ခရီးသြားမွတ္တမ္း(၈)

ေရာပရာဘန္ရဲ႕ဓါတ္ပံုမွတ္တမ္းမ်ားကို ဒီေနရာမွာ ၾကည့္ရႈနုိင္ပါတယ္။
ေလာနိုင္ငံနဲ႔ အမိျမန္မာနိင္ငံနဲ႔ ႏိႈ္င္းယွဥ္ၾကည့္မယ္ဆိုပါရင္ ျမန္မာနုိင္ငံက ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္မ်ား ပုိမိုမ်ားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ အဲဒီ ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္ေတြကို အင္တာနက္ကေန ကမၻာကို ေၾကညာမယ္ဆိုရင္ ကမၻာက အသိမ်ား လာမွာပါ။ အဲဒီအခါ နိုင္ငံျခားသားခရီးသည္မ်ား ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္း ၀င္ေရာက္လာၾကၿပီး နိုင္ငံျခား၀င္ေငြ အမ်ားႀကီး ရလာနိုင္မယ္လို႔ ေတြးမိပါတယ္ ။
ညဥ္႔ဖက္ ေလာပရာဘန္ၿမိဳ႕အတြင္း ေခ်လ်င္သြားခဲ့ၾကၿပီး ည ၉း၃၀ ခန္႔ တည္းခုိရာ ေဟာ္တယ္သို႔ ျပန္လာခဲ့ၾကတယ္၊ ဒီလိုနဲ႔ ညဥ္႔နက္လာေသာအခါ အတူလိုက္ပါလာတဲ့ သီတင္းသံုးေဖၚႏွစ္ဦးမွာ ခရီးပမ္းတဲ့အတြက္ အိပ္ေပ်ာ္သြားၾကေပမယ့္ စာေရးသူမွာေတာ့ ထံုးစံအတိုင္း ေတြ႕ႀကံဳခဲ့သမွ် အတိုးခ်ၿပီး စာေတြကုိ မက္ေမာစြာ ေရးေနမိပါေတာ့တယ္၊ ည ၁၁ နာရီခန္႔မွ အိပ္ရာ၀င္ခဲ့တယ္ဆုိပါေတာ့။

Morning beautiful of Loungprabang ေလာပရာဘန္ၿမိဳ႕ရဲ႕နံနက္ခင္းအလွ
၂၃.၅.၂၀၀၉
နံနက္၅း၃၀မွာ တည္းခိုရာေဟာ္တယ္အနီး ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းမွ အံုးေမာင္းေခါက္သံ ၾကားရသျဖင့္ ျမန္မာျပည္ႏွင့္ ကြာျခားမႈမရွိလွ။ နံနက္ ေစာေစာအိပ္ရာထၾကကာ ေရခ်ဳိးၿပီး နံနက္ ၆း၃၀ နာရီခန္႔တြင္္ စာေရးသူတို႔ သံုးဦးသား မနက္စာစားရန္ ၿမိဳ႕ထဲ ထြက္လာခဲ့ၾကတယ္။ လမ္းမ်ားက ကတၱရာလမ္းျဖစ္ၿပီး လမ္းခင္းထားတာ အလြန္ ေကာင္းပါ တယ္။ ဒါ့အျပင္ လမ္းေပၚမွာ အမႈိက္မ်ား လံုး၀မရွိ၊ ကြမ္းတံေတြး ေထြးထားတဲ့ေနရာလည္း လံုး၀မရွိပါ။
