိခဲ့ေသာ အေနာက္ေခ်ာင္းဒြါရဂိုဏ္း ႏွင့္ ေပါင္းလွ်င္ အုဂ္ဖိုရ္ဆရာေတာ္ႀကီး တည္ေထာင္ေတာ္မူခဲ့ေသာ ဒြါရဂိုဏ္းႀကီးသည္ ဂိုဏ္းသံုးဂိုဏ္းအျဖစ္ တည္ရွိသြားေတာ့သည္။အက်ယ္ကို သိခ်င္ရင္ေတာ့ မာမက(သုေတသီ)ေရးတဲ့ (ဗုဒၶဘာသာ သံဃာ့ဂိုဏ္းကြဲမ်ားႏွင့္ ဂိုဏ္းႀကီးကိုးဂုိဏ္း)စာအုပ္ မွာ အျပည့္အစံုပါရွိပါေၾကာင္း

စိတ္ေနသန္႔ရွင္း ၊ ေဘးရန္ကင္း ၊ လြန္မင္းခ်မ္းသာၾကပါေစ

ဦးေကာ၀ိဒ(ၿၽမိတ္)