ေရွာင္လႊဲ၍ မရေသာ အမွန္တရားမ်ား (သို႔) လကၡဏာ (၃)ပါး။

ဒီေန႔ေတာ့ ကုိထြန္းေအာင္ ရဲ႕ ေမးခြန္း သုံးခုအနက္ နံပါတ္(၂)ေမးခြန္းျဖစ္တဲ့ “အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱ တရားတို႔ရဲ႕ အဓိပၸါယ္ကုိ တပည့္ေတာ္နားလည္ေအာင္ ရွင္းျပပါ”ဆုိတဲ့ ေမးခြန္းကုိ ေဆြးေႏြးေပးပါ့မယ္။ ဒီသုံးပါးကုိ ေခါင္းစဥ္ အေနအားျဖင့္ “လကၡဏာယဥ္” သုံးပါးလုိ႔ေခၚပါတယ္။ လကၡဏာဆုိတာကေတာ့ “သဘာ၀တရား၊ အမွန္တရား၊ မေဖာက္မျပန္ မွန္ကန္ေသာသဘာ၀” လုိ႔အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ အမ်ားစုဟာ အနိစၥ၊ မျမဲျခင္း၊ ဒုကၡ၊ ဆင္းရဲျခင္း။ အနတၱ၊ အစိုးမရျခင္း ဆုိတဲ့ အၾကမ္းမ်ဥ္းအဓိပၸါယ္ကုိေတာ့ အားလုံးသိေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္လုိ မျမဲတာလဲ၊ ဆင္းရဲျခင္းက ဘယ္လုိလဲ၊ အစိုးမရဆုိတာ ဘာကုိေျပာတာလဲ ဆုိရင္ေတာ့ အေျဖရ ေတာ္ေတာ္ၾကပ္ပါလိမ့္ မယ္။

(၁) အနိစၥ၊ မျမဲျခင္းနဲ႔ ပါတ္သက္ျပီး ဗုဒၶျမတ္စြာ ဓမၼပဒပါဠိေတာ္မွာ ေဟာၾကားေတာ္မူတာက “သေဗၺသခၤါရာ အနိစၥာ” အလုံးစုံေသာ သခၤါရတရားတုိ႔သည္ မျမဲျခင္း သေဘာရွိကုန္၏” ဟု ေဟာေတာ္မူပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ သခၤါရ ဆုိတဲ့စကားကုိ နည္းနည္းရွင္းျပဘုိ႔လုိပါတယ္။ သခၤါရဆုိတာ ျပဳျပင္ဖန္တီးျခင္းလုိ႔ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ ျပဳျပင္ဖန္တီးတယ္ဆုိရာမွာ လူကပဲ ဖန္တီးသည္ျဖစ္ေစ။ သဘာ၀တရားက ပဲဖန္တီးသည္ျဖစ္ေစ ဖန္တီးမႈ မွန္သမွ်ကုိ သခၤါရလုိ႔ပဲ ေခၚဆုိရပါတယ္။ အဲဒိေတာ့ လူက ဖန္တီးတဲ့ “အိမ္၊ေက်ာင္း ၊ ဇရပ္၊ အ၀တ္အထည္၊ ေရတြင္း၊ ေရကန္” စတဲ့ အရာေတြဟာလည္း သၤါရသေဘာထဲမွာ အၾကဳံး၀င္သလုိ။ သဘာ၀တရားက ဖန္တီးတဲ့ “လူ၊ တိရစၧာန္၊ သစ္ပင္၊ ပန္းမန္၊ ေရ၊ ေျမ၊ ေတာ၊ ေတာင္” စတဲ့ အရာေတြဟာလည္း သခၤါရသေဘာတရားမွာပဲ အၾကဳံး၀င္ပါတယ္။ ဆုိလုိတာက လူကပဲ ဖန္တီးသည္ျဖစ္ေစ သဘာ၀တရားကပဲ ဖန္တီးသည္ျဖစ္ေစ၊ အားလုံး ဟာ သခၤါရ၊ ဘယ္အရာမွ မျမဲဘူးဆုိတဲ့သေဘာပါ။ ပထမဆုံးအေနျဖင့္ သဘာ၀တရားက ဖန္တီးထားတဲ့ (ဖန္တိီးတယ္ ဆုိတာ ပညတ္ အေနအားျဖင့္သာ သုံးစြဲျခင္းျဖစ္ပါတယ္။) လူဆုိတဲ့ သခၤါရ သေဘာတရား တစ္ခုကုိ စဥ္းစား ၾကည့္ရေအာင္။ လူဆုိတာ ေမြးဖြါးသည္မွစ၍ မေသဆုံးမွီအတုိင္းအတာ အခ်ိန္အေတာအတြင္း က အသိညဏ္ရွိတဲ့ သတၱ၀ါ တစ္မ်ဳိးကို လူလုိ႔ေခၚတာပါ။ အသိညဏ္မရွိတဲ့ သတၱ၀ါမ်ဳိးက်ေတာ့ တိရစၧာန္လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ အေခၚအေ၀ၚသာ ကြဲေပမယ့္ သခၤါရသေဘာတရားကေတာ့ အတူတူပါပဲ။ လူဆုိတာ ေမြးဖြါးတဲ့ အခ်ိန္ ကေနစျပိး စိတ္ေတြေရာ၊ ရုပ္ေတြ ေရာ ဘယ္အရာမွ တည္ျမဲမႈမရွိပဲ အျမဲတမ္းေျပာင္းလဲလုိ႔ေနပါတယ္။ စိတ္ရဲ႕ ေျပာင္းလဲမႈက အလြန္ျမန္လြန္း ေတာ့ သာမာန္လူသားေတြရဲ႕ ညဏ္မ်က္လုံးနဲ႔ျမင္ႏုိင္ဘုိ႔ရာ မျဖစ္ႏုိင္ ပါဘူး။