ဒါတင္မက မဲေခါင္ျမစ္အတြင္း ေမာ္ေတာ္စီးလာတုန္းက ေမာ္ေတာ္ေပၚကေန ျမစ္ထဲသုိ႔ အမိႈက္ပစ္ခ်သူ လံုး၀မေတြ႕ရပါ။ ကိုယ့္အမိႈက္ကို ကိုယ္စနစ္တက်ထားကာ ေမာ္ေတာ္ေပၚထားရွိတဲ့ အမိႈက္ပံုးထဲ သြားထည့္ၾကတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ စည္းကမး္ရွိလွတဲ့အတြက္ ၿမိဳ႕ႀကီးသားမ်ား ပီသပါေစစြ လို႔လည္း ခ်ီးက်ဴးမိပါတယ္။ အမိျမန္မာနုိင္ငံမွာဆိုလွ်င္ နယ္ၿမိဳ႕မ်ားတိုင္းၿမိဳ႕မ်ားကို မဆိုထားနဲ႔၊ ရန္ကုန္ေရႊၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးမွာေတာင္ အမိႈက္ကို အလြယ္ပစ္ခ်လား ပစ္ခ်ရဲ႕၊ လမ္းမေပၚ ကြမ္းတံေတြး ေထြးလား ေထြးရဲ႕ လမ္းမႀကီးနံေဘးမွာ အႏၱရာယ္ လြယ္ထားမေကာင္းဘူး ဆိုၿပီး အေၾကာင္းျပကာ မရွက္မေၾကာက္ က်င္ငယ္စြန္႔လားစြန္႔ရဲ႕နဲ႕ ၿမိဳ႕ႀကီးသားမ်ား စည္းကမ္းရွိပါေပ့။ ေျပာရရင္ေတာ့ အတုယူစရာေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ ေျပာရင္းနဲ႔ စကားေတာင္ဘယ္ေရာက္မွန္း မသိေတာ့ ဘူး။
ခုနင္က ေလာပရာဘန္ၿမိဳ႕တြင္း မနက္မွာ လည္တာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျပန္ေျပာပါ့မယ္။
အဲဒီမွာ Loungprabang ၿမိဳ႕ေလးရဲ႕ နံနက္ခင္းအလွတစ္ခုကို သြားေတြ႕ပါတယ္။ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ား နံနက္ခင္း ၇ နာရီခန္႔မွာ တန္းစီၿပီး ဆြမ္းခံၾကြေတာ္မူၾကပါတယ္။
ေလာနိင္ငံမွ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားဟာ ထိုင္း၊ကေမၻာဒီးယားမ်ားသံဃာမ်ားနဲ႔ ဆင္တူၿပီး ၀တ္ဆင္ထားတဲ့ သကၤန္း အေရာင္အေသြးတူညီၾကပါတယ္။
ဒကာ/ဒကာမ်ားက ရဟန္းေတာ္မ်ားအား ဆြမ္းေလာင္းတဲ့အခါမွာ လမ္းေပၚမွာပဲ မိန္းမထိုင္(ေပါင္ယာထိုင္)နဲ႕အတူ အခင္းမပါ ျပား၀ပ္စြာ ထိုင္ၿပီး ရိုေသစြာ ဆြမ္းေလာင္းလွဴၾကပါတယ္။ ထူးျခားတာက ဆြမ္းေလာင္းတဲ့အခါမွာ ေကာက္ညွင္းေပါင္းကို အဆုပ္အဆုပ္ေလးလုပ္က သပိတ္ထဲသုိ႔ ညင္သာစြာ ပစ္ထည့္ၾကပါတယ္။ အဲဒါကလည္း သပိတ္ကို လက္နဲ႔ မထိမေစရန္၊ ရိုေသသည့္သေဘာျဖင့္ လက္နဲ႕ ပစ္ထည့္ျခင္းသာ ျဖစ္တယ္လို႔ မွတ္ယူရပါ့မယ္)။
