ဗုဒၶအဘိဓမၼာအရ မသိစိတ္ဆိုတာ ဘာစိတ္မ်ဳိးလဲ

အေမး။ ။ဆိုက္ကိုေလာ္ဂ်စ္ စိတ္ပညာရွင္ေတြ အဆိုအရ လူတစ္ေယာက္မွာ သိစိတ္ဟာ (conscious) မသိစိတ္(subconscious mind)ထက္ စြမ္းအားနည္းလွပါတယ္။ လူတစ္ေယာက္မွာ သိစိတ္က (၁၀%)ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔သာ ရွိၿပီး၊ မသိစိတ္က (၉၀%)ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ ရွိတယ္ လို႔ ယူဆၾကပါတယ္ ဘုရား။
လူတစ္ေယာက္ဟာ မသိစိတ္ရဲ႕စြမ္းအားေတြကို သိစိတ္ႏွင့္ ယဥ္ပါးလာေအာင္ ျပဳလုပ္နုိင္လွ်င္(Unify) လုပ္နိုင္လွ်င္ အဘက္ဘက္ အရာရာ ထူးခၽြန္လာနိုင္တယ္လို႔ ၾကားဖူးပါတယ္ဘုရား။
တပည့္ေတာ္သိခ်င္တာက ဗုဒၶ အဘိဓမၼာမွာ မသိစိတ္ ဟာ ဘယ္လိုစိတ္မ်ဳိးလဲ ဆုိတာကို အနီးစပ္ဆံုး ေတြးေတာလို႔ ရနိုင္ပါသလဲ ဘုရား။
ကိုကိုေအာင္
ဆန္ဖရန္စစၥကို

အေျဖ။ ။မသိစိတ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး (ဆိုက္ကိုေလာ္ဂ်စ္) စိတ္ပညာရွင္အခ်ဳိ႕က “ဘ၀င္စိတ္” လို႔ ယူဆၾကတယ္ဆိုတာ သိရပါတယ္္။ ဒါေပမယ့္ ဗုဒၶရဲ႕ အဘိဓမၼာအရ အနီးစပ္ဆံုး ေတြးၾကည့္ပါက “ ေမာဟ” စိတ္ျဖစ္ဖို႔မ်ားပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လည္းဆိုရင္ ေမာဟ စိတ္ဟာ ပုထုဇဥ္လူသားတစ္ေယာက္ရဲ႕ဘ၀ကို အေတာ္မ်ာမ်ား ေနရာယူထားလို႔ပါပဲ။ ေမာဟ တရားရဲ႕ ဆိုလိုရင္းမွာ အမွန္တိုင္းမသိျခင္း ျဖစ္တယ္။
ေမာဟတရား ႏွစ္မ်ဳိးရွိတယ္။ အႏုသယေမာဟ ႏွင့္ ပရိယု႒ာနေမာဟ တုိ႔ျဖစ္ၾကတယ္။ ‘အႏုသယ’ ပါဠိက ၿငိမ္၀ပ္ျခင္း၊ ကိန္းေအာင္းေနျခင္း ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ ‘ပရိယု႒ာန’ ပါဠိက ထၾကြျခင္း ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။
သတၱ၀ါတို႔ရဲ႕သႏၱာန္မွာ သိထိုက္တဲ့တရားမွန္သမွ်ကို မသိေအာင္ ဖုန္းကြယ္ထားတတ္တဲ့ ဓါတ္သတၱိတစ္မ်ဳိး ကိန္းေအာင္းေနတယ္။ အဲဒီဓါတ္သတၱိကို ‘အႏုသယေမာဟ’ လို႔ေခၚတယ္။ ေသာတာပန္၊သကဒါဂါမ္၊ အနာဂါမ္ အရိယာမ်ားေတာင္မွ အႏုသယေမာဟကို အဆင့္ဆင့္ပါးလွပ္ရံုသာ ျဖစ္ၿပီး အဆင့္လိုက္ ကိန္းေအာင္းၿမဲ ကိန္းေအာင္ေနျခင္း ျဖစ္တယ္။ ရဟႏၱာျဖစ္မွ ျပတ္စဲပါတယ္။