သုိ႔ေသာ္လည္း တစ္စုံတစ္ေယာက္အေပၚမွာ စိတ္ဆုိးေနတုန္း သူက ကုိယ့္ကို ခ်စ္ခင္ႏွစ္သက္ဖြယ္ စကားေလးေတြ၊ ခ်စ္ခင္ႏွစ္သက္ဖြယ္ အျပဳအမူေလးေတြကို ျပဳလုပ္ေဆာင္ရြက္လုိက္တဲ့ အခါမွာ ခ်က္ျခင္းပဲ ေစာေစာက ဆုိးေနတဲ့၊ သူ႕အေပၚမေကာင္းျမင္ေနတဲ့ စိတ္ကေလးေတြ ခ်က္ျခင္းပဲ ေကာင္းတဲ့ဘက္ကုိ ကူး ေျပာင္းသြားတတ္ပါတယ္။ ထုိကဲ့သုိ႔ေသာ အေပၚယံေျပာင္းလဲမႈ၊ မတည္ျမဲမႈမ်ဳိးကိုေတာ့ ပုထုဇဥ္ေတြရဲ႕ ညဏ္နဲ႔၊ မ်က္လုံးနဲ႔ ျမင္ႏုိင္ၾကပါတယ္။ ထုိ႔အတူပါပဲ၊ ခုပဲ-လွဴမယ္လုိ႔ စိတ္ေကာင္း သဒၶါတရားေလး ျဖစ္ေပၚေနတုံး တစ္စုံ တစ္ေယာက္က ဖ်က္လုိ႔ျဖစ္ေစ၊ ကိုယ္ကုိယ္တုိင္က အေၾကာင္းအမ်ဳိးေၾကာင့္ ျဖစ္ေစ၊ လွဴခ်င္တဲ့စိေလးေတြ ေျပာင္းလဲသြားတာမ်ဳိး စတဲ့ စိတ္ရဲ႕ မတည္ျမဲမႈမ်ားစြာကိုလည္း အားလုံးပဲ ျမင္နုိင္၊ေတြ႕ႏုိင္ၾကပါတယ္။ ဒါက စိတ္ရဲ႕ အေပၚယံ မတည္ျမဲမႈကုိ ေဆြးေႏြးျပတာပါ။ ဒီထက္နက္နဲတဲ့ စိတ္ရဲ႕မတည္ျမဲမႈေတြကိုေတာ့ “အဘိဓမၼာ အဆင့္ ေရာက္တဲ့အခါ” သင္ၾကားရပါလိမ့္မယ္။ စိတ္ရဲ႕ မတည္ျမဲမႈကုိ နည္းနည္းသေဘာေပါက္ျပီဆုိရင္ ရုပ္ေတြ ရဲ႕ မတည္ျမဲမႈ ေျပာင္းလဲမႈေတြကုိ ဆက္ျပိးေဆြးေႏြးၾကည့္ရေအာင္။ ရုပ္ေတြရဲ႕ အျမဲတမ္း တည္ျမဲမႈမရွိပဲ ေျပာင္း လဲ ျဖစ္ပ်က္ေနတာဟာ “အနိစၥ”သေဘာပါ။ လူရဲ႕ ရုပ္သေဘာကုိ ၾကည့္လုိက္မယ္ဆုိရင္ ေမြးစကရုပ္နဲ႔ ဆယ္ႏွစ္ ၊ ဆယ့္တစ္ႏွစ္အရြယ္ကရုပ္ဟာ “လုံး၀”တူညီမႈမရွိေတာ့ပါဘူး။ ေမြးစက ပုံေလးကုိ ဓါတ္ပုံရုိက္ထား ျပီးေတာ့ ဆယ္ႏွစ္ဆယ့္တစ္ႏွစ္ေလာက္ၾကာတဲ့အခါ ျပန္ၾကည့္လုိက္ရင္ မိဘကသာ ဒါဟာ“ကိုယ္”ပါလုိ႔ မေျပာ ရင္ ဘယ္လုိမွ မွတ္မိႏုိင္စရာအေၾကာင္းမရွိပါဘူး။