ထိုဆြမ္းေလာင္းမႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာ့အျမင္မွာေတာ့ မရိုမေသျဖစ္ေနတယ္လို႔ု ထင္ရၿပီး အျမင္ဆန္းေနပါေတာ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ေလာျပည္သူတို႔ရဲ႕ ဓေလ့အတိုင္း ရိုေသစြာေပးလွဴၾကတယ္လုိ႔ပဲ မွတ္ယူရပါ့မယ္။
ဆြမ္းေလာင္းၿပီးတဲ့အခါ တစ္ခ်ဴိ႕က အနီးရွိ ဘုရားသိမ္ထဲ သြားကာ သူတို႔မွာပါလာတဲ့ ေကာက္ညွင္းေပါင္းေတြကို အဆုပ္ေလးေတြလုပ္ၿပီး ဘုရားမွာ ကပ္လွဴကာ ဘုရား၀တ္ျပဳၿပီး ေနအိမ္သုိ႔ ျပန္သြားၾကပါတယ္။
ဒီလို နံနက္ခင္းမွာ တန္းစီၿပီး ဆြမ္းခံၾကြေတာ္မူလာၾကတဲ့ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားဟာ ေလာပရာဘန္ရဲ႕ နံနက္ခင္းအလွတစ္ခု လို႔တင္စားေျပာလိုက္ခ်င္တယ္။ ဒီလိိစိတ္ခ်မ္းေျမ႕စရာ ုျမင္ကြင္းမ်ဳိးကို စာေရးသူတို႔ ျမန္မာျပည္မွာလည္း နံနက္တို္င္း ေတြ႕ျမင္ေနက်ျဖစ္လို႔ မဆန္းေပမယ့္ ကမၻာလွည့္ခရီးသည္တို႔ရဲ႕အျမင္မွာေတာ့ ဆန္းတယ္လို႔ ထင္ရေပမေပါ့။
ဒီလို သံဃာေတာ္မ်ားအား ဆြမ္းေလာင္းလွဴၾကတာဟာ လာအိုျပည္သူတို႔ရဲ႕ အေရးႀကီးတဲ့ အရာတစ္ခုျဖစ္သလို လာအိုတို႔ရဲ႕ ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္တစ္ခုလို႔လည္း ဆိုရပါမယ္။ အဲဒါကုိပဲနံနက္ခင္းသံဃာေတာ္မ်ားအား ေပးလွဴမႈဟာ အလြန္ယဥ္ေက်းေသာ အျပဳအမူတရပ္ကို ေဆာင္ရြက္ျပဳမူၾကတယ္(Morning Alms Giving Ceremony) လို႔ အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာေပၚမွာ ဖတ္လိုက္ရပါတယ္။
နံနက္ေစာေစာ ဒီျမင္ကြင္းကို စာေရးသူကိုယ္တိုင္ ေတြ႕ျမင္လိုက္ရတဲ့အတြက္ ေလာနိုင္ငံသူမ်ားရဲ႕ ေစတနာ သဒၶါတရားႏွင့္ ဘာသာေရး ကိုင္းရႈိင္းမႈကို ေတြ႕ျမင္ခဲ့ရပါတယ္။
(ေလာ္ပရာေဘာ္ရဲ႕ ကမၻာ့ ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္မ်ား)
The world heri tage of Loungprabang
စာေရးသူတို႔လည္း နံနက္စာအတြက္ ဥေရာပစတိုင္ျဖင့္ ဖြင့္ထားတဲ့ ဆိုင္တစ္ဆုိင္သုိ႔၀င္ကာ send wiches ကို မွာစားၾကပါတယ္။ ဆိုင္၀န္ထမ္းမ်ားက ေပါင္မုန္႔ မ်ားနဲ႔ အသားျပား၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီး၊ ဆလပ္ရြက္၊သခြားသီး၊ ခ်ိစ္ျပား၊စတာေတြကို လာေရာက္ခ်ေပးပါတယ္။