တစ္ဖန္ စိတ္ႏွင့္တြဲဖက္ၿပီး ေမာဟ ျဖစ္လာၿပီဆိုရင္ အကုသိုလ္စိတ္သာ ျဖစ္ဖုိ႔မ်ားပါတယ္။ ထိုအကုသိုလ္စိတ္ ျဖစ္ၿပီဆိုရင္ အမွားအမွန္ကိုလည္း မသိေတာ့၊ သင့္/မသင့္ဆိုတာကိုလည္း မသိေတာ့၊ ထိုပရိယု႒ာနေမာဟ ဖုန္းကြယ္မႈေၾကာင့္ ပညာရွိမ်ားေတာင္မွ ဒုစရိုက္အမႈမ်ား ျပဳမိတဲ့ အျဖစ္သို႔ ေရာက္ရေတာ့တယ္။ သာဓကတစ္ခု ထုတ္ျပပါ့မယ္။
တစ္ခါတုန္းက ဟရိတ ဆိုတဲ့ ဘုရားအေလာင္းရေသ့ဟာ ဟိမ၀ႏၱာေတာမွာ ေနထိုင္ၿပီး စ်ာန္အဘိညာဏ္ေတြရရွိပါတယ္။ တစ္ႏွစ္မွာ ဟိမ၀ႏၱာမွာ မိုးမ်ားတဲ့အတြက္ ဗာရာဏသီၿမိဳ႕သုိ႔ လာခဲ့ပါတယ္။ ဗာရဏာသီျပည့္ရွင္မင္းက ရေသ့အား ျမင္ ျမင္ျခင္း အလြန္ ၾကည္ညိဳတဲ့အတြက္ မင္းရဲ႕ ဥယ်ာဥ္ေတာ္မွာ ေနထုိင္ဖို႔ရာ ေျပာပါတယ္။ တစ္ေန႔ ဗာရဏာသီမင္းက သူပုန္မ်ားအား ႏွိမ္ႏွင္းဖို႔ တိုင္းစြန္ ျပည္ဖ်ားသုိ႔ ထြက္ခါနီး မိဖုရားအား သူ႔ဆရာရေသ့အား ၾကြလာရင္ ဆြမ္းေလာင္းဖို႔ မွာၾကားၿပီး စစ္ေျမျပင္ထြက္ခဲ့တယ္။
မိဖုရားႀကီးလည္း ၿဖီးလိမ္းျပင္ဆင္ကာ ဆရာရေသ့ အလာကို ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနပါတယ္။ ရေသ့ကလည္း အခ်ိန္တန္ေတာ့ စ်ာန္အဘိညာဏ္ျဖင့္ ေကာင္ကင္ခရီးကေန ၾကြလာၿပီး မိဖုရားရဲ႕တုိက္ခမ္းေလသာ ျပဴတင္းကေန ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီမွာ ရေသ့ရဲ႕ ေလွ်ာ္ေတ သကၤန္း နဲ႔ ပြတ္တိုက္တဲ့အသံကို ၾကားလုိက္ပါတယ္။ မိဖုရားဟာ လန္႔ျဖန္႔ၿပီး ထိုင္ေနရာကေန မတ္ရပ္လိုက္တဲ့အခ်ိန္မွာ သူ႔ရဲ႕ခါးအ၀တ္ ေအာက္ကို ေလွ်ာက်သြားတယ္။ အဲဒီအေျခအေနကို ေတြ႕ျမင္လိုက္ရေသာအခါ ကိန္း၀ပ္ေနတဲ့ အႏုသယေမာဟမ်ားဟာ စိတ္ႏွင့္တြဲဖက္ကာ ပရိယု႒ာနေမာဟအသြင္ ေရာက္ရွိသြားပါတယ္၊ ရေသ့လည္း ေမာဟရဲ႕ ဖုန္းကြယ္မႈ ေၾကာင့္ ဘာကိုမွ မျမင္ေတာ့ဘဲ တဏွာေလာဘျဖစ္ကာ မိဖုရားနဲ႔ က်ဳးလြန္ခဲ့ရတဲ့အျဖစ္ကို ေရာက္ခဲ့ေတာ့တယ္။ ဒါဟာ လူတစ္ေယာက္မွာ အားႀကီးတဲ့ ေမာဟ တရားေၾကာင့္ဆိုတာ သိသာလွပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ လူတစ္ေယာက္မွာ ရာႏႈန္းအေတာ္မ်ားမ်ား ေနရာယူေနတဲ့ မသိစိတ္ဆိုတာ ‘ေမာဟ’ ျဖစ္နိုင္ေၾကာင္း ေျဖၾကားေပးလိုက္ပါတယ္။