ဒီလုိပါပဲ၊ ဆယ္ႏွစ္ဆယ့္တစ္ႏွစ္က ဓါတ္ပုံေလး ရုိက္ထား။ ေဟာ- အသက္ ၇၀-၈၀ ေရာက္တဲ့အခါ ျပန္ၾကည့္“မိမိ” ပါလုိ႔ မွတ္ထားတဲ့ သညာသာမရွိရင္ ဒါဟာ-ကုိယ္ပါလုိ႔ ဘယ္လုိမွ မေျပာႏုိင္ပါဘူး။ အဲဒိလုိ ေျပာင္းလဲမႈေတြဟာ တစ္ခဏခ်င္း ၀ုန္းခနဲ၊ ဒုိင္းခနဲ ခုန္ေက်ာ္ျပီးေတာ့ ေျပာင္းလဲသြားတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အျမဲတမ္း စကၠန္႔မလပ္၊ မိနစ္မလပ္ ေျပာင္းလဲေနတာပါ။ ေျပာင္းလဲမႈဟာ ဘယ္ေလာက္အထိလည္းဆုိရင္ အိပ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာလဲ ဒိေျပာင္းလဲမႈ၊ မတည္ျမဲမႈေတြဟာ ရပ္မေနပါဘူး။ ဆက္ျပီး ေျပာင္းလဲ ပ်က္ဆီးေနတာပါပဲ။ အကယ္၍မ်ား လူဟာ မထပဲ အိပ္ယာထဲ တစ္ခိ်န္လုံးအိပ္ေနမယ္ဆုိရင္လဲ အုိခ်ိန္တန္ရင္ အုိသြားမွာပါပဲ၊ နာခ်ိန္တန္ရင္ နာသြားမွာပါပဲ။ ေသခ်ိန္တန္ေတာ့လည္း အိပ္ေနတဲ့သူမုိ႔ ေသမင္းက ခ်မ္းသာေပးမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေသသြားမွာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီ-အနိစၥသေဘာဘယ္အခ်ိန္ရပ္လဲ ဆုိရင္ နိဗၺာန္မရသမွ် ဘယ္အခ်ိန္မွ မရပ္ဘူးလုိ႔ပဲ ေျဖရမွာပါ။ လူေတြက သိပ္သမာဓိနည္းလြန္းေတာ့ အဲဒိလုိ ေျပာင္းလဲမႈေတြကို မသိႏုိင္ပါဘူး။ ၀ိပႆနာ တရားအားထုတ္လုိ႔ သမာဓိအားေတြ ေကာင္းလာတဲ့အခါမွာ အဲဒိလုိ ေျပာင္းလဲေနတဲ့ စိတ္ေတြ၊ မတည္ျမဲတဲ့ ရုပ္ေတြရဲ႕ သေဘာကို ျမင္လာပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ အက်ဥး္ခ်ဳပ္အားျဖင့္ အဲဒိလုိ စိတ္ေတြ၊ ရုပ္ေတြ စကၠန္႔မလပ္၊ မိနစ္မလပ္ ေျပာင္းလဲ၊ ျဖစ္ပ်က္ျပိးေတာ့ မတည္ျမဲတဲ့ သေဘာတရားကုိပဲ “အနိစၥ” မျမဲျခင္းလုိ႔ ေဟာၾကားေတာ္မူတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ု
(ေဆာင္းပါး သိပ္ရွည္ေနမည္ဆုိး၍ ဒုကၡႏွင့္ အနတၱသေဘာကုိ ေနာက္ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ျဖင့္ ဆက္လက္ ေဆြးေႏြးပါမည္။)

“အားလုံး ဗုဒၶတရားေတာ္နဲ႔ ျငိမ္းခ်မ္းတဲ့ ဘ၀ကုိ တည္ေဆာက္ႏိုင္ၾကပါေစ”
အရွင္ေတဇာနႏၵ(ေစတနာပန္းခင္း)

ကုိးကား=၁။ ေဒါက္တာ နႏၵမာလာ-ဘ၀အသြင္ကုိ ဓမၼအျမင္ျဖင့္ရႈၾကည့္ျခင္း
၂။ ေဒါက္တာ၀ါပုိလ္လာရာဟုလာ-ျမတ္ဗုဒၶေဒသနာ(ေဇယ်ာေမာင္ ဦးကုိေလး ဘာသာျပန္)

၃။ မွတ္သားဖူးေသာ ဓမၼစာေပမ်ား။