ၿပီးေတာ့ ဒါး-ဇြန္းမ်ားႏွင့္အတူ အနက္ေရာင္္ ေလးေထာင့္ပုဂံျပားေလးေတြကိုလည္း လာေရာက္ခ်ေပးပါတယ္။ စာေရးသူတို႔လည္း ဗုိက္ဆာဆာနဲ႔ စတိုင္လ္နဲ႔မဟုတ္ဘဲ ေတာသားစားနည္းအတိုင္း လက္နဲ႔ကိုင္ၿပီး တ၀စားပါေတာ့တယ္။
ဒီၿမိဳ႕မွာလည္း ေရေႏြးကအစ ၀ယ္ရပါတယ္။ အလကား ဘာတစ္ခုမွ မရပါ။ အမိျမန္မာျပည္မွာဆိုလွ်င္ ေရေႏြးၾကမ္းကို ၀ယ္ေသာက္စရာမလိုပဲ အလကားေသာက္ရပါတယ္။ အဲဒီမွာ send wiches ကို စားၿပီးတဲ့အခါ ေရခဲေရ တ၀ေသာက္ၿပီး ဆိုင္မွ ထြက္ခဲ့ၾကပါေတာ့တယ္။
မဲေခါင္ျမစ္ကမ္းနားတစ္ေလွ်ာက္ လမ္းေလွ်ာက္ရင္း ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္မ်ားကို ေလ့လာလည္ပတ္ဖို႔ ကားငွားပါတယ္၊ အဲဒီရက္က ကားငွားရန္းခမွာ(310000)KIP ၊ ျမန္မာေငြဆိုရင္ေတာ့ 46500 က်ပ္ ေပးရပါတယ္။
ေကာင္းစီေရတံခြန္…
ေလာပရာဘန္ၿမိဳ႕၀န္းက်င္မွာ ေရတံခြန္မ်ားစြာ ရွိတယ္။ ထုိေရတံခြန္မ်ားအနက္ အႀကီးဆံုးႏွင့္ ထူးျခားထင္ရွားဆံုးက ေကာင္းစီေရတံခြန္ပါ။ ဒီေရတံခြန္ဟာ ေလာဘရာဘန္ၿမိဳ႕ရဲ႕ အေနာက္ေတာင္ဘက္ ၃၀ ကီလိုမီတာခန္႔တြင္ တည္ရွိၿပီး ကားျဖင့္ သြားလာနိုင္ပါတယ္။
စာေရးသူတို႔လည္း တစ္ေန႔တာငွားရမ္းထားတဲ့ ကားျဖင့္ တစ္နာရီေက်ာ္ေက်ာ္ခန္႔ သြားမိတယ္ဆိုရင္ပဲ ေကာင္းစီ ေရတံခြန္ႀကီးကို ေရာက္ရွိပါတယ္။ ဒီေရတံခြန္ဟာ ကမၻာလွည့္ခရီးသည္ေတြ အမ်ားဆံုး ေရာက္တဲ့ ေနရာပဲျဖစ္တယ္။
စာေရးသူတို႔ ေရာက္သြားတဲ့ အခ်ိန္က နံနက္ျဖစ္ေတာ့ လူအနည္းငယ္ရွင္းေနပါတယ္။ ေန႔လည္ဆိုရင္ေတာ့ ေရတံခြန္တြင္ လာေရာက္အပမ္းေျဖသူ လည္ပတ္သူ လူအေရအတြက္ အလြန္မ်ားတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ေရတံခြန္ ေရာက္တယ္ဆိုရင္ ဦးစြာ ဂိတ္၀င္ေၾကး ေပးရတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္၊ စာေရးသူတုိ႔ကေတာ့ ရဟန္းေတြမို႔လို႔ မေပးရပါ။ (ေလာနိုင္ငံဟာ ဗုဒၶဘာသာနိုင္ငံမ်ားအနက္ တစ္နိုင္ငံ ျဖစ္တယ္)
ဂိတ္အ၀င္ရဲ႕ ဘယ္္ဖက္ျခမ္းက ကြင္းျပင္မွာ သူတုိ႔ရဲ႕ Traditional ရိုးရာပစၥည္းမ်ား ေရာင္းခ်ေနၾကတဲ့ ဆိုင္တန္းေလးေတြရွိတယ္။ စာေရးသူတုိ႔လည္း အဲဒီမွာ အမွတ္တရ ပစၥည္းေလးေတြ၀ယ္ၿပီး ေရတံခြန္ဖက္သို႔ု ေျခလ်င္ ျဖင့္ ငါးမိနစ္ေက်ာ္ခန္႔သြားၿပီးတဲ့အခါ ေရတံခြန္ကို ေရာက္ပါတယ္။ အလြန္ျမင့္မားတဲ့ ေတာင္ထက္ကေန ေရမ်ား တစ္၀ုန္း၀ုန္ျမည္ကာ က်ေနၿပီး စီးက်လာတဲ့ေရမ်ားဟာ အျပာေရာင္ျဖစ္ေနတာေတြ႕ရပါတယ္။ ေရစီးက်တဲ့အရွိန္ေၾကာင့္ ေရတံခြန္နားမွာ ေအးျမတဲ့ အေတြ႕ကို ခံစားရတဲ့အတြက္ ခႏၶာကိုယ္လည္း လန္းလန္းဆန္းဆန္း ျဖစ္သြားပါတယ္။
ဒီလိုနဲ႔ ခဏအပမ္းေျဖကာ ေရတံခြန္ဖက္ကေန လာလမ္းအတိုင္းမျပန္ေတာ့ဘဲ ေတာလမ္းအတိုင္း ေျခလ်င္ ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီမွာ ၀က္၀ံမ်ား ေကာင္ေရ အနည္းဆုံး ၁၀ေကာင္ ခန္႔ ေမြးထားတာကို ျမင္ခဲ့ရပါေသးတယ္။
ေလာဘရာဘန္ၿမိဳ႕ အမ်ဳိးသားျပတိုက္
(Laungprabang National Museum)
ေနာက္ၿမိဳ႕ထဲ ျပန္ေရာက္လာတဲ့အခါ ၿမိဳ႕ထဲမွာ ထင္ရွားတဲ့ ေနရာတစ္ခုျဖစ္တဲ့ laungprabang,National Museum အမ်ဳိးသားျပတိုက္ကို သြားေရာက္လည္ပတ္ၾကပါတယ္။ ျပတိုက္အ၀င္၀ရဲ႕ ညာဖက္မွာ (Temple architecture) သူတုိ႔နိုင္ငံရဲ႕ ဗိသုကာပညာျဖင့္ ေဆာက္ထားတဲ့ ဘုရားေက်ာင္းေဆာင္တစ္ခုကို ေတြ႕ရတယ္၊
အထဲဆက္၀င္သြားတဲ့အခါ အမ်ဳိးသားျပတိုက္ႀကီးကို ေရာက္ပါတယ္ ဒီအမ်ဳိးသားျပတိုက္ႀကီးဟာ ဘုရင္အုပ္ခ်ဴပ္တဲ့ ေခတ္က ဘုရင့္ႏွင့္ ဘုရင္မိသားစုမ်ားေနထိုင္ရာ ဘုရင္နန္းေတာ္ တစ္ခုပါ။ အဲဒီမွာ ဘုရင္ေနတဲ့အခန္း၊ မိဖုရားေနတဲ့အခန္း၊ဘုရင့္သားေတာ္မ်ား ေနတဲ့အခန္း၊ ထမင္းစားခန္း၊ ထီးနန္းသံုးတဲ့ အသံုးအေဆာင္မ်ားကို ျပသထားတဲ့အျပင္၊ ေစတီဘုရားမ်ားက ရရွိတဲ့ ၁၄ ရာစုႏွစ္က ေၾကးနဲ႔တစ္မ်ဳိး၊ေက်ာက္နဲ႔တဖံု ဖလ္နဲ႔တသြယ္ ျပဳလုပ္ထားတဲ့ ဘုရားဆင္းတုေတာ္မ်ားကိုလည္း္ ေတြ႕ျမင္နိုင္ပါတယ္။နန္းေတာ္ေခတ္က အသံုးအေဆာင္မ်ားကိုလည္း ျမင္ရတယ္၊ တိုင္းခန္းလွည့္လယ္တဲ့အခါ ထုတဲ့ ေၾကးေမာင္းႀကီးမ်ားကိုလည္း ပံုစံတစ္မ်ဳိးျဖင့္ျမင္ရပါတယ္။
ကမၻာ့နိုင္ငံအသီးသီးမွ လာအိုဘုရင္အား လက္ေဆာင္အျဖစ္ေပးထားတဲ့ လက္ေဆာင္ပစၥည္းမ်ားကုိလည္း ဘယ္နိုင္ငံကေပးတဲ့ လက္ေဆာင္ဆိုၿပီးစနစ္တက် သူ႔ေနရာနဲ႔သူ ထားေပးထားပါတယ္။ အဲဒီလက္ေဆာင္မ်ားအနက္ ျမန္မာနိုင္ငံမွလည္း ပါ၀င္ေနတာကို အံ့ၾသစြာ ေတြ႕ျမင္ခဲ့ရပါတယ္။ (၁၉၆၃)ခုႏွစ္မွာ ဦးေန၀င္းမွ လာအိုဘုရင္အား လက္ေဆာင္အျဖစ္ ဗုဒၶ၀င္ရုပ္စံုပါ ေငြလင္ဘန္းတစ္ခ်ပ္ကို လက္ေဆာင္အျဖစ္ ေပးထားပါတယ္။ အမိျမန္မာနိုင္ငံမွ ေပးတဲ့လက္ေဆာင္ကို ျပတိုက္မွာ စာနဲ႔ တခမ္းတနား ျပသထားတာကို ျမင္ရေတာ့ ပီတိျဖစ္မိသူကေတာ့ စာေရးသူပါ။
ေန႔လည္စာကိုေတာ့ Loungprabang ၿမိဳ႕ မဲေခါင္းျမစ္ကမ္းနံေဘးက ဆိုင္တစ္ဆို္င္မွာ စားၾကပါတယ္။ ဒီေန႔ေတာ့ အထူးအဆန္းေလးေတြစားမယ္ဆိုၿပီး မဲေခါင္ျမစ္က ထြက္တဲ့ မဲေခါင္ ေရညွိနဲ႔လုပ္ထားတဲ့ ဟင္းလ်ာကို မွာယူစားၾကတယ္။ ေရညွိကို အျပားေလးလုပ္ကာ ႏွမ္းျဖဴးၿပီး ေၾကာ္ထားပါတယ္၊ အဲဒါကို ေကာင္းညွင္းနဲ႔ ပူးတြဲၿပီး အခ်ဥ္နဲ႔တို႔စားရပါတယ္။ မဲေခါင္ျမစ္ကို ေမွ်ာ္ၾကည့္ရင္း မဲေခါင္ေရညွိအပါအ၀င္ ေန႔လည္စာ စားၿပီး၊ ေဟာ္တယ္မွာ ေခတၱခဏျပန္နားၾကတယ္။
(The world heri tage) ကမၻာ့ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္ လို႔ သတ္မွတ္ခံထားရတဲ့ ေနရာတစ္ခုက တန္တင္း လို႔ေခၚတဲ့ ပါ့ခ္ဦး လိႈင္ဂူပါ။
ေန႔လည္ တစ္နာရီခန္႔ွမွာ Tam Ting (Pak Ou Cave) တန္တင္းလို႔ေခၚတဲ့ ပါ့ခ္ဦး ဂူသို႔ ကားျဖင့္သြားၾကပါတယ္။ Loungprabang နဲ႕ Pak Ou Cave ဟာ ၂၅ ကီလိုမီတာ ေ၀းပါတယ္။ ဒီပါ့ခ္ဦးဂူဟာ မဲေခါင္ျမစ္ရဲ႕ ျမစ္ကမ္းနံေဘးမွာ တည္ရွိပါတယ္။ ၄င္းေနရာကို Loungprabang ၿမိဳ႕ မွ ကားျဖင့္္ျဖစ္ေစ၊ ေရလမ္းခရီးမွ မဲေခါင္ျမစ္အတိုင္း ဆန္တက္ကာ ေမာ္ေတာ္ျဖင့္ျဖစ္ေစ သြားေရာက္နုိင္ပါတယ္။(ဆက္လက္ေရးသားပါဦးမည္)